In sul ation April 2017 Geluidsisolatie BIJ HELLENDE DAKEN Geluidwering bij verkeersgeluid R -waarde w R -waarde a Eis Bouwbesluit Geluidwering tussen buren Contactgeluid Luchtgeluid Eis Bouwbesluit Unidek Aero dakelementen R - en R -waarde w a Prestatie luchtgeluidwering www.kingspanunidek.nl
GELUIDSISOLATIE BIJ HELLENDE DAKEN: Geluidsisolatie Geluid is een belangrijk deel van de comfortbeleving in huis. Geluidshinder leidt tot irritaties en verstoort het wooncomfort. Daarom worden er in het Bouwbesluit eisen gesteld op het gebied van geluidsisolatie. Omdat er verschillende soorten geluidwegingen zijn, die allemaal in db worden aangegeven, is het goed te weten over welke geluidswaarde wordt gesproken. Bij geluidwering wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten geluidsaspecten; geluid van binnen en geluid van buiten. Hiermee wordt respectievelijk verkeersgeluid en geluid van de buren bedoeld. De verschillende geluidsaspecten hebben hun eigen geluidseisen. Geluidwering bij verkeersgeluid Alle woningen hebben te maken met een eis voor verkeersgeluid. Dit geluid komt van buitenaf en de eis voor geluidwering tegen geluid van buitenaf wordt in het Bouwbesluit aangeduid met G A;k. Bij het ontwerp van een woning en de uiteindelijke materiaalkeuze speelt geluid een belangrijke rol. Het is van belang een goede vergelijking te maken tussen verschillende constructies. Niet alleen om aan de eisen in het Bouwbesluit te voldoen, maar ook om het wooncomfort te optimaliseren. Niet alle waardes die worden gebruikt om de geluidwering bij verkeersgeluid aan te geven, zijn met elkaar te vergelijken. De mate van geluidwering van een constructie wordt aangegeven in R w - of R a -waarde. R w -waarde De R w -waarde van een constructie wordt met behulp van ruis gemeten in een laboratorium. Deze situatie wijkt af van de werkelijkheid. Bovendien wordt er door meetapparatuur geen rekening gehouden met hoe het menselijk oor presteert. Een mens hoort niet alle tonen even goed en even hard. Hele hoge en hele lage frequenties zijn minder goed hoorbaar. Denk maar aan het principe van een muggenstekker of een hondenfluitje. Daarnaast is iedere situatie anders. Een inwoner in het centrum van een stad heeft met ander geluid in de omgeving te maken dan de bewoner van een boerderij zonder doorgaand verkeer in de directe omgeving. In deze situaties verschilt de afstand van de woning tot de bron en de aard van het geluid. We spreken van verschillende spectra. Wanneer we bij de materiaalkeuze enkel op de R w -waarde afgaan, kunnen we in de praktijk bedrogen uitkomen. Daarom horen er bij de R w -waarde twee correctiefactoren die toegepast moeten worden bij verschillende spectra van omgevingsgeluid. We onderscheiden twee verschillende omgevingssituaties met ieder hun eigen correctiewaarde: Correctie 1, voor spectrum 1 (standaard geluid), wordt aangegeven met C. Bijvoorbeeld: snelweg, spelende kinderen. Correctie 2, voor spectrum 2 (geluid met veel lage tonen), wordt aangegeven met Ctr. Bijvoorbeeld stadsverkeer, discobeat. Dit wordt aangegeven als R w (C; Ctr). 2
VERKEERSGELUID Voorbeeld: De R w -waarde van het Unidek Aero dakelement is R w = 36 (-2; -7) db. Situatie 1: Boerderij buiten de bebouwde kom, zonder doorgaand verkeer in de directe omgeving. In deze omgevingssituatie wordt gerekend met de correctiefactor C behorend bij spectrum 1. De R w -waarde wordt met -2 gecorrigeerd. De gecorrigeerde waarde is 34 db(a). Situatie 2: Woning in het centrum van de stad, veel verkeer. In deze omgevingssituatie wordt gerekend met de correctiefactor Ctr behorend bij spectrum 2. Nu geldt de correctiefactor van -7. De gecorrigeerde waarde is 29 db(a). R a -waarde R a -waarde is de R w -waarde na correctie. De R a -waarde is de vertaling van de situatie in het laboratorium naar wat het oor hoort, rekening houdend met het geluidsspectrum van de bron. Bij een geluidsmeting waarbij de uitslag wordt vertaald naar het oor spreken we van db(a). Dit is de waarde die belangrijk is om een goede keuze te maken in materialen. Woningen in Nederland vallen vrijwel altijd in de tweede omgevingssituatie met correctie Ctr voor spectrum 2. Tabel 1 geeft inzicht in de geluidsisolerende eigenschappen van een dak met dakelementen van Kingspan Unidek. In de eerste kolom staat de R w -waarde met correctiefactoren C en Ctr. In de kolommen daarnaast staan de waardes na correctie voor correctiefactor C voor spectrum 1 en correctiefactor Ctr voor spectrum 2. G-waarde Dit is de geluidwering die de totale constructie biedt. Voor het dak geldt dan de geluidwering van de dakconstructie inclusief eventuele dakramen, dakkapel en schoorsteen. De G-waarde wordt berekend uit de diverse R-waardes van deze onderdelen en wordt uitgedrukt in db. Eis Bouwbesluit De eis in het Bouwbesluit voor geluidsisolatie bij woningen stelt dat alle uitwendige scheidingsconstructies van verblijfsruimtes het geluid van buitenaf met minimaal 20 decibel (db) dienen te reduceren. Het bestemmingsplan van een woning geeft aan of er rekening gehouden moet worden met een hogere geluidsbelasting vanuit de omgeving. In dit geval is een reductie van 20 db door een uitwendige scheidingsconstructie niet voldoende en is een betere prestatie vereist. De keuze voor een goede geluidsisolatiewaarde is bepalend voor het wooncomfort van de toekomstige bewoner. Dakelement hellend dak (hellend dak, gedekt met betonnen of keramische pannen of riet) Tabel 1 R w - en R a -waardes Kingspan Unidek dakelementen in db resp. db(a) R w (C; Ctr) R a (C, Spectrum 1) R a (Ctr, Spectrum 2) Unidek Aero 36 (-2; -7) 34 29 Unidek Aero Riet 34 (-1; -5) 33 29 Unidek RenoAero 30 (-1; -5) 29 25 Unidek RenoAero Riet 30 (-1; -4) 29 26 Unidek Aero Passief 37 (-2; -7) 35 30 Unidek Kolibrie 25 (-1; -3) 24 22 3
GELUIDSISOLATIE BIJ HELLENDE DAKEN: Geluidwering tussen buren Bewoners van een vrijstaande woning hebben enkel te maken met geluid van buitenaf. Bewoners van een rijtjeswoning of twee-onder-één kap woning hebben tevens te maken met geluid van de buren. Geluidsoverlast van de buren kan tot grote ergernis leiden en het wooncomfort drastisch verlagen. Geluidwering tussen buren is alleen van toepassing op geschakelde woningen. Contact- en luchtgeluidsisolatie Binnen het onderwerp geluidwering tussen buren zijn er twee aspecten te onderscheiden: contact- en luchtgeluidsisolatie. Contactgeluid: er is sprake van contact tussen de geluidsbron en de constructie. Voorbeelden van contactgeluid zijn een boormachine of het tikken van hakken bij het lopen. De eis voor geluidwering tegen contactgeluid wordt in het Bouwbesluit aangegeven met L nta. Contactgeluid is niet van groot belang bij daken, maar wel voor vloeren in appartementen. Luchtgeluid: er is geen sprake van contact tussen de geluidsbron en de constructie. Denk hierbij aan spraak of muziek. De eis voor geluidwering tegen luchtgeluid wordt in het Bouwbesluit aangegeven met D nt,a,k. Het geluid gaat in beide gevallen door de constructie en de details. De zwakste schakel Bij geschakelde woningbouw kan het geluid zijn weg naar de buren op drie manieren vinden. Via: - het dak; - de woningscheidende wand; - het bouwdetail, de aansluiting van de woningscheidende wand met het dak. Het heeft geen zin om het dak te isoleren en vervolgens geen aandacht te besteden aan de geluidsisolatiewaarde van de woningscheidende wand. De zwakste schakel is altijd bepalend voor geluidsoverdracht naar de buren. Projectspecifiek De eisen die gesteld worden aan het dakelement staan dus in relatie met de kwaliteit van de overige bouwdetails. Bij geluidwering tussen buren is de kwaliteit van de geluidsisolatie van de woningscheidende wand van groot belang. Tevens zijn de lengte en de kwaliteit van het bouwdetail (de aansluiting van de woningscheidende wand met het dak) en het oppervlak van het dak van invloed op de geluidsoverdracht. Een goede geluidsisolatie van een detail kan de geluidsisolatie van de wand nooit beter maken. Geluid zoekt net als water naar de weg van de minste weerstand. De verhouding tussen de oppervlakte (S= Surface) van de woningscheidende wand en de lengte (L= Length) van het detail van de aansluiting tussen het dak en de woningscheidende wand is essentieel. Deze noemen we de S/L verhouding (zie kader). Een relatief groot dak geeft een lage S/L verhouding. Hoe lager de S/L verhouding, des te hoger is de eis voor de geluidsisolatiewaarde van het dak. contactgeluid 4
GELUID TUSSEN BUREN A Voorbeeld 1 Aanzicht woningscheidende wand in twee situaties Verschillende eisen zadeldak en doorgestoken kap Voorbeeld 1 schetst twee situaties waarbij de S/L verhoudingen van elkaar verschillen. De lengte van het detail (de aansluiting van het dak met de woningscheidende wand) is in situatie A naar verhouding groter dan in situatie B. Dit verschil maakt de S/L verhouding in situatie A lager dan in situatie B. Het type dak is mede bepalend voor de S/L verhouding. Hoe lager de S/L verhouding, des te hoger moet de geluidsisolatiewaarde van het dak zijn. Situatie A: zadeldak S = 8 L = 5,66 S/L verhouding = 8/5,66 = 1,41 Situatie B: doorgestoken kap 4 m 4 m 5 m B 5,66 m S/L verhouding Dit is de verhouding tussen de oppervlakte (S= Surface) van de woningscheidende wand en de lengte (L= Length) van het detail van de aansluiting tussen het dak en de woningscheidende wand. Deze verhouding is essentieel bij de bepaling van de geluidsisolerende eigenschappen van de constructie om aan het verschil in luchtgeluidsniveau te kunnen voldoen zoals gesteld in het Bouwbesluit. Eis voor luchtgeluidwering in het Bouwbesluit De eisen voor luchtgeluidwering in de verschillende verblijfsgebieden in een woning volgens het Bouwbesluit zijn: - Geen verblijfsgebied (bijv. lage zolder met vlizotrap): 47 db. - Verblijfsgebied (bijv. woon- en slaapkamers, zolder met vaste trap of slaapkamer op zolder, (bij)keuken): 52 db. Om aan deze eisen te voldoen is er per situatie een passende constructie nodig. Tabel 2 op pagina 6 laat zien wat de prestaties zijn van de Unidek Aero dakelementen bij geluidwering tussen buren in combinatie met een aantal verschillende S/L verhoudingen. Het Unidek Aero dakelement is door de gipskartonplaat in het element geschikt om een verschil in luchtgeluidsniveau te behalen van 52 db bij een S/L verhouding van 1,0 of meer. Dit geeft aan dat bij een relatief groot dakoppervlak (dus een lage S/L verhouding) het Unidek Aero dakelement toch prima in staat is om aan de eisen in het Bouwbesluit te voldoen. Mits alle details in orde zijn. S = 17,55 L = 3,45 S/L verhouding = 17,55/3,45 = 5,09 3 m 6,7 m 3,45 m luchtgeluid 5
S w /L dak Woningscheidende wand Geen verblijfsgebied (D nt,a,k 47 db) Wel verblijfsgebied (D nt,a,k 52 db) Homogene wand (R a > 58 db) 0,4 10,0 massa > 500 kg/m 2 Homogene wand (R a > 61 db) 0,3 2,0 massa > 600 kg/m 2 Ankerloze spouwmuur (R a > 69 db) massa > 2x 200 kg/m 2 spouw > 50 mm 0,3 1,0 S w = Oppervlakte van de woningscheidende wand L dak = Lengte waarover dakvlak en woningscheidende wand met elkaar gekoppeld zijn Tabel 2 Prestatie luchtgeluidwering Unidek Aero (Passief) dakelementen i.c.m. verschillende S/L verhoudingen Meten is weten Kingspan Unidek heeft voor haar producten de geluidsisolatiewaardes laten meten in een daarvoor gespecialiseerd laboratorium (Peutz). De gemeten R w (C; Ctr) waardes zijn opgenomen in gespecialiseerde rekensoftware BOA en Geluidwering gevels. Tevens zijn de voor onze producten toe te passen S/L waardes berekend. Advies Voor het berekenen van projectspecifieke geluidseisen is zeer specifieke kennis noodzakelijk. Wij adviseren dan ook graag bij geluidsvraagstukken in relatie tot de isolatie van het dak. Neemt u bij vragen contact met ons op via telefoonnummer +31 (0) 492 378 111. 6
7
Contact details Rayon West Accountmanager Internal Sales: Tel: +31 (0) 492 378 316 Area Sales Manager: Tel: +31 (0) 6 515 971 28 e-mail: west@kingspanunidek.nl Algemeen Tel: +31 (0) 492 378 111 Fax: +31 (0) 492 378 306 e-mail: verkoop@kingspanunidek.nl Rayon Zuid-West Accountmanager Internal Sales: Tel: +31 (0) 492 378 317 Area Sales Manager: Tel: +31 (0) 6 204 968 03 e-mail: zuidwest@kingspanunidek.nl Rayon Zuid-Oost Accountmanager Internal Sales: Tel: +31 (0) 492 378 317 Area Sales Manager: Tel: +31 (0) 6 301 046 33 e-mail: zuidoost@kingspanunidek.nl Rayon Oost Accountmanager Internal Sales: Tel: +31 (0) 492 378 278 Area Sales Manager: Tel: +31 (0) 6 511 547 69 e-mail: oost@kingspanunidek.nl Rayon Noord Accountmanager Internal Sales: Tel: +31 (0) 492 378 277 Area Sales Manager: Tel: +31 (0) 6 122 477 38 e-mail: noord@kingspanunidek.nl Kingspan Unidek B.V. Scheiweg 26, 5421 XL Gemert, Postbus 101, 5420 AC Gemert Tel: +31 (0) 492 378 111 info@kingspanunidek.nl www.kingspanunidek.nl Kingspan, Unidek and the Lion Device are Registered Trademarks of the Kingspan Group plc in the EU. All rights reserved.