voorbij de valkuilen van betonherstellingen Woensdag 7 november 2012 KUL Departement Burgerlijke Bouwkunde Laboratorium Reyntjens Kasteelpark Arenberg 40 bus 2448, 3001 Heverlee ir. Benny Broekaert Hoofdcoördinator Dienst Inspectie en Certificatie Restauratie en Speciale Technieken
2
«ITT» 3
«toezicht door derden» «CE en BENOR» 4
«Procescertificatie» 5
«toezicht door derden» 6
De CE-markering in de Bouw - Direct gevolg van de BOUWPRODUCTENRICHTLIJN (BPR CPD) Doel: een vrijhandelszone creëren voor bouwproducten Basis: CPD 89/106/EEC van 21 november 1998 Bouwproduct: ieder product bedoeld om PERMANENT in een gebouw te worden verwerkt Eisen zijn vastgelegd in : Bijlage ZA aan elke geharmoniseerde EN-norm Hoofdstuk 8 van de pertinente ETAG 7
Verschillende manieren voor het verkrijgen van CE-markering 1. Geharmoniseerde Europese PRODUCTNORM EN 2. ETA op basis van een ETAG 3. ETA op basis van een CUAP 8
De Bouwproductenrichtlijn (BPR CPD) tot 30 juni 2013 De 6 essentiële eisen : ER 1: mechanische weerstand en stabiliteit ER 2: veiligheid in geval van brand ER 3: hygiëne, gezondheid en milieu ER 4: veiligheid in gebruik ER 5: bescherming tegen geluid ER 6: energiebesparing 9
Door iedereen gekende voorbeelden van CE-markering die bijna intrinsiek een vermoeden van excellente kwaliteit oproepen bij de massa, en in feite een verwarring betreffen met opgelegde veiligheidsaspecten, zijn o.a. speelgoed, electriciteitscomponenten en electrische toestellen 10
De pertinente normen die gelden voor speelgoed en electriciteit en zijn aanverwante toestellen leggen zeer hoge eisen op naar veiligheid toe. De markt heeft echter de neiging te denken dat wanneer de CE-markering van toepassing is op een product dit automatisch van een zeer hoge kwaliteit zal zijn. Niet alle EN-normen zijn echter even streng uitgewerkt wat opgelegde kwaliteitseisen betreft 11
CE-markering in de Bouw direct gevolg van de BPR CPD = Controlemiddel voor overheden = Verklaring van fabrikant dat product aan wettelijke voorschriften voldoet = Nodige voorwaarde voor het MOGEN op de markt brengen GEEN kwaliteitsmerk WEL conformiteitsverklaring 12
CE-markering in de Bouw direct gevolg van de BPR CPD De fabrikant dient de CE-markering aan te brengen op zijn waren (zakgoed, TDS, website, leveringsbon, ) MAG ENKEL ALS : ITT is doorgevoerd ; FPC is ontwikkeld. Op basis hiervan : fabrikant maakt een Verklaring van Overeenkomstigheid op; NB levert een EC-Certificate of Conformity af. 13
De fabrikant legt zelf vast : 1. Volgens welke deelnorm (EN 1504-X) hij zijn producten wenst te declareren 2. Welke principes van toepassing zijn op zijn producten (volgens EN 1504-9) Minimum-minimorum = zwarte vierkantjes (for all intended use) Bijkomende marktinformatie = opake vierkantjes (for certain intended use) 14
15
Voorbeelden: Geen enkele opgave van thermische compatibiliteit : herstelmortel mag enkel in binnenomstandigheden aangewend worden. Thermische compatibileit enkel getest volgens deel 4 van EN 13687 (vorst-dooi zonder invloed van dooizouten) : herstelmortel mag niet gebruikt worden in zones waar dooizouten de herstelde zones kunnen contamineren. Geen opgave van skid-weerstand : herstelmortel mag niet gebruikt worden in zones die onderhevig zijn aan verkeersbelastingen. 16
DUS : LEES AANDACHTIG WAAR DE CE- MARKERING BETREKKING OP HEEFT DE ENE CE- MARKERING IS DE ANDERE NIET 17
Niet elke CE-markering eist de tussenkomst van een derde partij. Enkel AoC-klasses 3 en hoger (2, 2+, 1 en 1+) worden geverifieerd door een onafhankelijke derde partij. 18
Niet elke CE-markering eist de tussenkomst van een derde partij. Enkel AoC-klasses 2 en hoger (2+, 1 en 1+) worden geverifieerd door een onafhankelijke derde partij. Wanneer hier geen nummer vermeld staat, handelt het hoogstwaarschijnlijk over een geval van AoC niveau 4 (CEmarkering volledige eigenbevoegdheid van de fabrikant). De vermelde nummers kunnen geverifieerd worden op de nando-website. 19
C C 20
Het BENOR-merk = vrijwillig kwaliteitskeurmerk Kwaliteit, zekerheid en vertrouwen door CERTIFICATIE ITT in een erkend extern laboratorium ITT op monsters ontnomen door een derde partij FPC geauditeerd door een derde partij (initieel en onder toezichtsregime) Toezicht op interne controleresultaten / bijwonen van proeven door 3 de partij controleproeven in erkend extern laboratorium 21
Het BENOR-merk = vrijwillig kwaliteitskeurmerk Vrijwillig kwaliteitsmerk kan niet in tegenspraak zijn met geldende EN-normen Dus: Let op: Alle CE-eisen worden eveneens opgelegd onder BENOR Supplementair kunnen bijkomende nationale eisen opgelegd worden indien een fabrikant onder CE een for certain intended use - eigenschap als NPD verklaart, dan kan deze niet langer opgenomen onder het BENOR-merk 22
23
Procescertificatie sluitsteen van kwaliteit Verklaring van conformiteit Conformiteit met EN 1504-x Kwaliteitskeurmerk Conformiteit met NBN EN 1504-x Conformiteit met PTV BB 56x PROCES Conformiteit met NBN EN 1504-10 Conformiteit met PTV BPC 560 24
Bedrijven die durven aantonen dat ze met de «wagen» kunnen rijden en die zich op geregelde tijdstippen onderwerpen aan onderzoeken opgelegd door een onafhankelijke derde partij teneinde te kunnen aantonen dat ze wel degelijk volgens de regels der kunst kunnen en blijven werken en die voor het uitvoeren van de gecertificeerde werken beschikken over geschoold personeel en de noodzakelijke uitvoeringsmiddelen 25
Vanaf 2009 PROCESCERTIFICATIE door een derde partij (gerelateerde norm NBN EN 1504-10) 1. Attestering van gekwalificeerde uitvoerders 2. Auditering van het uitvoerend bedrijf (initieel en onder toezicht) 3. Evaluatie van middelen, personeel, kennis, opleiding, administratie, registraties, 4. Opvolging van uitgevoerde werven (jaarlijkse steekproef) 5. Geen foto, eerder film 6. Enkel activering van persoonsattest onder bedrijfscertificaat 26
Activiteitsdomein Onderliggende Technieken Niveau van Procescertificatie Op heden is Procescertificatie mogelijk voor : Activiteitsdomein Toegepaste Techniek Bedrijfscategorie Herstelling van GECARBONATEERD BETON Manuele herstelling Mechanische herstelling Niveau s A en B 27
BEDRIJFSCATEGORIEEN NIVEAU A DOENER Opstart 2009 Werken volgens officiële bestekken met producten waarvan de gebruiksgeschiktheid werd aangetoond openbare sector Procescertificaat voor de toepassing van voorgeschreven producten, systemen en technieken 28
! 1 Gekwalificeerde Uitvoerder voor elke 5 andere uitvoerders! Opleidingen worden op regelmatige tijdstippen georganiseerd door BCCA Theorie Praktijk Vanaf 2012 mogelijkheid tot inschrijven van niet-uitvoerende personen/medewerkers aan de opleidingen 29
Regelmatig weerkerende anomaliën : Niet inslijpen van de randen van de te herstellen oppervlakken Onvoldoende of foutief gebruik van fenolftaleïne Onvoldoende diep weghalen van «ziek» beton Geen Gekwalificeerd Uitvoerder aanwezig op de werf Besmeuren met wapeningsbeschermer van het achterliggend beton Ontstentenis van gebruik van curingproducten Onvoldoende ontroesten van de wapeningsstaven Herstelling doorvoeren bij aanwezigheid van nog los zittende delen Niet respecteren van de in één laag maximaal te plaatsen herstelmortel 30
NIVEAU B PROBLEM SOLVER Opstart eind 2012 (voor bedrijven die reeds niveau A gecertificeerd zullen zijn) Idem als niveau A en bovendien Bepaling en toepassing van een geschikte uitvoeringsmethode en bijhorende producten en systemen, vertrekkende van BESCHIKBAAR gestelde diagnose. De gebruiksgeschiktheid van de voorgestelde producten en systemen dient te worden aangetoond (incluis QC) grote werken in de privé-sector Procescertificaat voor de uitvoering van betonherstellingen 31
NIVEAU C DENKER Opstart > 2013 (voor bedrijven die reeds niveau B gecertificeerd zullen zijn) Idem als niveau B en bovendien Opstelling van een integraal bestek Bepaling en toepassing van een geschikte uitvoeringsmethode en bijhorende producten en systemen, vertrekkende van EIGEN gestelde diagnose. De gebruiksgeschiktheid van de voorgestelde producten en systemen dient te worden aangetoond (incluis QC) grote werken in de privé-sector, waarbij aannemer verantwoordelijk is voor gehele project Procescertificaat voor het ontwerp en de uitvoering van betonherstellingen 32
Bedrijf dat een upgrade wenst van certificatie van het niveau A naar certificatie van een hoger niveau : tijdens een actualiseringsaudit kunnen aantonen dat ze de middelen en kennis in huis hebben om zelf een passende herstellingstechniek naar voor te kunnen schuiven vertrekkende van een bestaande diagnose In het geval van certificatie van het niveau C zal het bedrijf bovendien zelf deze diagnose moeten kunnen opstellen. 33
De firma dient over minstens één gekwalificeerde werfleider te beschikken die volgende voortgezette opleiding : Auscultation et réparation des ouvrages en béton georganiseerd door ULG of ; Schadediagnose en herstelling van beton georganiseerd door IVPV-UG met succes heeft doorlopen. 34
De certificaten van de niveaus B en C zijn eerder van generieke insteek. Certificaat met catalogus van domeinen en onderliggende technieken die de bedrijven in kwestie beheersen. Deze oplijsting zal aan de versozijde van de certificaten worden afgedrukt. 35
36
37
38
39
40