Tax news Pensioenregeling Voor Curaçao, St. Maarten en BES eilanden Is uw pensioenvoorziening optimaal? Aandachtspunten In een oogopslag... 1 Hoe groot mag uw pensioen zijn volgens de fiscus... 2 Opbouw per jaar... 2 Wie betaalt de pensioenpremie... 4 Bij wie mag u een pensioen verzekeren?... 4 Tijdelijke werknemers uit het buitenland... 5 Overdracht pensioenkapitaal naar het buitenland... 6 Inspecteur mag regeling aanwijzen... 7 BES eilanden: Pensioen bij 65 jaar... 8 Opbouw... 8 Ingangsdatum... 8 Winstbelasting: Waardering van de verplichtingen... 9 Deze tax news is van toepassing voor Curaçao, St. Maarten en de BES eilanden. De fiscale voorwaarden voor het opbouwen van een pensioen zijn op de verschillende eilanden in grote lijnen aan elkaar gelijk. Het belangrijkste verschil tussen Curaçao en St. Maarten enerzijds en de BES eilanden anderzijds is de ingangsdatum. Op de BES eilanden moet een pensioen worden opgebouwd tot de leeftijd van 65 jaar, op de andere eilanden is dat 60 jaar. Daarbij wordt wel opgemerkt dat de leeftijd voor ouderdomspensioen (AOV) wel al is verhoogd naar 65 jaar. In een oogopslag Een pensioen moet aan een aantal voorwaarden voldoen om fiscaal aanvaardbaar te zijn. Daarbij wordt uitgegaan van wat wordt genoemd maatschappelijk aanvaardbare normen. Volgens deze normen mag een pensioen niet meer bedragen dan 70% en een nabestaandenpensioen niet meer dan 50% van het loon dat u geniet tijdens de arbeidzame periode. Daarbij mag u wel uitgaan van het loon aan het eind van uw loopbaan, een eindloonregeling dus. Er zijn specifieke voorwaarden voor werknemers die tijdelijk op Curaçao respectievelijk op St. Maarten of de BES eilanden werkzaam zijn. Evenzo zijn er strakke regels voor als u bij emigratie uw pensioenkapitaal wilt meenemen.
01 Hoe groot mag uw pensioen zijn volgens de fiscus Let op! In Curaçao is de leeftijd voor het ouderdomspensioen van de overheid, de AOV, verhoogd van 60 naar 65. Het is te verwachten dat de Belastingdienst een nieuwe pensioenbeschikking zal publiceren waarin met de verhoogde leeftijd rekening wordt gehouden. Voorlopig kunnen pensioenverzekeringen nog uitgaan van een pensioenleeftijd van 60 jaar. Volgens de wettelijke regelingen mag vanuit fiscaal oogpunt een pensioen niet uitgaan boven wat naar maatschappelijke opvattingen als redelijk wordt geacht. Nadere regels over pensioenen zijn vastgelegd in de Ministeriële Beschikking Pensioenen (hierna: de Beschikking). Op de BES eilanden geldt ook een pensioenbeschikking. Deze wijkt echter op een aantal onderdelen af van de oude Nederlands- Antilliaanse beschikking zoals deze nu nog geldt voor Curaçao en St. Maarten. Aan het eind van deze tax news lichten wij de voor de BES eilanden afwijkende aspecten nader toe. Opbouw per jaar Ten aanzien van de grootte van het pensioen is in de Beschikking vastgelegd dat een ouderdomspensioen maximaal 70% van het pensioengevend loon mag bedragen, terwijl met maximaal 2% per dienstjaar mag worden, opgebouwd. Het weduwe- resp. weduwnaarspensioen is maximaal 70% en het wezenpensioen maximaal 14% van het ouderdomspensioen, doch samen niet meer dan het voordien genoten pensioengevend loon. Een invaliditeitspensioen bedraagt maximaal 80% van het pensioengevend loon. Pensioengevend loon Het pensioengevend loon omvat maximaal alle structurele vaste loonbestanddelen en kan tevens loon in natura omvatten voor de waarden die bij de loonbelasting in aanmerking worden genomen. Volgens de toelichting bij de Beschikking moet bij de opbouw van het pensioen rekening gehouden worden met de AOV uitkering voor gehuwden. Het maximum pensioen is 70% van het pensioengevend loon op het tijdstip van ingang van het pensioen, maar loonsverlagingen kunnen buiten beschouwing blijven als deze plaatsvinden in de 10 jaren direct voorafgaande aan de ingangsdatum en het gevolg zijn van een deeltijdfunctie van ten minste 50% of van een lager gekwalificeerde functie. Loonsverhogingen in de 5 jaren vóór ingang van het pensioen mogen slechts in aanmerking worden genomen tot maximaal 2% boven de gemiddelde loonindex, tenzij het gangbare leeftijdsperiodieken of functiewijzigingen betreft. 2
01 Pensioenleeftijd Het pensioen moet in principe op 60-jarige leeftijd ingaan. Het pensioen mag op zijn vroegst ingaan op 55 jarige leeftijd en uiterlijk op 65 jarige leeftijd. Als het pensioen op 55 jaar ingaat, moet het worden herrekend uitgaande van een ingangsdatum op 60 jarige leeftijd en zal het jaarlijkse pensioen dus lager zijn. Als het later ingaat en er wordt doorgewerkt mag er ook verder worden opgebouwd maar tot het maximaal haalbare pensioen van 70% van het pensioengevend loon. Partnerpensioen Ook een partnerpensioen is mogelijk bij: partners, niet zijnde een bloed- of aanverwant in de rechte lijn; die een gemeenschappelijke huishouding vormen; wederzijds de verplichting hebben bij te dragen in de huishouding; krachtens een samenlevingscontract dat is opgemaakt ten overstaan van een notaris dat ten minste één jaar eerder is ingegaan en, de partners op hetzelfde adres staan ingeschreven. Hoog/laag pensioen Het is toegestaan de pensioenuitkeringen te laten variëren, waarbij de laagste uitkering niet minder bedraagt dan 75% van de hoogste. Dit moet uiterlijk worden vastgesteld op het moment van ingang van het pensioen. Opbouwpercentage Volgens de Beschikking kan alleen een werknemer met 35 dienstjaren een maximaal pensioen opbouwen. In de praktijk komen opbouwpercentages van meer dan 2% per jaar voor, met name voor die functies die pas op een later tijdstip in een carrière worden bekleed. Zoals blijkt uit de toelichting, die bij de Beschikking is gepubliceerd, kan de inspecteur een hoger percentage tot maximaal 2,33% toestaan. 3
02 & 03 Wie betaalt de pensioenpremie De Beschikking bepaalt uitdrukkelijk dat de werknemer slechts maximaal 50% van de pensioenpremie zelf mag dragen en deze bijdrage mag niet hoger zijn dan 15% van het pensioengevend loon. Commentaar: De term "pensioengevend loon wordt niet nader gedefinieerd, anders dan dat het de vaste loonbestanddelen omvat. Hieruit kan de conclusie worden getrokken dat de 15% van die loonbestanddelen kan worden genomen zonder de AOV-franchise in mindering te brengen. In de toelichting wordt verwezen naar de wettelijke bepalingen waaruit zou blijken dat de eigen bijdrage beperkt moet worden tot de genoemde 15%. De wettelijke bepalingen vermelden echter geen percentages. Uitsluitend wordt genoemd dat het moet gaan om "aan het loon verbonden verplichte bijdragen". In de praktijk komt het voor dat pas na een aantal dienstjaren pensioen wordt toegezegd waardoor er sprake is van pensioenlasten voor het verleden, de zgn. back service. Wij gaan ervan uit dat bij inkoop van oude jaren de genoemde beperking van 15% van het pensioengevend loon zo toegepast mag worden dat daarbij het loon van alle dienstjaren meetelt. Bij wie mag u een pensioen verzekeren? Uit de wet volgt dat de verzekeraar van een pensioen de pensioenverplichting altijd tot het binnenlandse ondernemingsvermogen moet rekenen, wat betekent dat de pensioenverzekeraar hier te lande moet zijn gevestigd, althans ten minste hier een vaste inrichting moet hebben. Deze wettelijke beperking wordt in de Beschikking nog verder beperkt nu daarin een limitatieve opsomming staat van de toegelaten verzekeraars, te weten: een ondernemingspensioenfonds; een levensverzekeraar; een niet op Curaçao, respectievelijk op St. Maarten of de BES eilanden gevestigde professionele verzekeraar of pensioenfonds dat door de betreffende inspecteur is aangewezen; een ander lichaam gevestigd in het betreffende land indien het een pensioen uitvoert voor een werknemer die zelf, of van wie één van zijn directe familieleden, voor ten minste 10% aandeelhouder is in de werkgever of een pensioen uitvoert die pas bij of na het einde van een dienstbetrekking worden gedaan (bedoeld zal zijn toegezegd) en onmiddellijk ingaan; een natuurlijk persoon die een pensioen uitvoert die pas bij het einde van een dienstbetrekking worden gedaan (bedoeld zal zijn toegezegd) en onmiddellijk ingaan; Een stichting particulier fonds mag niet als pensioenuitvoerder optreden. 4
04 Tijdelijke werknemers uit het buitenland Op grond van de wet kan een pensioenregeling met een verzekeraar buiten het land door de Minister worden aangewezen als een kwalificerende pensioenregeling. In de Beschikking is een aanwijzing opgenomen voor tijdelijk op Curaçao respectievelijk op St. Maarten of de BES eilanden werkzame werknemers van wie de pensioenregeling volledig voldoet aan alle wettelijke eisen van het betreffende (ei)land, maar waarvan als pensioenuitvoerder niet een op dat (ei)land gevestigde pensioenuitvoerder optreedt. Die pensioenregeling wordt voor 5 jaar geaccepteerd indien: als pensioenuitvoerder optreedt een professionele verzekeraar of pensioenfonds buiten het betreffende eiland die daar het directe verzekeringsbedrijf bevoegd kan uitoefenen en die zich tegenover de bevoegde inspecteur verplicht inlichtingen en gegevens te verstrekken over de uitvoering van de pensioenregeling; de werknemer afkomstig is uit Nederland of de BES eilanden, een van de andere landen binnen het Koninkrijk, of een ander verdragsland (Noorwegen); de belastingheffing van de pensioenuitkeringen te zijner tijd toekomt aan het hiervoor bedoelde land; de werknemer voor een periode van maximaal 5 jaar werkzaam zal zijn op Curaçao, respectievelijk op St. Maarten of de BES eilanden en; de werknemer de 5 jaar vóór aankomst buiten het betreffende land heeft gewoond; de belastingautoriteit van het land van herkomst verklaart dat de pensioenregeling in dat land gebruikelijk is; en dat de te zijner tijd te ontvangen uitkeringen (inclusief de op Curaçao, respectievelijk op St. Maarten of de BES eilanden opgebouwde uitkeringen) betrokken zullen worden in een belastingheffing naar het inkomen. Bij het aanwijzingverzoek door hetzij de werkgever hetzij de werknemer moeten de volgende documenten worden overgelegd: de genoemde verklaringen van de belastingautoriteit; een kopie van de arbeidsovereenkomst en de pensioenregeling; bewijs van deelname aan de pensioenregeling; de naam en adres van de werkgever; het cribnummer en identificatie nummer en adres van de werknemer; een opgave van de vermoedelijke verblijfsduur van de werknemer. Het blijkt daarom zelfs voor werknemers die slechts tijdelijk op Curaçao, respectievelijk op St. Maarten of de BES eilanden zullen werken, en veelal reeds een pensioen hebben opgebouwd in het land van herkomst, moeilijk om die pensioenrechten te blijven opbouwen buiten deze beide landen. 5
05 Overdracht pensioenkapitaal naar het buitenland De hoofdregel van de landsverordening loonbelasting is dat het overbrengen van het pensioenkapitaal van de ene verzekeraar naar een andere aangemerkt wordt als een afkoop. Afkoop leidt tot belastingheffing bij de werknemer over de waarde van de pensioenaanspraken. De eerste uitzondering is dat deze regel niet opgaat als de nieuwe verzekeraar de verplichting rekent tot zijn binnenlandse ondernemingsvermogen. De tweede uitzondering is dat de Inspecteur der Belastingen een overdracht aan een verzekeraar in Nederland of op de BES eilanden, in een ander land van het Koninkrijk of ander verdragsland kan goedkeuren. Die goedkeuring wordt nu in de Beschikking gegeven, althans er wordt 10 jaar uitstel van betaling gegeven aan de pensioenverzekeraar, zijnde degene die de belasting moet inhouden en afdragen, de belastingschuldige dus. Verder wordt een verzoek hiertoe alleen ingewilligd als aan de volgende voorwaarden worden voldaan: De pensioenuitvoerder is een professionele verzekeraar of pensioenfonds gevestigd in Nederland of op de BES eilanden, in een ander land van het Koninkrijk of ander verdragsland (bij tijdelijke werknemersregeling niet vereist), zijnde het nieuwe woonland van de betreffende werknemer; die daar het directe verzekeringsbedrijf bevoegd kan uitoefenen; die zich tegenover de bevoegde inspecteur verplicht inlichtingen en gegevens te verstrekken over de uitvoering van de pensioenregeling; die verklaart bereid te zijn mee te werken aan de invordering van de verschuldigde belasting (bij de tijdelijke werknemersregeling niet vereist); in de pensioenregeling is afkoop, vervreemden, bezwaren en overdragen naar een land, waarmee Curaçao respectievelijk St. Maarten of de BES eilanden geen verdrag heeft, verboden; de bevoegde inspecteur is akkoord met de hoogte van het over te dragen kapitaal; het pensioenkapitaal wordt rechtstreeks in zijn geheel gestort bij de professionele verzekeraar of het pensioenfonds; de overdracht van het pensioenkapitaal leidt tot een substantiële vermindering van het pensioentekort; de werknemer aanvaardt een dienstbetrekking van ten minste 30 uren per week gedurende een periode van ten minste 3 jaar; ter zake van de overdracht of inkoop wordt geen enkele aftrek op het inkomen van de belanghebbende of zijn echtgenote of partner toegepast; de pensioenregeling moet in het nieuwe woonland een gebruikelijke pensioenregeling zijn. 6
05 Bij het overdrachtverzoek van de pensioenverzekeraar moeten de volgende documenten worden overgelegd: een verklaring van de belastingautoriteit van het nieuwe woonland dat de pensioenregeling een gebruikelijke pensioenregeling is en dat de pensioenuitkeringen inclusief die uitkeringen die voortvloeien uit het op Curaçao, respectievelijk op St. Maarten of de BES eilanden opgebouwde pensioenkapitaal te zijner tijd in een heffing naar het inkomen in het woonland worden betrokken; de oude pensioenbrief of het pensioenreglement; de nieuwe pensioenregeling; een woonplaatsverklaring van de bevoegde belastingautoriteit van het nieuwe woonland (naar wij aannemen betreffende de werknemer!); een verklaring van de werkgever waaruit blijkt dat een dienstbetrekking van ten minste 30 uren per week gedurende ten minste 3 jaren is aangegaan. een uitgebreide berekening en toelichting van de overdrachtswaarde en de nieuw verkregen pensioenrechten, waaruit tevens een eventueel resterend pensioentekort blijkt. Ten slotte moet de pensioenverzekeraar na 10 jaar verzoeken de verschuldigde belasting geheel buiten invordering te stellen, waarbij moet worden aangetoond dat de buitenlandse regeling op reguliere wijze wordt uitgevoerd en dat er geen sprake is van afkoop of andere vormen van oneigenlijke afwikkeling van het pensioen. Het verleende uitstel wordt ingetrokken en de belasting is dan direct invorderbaar indien: de pensioenregeling niet op reguliere wijze wordt uitgevoerd of de verzekeraar of het pensioenfonds niet meer voldoet aan de verplichtingen m.b.t. het verstrekken van inlichtingen en gegevens m.b.t. een of meer van de aanspraken. Het overdragen van pensioenkapitaal is slechts onder zeer vele voorwaarden mogelijk. De huidige praktijk dat werknemers vaak eerst een contract van één jaar krijgen aangeboden zal ertoe leiden dat overdracht pas daarna zal kunnen plaatsvinden en niet direct bij vertrek uit Curaçao, respectievelijk St. Maarten of de BES eilanden. Inspecteur mag regeling aanwijzen De Beschikking bevat de uitdrukkelijke bepaling dat de inspecteur bevoegd is pensioenregelingen die niet aan de wettelijke definitie voldoen aan te wijzen en tevens de overdracht naar Nederland, de BES eilanden, een ander land van het Koninkrijk of ander verdragsland goed te keuren. 7
06 BES eilanden: Pensioen bij 65 jaar Opbouw Voor de BES eilanden is het maximum pensioen 100% van het pensioengevend loon op het tijdstip van ingang van het pensioen. Het pensioen mag als volgt worden opgebouwd. Bij een eindloon is de opbouw ten hoogste 2% per jaar, bij een middelloon 2,25% per jaar. Bij een beschikbaar premiestelsel mag worden opgebouwd tot een beschikbaar pensioen van 70% in 35 jaar, waarbij voor de jaren tot de leeftijd van 35 jaar rekening mag worden gehouden met een loonstijging van 3% per jaar, van 2% gedurende de daaropvolgende tien jaren, van 1% gedurende de daaropvolgende jaren, en van nihil gedurende de resterende jaren. De te verwachten inflatie moet daarbij op nihil worden gesteld. Ingangsdatum Het pensioen gaat in principe in op 65 jarige leeftijd. Het is toegestaan het pensioen eerder te laten ingaan. Indien het pensioen eerder ingaat dan op 60 jarige leeftijd, moet het pensioen naar evenredigheid worden herrekend. Indien het pensioen later ingaat dan op 65 jarige leeftijd moet het ingaan wanneer 100% van het pensioengevend loon is bereikt maar uiterlijk bij het bereiken van de leeftijd van 70 jaar. 8
07 Winstbelasting: Waardering van de verplichtingen Ten aanzien van de waardering is bepaald dat: De waardering van pensioenverplichtingen plaatsvindt, met inachtneming van algemeen aanvaarde actuariële grondslagen, waarbij een rekenrente in aanmerking wordt genomen van ten minste 4%; Het pensioenlichaam een algemene reserve van maximaal 10% van de wiskundige reserve kan aanhouden; en Ingeval bij de berekening gebruik wordt gemaakt van de in Nederland algemeen gebruikte sterftetabellen, daarbij slechts een leeftijdterugstelling van maximaal 2 jaar wordt toegepast. Let op! De pensioenbeschikking is nog niet aangepast, maar pensioenverzekeringsmaatschappijen gaan tegenwoordig veelal uit van een rekenrente van 3% omdat de gemiddelde opbrengst al enige jaren zeer laag is en de langetermijnverwachting voor het rendement op dit moment ruim beneden de officiële 4% zal blijven. 9
Hoe PwC u kan helpen Als u meer wilt weten over de fiscale mogelijkheden voor een goede pensioenregeling kunt u uiteraard contact opnemen met één van de belastingadviseurs van PwC Dutch Caribbean of stuur een email naar info@an.pwc.com Laat ons weten wat u van Tax News vindt en over welke onderwerpen u graag meer zou willen weten. Stuur een email naar info@an.pwc.com PwC Curaçao P.O. Box 360 Julianaplein 38 Willemstad Curaçao T: +599 (9) 430 0000 F: +599 (9) 461 1119 PwC St. Maarten P.O. Box 195 Emmaplein Building Philipsburg St. Maarten T: +599 542 2379 F: +599 542 4788 PwC Bonaire P.O. Box 383 Kaya Gobernador N. Debrot 36 Kralendijk Bonaire T: +(599) 717 4790 or +(599) 717 5090 F: +(599) 717 6592 Website: www.pwc.com/dutch-caribbean 2013 PricewaterhouseCoopers Curaçao. All rights reserved. PwC refers to the Dutch Caribbean member firm, and may sometimes refer to the PwC network. Each member firm is a separate legal entity. Please see www.pwc.com/structure for further details. This content is for general information purposes only, and should not be used as a substitute for consultation with professional advisors.