(Ge)Bouwen met gebreken Werner van Weesenbeek Risico-adviseur Meeùs Bouw & Infra Hans Smeekens Advocaat Bouwrecht Rassers Advocaten
Programma 1. Meeùs Bouw & Infra en Rassers Advocaten 2. Bouwrecht in kort bestek 3. Schade aan het werk 4. CAR 5. Aansprakelijkheid 6. Ontwerp
Meeùs Bouw & Infra Aantal Medewerkers 1.100 Ervaring Doelgroepenspecialisme Referenties Samenwerking > 85 jaar Bouw & Infra (65 pers.) 2400 bouwbedrijven o.a. Bouwend Nederland Onze doelstelling: Het leveren van een positieve wijze bijdrage aan uw rendement, uw (bëinvloedbare) faalkosten en de continuïteit van uw onderneming
RASSERS ADVOCATEN Aantal advocaten 30, waarvan 10 bouw gerelateerd Ervaring 110 jaar in 2017 Doelgroepen specialisme Ondernemingsrecht, Arbeidsrecht en Bouwrecht Referenties Advocaat van 20 van de top 50 bouwbedrijven in Nederland Onze doelstelling Dé juridische sparringpartner van bouwend Nederland zijn
BOUWRECHT IN KORT BESTEK Twee modellen: Traditioneel UAV 2012, UAV-TI, AVA Geïntegreerd UAV-GC 2005
BOUWRECHT IN KORT BESTEK Eigenlijk drie modellen: Traditioneel UAV 2012, UAV-TI, AVA Onzuiver geïntegreerd Meestal UAV 2012 met aanpassingen Geïntegreerd UAV-GC 2005
BOUWRECHT IN KORT BESTEK Traditioneel (UAV 2012) Aannemer realiseert het werk op basis van bestek en tekeningen afkomstig van opdrachtgever Opdrachtgever is ontwerpverantwoordelijk Aannemer is uitvoeringsverantwoordelijk Waarschuwingsplicht voor ontwerpfouten/ondanks nauwlettend toezicht Geen standaard aannemingsovereenkomst
BOUWRECHT IN KORT BESTEK Geïntegreerd (UAV-GC 2005) Opdrachtnemer ontwerpt en realiseert het werk Opdrachtnemer is ontwerpverantwoordelijk Opdrachtnemer is uitvoeringsverantwoordelijk Alleen waarschuwingsplicht voor Opdrachtnemer Standaard aannemingsovereenkomst (Basisovereenkomst)
BOUWRECHT IN KORT BESTEK Onzuivere UAV-GC overeenkomsten Overeenkomsten op basis van bestek en tekeningen met UAV-GC sausje Veel voorkomende onmogelijke variant die tot allerlei interpretatieverschillen kan leiden Hoe zal een arbiter of rechter hiermee omgaan?
BOUWRECHT IN KORT BESTEK Oude spelregels in het bouwrecht: Wie bepaalt, betaalt Wie niet behoedt, bloedt Huidige situatie bij geïntegreerde contracten: - Eenzijdige risicotoedeling; - Aannemers calculeren werk op basis van traditioneel model; - Onverantwoorde situatie (zie BN en <H>) Oplossingen?
SCHADE AAN HET WERK IN DE UAV Par 5 lid 8 UAV 2012 De opzet van het werk zal zodanig zijn, dat daardoor schade aan personen, goederen of milieu zoveel mogelijk wordt beperkt. Par 6 lid 6 UAV 2012 De aannemer dient het werk zodanig uit te voeren, dat daardoor schade aan personen, goederen of milieu zoveel mogelijk wordt beperkt. Par 6 lid 8 UAV 2012 De aannemer is aansprakelijk voor schade aan met het werk in verband staande werken van de opdrachtgever en aan andere werken en eigendommen van de opdrachtgever, voor zover deze door de uitvoering van het werk is toegebracht en is toe te rekenen aan nalatigheid, onvoorzichtigheid of verkeerde handelingen van de aannemer, zijn personeel, zijn onderaannemers of zijn leveranciers.
SCHADE AAN HET WERK IN DE UAV Par 44 UAV 2012 Onder schade aan het werk in de zin van deze paragraaf wordt verstaan schade aan het geheel of gedeeltelijk door de aannemer ten behoeve van de opdrachtgever gebouwde of gemaakte, aan de hulpwerken, aan de op of bij het werk aangevoerde bouwstoffen en voor het werk noodzakelijke hulpmiddelen. Onder schade aan bouwstoffen wordt tevens verstaan het verlies daarvan. Onverminderd de aansprakelijkheid van partijen krachtens de overeenkomst of de wet is schade aan het werk voor rekening van de aannemer, tenzij deze schade het gevolg is van buitengewone omstandigheden tegen de schadelijke gevolgen waarvan de aannemer in verband met de aard van het werk geen passende maatregelen heeft behoeven te nemen, en het onredelijk zou zijn de schade voor zijn rekening te doen komen.
SCHADE AAN HET WERK IN DE UAV-GC Par 4 lid 6 UAV-GC 2005 De Opdrachtnemer dient de Werkzaamheden zodanig te verrichten dat noch de Opdrachtgever noch derden nodeloos hinder hebben, en dat schade aan persoon, goed of milieu zoveel mogelijk wordt beperkt. Par 4 lid 10 UAV-GC 2005 De Opdrachtnemer is aansprakelijk voor schade aan met het Werk in verband staande werken van de Opdrachtgever en aan andere eigendommen van de Opdrachtgever, voorzover deze door de Werkzaamheden is toegebracht en te wijten is aan de schuld van de Opdrachtnemer, diens gemachtigden of hulppersonen, of aan een oorzaak die krachtens de wet of de in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt. Par 4 lid 11 UAV-GC 2005 De Opdrachtnemer vrijwaart de Opdrachtgever tegen aanspraken van derden tot vergoeding van schade, voorzover deze door de Werkzaamheden is toegebracht en te wijten is aan de schuld van de Opdrachtnemer, diens gemachtigden of hulppersonen, of aan een oorzaak die krachtens de wet of de in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt.
SCHADE AAN HET WERK IN DE UAV-GC Par 13 lid 1, 2 en 3 UAV-GC 2005 1.De Opdrachtnemer is verantwoordelijk voor de afstemming van de Werkzaamheden op de bodemgesteldheid. Indien als gevolg van de wijze waarop de Werkzaamheden op de bodemgesteldheid zijn afgestemd, vertraging in de uitvoering van de Overeenkomst, schade aan of gebreken in het Werk dan wel schade aan andere goederen van de Opdrachtgever of van derden ontstaat, is de Opdrachtnemer daarvoor aansprakelijk, behoudens het bepaalde in lid 2. 2 De aansprakelijkheid van de Opdrachtnemer uit hoofde van lid 1 vervalt, als hij aantoont dat hij ter voorkoming van vertraging, schade of gebreken alle voorzorgsmaatregelen heeft genomen die, gegeven de aard en de inhoud van de Overeenkomst, de aard van het Werk, de aard van het Meerjarig Onderhoud en de overige omstandigheden van het geval, van een zorgvuldig Opdrachtnemer verwacht mogen worden. 3 Vooropgesteld dat de Opdrachtnemer het in lid 2 bedoelde bewijs heeft geleverd, is bij schade aan het Werk, als gevolg van de wijze waarop de Werkzaamheden zijn afgestemd op de bodemgesteldheid, sprake van een buitengewone omstandigheid in de zin van 41 lid 4.
SCHADE AAN HET WERK IN DE UAV-GC Par 41 UAV-GC 2005 1. Het bepaalde in deze paragraaf is van toepassing indien schade aan het Werk ontstaat voor de feitelijke datum van oplevering. Indien in de Basisovereenkomst is bepaald dat de Opdrachtnemer het Meerjarig Onderhoud zal realiseren, is het bepaalde in deze paragraaf eveneens van toepassing indien schade aan het Werk ontstaat gedurende de Meerjarige Onderhoudsperiode. 2. Onder schade aan het Werk in de zin van deze paragraaf wordt verstaan: schade aan het gehele of gedeeltelijke resultaat van de Werkzaamheden van de Opdrachtnemer. 4. Onverminderd de aansprakelijkheid van partijen krachtens de Overeenkomst of de wet is schade aan het Werk voor rekening van de Opdrachtnemer, tenzij deze schade het gevolg is van buitengewone omstandigheden tegen de schadelijke gevolgen waarvan de Opdrachtnemer gezien de aard van het Werk of het Meerjarig Onderhoud geen passende maatregelen had behoeven te nemen, en het onredelijk zou zijn de schade voor zijn rekening te doen komen.
Constructieverzekering (CAR) Sectie 1: Het werk Sectie 2: Aannemersmaterieel / eigendommen personeel Sectie 3: Eigendommen opdrachtgever
De CAR All Risks? Nee, materiële schade of verloren gaan! Materiële schade: iets wat goed is moet kapot zijn gegaan In juristentaal: een blijvende verandering van vorm of structuur in aanvankelijk gave objecten
Bestaande eigendommen opdrachtgever Alleen dekking indien er een verband is met de bouw! Normale eigenaarsrisico s moet opdrachtgever zelf verzekerd houden: Denk hierbij aan storm / bliksem / diefstal / vandalisme Leg dit dus vooraf goed vast met uw opdrachtgever!
Aandachtspunten CAR Hoogte aanneemsom Bouwtermijn Onderhoudstermijn Onderaannemer Nevenaannemers Directieleveringen Bijzondere contractvormen Bijzonderheden in bestekken Bouwcombinatie altijd apart melden Onverkochte woningen
Positie onderaannemers Wel contractuele relatie met aannemer Meeverzekerd op Constructieverzekering Aannemer moet toestemming geven (voor of na schade) Onderaannemersovereenkomst essentieel Spreek iets af over verzekeringen
Positie nevenaannemers Geen contractuele relatie met aannemer Let op bestekken i.v.m. verplichtingen om werken van nevenaannemers mee te verzekeren (werken derden) Nevenaannemers vooraf aanmelden Gaat vaak fout in de praktijk
Opdrachtgever heeft CAR zelf gesloten, wat dan..? Werk eventueel afmelden op eigen doorlopende CAR...maar: aannemersmaterieel is niet gedekt verschil in condities verzekeren bestekteksten.. - niet gedekte schaden voor rekening aannemer - eigen risico CAR voor rekening aannemer
Verzekeringsparagraaf bestek Aandachtspunten: Verzekeringseisen Eigen risico BTW Wetsartikelen Nevenaannemers/derden Directieleveringen Schade-uitkeringen
Aansprakelijkheidsverzekering Dekt: Zaakschade Personenschade van derden zover verzekerden daarvoor aansprakelijk zijn! Voorbeelden: Heischade, bemalingschade, zettingschade, valpartijen, arbeidsongevallen, beroepsziekten, waterschade, etc. Werkgeversaansprakelijkheid ZZP er die wordt gezien als werknemer
Aansprakelijkheidsverzekering Bijzondere dekkingen/voorzieningen: Geen meldingsplicht moeilijke werken (o.a. heien/bemalen/ slopen) Ruime kring verzekerden Schade aan kabels, buizen, ondergrondse en bovengrondse leidingen Vangnet -regeling werkmaterieel derden Dekking voor vrijwaringen (voor bijv. heibedrijf of bronbemaler) Asbest Riskcontrol Combinatieregeling
Brand Regres Regeling Vanaf 01-01-2014: Onbeperkt Regres!! Preventie / Toezicht Contracttering Hoe is het verzekeringstechnisch geregeld?
ONTWERPRISICO TRADITIONEEL CONTRACTMODEL Architect / Ingenieur Opdrachtgever DNR-2005 UAV/AVA Aannemer
ONTWERPRISICO GEÏNTEGREERDE CONTRACTVORM Opdrachtgever D&B / UAV-GC / DBFMO DNR-2005 Aannemer bv ALIB 2007 Architect / Ingenieur Onderaannemers
Ontwerprisico: DNR De aansprakelijkheid van de adviseur is in de DNR als volgt beperkt : beperking tot bedrag gelijk aan de advieskosten, met een maximum van 1 mln. of 3 maal de advieskosten met een maximum van 2,5 mln. alleen voor directe schade uitsluiting sowiesokosten
Ontwerprisico bij UAV contracten! Bouwteams Alternatieven Waarschuwingsplicht Onderaannemers Leveranciers Bestekken (in afwijking van.)
Stabu Opdrachtgevers eisen steeds vaker een ontwerpdekking! Eis beroepsaansprakelijkheidsverzekering??
En mijn CAR dan? CAR Verzekering: Ontwerpfouten zijn gedekt Architecten, adviseurs zijn meeverzekerd MAAR: Alleen materiële schade Uitsluiting gevolgschaden Bouw en Onderhoudstermijn Geen dekking voor verbeteringskosten
Maar ik heb ook een AVB! AVB = Aansprakelijkheids Verzekering Bedrijven Aansprakelijkheid Zaakschade of Letselschade Inclusief daaruit voortvloeiende gevolgschaden AVB dekt nimmer schade aan het eigen werk!
Oplossingen? Contractuele afspraken met adviseurs (afwijken van de DNR) Second Opinion Bepaalde werken mijden? Ontwerpdekking op de CAR Bouwend Nederland Ontwerpverzekering
WIE GEEFT U GRAAG RISICOADVIES, TOEGESNEDEN OP UW BRANCHE EN BEDRIJFSVOERING?