RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL WIS EN WIERIG School : Basisschool Wis en Wierig Plaats : Gaanderen BRIN-nummer : 13HJ Onderzoeksnummer : 88228 Datum schoolbezoek : 10 oktober 2006 Datum vaststelling : 13 december 2006
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING...5 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL...7 3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN...9 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT...13 Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wis en Wierig - 10 oktober 2006 3
1 INLEIDING Het jaarlijks onderzoek Op 10 oktober 2006 bezocht de Inspectie van het Onderwijs Basisschool Wis en Wierig in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten: De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs; De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht; De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. U heeft naast de Informatiekalender 2006-2007 en het schoolplan de volgende documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben: * Samenvatting oudertevredenheidsonderzoek; * WinSas uitdraai samenstelling leerlingenpopulatie (geen verdere analyse); * Managementrapportage Stichting IJsselgraaf (2003-2004); * Zelfevaluatie resultaten Rekenen/wiskunde Alg., gr. 5, 6 en 7. Daarnaast heeft de school het Jaarplan 2006-2007 toegestuurd. Tijdens het bezoek heeft de inspectie ontvangen: * De (meerjaren) schoolgids die in september 2003 is uitgebracht; * Checklist werkgroep taalmethode; * Leerlijn Rekenen groep 1 en groep 2 met verantwoording. De inspectie heeft om de volgende reden besloten de zelfevaluatiegegevens niet over te nemen en toch alle kernindicatoren van dit Jaarlijks Onderzoek zelf te onderzoeken: de gegevens zijn niet voldoende dekkend voor de indicatoren en/of actueel. De inspectie heeft de gegevens wel betrokken bij haar waardering van de onderzochte indicatoren. Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wis en Wierig - 10 oktober 2006 5
De opzet van het onderzoek Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wis en Wierig - 10 oktober 2006 6
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL De school is in 2006 opnieuw bezocht naar aanleiding van de Jaarlijkse Vragenlijst en de risicoanalyse door de inspectie waarbij verhoogde risico's voor de eindopbrengsten en het percentage uitstromende leerlingen naar het LWOO (leerwegondersteund onderwijs) zijn vastgesteld. Bij dit bezoek is de achtergrond van de aangedragen gegevens besproken en nader geanalyseerd. De volgende ontwikkelingen zijn relevant en aanvullend ten opzichte van de uitvoerige beschrijving van de context van de school in het PKO-rapport van september 2004: Het leerlingenaantal van de school is verder gegroeid naar 201 op 1 oktober 2005, een toename van 24 leerlingen in één jaar tijd. Het percentage gewichtenleerlingen (volgens de oude wettelijke regeling) is verder teruggelopen naar 13 procent, waarvan 5 procent in de categorie 0.25 en 8 procent in de categorie 0.9. De groei van de school heeft gevolgen gehad voor het aantal groepen (9) en het aantal teamleden dat is uitgebreid naar 14. Per 1 januari 2007 vertrekt de (cluster)directeur in verband met het betrekken van een nieuwe baan. De werving van een opvolger per die datum ligt op schema. De keuze voor een clusterdirecteur voor twee scholen en daarnaast een locatieleider per school blijft gehandhaafd. Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wis en Wierig - 10 oktober 2006 7
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft. Basisschool Wis en Wierig Kwaliteitszorg 1 2 3 4 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. Toelichting: De uitvoerige rapportage over de kwaliteitszorg in het PKO-rapport van september 2004 is voor het merendeel nog van toepassing. De school scoorde toen voldoende op vijf van de zes indicatoren van de kwaliteitszorg. Het onderdeel dat toen als onvoldoende is beoordeeld, namelijk het betrekken van de opbrengsten bij de kwaliteitsverbetering van het onderwijs, heeft de school in redelijke mate opgepakt. De resultaten op de Eindtoets worden geanalyseerd en met de betrokken teamleden besproken. De school maakt analyses van de gegevens van het leerlingvolgsysteem die tijdens groepsbeprekingen aan de orde komen en betekenis hebben voor het managen van de extra leerlingenzorg in de groep. Er kan nog niet worden gesproken van systematische trendanalyses op schoolniveau die worden gebruikt als basis voor kwaliteitsverbetering. In het traject voor de keuze en invoering van een nieuwe taalmethode komt het aspect 'leerlingresultaten' bijvoorbeeld niet voor. De school werkt systematisch verder aan haar schoolontwikkeling (indicator 1.4). Het enkele onderdeel dat tijdens het vorige inspectiebezoek als onvoldoende is beoordeeld, heeft de school in een ontwikkelingstraject met externe ondersteuning aangepakt. Dit betref de doorgaande leerlijn van groep 1 en 2 naar groep 3, waarvoor een schoolontwikkelingstraject is opgezet met externe ondersteuning. Dit heeft geresulteerd in leerlijnen voor rekenen/wiskunde. Aan die voor taal wordt nog verder gewerkt. Een nieuwe ontwikkeling binnen de zelfevaluatie is de onderlinge visitatie door visitatiecommissies van directieleden van de IJsselgraafscholen. Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wis en Wierig - 10 oktober 2006 9
Een nieuwe indicator binnen het inspectie-instrument betreft de waarborging van de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel, zoals is weergegeven in de beleidsbrief over veiligheid van de minister (indicator 1.7). Van scholen wordt verwacht dat zij hun beleid ter preventie en afhandeling van incidenten vastleggen en daartoe een incidentenregistratie bijhouden, en een peiling houden over de veiligheidsbeleving onder personeelsleden en leerlingen. Op bovenschools niveau zijn de kaders uitgezet voor het veiligheidsbeleid. Dit heeft vooral betrekking op de fysieke omgeving in relatie tot het ARBO-beleid. De school heeft zelf een vragenformulier ontwikkeld om het welbevinden van de leraren in hun werksituatie (veiligheidsbeleving) na te gaan en te bespreken tijdens functioneringsgesprekken. De school heeft geen apart instrument om de veiligheidsbeleving door de leerlingen te meten. Zij beschikt wel over een instrument om de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen in beeld te brengen. Dit bevat ook onderdelen die te maken hebben met veiligheidsbeleving. De school heeft haar veiligheidsbeleid voor de leerlingen vastgelegd, zoals een pestprotocol en een internetprotocol. Het schoolklimaat is gericht op het bieden van een veilige school, maar de leraren gebruiken geen preventief gericht programma sociale vorming. Het beleid kan nog explicieter worden ingevuld. De incidenteel voorkomende uitingen van pestgedrag worden geregistreerd in het leerlingendossier. Er wordt niet systematisch gerapporteerd over het aantal incidenten aan belanghebbenden. Hoewel de school verschillende elementen van veiligheidsbeleid toepast, kan nog niet worden gesproken van een integraal veiligheidsbeleid waarin de eerdergenoemde componenten zijn geborgd. Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 1 2 3 4 5 Toelichting: De school realiseert voldoende opbrengsten. De eindopbrengsten beoordeelt de inspectie aan de hand van de scores op de Cito Eindtoets over de laatste drie jaar. Deze worden vergeleken met scholen die een vergelijkbare leerlingenpopulatie hebben. Als de scores worden gecorrigeerd voor leerlinggewicht (de zogenaamde GLG-scores), liggen de resultaten op het te verwachten niveau. De school beschikt over een landelijk genormeerd observatie-instrument voor het volgen van de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen. Uit het overzicht met gegevens van groep 8 blijkt dat de leerlingen aan het eind van de basisschool over voldoende sociale vaardigheden beschikken (indicator 12.2). Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wis en Wierig - 10 oktober 2006 10
Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.2 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 1 2 3 4 5 Toelichting: De resultaten tijdens de schoolloopbaan van de leerlingen bepaalt de school aan de hand van het leerlingvolgsysteem van het Cito. Op vier van de vijf toetsmomenten die de inspectie nader bekijkt - technisch lezen in groep 3 en 4, begrijpend lezen in groep 6 en rekenen/wiskunde in groep 4 en 6 (schooljaar 2005-2006) - zijn de resultaten voldoende. Alleen de vaardigheidscore van het technisch lezen halverwege groep 3 is onvoldoende. Het percentage uitvallende leerlingen is op dit toetsmoment wel aanvaardbaar. De inspectie concludeert dat de tussenopbrengsten op het verwachte niveau liggen. De school biedt extra zorg aan leerlingen die uitvallen op de genormeerde toetsen en heeft een substantieel aantal leerlingen die extra hulp krijgen volgens een eigen leerlijn. Omdat de inspectie de resultaten niet kan afzetten tegen een norm, geeft zij thans nog geen waardering voor indicator 13.2. Het intern rendement van de school geeft wisselende resultaten te zien. Het percentage leerlingen dat doubleert in de groepen 3 tot en met 8 ligt duidelijk onder het landelijk gemiddelde van 3 procent. Dit is de basis voor een voldoende beoordeling van indicator 13.3. Het percentage kleuters dat langer dan gebruikelijk in de kleutergroep verblijft, ligt over de laatste twee jaar gemeten net onder het landelijk gemiddelde. Het percentage leerlingen dat de laatste twee jaar is verwezen naar het speciaal basisonderwijs ligt boven het landelijk gemiddelde dat onder de 1 procent ligt. De school geeft aan dat dit een toevalligheid is in verband met het verwijzen van drie jonge leerlingen met specifieke problematiek. De inspectie heeft vastgesteld dat de laatste twee jaar het percentage leerlingen dat doorstroomt naar het LWOO (leerwegondersteunend onderwijs) rond de 50 procent ligt en daarmee buitenproportioneel hoog is gezien de samenstelling van de leerlingenpopulatie. Volgens informatie van de school zijn er in 2005 geen leerlingen die korter dan zes jaar op de school hebben doorgebracht en in 2006 twee leerlingen. Er is geen sprake van bovenmatige zij-instroom van oudere leerlingen. De school geeft desgevraagd aan dat de betreffende eindgroepen veel leerlingen hadden die reeds als jonge leerling van andere scholen zijn gekomen als zorgleerling. Zij geeft aan dat zij destijds geen criteria heeft gehanteerd bij toelating. De groepen hebben in de loop van de jaren veel beslag gelegd op de zorgcapacitiet van de achtereenvolgende leraren en van de school. De school verwacht dat de uitstroom naar het voortgezet onderwijs en het percentage LWOO-leerlingen de komende jaren zal afnemen. De toetsgegevens van de aankomende eindgroepen onderbouwen dit. Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wis en Wierig - 10 oktober 2006 11
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek heeft de inspectie de volgende afspraak (afspraken) gemaakt met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet: De school stelt een actuele schoolgids samen die aan de wettelijke bepalingen voldoet en stuurt deze voor 15 december 2006 toe aan de inspectie van het onderwijs. De ouders van de ingeschreven leerlingen ontvangen een exemplaar. Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO Het volgende bezoek van de inspectie zal in beginsel bestaan uit een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Als de risico-analyse van de inspectie opnieuw zouden wijzen op bovenmatige risicofactoren in de resultaten en/of de schoolontwikkeling kan de inspectie overgaan tot aanpassing van het toezichtarrangement. Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wis en Wierig - 10 oktober 2006 13