Expert Class Cultuurmanagement 2013-2014 De sessies gaan door in de nieuwe campus van KHBO. 3 de editie Expert Class Cultuurmanagement Pagina 1
Cultuur en ondernemen Twee begrippen die steeds meer en steeds beter samen lijken te gaan. Het Cultuurforum van 2011 Cultuurbeleid in perspectief 2020 onderzocht het ondernemend gehalte van de Vlaamse cultuursector. Het definieerde cultureel ondernemerschap als een houding die erop gericht is zoveel mogelijk artistiek, cultureel, zakelijk en maatschappelijk rendement te halen uit culturele voorzieningen. Cultuur en management Ook deze begrippen vormen steeds meer een koppel. Opleidingen inzake cultuurmanagement en eventmanagement bestonden een goede 10 jaar geleden nog niet. Anno 2013 zijn ze niet weer weg te denken uit het hoger onderwijslandschap in Vlaanderen. Zoals altijd is management nooit een doel op zich, maar een instrument: om de uiteindelijke - culturele - doelstelling zo goed als mogelijk te verwezenlijken. Een Expert Class Cultuurmanagement De reeds jarenlang bestaande aandacht voor zakelijk beleid en management in de cultuursector zal de komende jaren enkel toenemen. Deze Expert Class van Brugge Business School wil de cultuurmanager mee door nieuwe uitdagingen loodsen. Expert Class Cultuurmanagement Pagina 2
PROGRAMMACOMITE Dhr. Bresseleers Maarten (Coördinator Sociaal Fonds Podiumkunsten), Dhr. Corthouts Paul (directeur beleid OKO), Prof. dr. De Brabander Guido (professor em. Cultuurmanagement), Mevr. De Kepper Miek (directeur Locus vzw), Dhr. Timmermans Jan (directeur Kunstenloket vzw), Mevr. Van Eeckhoutte Katrien (algemeen directeur Concertgebouw Brugge) KHBO Brugge Business school Dhr. Van Nieuwenhuyze Gilbert (Directeur Brugge Business School), Dhr. Vandekerckhove Jan (Departementshoofd handelswetenschappen & bedrijfskunde), Mevr. Delcour Mieke (Opleidingscoördinator bedrijfsmanagement), Dhr. Cloet Nikolas (Coördinatie Expert Class Cultuurmanagement) DOELGROEP-TOELATINGSVOORWAARDEN De Expert Class richt zich tot professionals in de culturele sector met een leidinggevende, coördinerende of zakelijke functie. Concreet richt de Expert Class zich bijvoorbeeld tot directeurs, coördinatoren of stafmedewerkers van cultuurcentra, kunstencentra, festivals, bibliotheken, musea of theatergezelschappen; directeurs of stafmedewerkers van muziekclubs, cultuurfunctionarissen; zakelijke leiders; cultuurbeleidscoördinatoren; infrastructuurbeheerders, hoofdtechniekers; De opleiding staat enkel open voor personen die minstens enkele jaren relevante werkervaring in een cultuurorganisatie kunnen voorleggen. Kandidaturen voor de opleiding worden beoordeeld op basis van CV + eventuele motivatiebrief. Expert Class Cultuurmanagement Pagina 3
DOCENTEN Patrick De Leersnijder, Consultant, Communicatiemanager Isabelle D Hooghe, Coördinator HR & juridische zaken Concertgebouw Gudrun Heymans, Coördinator CultuurContactPunt Vlaanderen Ariane Decramer, Liason Officer Vlaams-Europees verbindingsagentschap Geert Jocqué, raadsheer Hof van Cassatie, gastdocent verzekeringsrecht KHBO Francis Laleman, HR Consultant, Founding Partner in Dunya en Beyond Borders Katrien Laporte, departement strategie en coördinatie stad Gent Johan Penson, hoofd infrastructuurbeheer De Vooruit Rudy Pieters, communicatiecoach, coördinator Publiek Centraal Ivan Saerens, zaakvoerder Saerens, Haentjes en partners BVBA Katrien Van der Perre, Algemeen directeur deauteurs, docent Rits Prof. Dr. Dirk Van Lindt, Hoogleraar Hogeschool Universiteit Brussel Katrien Van Eeckhoutte, algemeen directeur Concertgebouw Brugge Michael Van den Eynde, advocaat, legal consultant Kunstenloket Pieter Van Reybrouck, Partner Van Reybrouck - Accountants & Tax Consultants, gastdocent KHBO fiscale topics cultuursector Jan Werbrouck, Legal Counsel Van Reybrouck - Accountants & Tax Consultants Nikolas Cloet, docent Cultuurmanagement KHBO Expert Class Cultuurmanagement Pagina 4
Programma Start: maandag 18 november 2013 Einde: maandag 10 februari 2014 11 maandagen, met telkens 2 sessies per dag. Lessen van 14.00 tot 17.00 uur en van 17.30 tot 20.30 uur Koffie en broodjes inbegrepen Maandag 18 november 2013 Management van cultuurorganisaties: een praktijkgetuigenis uit het Concertgebouw Brugge Praktijkgetuigenis: het belang van zakelijk management in culturele organisaties en culturele projecten. Het management omvat de relatie met publiek, artiesten, overheden, sponsors, partners,..., het financieel management, het personeelsbeleid, het gebouwenbeheer etc... Plaatsbezoek met een blik achter de schermen van het Concertgebouw. Maandag 18 november 2013, 14.00 17.00 uur Katrien Van Eeckhoutte, algemeen directeur Concertgebouw Brugge Zakelijk beleid en goed bestuur in de cultuursector De professionalisering en verzakelijking van de sector maakt nadenken over de kwaliteit van besturen en toezicht houden belangrijk. Wat is cultural governance en wat bepaalt de kwaliteit van het zakelijk beleid? Wat is hierin de plaats van de marketing? Hoe kunnen we werken aan een optimalisering van de inkomsten? Hoe werken aan imago, benchmarking, positionering, prijsbeleid, en communicatie? Maandag 18 november 2013, 17.30 20.30 uur Katrien Laporte, departement strategie en coördinatie stad Gent Expert Class Cultuurmanagement Pagina 5
Maandag 25 november 2013 Bevolkingsonderzoek - Publieksonderzoek - gebruikersonderzoek Publieksonderzoek vs. bevolkingsonderzoek? Wat zijn de doelen van een publieksonderzoek? Welke kennis hebben culturele organisaties van de samenstelling van de bevolking en dus een potentieel publiek. Wat zijn de interesses, socio-culturele en economische achtergronden van participanten en niet participanten. Hoe een publieksonderzoek organiseren en hoe kunnen een stedelijk beleid en de culturele organisatie(s) elkaar daarin tegemoet treden. Maandag 25 november 2013, 14.00 uur 17.00 uur Katrien Laporte, departement strategie en coördinatie stad Gent Communicatie in de cultuursector nieuwe media De communicatiestrategie is een belangrijk thema in bijna elk cultuurhuis. Een goede externe communicatie zorgt ervoor dat de juiste doelgroep bereikt wordt. Do s and don ts inzake communicatie. Met bijzondere aandacht voor de nieuwe media. Maandag 25 november 2013, 17.30 20.30 uur Rudy Pieters, communicatiecoach, coördinator Publiek Centraal Maandag 2 december 2013 Budgettering Het begroten van een evenement is essentieel voor cultuurorganisaties en vraagt een grondig inzicht in de kostenindeling. Aandacht wordt besteed aan diverse soorten van kosten, het break evenpoint, het doorrekenen van kosten, het ontwikkelen van softwaremodellen voor een liquiditeitsbegroting. Maandag 2 december 2013, 14.00 17.00 uur Prof. Dr. Dirk Van Lindt, Hoogleraar Hogeschool Universiteit Brussel Expert Class Cultuurmanagement Pagina 6
Financiële Analyse Vooreerst wordt de plaats van het financieel management binnen de organisatie aangegeven. Vandaaruit wordt ingegaan op de verschillende financiële risico s waaraan een cultuurorganisatie is blootgesteld zoals inkomsten- en kostenmanagement, fiscale risico s, kredietrisico s. Extra aandacht wordt besteed aan thesauriemanagement en alternatieve financieringsvormen (bv. tax shelter). Maandag 2 december 2013, 17.30 20.30 uur Prof. Dr. Dirk Van Lindt, Hoogleraar Hogeschool Universiteit Brussel Maandag 9 december 2013 Sociale Zekerheidsrecht Collectief Arbeidsrecht Afhankelijk van het statuut van de kunstenaar is een opdrachtgever gebonden aan een aantal sociaalrechtelijke verplichtingen. Er wordt grondig ingegaan op de verschillende soorten vergoedingen in de cultuursector, de relevante instanties en de specifieke voorschriften voor de culturele sector. Maandag 9 december 2013, 14.00 17.00 uur Michael Van den Eynde, advocaat, legal consultant Kunstenloket Individueel Arbeidsrecht Contracteren met artiesten Grote lijnen van het individueel arbeidsrecht. Welke opties zijn er om kunstenaars in dienst te nemen en welke rechten en plichten gelden er bij het contracteren? Maandag 9 december 2013, 17.30 20.30 uur Michael Van den Eynde, advocaat, legal consultant Kunstenloket Expert Class Cultuurmanagement Pagina 7
Maandag 16 december 2013 Inleiding HRM - Competentiemanagement Wat zijn competenties? - waarom werken met competentiemanagement in een artistieke organisatie? - een generisch competentiemodel voor de kunstensector - competenties gebruiken op het terrein (met tal van praktijkvoorbeelden) Maandag 16 december 2013, 14.00 17.00 uur Francis Laleman, HR Consultant, Founding Partner in Dunya en Beyond Borders Duurzaam HRM in de praktijk - Competentiemanagement, een praktijkgetuigenis uit het Concertgebouw Hoe wordt het competentiedenken in de HR-processen van het Concertgebouw geïntegreerd. Hoe trekken we competenties aan, hoe brengen we ze in kaart, hoe zetten we ze in, hoe volgen we ze op, en hoe ontwikkelen we ze? Hoe behouden we ze, en hoe dragen al deze processen bij aan de lange-termijn doelstellingen van de organisatie? Dit alles binnen een dynamisch spanningsveld tussen artistieke droom en praktische realiteit, waarbij efficiëntie op korte termijn soms botst met strategie op lange termijn. Maandag 16 december 2013, 17.30 20.30 uur Isabelle D'Hooghe, Coördinator HR & juridische zaken Concertgebouw Maandag 6 januari 2014 Fondsenwerving: Europa Algemene principes van Europese subsidies. Overzicht van Europese subsidiemogelijkheden. Do's en dont's van succesvolle subsidieaanvragen. Informatiekanalen. Overzicht van ondersteunende instellingen. Maandag 6 januari 2014, 14.00 17.00 uur Ariane Decramer, Liason Officer Vlaams-Europees verbindingsagentschap Gudrun Heymans, Coördinator CultuurContactPunt Vlaanderen Expert Class Cultuurmanagement Pagina 8
Particuliere fondsenwerving De financiering van cultuurorganisaties berust vaak op een mix van structurele subsidiëring, projectsubsidiëring en eigen inkomsten. Daarnaast hebben cultuurorganisaties belang bij een doordacht beleid inzake particuliere fondsenwerving. Maandag 6 januari 2014, 17.30 20.30 uur Patrick De Leersnijder; Consultant, communicatiemanager Maandag 13 januari 2014 Organisatievormen: kenmerken en werking Feitelijke verenigingen, verenigingen zonder winstoogmerk en vennootschappen. Publieke rechtspersonen (Extern Verzelfstandigde Agentschappen). Kenmerken, verschillen, oprichtingsformaliteiten. Voor- en nadelen. Aandachtspunten. Maandag 13 januari 2014, 14.00 17.00 uur Nikolas Cloet, docent Cultuurmanagement KHBO Fiscaliteit Directe Belastingen Belasting van VZW's en stichtingen: RPB of vennootschapsbelasting? Belasting van inkomsten van kunstenaars in de PB, met bijzondere aandacht voor de fiscale behandeling van auteursrechten. Fiscaliteit van giften en sponsoring. Maandag 13 januari 2014, 17.30 20.30 uur Jan Werbrouck, Legal Counsel Van Reybrouck - Accountants & Tax Consultants Pieter Van Reybrouck, Partner Van Reybrouck - Accountants & Tax Consultants, gastdocent KHBO fiscale topics cultuursector Expert Class Cultuurmanagement Pagina 9
Maandag 20 januari 2014 Organisatievormen: bestuur en good governance Bestuur, vertegenwoordiging en controle binnen rechtspersonen. Bestuurdersaansprakelijkheid en personeelsaansprakelijkheid. Verzekering van aansprakelijkheid. Cultural governance (corporate governance voor cultuurorganisaties) als denkkader voor een goed, verantwoord en transparant bestuur van en door culturele instellingen. Maandag 20 januari 2014, 14.00 17.00 uur Nikolas Cloet, docent Cultuurmanagement KHBO Fiscaliteit: BTW Methode voor de analyse van een BTW-probleem. Overzicht van de relevante vrijstellingen voor de culturele sector. Overzicht tarieven voor de culturele sector. Recht op aftrek voor gemengde of gedeeltelijke belastingplichtigen. Impact van subsidies op de BTW. Maandag 20 januari 2014, 17.30 20.30 uur Jan Werbrouck en Pieter Van Reybrouck; Van Reybrouck - Accountants & Tax Consultants Maandag 27 januari 2014 Veiligheid Veiligheid bij de organisatie van evenementen en manifestaties. Verplichtingen voor organisatoren. Voorbereiding. Voorkomen van gevaar en ongevallen. Risico-analyse. Samenwerking met veiligheidsdiensten. Veiligheidsnormen. Bewaking. Evaluatie van veiligheidsbeleid. Maandag 27 januari 2014, 14.00 17.00 uur Ivan Saerens, zaakvoerder Saerens, Haentjes en partners BVBA Expert Class Cultuurmanagement Pagina 10
Infrastructuurbeheer Veel cultuurhuizen beschikken over een eigen infrastructuur. Die infrastructuur schept mogelijkheden, maar impliceert meestal ook veel beperkingen. Hoe kan de infrastructuur optimaal benut worden? Hoe kunnen beperkingen overkomen worden? Een praktijkgetuigenis aan de hand van ervaringen in De Vooruit te Gent. Maandag 27 januari 2014, 17.30 20.30 uur Johan Penson, hoofd infrastructuurbeheer De Vooruit Gent Maandag 3 februari 2014 Auteursrechten en naburige rechten Een praktische kijk op het begrip auteursrechten en de verschillende aspecten ervan. Hoe worden auteursrechten beschermd? Wat zijn aandachtspunten voor cultuurorganisaties? Maandag 3 februari 2014, 14.00 17.00 uur Katrien Van der Perre, Algemeen directeur deauteurs, docent Rits Mediarecht recht op afbeelding privacy De wereld van intellectuele rechten is volop in beweging. Cultuurorganisaties worden vaak geconfronteerd met vraagstukken omtrent mediarecht, recht op afbeelding. Ook de bescherming van de persoonlijke levenssfeer eist steeds meer aandacht op. Maandag 4 februari 2014, 17.30 20.30 uur Katrien Van der Perre, Algemeen directeur deauteurs, docent Rits Maandag 10 februari 2014 Verzekeringen in de culturele sector In deze sessie worden vooreerst de beginselen van het verzekeringsrecht uiteengezet. Vervolgens wordt nader ingegaan op verzekeringsovereenkomsten die voor cultuurorganisaties van belang zijn. Hierbij komen ook de meest gangbare verzekeringsovereenkomsten aan bod. Maandag 10 februari 2014, 14.00 17.00 uur Geert Jocqué, raadsheer Hof van Cassatie, gastdocent verzekeringsrecht KHBO Expert Class Cultuurmanagement Pagina 11
Bedrijfsvoorheffing buitenlandse artiesten contracten met artiesten: aandachtspunten I. Bedrijfsvoorheffing buitenlandse artiesten : Wanneer is België bevoegd om belastingen te heffen? Hoe bereken je bedrijfsvoorheffing op buitenlandse artiesten? Wanneer en hoe vraag je een "voorafgaande vrijstelling" aan? Welke aangiftes zijn nodig en hoe moet de betaling van de bedrijfsvoorheffing gebeuren? II. Contracten met artiesten : aandachtspunten Welke clausules neem je op in een artiestencontract? Checklist en tips. Maandag 10 februari 2014, 17.30 20.30 uur Isabelle D'Hooghe, Coördinator HR & juridische zaken Concertgebouw Expert Class Cultuurmanagement Pagina 12
PRAKTISCHE INFORMATIE PLAATS De sessies vinden plaats in de nieuwe campus van KHBO, Xaverianenstraat 10 te 8200 Sint-Michiels (Brugge). De deelnemers kunnen gratis gebruik maken van de parking van de KHBO. TIMING Het programma start op maandag 18 november 2013 en loopt door, mits inachtname van de normale vakantieperiodes, tot maandag 10 februari 2014. De seminaries worden gegeven op maandag, van 14.00 tot 17.00 uur van 17.30 uur tot 20.30 uur. INSCHRIJVINGSPRIJS De inschrijvingsprijs bedraagt 1150. Dit bedrag dekt de kosten van de cursussen en syllabi. Belegde broodjes en dranken zijn in de prijs inbegrepen. Annuleren kan, maar dan brengen we administratiekosten ten belope van 25% van het volledige inschrijvingsgeld in rekening. Na de start van het academiejaar betaalt u bovenop deze administratiekosten de kosten van de reeds gevolgde sessies. U brengt steeds eerst de programmacoördinator (persoonlijk of telefonisch) op de hoogte die u een gedateerd uitschrijfformulier overhandigt. Uitschrijvingen na 30 november 2013 worden niet meer terugbetaald. Expert Class Cultuurmanagement Pagina 13
INSCHRIJVINGSMODALITEITEN De inschrijvingen gebeuren schriftelijk door het inschrijvingsformulier samen met een c.v. te sturen naar Brugge Business School, Xaverianenstraat 10, 8200 Brugge of te mailen naar ann.maeckelberghe@khbo.be. Zodra de inschrijving bevestigd wordt: overschrijving van het volledige inschrijvingsbedrag op het rekeningnummer 775-5935030-09 van KHBO/Brugge Business School IBAN CODE BE 52 7755 9350 3009, BIC code: GKCCBEBB KHBO vzw Xaverianenstraat 10 8000 Brugge met vermelding: naam deelnemer. Voor verdere inlichtingen kunt u steeds terecht bij: Praktische informatie en inschrijvingen: Brugge Business School Mevr. Ann Maeckelberghe Xaverianenstraat 10-8200 Brugge Tel. : 050 305 192 ann.maeckelberghe@khbo.be Website: http://www.bruggebusinessschool.be Informatie over het programma: Brugge Business School Dhr. Nikolas Cloet nikolas.cloet@khbo.be Tel.: 050 305 204 of 0497 40 32 96 Expert Class Cultuurmanagement Pagina 14
INSCHRIJVINGSFORMULIER 2013-2014 Cultuurmanagement 1. Persoonlijke gegevens Naam: Voornaam: Privé adres: Nr: Bus: Postcode: Plaats: Privé telefoon: E-mail: Geboorteplaats: Nationaliteit: Geboortedatum: Rijksregisternummer (verplicht gegeven DHO) - - Geslacht: M / V 2. Bedrijfsinformatie Bedrijfsnaam: Bedrijfsadres: Nr: Bus: Postcode: Plaats: Bedrijfstelefoon: E-mail: Huidige functie: Vormingsverantwoordelijke in bedrijf: Expert Class Cultuurmanagement Pagina 15
Factuur mag gestuurd worden naar: Naam: Voornaam: (enkel in te vullen indien verschillend van bedrijfsadres) Adres: Nr: Bus: Postcode: Plaats: Datum: - - Handtekening: 3. Curriculum Gevolgde studies Secundair onderwijs (ASO/TSO/KSO/BSO) Titel opleiding: School: Diploma: Afgestudeerd: Type onderwijs: ASO/TSO/KSO/BSO (gelieve te omkruisen wat van toepassing is) Bachelor Titel opleiding: School: Diploma: Afgestudeerd: Master: Titel opleiding: School: Diploma: Afgestudeerd: Expert Class Cultuurmanagement Pagina 16
Ondergetekende verklaart dat de gegevens echt en volledig zijn. Hij/zij heeft er kennis van dat deze gegevens bijgehouden en verwerkt worden in een bestand voor het opmaken van een dossier zowel voor intern als externe gebruik, conform de privacywet van 8 december 1992. De student verklaart dat zijn adresgegevens aan derden mogen doorgegeven worden nee ja Gelieve dit formulier terug te sturen naar: Brugge Business School, t.a.v. Ann Maeckelberghe, Xaverianenstraat 10, 8200 Brugge, ann.maeckelberghe@khbo.be, fax. 050 30 51 01 Handtekening Datum ---------------------------- ----------------------------- Expert Class Cultuurmanagement Pagina 17