Staatssteun in Vlaanderen



Vergelijkbare documenten
De kmo-portefeuille. 3 kernprincipes vernieuwing: - vereenvoudigde steun - jaarlijkse steun - hogere steun

Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen

VR DOC.0987/2BIS

Staatssteun & Staatssteun en de crisis

Toelichting bij het begrip onderneming binnen de call voor kleine en middelgrote windturbines

VR DOC.1191/3BIS

OVERZICHT ALGEMENE GROEPSVRIJSTELLINGS- VERORDENING

DE VLAAMSE REGERING, Pagina 1 van 8

Inhoudstafel. 1. Wat is de kmo-portefeuille? 2. Kom ik in aanmerking voor de kmo-portefeuille? 3. Hoeveel subsidie kan ik krijgen?

Agentschap Ondernemen Steun voor strategisch advies. via de kmo-portefeuille

Steunmaatregel N 118/2004 -België (Vlaanderen) Subsidies voor haalbaarheidsstudies met betrekking tot bouw- en milieuprojecten buiten de EU.

Steun voor energiebesparende investeringen Agentschap Ondernemen. Joachim Castelain, 8 mei 2012

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de richtsnoeren staatssteun ten behoeve van milieubescherming en energie van 28 juni 2014;

BIJLAGE III. Gegevens betreffende op de voorwaarden van deze verordening vrijgestelde staatssteun

Kmo portefeuille voor ondernemers

Ontwrichte zones Infosessie Turnhout. 21 april 2015 Karel De Corte

Staatssteun / België - Steunnummer N 621/ Steun aan investeringen in de omkaderingssector van land- en tuinbouw

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 16 maart 2012 betreffende het economisch ondersteuningsbeleid, artikel 37;

Steunmaatregelen van de staten / Nederland - Steunmaatregel nr. N 8/ Verlenging sociaal-economisch plan veehouderij

EUROPESE COMMISSIE. Brussel, Staatssteun N 544/2001 België Ford Genk Opleidingssteun. Excellentie, PROCEDURE

Steunmaatregelen van de Staten nr. N 699/00 - België (Vlaanderen) Regeling afbouw varkensstapel

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 16 maart 2012 betreffende het economisch ondersteuningsbeleid, artikel 37 en 40;

Brussel, SG-Greffe (2009) DI 1160 BRUSSEL

Standpunt van de Vlaamse overheid betreffende het eerste ontwerp van de algemene groepsvrijstellingsverordening

DISCLAIMER. A. Algemene toepassingsvoorwaarden

Aanvraagformulier Innovatiefonds Oost Gelre

ONTWERP VAN DECREET. tot wijziging van het decreet van 31 januari 2003 betreffende het economisch ondersteuningsbeleid

Bij dit besluit heeft de Commissie zich gebaseerd op de onderstaande overwegingen.

De drie belangrijkste verbeteringen worden op de website van VLAIO als volgt omschreven:

VR DOC.0255/2

1. Kan de minister een overzicht geven van het aantal onderzoeken? Graag een overzicht van de laatste vier jaar, opgesplitst per jaar.

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 16 maart 2012 betreffende het economisch ondersteuningsbeleid, artikel 37;

EUROPESE COMMISSIE. Staatssteun / Nederland SA (2016/N) Subsidieverordening Natuur- en Landschapsbeheer (SVNL)

DE-MINIMISVERKLARING

BESCHRIJVING VAN DE STEUNMAATREGEL

EUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA (2013/N) Nederland Compensatie van indirecte EU-ETS-kosten

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 9 december 2016;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 9 december 2016;

FINANCIERINGS- EN STEUNMAATREGELEN VOOR STARTENDE ONDERNEMINGEN STARTERSDAG UNIZO. 18 mei 2011

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 12 juli 2013 betreffende maatwerk bij collectieve inschakeling, artikel 2;

Verklaring de-minimissteun

Verklaring beperkte steun

DE-MINIMISVERKLARING

Bij dit besluit heeft de Commissie zich gebaseerd op de navolgende overwegingen:.

Financiele Stimulansen voor KMO s. Cynthia Stinckens 25 mei 2008

Energietransitiefonds (ETF) Oproep FAQ Veelgestelde vragen. Toepassingsgebied ETF. Klopt.

VR DOC.0810/2BIS

Staatssteun SA (2014/NN) - BELGIË - Stichting voor duurzame visserijontwikkeling (SDVO)

De nieuwe staatssteunregels en gebiedsontwikkeling. Prof.dr. Bart Hessel

1. Voorstelling Agentschap Ondernemen 2. Financieringsinstrumenten via overheid 3. Steunmaatregelen 4. Contact. Agentschap Ondernemen

1. DOEL EN TOEPASSINGSBEREIK

Algemene subsidieverordening 2014

Steunmaatregelen voor geothermische investeringen in het Vlaamse Gewest

Steunmaatregel SA (2012/N) - Nederland Aanpassing risicokapitaalregeling "Omnibus Decentraal - Module 9: risicokapitaal voor het MKB"

DISCLAIMER. A. Algemene toepassingsvoorwaarden

Steunmaatregel nr. 271/01 - Nederland Investeringspremieregeling Flevoland 2000 (IPR Flevoland 2000)

DE VLAAMSE MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW EN PLATTELANDSBELEID,

De Gemeente en de sport(organisatie) Prof. mr. Marjan Olfers Vrije Universiteit

Staatssteun: richtsnoeren milieusteun vaak gestelde vragen (Zie ook IP/08/80)

Workshop: Staatssteun in de decentrale praktijk

EUROPESE COMMISSIE. Brussel, 11-VII-2006 C(2006) Betreft: Steunmaatregel nr. N 96/06 "Eneco duurzame energie " Excellentie,

Aanvraagformulier Gevel- en voorterreinfonds bedrijventerrein Vak A Hoofdweg CapelleXL

Algemene Subsidie Verordening gemeente Heerhugowaard 2014

Algemene subsidieverordening gemeente Harlingen 2015

Steunmaatregel N 603/2003 België Steun ten gunste van nacht- en ploegenarbeid

Brussel, 17 september 2008 Advies ecologiesteunregeling. Advies

Steunmaatregel N 51/ Nederland Arbeidsplaatsenpremieregeling Overijssel regionale steun

EUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregelen der Staten N 780/ Pays-Bas Tijdelijke defensieve maatregelen voor de scheepsbouw

Staatssteunbijeenkomst 14 oktober, s-hertogenbosch Welke kansen bieden de afgeronde staatssteunherzieningen van de Europese Commissie?

VR DOC.1191/1BIS

EUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA (2013/N) België (Vlaanderen)

EUROPESE COMMISSIE. Brussel, C(2012) 9473 final

Kmo-portefeuille: een steun voor onze adviezen

Algemene subsidieverordening gemeente Westerveld 2018

Nood aan opleiding of advies? Vraag uw steun aan! Steun voor opleiding & advies

VLAAMSE GEMEENSCHAP COMMUNAUTE FLAMANDE VLAAMSE OVERHEID. 16 MAART DECREET betreffende het economisch ondersteuningsbeleid (1)

Steunmaatregel nr. N 212/ Nederland Steunregeling Willekeurige afschrijving nieuwe gebouwen in aangewezen gebieden (1999) I.

(Mededelingen) MEDEDELINGEN VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE EUROPESE COMMISSIE

Gewijzigde, nieuwe de-minimisgroepsvrijstelling

EUROPESE COMMISSIE. BESLUIT VAN DE COMMISSIE van BETREFFENDE STEUNREGELING SA (2013/C) (ex 2012/NN) door België ten uitvoer gelegd

EUROPESE COMMISSIE. Bij dit besluit heeft de Commissie zich gebaseerd op de onderstaande overwegingen.

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE. van

Staatssteunmaatregel NN 39/2006 België Reddingssteun voor de onderneming De Poortere Frères SA

Algemene subsidieverordening gemeente Scherpenzeel 2018

EUROPESE COMMISSIE. Brussel, 31.III.2008 C(2008)1275

Steunmaatregelen van de staten / Nederland Steunmaatregel N 246/2005 houdende wijziging van N 222/2004 Unieke Kansen Regeling en demonstratieprojecten

Staatssteun - Nederland (Groningen) SA (2010/N) Bedrijfsbeëindiging grondgebonden agrarische bedrijven

Hervorming kmo-portefeuille

EUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA (N 447/2005) (PB C 133 van , blz. 3).

Het SALK-plan: engagementen Vlaamse regering. Lieven Tack. Kabinet minister-president Bourgeois. Bilzen, 24 maart 2015

RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

EUROPESE COMMISSIE. Brussel, C(2003)4647fin. Steunmaatregel N 274/2003 België Stichting voor duurzame visserijontwikkeling.

Steunmaatregelen van de Staten / Nederland Steunmaatregel nr. N 499/02 Subsidie voor een kaasfabriek

Gewestelijke steun. Nodig voor bekomen van steun ontwrichte zone

FINANCIERINGS- EN STEUNMAATREGELEN VOOR STARTENDE ONDERNEMINGEN STARTERSDAG UNIZO. 18 mei 2011

DISCLAIMER. A. Algemene toepassingsvoorwaarden

Steunmaatregelen van de Staten/Nederland Steunmaatregel nr. N 301/2005 Programma Beheer, functiewijziging

Besluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de cofinanciering van onderzoek en ontwikkeling in het kader van overheidsopdrachten

Interreg V Vlaanderen-Nederland

Transcriptie:

Contrast law seminars Larcier Crash course mededingingsrecht 2010 Staatssteun in Vlaanderen 25 november 2010 Karel De Corte Agentschap Ondernemen

Inhoud 1. Situering 2. Begrip staatssteun 3. Europees regelgevend kader algemeen 4. Staatssteun in Vlaanderen enkele principes 5. Staatssteun in Vlaanderen enkele voorbeelden 6. Toelichting bij enkele knelpunten

1. Situering Waarom toezicht op staatssteun? Artikelen VWEU gemeenschappelijke markt - 4 vrijheden (goederen, personen, diensten en kapitaal) - mededingingsregels (kartelrecht, misbruik van machtspositie, openbare bedrijven en staatssteun) - rol Commissie / Raad Protectionisme op basis van nationaliteit of vestigingsplaats is verboden - vrije mededinging en de handel tussen de lidstaten - versterking van de concurrentiepositie van Vlaamse ondernemingen ten koste van de buitenlandse

2. Begrip Staatssteun 2.1 Verdragsbepalingen Artikel 107, lid 1 VWEU: Behoudens de afwijkingen waarin dit verdrag voorziet, zijn steunmaatregelen van de staten of in welke vorm ook met staatsmiddelen bekostigd, die de mededinging door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producties vervalsen of dreigen te vervalsen, onverenigbaar met de gemeenschappelijke markt, voor zover deze steun het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt

2.1 Verdragsbepalingen Artikel 108, lid 3 VWEU De Commissie wordt van elk voornemen tot invoering of wijziging van steunmaatregelen tijdig op de hoogte gebracht, om haar opmerkingen te kunnen maken. ( ) De betrokken lidstaat kan de voorgenomen maatregelen niet tot uitvoering brengen voordat die procedure tot een eindbeslissing heeft geleid. Kwalificatie als staatssteun moet worden aangemeld bij de Commissie niet starten met uitvoering voor definitieve goedkeuring

2.2 Voorwaarden - staatsmiddelen A. Steun verleend door lidstaat of met staatsmiddelen bekostigd - federale overheid, ook gedecentraliseerde overheden - gemeenschappen, gewesten, provincies, gemeentes, intercommunales,... - ook openbare bedrijven (dominerende invloed) - ongeacht hun juridisch statuut en benaming (publiek/privaat, vzw, ) vb. LRM EU moeit zich niet met interne organisatie - federale of centrale overheid draagt verantwoordelijkheid

2.2 Voorwaarden - staatsmiddelen Staatsmiddelen steun betaald uit de staatsbegroting of uit de begroting van decentrale overheden niet-innen van belastingen of sociale bijdragen, vorderingen, belastingsvrijstelling rechtstreekse subsidies of premies achtergestelde leningen of leningen tegen gunstiger voorwaarden (lage rente, langere looptijd, gunstigere aflossingsvoorwaarden) kwijtschelding van schulden of spreiding ervan in de tijd verkoop of verhuur van gronden en gebouwen tegen lagere prijzen dan de marktprijs, betalen van kunstmatig verhoogde prijzen door de overheid voordelen in natura, terbeschikkingstelling van infrastructuur die enkel bepaalde ondernemingen ten goede komt omzetting van lening in subsidie niet-marktconforme kredietfaciliteiten of deelnemingen in het kapitaal overheidsgaranties

2.2 Voorwaarden - specificiteit B. Specificiteit: voordeel voor bepaalde ondernemingen Onderneming Elke eenheid die een economische activiteit uitoefent, ongeacht haar rechtsvorm en de wijze waarop zij wordt gefinancierd. juridisch statuut speelt geen rol (vb. ook vzw) Economische activiteit aanbieden van goederen of diensten op een markt : vermarktbaarheid gaat verder dan strikt economische sectoren niet-economisch zeer beperkt geïnterpreteerd: vb. uitoefening van de openbare macht, binnen- en buitenlandse veiligheid, justitie, basisonderwijs

2.2 Voorwaarden - specificiteit Selectiviteit voordeel voor bepaalde ondernemingen concurrentiepositie verstrekt t.a.v. ondernemingen die geen steun kregen algemene maatregel per definitie geen staatssteun geldt voor alle ondernemingen onderlinge verhouding onaangetast zonder onderscheid van toepassing op alle sectoren en geografische gebieden bedoeld ter ondersteuning van de gehele economie vb. algemene verlaging vennootschapsbelasting probleem gedecentraliseerde overheid (fiscale precedenten)

2.2 Voorwaarden - Voordeel C. Voordeel dat de mededinging of intra-communautaire handel potentieel kan verstoren Voordeel alle maatregelen die lasten verminderen die normaliter op budget van onderneming drukken en daardoor de concurrentiepositie van de begunstigde versterken voordelen waarover men in normale marktomstandigheden niet beschikt Potentieel beïnvloeden van de mededinging en de handel zelfs zeer klein bedrag vormt juridisch staatssteun ev. wel verenigbaar met het Verdrag wegens geringe invloed (de minimis) Principe van de particuliere investeerder soortgelijke voordelen tegen dezelfde voorwaarden beschikbaar op markt? handelen overheid marktconform geen staatssteun

2.3 Gevolgen 2.3 Gevolgen van de kwalificatie als staatssteun Staatssteun aanmelding bij de Europese Commissie geen uitvoering vooraleer definitieve goedkeuring Uitzondering: groepsvrijstellingsverordening ter kennisgeving achteraf

3. Europees regelgevend kader algemeen Algemeen EU Commissie zeer grote exclusieve bevoegdheid eerder Verordeningen : directe werking en voorrang zelden Richtlijnen geen formele, juridische omzetting in nationaal recht enkel praktische omzetting, concrete uitwerking van steunregelingen Raad van State : in Vlaamse regelgeving enkel verwijzen naar EU Verordening verboden om artikelen letterlijk over te nemen verwarring burger i.v.m. verantwoordelijke wetgever

3. Europees regelgevend kader algemeen Artikelen 107 t.e.m. 109 VWEU-Verdrag basisbepalingen, directe werking EU staatssteunreglementeringen zijn verdere uitvoering en precisering Verordeningen van de Raad Verordening 994/98 : delegatie naar Commissie om algemene vrijstellingsverordeningen uit te vaardigen voor horizontale steunmaatregelen (PB van 14 mei 1998, L 142/1) Verordening 659/99 : procedure inzake aanmelding en beoordeling van staatssteun (PB van 27 maart 1999, L 83/1)

3. Europees regelgevend kader algemeen Verordeningen van de Commissie De minimis (Vo nr. 1998/2006, PB van 28 december 2006, L 379/5) Algemene vrijstellingsverordening (Vo nr. 800/2008, PB van 9 augustus 2008, L 214/3) KMO s in de landbouwsector (Vo nr. 1857/2006, PB van 16 december 2006, L 358/3) KMO s in de visserijsector (Vo nr. 1595/2004, PB van 14 september 2004, L 291) Landbouw de minimis (Vo nr. 1535/2007, PB van 21 december 2007, L 337) Visserij de minimis (Vo nr. 875/2007, PB van 25 juli 2007, L 193)

3. Europees regelgevend kader algemeen Richtsnoeren en kaderregelingen van de Commissie niet officieel gedefinieerd in het Verdrag: sui generis strikt juridisch niet op hetzelfde niveau, de facto zeer grote waarde duidelijkheid over invulling beleidsvrijheid Commissie Voorbeelden: milieubescherming (PB van 1 april 2008, C 82/1) onderzoek, ontwikkeling en innovatie (PB van 30 dec. 2006, C 323/1) regionale steun (PB van 4 maart 2006, C 54) risicokapitaalinvesteringen in KMO s (PB van 18 augustus 2006, C 194/2) landbouw- en de bosbouwsector (PB van 27 december 2006, C 319/1) visserij- en de aquacultuursector (PB van 3 april 2008, C84/10) reddings- en herstructureringssteun aan ondernemingen in moeilijkheden (PB van 1 oktober 2004, C 244/2)

3. Europees regelgevend kader algemeen Beschikkingspraktijk van de Commissie Mededelingen Individuele precedenten, leiden vaak tot meer generieke Mededeling Staatssteun in de vorm van garanties (goedgekeurd op 20 mei 2008, PB van 20 juni 2008, C 155) Openbare bedrijven in de industriesector (PB van 13 november 1993, C 307/3) Hof van Justitie concrete beoordeling : gaat interpretatie van Commissie te ver? bijsturing beleid

3. Europees regelgevend kader algemeen Totstandkoming op Europees niveau Commissie zeer ruime en exclusieve bevoegdheid bij concretiseren staatssteunbeleid lidstaten 1-2 keer geconsulteerd (Adviescomité / multilaterale inzake staatssteun) Commissie niet verplicht om dit advies te volgen Totstandkoming op Vlaams en Belgisch niveau Vlaams: vnl. economische sector (cfr definitie economische activiteit) eerste screening Agentschap Ondernemen : wie interesse? eventueel insteek stakeholders, federaties, Federaal-Belgische coördinatie (EU erkent enkel lidstaten) staatssteun coördinatie via de IEC / FOD Economie - 1 gecoördineerd Belgisch standpunt, federaal ambtenaar aan tafel - ondanks exclusieve bevoegdheid gewesten - belang grondige Vlaamse coördinatie en verdediging

3. Europees regelgevend kader algemeen Onderscheid ter kennisgeving en aanmelding Algemene regel : aanmelding Uitzondering: groepsvrijstellingsverordening kortere en veel soepelere procedure : fiche PB ter kennisgeving binnen de 20 werkdagen na de inwerkingtreding niet nodig om te wachten op de goedkeuring Nog verdere uitzondering : de minimis : zelfs geen ter kennisgeving Principe : keuze lidstaat, afwegen van voor- en nadelen snelheid procedure, aanmelding of niet steunintensiteit in aanmerking komende investeringen, kosten, definities, randvoorwaarden

3. Europees regelgevend kader algemeen Overzicht website links voor EU regelgeving Algemene website Europese Unie http://europa.eu/index_nl.htm EUR-lex: algemene website wetgeving, jurisprudentie, publicatieblad http://eur-lex.europa.eu/nl/index.htm Europese Commissie - Directoraat-generaal Concurrentie http://ec.europa.eu/comm/competition/index_nl.html Specifiek overzicht belangrijkste EU staatssteun regelgeving http://ec.europa.eu/comm/competition/state_aid/legislation/legislation.html Staatssteun Actie Plan http://ec.europa.eu/comm/competition/state_aid/reform/reform.cfm

4. Staatssteun in Vlaanderen enkele principes Wie kan steun geven? elke minister bevoegd voor zijn of haar beleidsdomein per Departement, Agentschap, Instelling eigen regels in theorie ook provincies, gemeentes, sectorafbakening vaak op basis van NACE-codes Praktijk: niet alle entiteiten even goed op de hoogte Economie meest direct betrokken en is vaak trekker of coördinator naar EU toe vb. sensibilisering via infosessies, interne vorming, diverse adviezen en begeleiding in concrete dossiers of procedures,

4. Staatssteun in Vlaanderen enkele principes Algemene regel: steun via generieke regeling via decreet of BVR algemene voorwaarden afgestemd op wat (maximaal) kan binnen EU regels (vb. inzake maximale steunpercentages, steunbedrag, in aanmerking komende investeringen of kosten, ) dit generieke kader wordt dan aangemeld of ter kennis gegeven bij de EU Commissie eens de EU procedure op het overkoepelende niveau doorlopen is, moeten de individuele dossiers niet meer individueel aangemeld worden, tenzij ze bepaalde drempels overschrijden iedereen die voldoet aan de bepalingen krijgt in principe steun (mits budgettair haalbaar) quasi automatisch steun

4. Staatssteun in Vlaanderen enkele principes Algemene regel: steun via generieke regeling aanbod gestuurd: overheid bepaalt het kader ondernemingen niet betrokken bij opstelling regelgeving (tenzij in totstandkomingsfase via druk van sectororganisaties, federaties, opmerkingen binnen de SERV, ) dialoog onderneming / steunverlenende autoriteit beperkt zich tot de toepassingsvoorwaarden van de regelgeving indien de regelgeving die mogelijkheid voorziet én de steunverlenende overheid dat wenst, kan eventueel worden afgeweken van de algemene bepalingen van de regelgeving afwijkingen moeten meestal individueel worden aangemeld bij de EU Commissie doorlooptijd afwachten vooraleer steun wordt toegekend

4. Staatssteun in Vlaanderen enkele principes Uitzondering: ad hoc en/of individuele steun ad hoc: steun buiten een generiek besluit individueel: binnen generiek kader, maar boven de drempels per dossier aanmelden of ter kennis geven aan Commissie hier rol begunstigde wel groter vaak overleg met EU Commissie waar begunstigde mee wordt uitgenodigd om dossier toe te lichten bijsturing mogelijk, meer mogelijkheden à la tête du client doorlooptijd, meestal 3-6 maanden, complexe dossiers 1 jaar

4. Staatssteun in Vlaanderen enkele principes Informatie die van onderneming kan worden gevraagd bij een aanmelding aanmelding verloopt elektronisch via beveiligde SANI website lidstaat/regio verantwoordelijk, officieel via PV gedeelte van de info heeft overheid zelf ter beschikking: vb. identiteit van de steunverlenende autoriteit, beschrijving van de steun (doel, regeling of individueel), nationale rechtsgrond, begunstigden (regio, sector, aantal), bedrag van de steun, aard van de steun en financieringsmethode (subsidie, zachte lening, belastingsvoordeel, ), duurtijd, cumulering, praktijk: ook de begunstigde werkt actief mee (vnl. in ad hoc dossier) details over de investering of opleidingskosten, uitgewerkte scenario s, opleidingsplannen, haalbaarheidsstudies, marktanalyses, vertrouwelijke data, argumenten waarom steun verenigbaar zou zijn, geen beperking mededinging of intracommunautaire handel, bewijs stimulerend effect, uitgebreide thematische annexen en vragenlijsten informele contacten belangrijk, PV, pre-notificaties, state aid network

4. Staatssteun in Vlaanderen enkele principes Controle en terugvordering na beslissing tot toekenning steun meestal uitbetaling in schijven inspectie tussentijds of ex post (niet ex ante: snelheid beslissing en niet alle info beschikbaar) bij niet naleving van de voorwaarden van de regelgeving wordt er teruggevorderd eerst brief steunverlenende autoriteit, beroep mogelijk (intern, hiërarchisch bij minister of Raad van State) dan eventueel officiële procedure via centrale cel terugvorderingen terugvordering kan eventueel ook op basis van bevel EU Commissie (bv. na klacht van concurrent) geen nieuwe steun indien steun niet is terugbetaald, zelfs voor totaal verschillende projecten

5. Staatssteun in Vlaanderen enkele voorbeelden Subsidie databank http://www.vlaanderen.be/ondernemen Of via www.vlaanderen.be en doorklikken naar premies en subsidies Vlaamse infolijn, bel gratis: 1700

5. Staatssteun in Vlaanderen enkele voorbeelden

5. Staatssteun in Vlaanderen enkele voorbeelden

5. Staatssteun in Vlaanderen enkele voorbeelden

5. Staatssteun in Vlaanderen SIOS Strategische Investerings- en Opleidingssteun (BVR van 22 februari 2008 + MB van 18 april 2008) Opleidingssteun : enkel grote dossiers : minimaal 450.000 euro opleidingskost alle ondernemingen Vlaams Gewest: KMO en GO 20-25% steun afhankelijk van criteria en score geen onderscheid algemene of specifieke opleiding maximum 1 miljoen steun (tenzij uitzonderlijke projecten van bijzonder belang voor de Vlaamse economie ) EU aanmeldingsdrempel 2 miljoen euro open end systeem : iedereen krijgt steun 1 dossier per 3 jaar

5. Staatssteun in Vlaanderen SIOS Opleidingssteun In aanmerking komende kosten 1. personeelskosten opleiders 2. verplaatsingskosten opleiders en opgeleiden 3. uitgaven materiaal en benodigdheden 4. afschrijvingen werktuigen en uitrusting 5. kosten begeleiding en advisering 6. personeelskosten opgeleiden (beperkt tot som kosten 1-5) Aanvraagformulier op website, insturen op papier met alle bijlagen, indien volledig bevestigingsbrief (startdatum)

5. Staatssteun in Vlaanderen SIOS Criteria opleidingssteun 6 bedrijfseconomisch : totaal 60 punten (solvabiliteit, liquiditeit, interne innovatie, externe innovatie, kwantitatieve opleiding, groeiende onderneming) 3 sociaal : totaal 30 punten (tewerkstellingstoename, duurzaamheidverslag, tewerkstellingsintegratie) 2 ecologisch : totaal 10 punten (milieuzorg, klimaatbeleid) Minimale score 50 punten + Uitbetaling - 50-60 punten: 20% steun - schijf 1 (50%): programma gestart - 60-70 punten: 22% steun - schijf 2 (20%): 70% uitgevoerd - 70-80 punten: 24% steun - schijf 3 (30%): voltooid - > 80 punten: 25% steun

5. Staatssteun in Vlaanderen SIOS Stimulerend effect (vb. cases automotive) nieuwe vereiste EU voor alle steunregimes aantonen dat steun noodzakelijk is en dat investering of opleiding zonder steun niet (in die mate) zou plaatsvinden opleidingen die sowieso zouden moeten plaatsvinden en tot de normale bedrijfsuitgaven behoren zijn niet subsidieerbaar geen wettelijk verplichte opleidingen 2 scenario s, met en zonder steun KMO: voldoende dat deze niet gestart is voor de steunaanvraag GO: idem + bewijzen met 2 scenario s dat dankzij de steun de opleiding verder gaat dan strikt noodzakelijk (meer opleidingen, personeel, middelen, ) grondig onderzoek EU enkel bij grote aangemelde dossiers in principe enkel scenario B subsidiabel, behalve bij vrijgestelde dossiers (maar overheid kan steeds strenger zijn: steun is een gunst en geen recht)

5. Staatssteun in Vlaanderen Nieuwe BVR begin 2011 stimulerend effect centraal steeds 2 scenario s aantonen en enkel extra investeringen of opleidingen zijn aanvaardbaar (via sjabloon voor opleidingssteun) geen opleidingen die men sowieso moet doen geen wettelijk verplichte opleidingen on the job training niet, tenzij overdraagbaar of focus op kansengroep compensatie: aanvaardbare opleidingskosten drempel verlaagd (250.000 voor KO of 300.000 voor MO en GO) criteria beetje geactualiseerd

5. Staatssteun in Vlaanderen SIOS Investeringssteun minimaal 8 miljoen euro investeringen KMO s in het hele Vlaams Gewest GO s in regionale steunkaart (25 Vlaamse gemeenten, in clusters): Diksmuide, Lo-Reninge, Ieper, Middelkerke, Oostende (max. 15%) Wervik (max. 15%) Ronse (max. 15%) Bree, Lommel, Maaseik, Hechtel-Eksel, Houthalen-Helchteren, Dilsen- Stokkem, Lanaken, Maasmechelen, Herstappe, Tongeren (max. 15%) As, Beringen, Genk, Leopoldsburg, Heusden-Zolder (max. 10%) Balen, Dessel, Mol (max. 10%)

5. Staatssteun in Vlaanderen SIOS Investeringssteun bepaalde sectoren uitgesloten via NACE geactiveerde investeringen: rubrieken 21 tot 27 jaarrekening 5-10% steun afhankelijk van criteria en score criteria quasi identiek als deze voor opleidingssteun minimale score 50 punten + Uitbetaling (idem) - 50-60 punten: 5% steun - schijf 1 (50%): programma gestart - 60-70 punten: 7% steun - schijf 2 (20%): 70% uitgevoerd - 70-80 punten: 9% steun - schijf 3 (30%): voltooid - > 80 punten: 10% steun maximum 1 miljoen euro steun (VR kan afwijken: super-strategisch ) bewijs stimulerend effect via 2 scenario s, met en zonder steun (extra optie: zonder steun niet in ontwikkelingsgebied investeren)

5. Staatssteun in Vlaanderen Ecologiepremie Doelstelling en doelgroep investeringssteun voor de ecologische meerkost vergelijken met referentie-investering (technisch vergelijkbaar met een lager niveau van milieubescherming, met dezelfde productiecapaciteit en technische eigenschappen, die vanuit zakelijk oogpunt een geloofwaardig alternatief is en waarvan het aannemelijk is dat ze zonder steun zou worden uitgevoerd) extra kost om hoger niveau van milieubescherming te bereiken is subsidieerbaar stimulerend effect speelt ook, maar makkelijker aantoonbaar zowel KMO s als GO s komen in aanmerking subsidie max. 20% (GO) tot 40% (KMO) van ecologische meerkost max. 1.750.000 steun euro per project (vanaf 1.1.2011: max 1.000.000)

5. Staatssteun in Vlaanderen Ecologiepremie Modaliteiten gesloten call -systeem, beperkte subsidie-enveloppe enkel de best gerangschikte projecten krijgen steun (Vanaf 1.1.2011: opnieuw open systeem) budget momenteel 120 miljoen, 40 miljoen per oproep/call uitgesloten sectoren (NACE, vnl uit Landbouw sector) volledige procedure via internet: paperless (log in via Federaal Token of E-ID) via Limitatieve Technologieën Lijst (LTL) gebaseerd op BAT (Best Beschikbare Technieken) technologieën i.v.m. energiebesparing, hernieuwbare energie, milieubescherming, warmtekrachtkoppeling, gestandaardiseerd (essentiële en niet-essentiële componenten, ecologische meerkost en performantiefactor) objectieve ranking (VITO) : beste technieken = beste score

5. Staatssteun in Vlaanderen KMO-Portefeuille BVR 19 december 2008, MB 1 januari 2009 enkel KMO s en vrije beroepen uit Vlaams gewest, aanvaardbare hoofdactiviteit, geen overheidsonderneming, ook vzw s uitgesloten volledig webbased, paperless, Federaal token en E-ID jaarlijkse cyclus tot 15.000 euro (uitz. strategisch advies: 25.000 ) voor ondersteuning in hun processen van Ondernemen, Innoveren en Internationaliseren (samenwerking tussen AO, IWT en FIT) steun voor advies, strategisch advies, opleiding, technologieverkenning (kennis) en advies internationaal ondernemen 50% steun (75% voor technologieverkenning) valt onder de-minimis verordening (verklaring op eer)

5. Staatssteun in Vlaanderen KMO-Portefeuille Steunbedragen en percentages Per jaar maximaal 15.000 te verdelen uit: Opleiding: 50% beperkt tot 2.500 Advies over ondernemen: 50% beperkt tot 2.500 Advies over internationaal ondernemen: 50% beperkt tot 5.000 Advies voor technologieverkenning: 75% beperkt tot 10.000 Advies of opleiding bij erkende dienstverleners kwaliteitsgarantie via ISO, CEDEO, Q*FOR, lijst op website ook buitenlandse dienstverleners (cfr. Dienstenrichtlijn)

5. Staatssteun in Vlaanderen KMO-Portefeuille Sancties voor KMO: niet toekenning of terugvorderen subsidie, waarschuwing of verplichte infosessie voor dienstverlener: waarschuwing of verplichte infosessie, schorsing (ev. hoorzitting), uitsluiting, weigeren nieuwe erkenning Luik opleiding in aanmerking komende kosten: cfr. SIOS opleiding van werkenden in de onderneming wettelijk verplichte opleidingen toegelaten beperkte catering per persoon 25 per persoon per dag vb. taaltraining, informatica, sociale of technische vaardigheden 50%, max. 2.500 per jaar

5. Staatssteun in Vlaanderen KMO-Portefeuille Luik advies over ondernemen schriftelijk advies op maat onderneming advies omvat steeds 3 aspecten (analyse probleemstelling, eigenlijke advies en implementatieplan/draaiboek) 50%, max. 2.500 per jaar Uitgesloten adviezen: wettelijk verplichte adviezen adviezen van permanente of periodieke aard (per 3 jaar) adviezen die tot de gewone bedrijfsuitgaven behoren (financiële controles, courante adviezen over boekhouding, fiscaliteit, vertalingen, bodemonderzoek of bodemsanering, computerservices, ) diensten i.v.m. subsidies technische analyse maken geen deel uit van advies

5. Staatssteun in Vlaanderen KMO-Portefeuille Strategisch advies over ondernemen VW 1. haalbaarheidsstudie, schriftelijk rapport met systematische en afgeronde analyse van het project VW 2. advies op maat van de onderneming, fundamenteel onderbouwd VW 3. advies heeft betrekking op een kantelmoment binnen de onderneming overeenkomst naar AO sturen, AO beslist over strategisch karakter na afloop ook advies zelf opsturen naar AO, AO beslist of het advies voldoet apart budget bovenop de reguliere 15.000 50% subsidie, max. 25.000 per jaar (min. projectbedrag 10.000 ) Vb. beursintroductie, fusie, lancering nieuw product, overname of verkoop van activiteit/afdeling, problemen familiale opvolging,

5. Staatssteun in Vlaanderen KMO-Portefeuille Luik advies over internationaal ondernemen schriftelijke, doelmatige raadgevingen m.b.t. opportuniteiten en oplossingen voor KMO s die willen internationaliseren KMO s met ambitie op vlak van export of buitenlandse investering 50% steun, max. 5.000 per jaar vb. oprichting buitenlandse vestiging of dochter, afsluiten joint-ventures, directe buitenlandse investeringen, licentieverkoop, marktstudies, contracten handelsagentuur nalezen/aanpassen, advies i.v.m. verdrag voorkomen dubbele belasting, advies door erkende dienstverleners

5. Staatssteun in Vlaanderen KMO-Portefeuille Luik advies voor technologieverkenning inschakelen van erkend kenniscentrum dat via studiewerk op maat de nodige kennis aanbrengt om innovaties door te voeren 75% steun, max. 10.000 per jaar vb. bestuderen mogelijk technische invloedsparameters, uitvoeren van berekeningen en simulaties, verkennende laboproeven, zoeken naar geschikte technologieën, voorbereiding internationaal project (Eureka, ) enkel via door het IWT erkende dienstverleners opdracht tot technologiediffusie, ruim klantenbestand Vlaams Gewest, competentie om KMO s te begeleiden in innovatietraject, toegang tot onderzoeksinfrastructuur, werken zonder winstoogmerk vb. universitaire labo s, Hogescholen, Collectieve centra, competentiepolen, strategische onderzoekscentra

5. Staatssteun in Vlaanderen KMO-Portefeuille Opleiding Advies Ondernemen Advies internationaliseren Advies Innoveren: technologieverkenning Strategisch advies Ondernemen Steun % 50% 50% 50% 75% 50% Steunplafond per pijler Max per periode Periode 2.500 2.500 5.000 10.000 25.000 15.000 25.000 1 jaar

5. Staatssteun in Vlaanderen andere spelers IWT (haalbaarheidsstudies, studies aan jonge innovatieve ondernemingen, clusters, experimentele ontwikkeling, industriële ontwikkeling, EU projecten genre Eureka, ) PMV (waarborgregeling KMO, Gigarant, ARKimedes, Vinnof, cultuurinvest, kidsinvest, Fonds Vlaanderen-Internationaal, winwinlening, ) FIT (bevordering buitenlandse handel, haalbaarheidsstudies, ) WSE (diversiteit en evenredige arbeidsdeelname, invoegbedrijven, hefboomkredieten, tewerkstelling 50+, integratie personen met een handicap, ) MOW (Vlaamse Intermodale Kring, Haveninfrastructuur, PPS laad- en losinstallaties, afvaltransport, binnenvaart, ) Media, VAF, Cultuur, Toerisme, Sport, Jeugd, Welzijn,

6. Toelichting bij enkele knelpunten KMO-Definitie aanbeveling van 6 mei 2003 (PB van 20 mei 2003, L 124/36) van kracht vanaf 1 januari 2005 Drempels: omzet balans werknemers Micro 2 2 10 KO 10 (vroeger 7) 10 (vroeger 5) 50 MO 50 (vroeger 40) 43 (vroeger 27) 250 maximumdrempels: lidstaat mag deze lager stellen zelfstandigheidscriterium partner-ondernemingen : 25-50% pro rata optellen verbonden ondernemingen : vanaf 50% volledig optellen zowel in de rechte lijn als zijlijn, niet afbreken na 1 niveau

6. Toelichting bij enkele knelpunten KMO definitie kan zeer vergaand zijn! partner van partner: NIET optellen verbonden van partner: WEL pro rata bijtellen vb. A 30% in B dat 100% C controleert 100% van C optellen bij B van totaal 30% nemen en optellen bij A partner van verbonden: WEL pro rata bijtellen vb. A 60% in B dat voor 30% C controleert 30% van C en 100% van B optellen bij A verbonden van verbonden: WEL voor 100% optellen vb. A 60% in B dat voor 60% C controleert 100% C en 100% B optellen bij A

6. Toelichting bij enkele knelpunten De-minimis verordening Verordening nr 1998/2006 (PB van 28 december 2006, L 379/5) drempel opgetrokken naar 200.000 euro per 3 jaar (2 + huidig) overschreden volledige steun terugvorderen overheid moet brief sturen naar onderneming met vermelding van het bedrag aan de minimissteun en verwijzing naar Verordening in PB alle de-minimis steun : alle overheden, alle projecten/kosten optellen optellen op niveau begunstigde: zowel het Vlaamse luik, als luik structuurfondsen (ESF, EFRO, ) te bekijken op het moment van de toekenning van de steun (niet op het moment van uitbetaling) onderneming verklaart op eer drempel niet overschreden te hebben

6. Toelichting bij enkele knelpunten De-minimis - Cumul regels: 1. de-minimis met andere de-minimis alle de-minimis in referentieperiode optellen, ongeacht de steunverlenende overheid, ongeacht het project, investering of in aanmerking komende kosten 2. de-minimis met andere staatssteun geen top up boven drempels andere regelgeving met betrekking tot dezelfde in aanmerking komende kosten Vb. KMO-Port., HOW, PMV Waarborg, Fed. Participatiefonds, FIT, IWT,

Karel De Corte Afdeling Economisch Ondersteuningsbeleid Koning Albert II laan 35, bus 12 1030 Brussel Tel. 02 / 553.37.55 Fax. 02 / 553.37.88 karel.decorte@agentschapondernemen.be http://ae.vlaanderen.be/