UvA-DARE (Digital Academic Repository) De delictscenarioprocedure bij seksueel agressieve delinquenten: Een onderzoek naar de bruikbaarheid van de delictscenarioprocedure in de behandeling van seksueel agressieve delinquenten in de Dr. Henri van der Hoeven Kliniek van Beek, D.J. Link to publication Citation for published version (APA): van Beek, D. J. (1999). De delictscenarioprocedure bij seksueel agressieve delinquenten: Een onderzoek naar de bruikbaarheid van de delictscenarioprocedure in de behandeling van seksueel agressieve delinquenten in de Dr. Henri van der Hoeven Kliniek General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: http://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (http://dare.uva.nl) Download date: 12 Mar 2017
Inhoudsopgave Voorwoord Inhoudsopgave VII IX Inleiding 1 Hoofdstuk 1 De context van het onderzoek 5 1.1 De Dr. Henri van der Hoeven Kliniek 5 1.1.1 De uitgangspunten van de behandeling in de Dr. Henri van der Hoeven Kliniek 6 1.1.2 Recente ontwikkelingen in het behandelingsmodel 9 1.2 De patiënten H 1.3 De behandelingsresultaten 13 Hoofdstuk 2 De seksueel agressieve delinquenten als probleem 17 2.1 De seksueel agressieve delinquent in zicht 17 2.2 Cognitieve vervorming als probleem in de behandeling van seksueel agressieve delinquenten 19 2.3 Oriëntatie op Noord-Amerikaanse behandelingsprogramma's 25 2.3.1 Diagnostiek bij seksueel agressieve delinquenten 26 2.3.2 Behandeling van seksueel agressieve delinquenten 29 2.3.3 Evaluatie van cognitief gedragstherapeutische programma's 34 2.3.4 De cognitief gedragstherapeutische benadering in Nederland 35 2.3.5 Enkele algemene conclusies 36 Hoofdstuk 3 De ontwikkeling van de delictscenarioprocedure 39 3.1 De ontwikkeling van de delictscenarioprocedure 40 3.2 Het draaiboek voor de delictscenarioprocedure 45 3.2.1 De educatieve fase 46 3.2.2 De oefenfase 48 3.2.3 De confrontatiefase 52 3.2.4 De behandelfase 5 3 3.3 Een voorbeeldcasus 54 3.4 De eerste bevindingen met de delictscenarioprocedure in de kliniek 57 IX
Hoofdstuk 4 Twee cognitief gedragstherapeutische theorieën 61 4.1 De biosociale leertheorie van Marshall en Barbaree 61 4.1.1 Biologische factoren 62 4.1.2 Ervaringen uit de kindertijd 64 4.1.3 Socioculturele context 65 4.1.4 Situationele factoren 66 4.1.5 Empirisch onderzoek naar factoren uit de biosociale leertheorie 66 4.1.5.1 Biologische factoren 66 4.1.5.2 Kindertijdervaringen 67 4.1.5.3 Socioculturele context 76 4.1.5.4 Situationele factoren 79 4.1.6 Het belang van de biosociale leertheorie 82 4.2 Het terugvalpreventiemodel 84 4.2.1 Het terugvalproces volgens Marlatt 84 4.2.2 Het terugvalproces volgens Pithers 87 4.2.3 Evaluatie van het terugvalpreventiemodel 90 4.2.4 Het zelfregulatiemodel van het seksuele delictproces volgens Ward 92 4.3 Twee cognitief gedragstherapeutische theorieën en de delictscenarioprocedure 97 Hoofdstuk 5 Heterogeniteit: uiteenlopende delictscenario's 99 5.1 Typologieën van verkrachters 99 5.2 Het quadripartite model van Hall en Hirschman 105 5.3 Twee modellen voor seksueel geweld bij jongeren 107 5.4 Het confluentiemodel van Malamuth 110 5.5 Drie delictscenarioprofielen 112 5.5.1 Het delictscenario van het seksualiserende type 113 5.5.1.1 De psychosociale en psychoseksuele ontwikkeling 113 5.5.1.2 Het prototype van het delictscenario van het seksualiserende type 115 5.5.1.3 Casus L 117 5.5.2 Het delictscenario van het anti-sociale type 119 5.5.2.1 De psychosociale en psychoseksuele ontwikkeling 119 5.5.2.2 Het prototype van het delictscenario van het antisociale type 121 5.5.2.3 Casus C 122 5.5.3 Het delictscenario van het wraakzuchtige type 124 5.5.3.1 De psychosociale en psychoseksuele ontwikkeling 124 5.5.3.2 Het prototype van het delictscenario van het wraakzuchtige type 126 5.5.3.3 Casus V 128 X
Hoofdstuk 6 Empirisch onderzoek naar de delictscenarioprofielen 131 6.1 De onderzoeksvragen 131 6.2 De opzet van het onderzoek 131 6.2.1 Het onderzoeksprotocol 132 6.2.2 De onderzoeksgroep 134 6.2.2.1 De levensloopgegevens 134 6.2.2.2 De delictgeschiedenis en delictkenmerken 136 6.2.3 De onderzoeksvariabelen en meetinstrumenten 139 6.2.3.1 Beschrijving van de meetinstrumenten 141 6.3 De onderzoeksresultaten 150 6.3.1 Onderzoeksvraag 1: de aanzet tot validering van de delictscenarioprofielen 150 6.3.1.1 De verwachtingen 151 6.3.1.2 De resultaten met betrekking tot onderzoeksvraag 1 156 6.3.1.3 Discussie en conclusies 168 6.3.2 Onderzoeksvraag 2: veranderingen na de delictscenarioprocedure bij de verschillende typen 175 6.3.2.1 De verwachtingen 175 6.3.2.2 De resultaten met betrekking tot onderzoeksvraag 2 176 6.3.2.3 Discussie en conclusies 180 Hoofdstuk 7 Slotbeschouwing en samenvatting 183 7.1 Het implementatieproces 184 7.2 De belangrijkste resultaten uit het onderzoek 185 7.3 De theoretische betekenis van de delictscenarioprofielen 189 7.4 De betekenis van de delictscenarioprofielen voor de behandeling 191 7.5 Trends in de theorievorming en behandeling van seksueel agressieve delinquenten 193 7.5.1 Theorie 193 7.5.2 Behandeling 194 Concluding remarks and summary 197 Literatuurreferenties 211 Bijlagen 237 XI