UvA-DARE (Digital Academic Repository) Rondon de mondingen van Rijn & Maas: landschap en bewoning tussen de 3e en 9e eeuw in Zuid-Holland, in het bijzonder de Oude Rijnstreek Dijkstra, M.F.P. Link to publication Citation for published version (APA): Dijkstra, M. F. P. (2011). Rondon de mondingen van Rijn & Maas: landschap en bewoning tussen de 3e en 9e eeuw in Zuid-Holland, in het bijzonder de Oude Rijnstreek Leiden: Sidestone Press General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: http://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (http://dare.uva.nl) Download date: 06 Mar 2017
Bijlage 10 Verhouding tussen draaischijfaardewerk en handgemaakt aardewerk uit de Merovingische en Karolingische periode in een nederzettingen en grafvelden uit West-Nederland 529
% draaischijf- handge- op basis Merovingische tijd aardewerk gedraaid maakt van literatuur Wijk bij Duurstede-De Geer 99 137 6 randen Van Es/Verwers 2010 Utrecht-Leidsche Rijn/A2 94 234 14 MAE Dijkstra 2010 Naaldwijk-Hoogwerf 100 142 0 randen - Naaldwijk-Grote Achterweg 84 26 5 MAE - Den Haag-Solleveld 79 22 6 urnen Waasdorp/Eimermann 2008 Den Haag-Frankenslag 85 76 13 MAE Magendans/Waasdorp 1989 Koudekerk-Lage Waard 99 1090 14 randen Van Grinsven/Dijkstra 2005 Leiden-Roomburg 96 137 6 randen Van Es/Verwers 2010 Leiderdorp-Plantage (Kom van Aaiweg) 98 88 2 randen - Oegstgeest-Nw Rhijngeest Z 90 652 75 randen Dijkstra 2006; 2008a; 2011 Oegstgeest-Kerkwerve 100 191 0 soort - Rijnsburg-De Horn 87 151 22 urnen - Rijnsburg-Abdijterrein 96 425 13 randen - Katwijk-Zanderij 94 onb. onb. soort Dijkstra 2008b Katwijk-Klein Duin 95 37 2 urnen - Uitgeest-Dorregeest 79 45 12 randen De Koning 2000 Wijnaldum-Tjitsma 76 onb. onb. soort Gerrets/De Koning 1999, 97-98 Opmerkingen Vanwege de verschillende soorten informatie die beschikbaar was bij het bepalen van de verhoudingen, is noodgedwongen gekozen voor verschillende benaderingen. Naast het losse randen is soms gebruik gemaakt van het exemplaren (urnen) of MAE (minimum exemplaren) Om ook kleinere vondstcomplexen zonder randfragmenten handgemaakt aardewerk te kunnen laten meewegen is soms gebruik gemaakt van de len scherven per soort/baksel (Oegstgeest-Kerkwerve). Bij Limmen- De Krocht is dit gedaan om toch nog het Karolingisch kogelpotaardewerk van jongere kogelpotten te kunnen onderscheiden. Een keer is een gemiddelde van de in de literatuur vermelde reikwijdte in de tabel opgenomen: bij Katwijk (90-97 %) en Wijnaldum (64-88 % voor de Merovingische tijd en 10-13 % voor de Karolingische tijd). Bij Schagen is niet helemaal duidelijk of de 35% met of zonder het draaischijfaardewerk uit de Merovingische tijd is. Bij Den Haag-Frankenslag is een minimale hoeveelheid kogelpot en Badorfaardewerk tot de Merovingische nederzettingfase gerekend. De Karolingische fase van Naaldwijk-Hoogwerf is niet opgenomen in de tabel, omdat dit door het lage scherven een te vertekent beeld zou geven. 530
% draaischijf- handge- op basis Karolingische tijd aardewerk gedraaid maakt van literatuur Dorestad 86 25449 4252 randen Van Es/Verwers 2010 Wijk bij Duurstede-De Geer 87 190 148 randen Van Es/Verwers 2010 Utrecht-Leidsche Rijn/A2 48 136 149 MAE Dijkstra 2010 Koudekerk-Lagewaard 53 455 404 randen Van Grinsven/Dijkstra 2005 Leiden-Roomburg 56 190 148 randen Van Es/Verwers 2010 Leiderdorp-Plantage (Samsonveld + Kom v. Aaiweg) 40 158 235 randen De Koning 2009 Oegstgeest-Kerkwerve 62 100 62 soort - Rijnsburg-Abdijterrein 62 134 60 randen - Valkenburg-De Woerd 60 3831 2559 soort Jezeer/Jongma 2002 Wijk aan Zee-Hoogovens 85 6255 1191 soort Van den Berg 1990 Uitgeest-De Dog 27 133 362 randen De Koning 2000 Uitgeest-Dorregeest 50 59 69 randen De Koning 2000 Limmen-De Krocht 25 744 2283 soort Dijkstra/De Koning/Lange 2006 Schagen 35 onb. onb. Diederik 1982 Medemblik-Schuitenvoerderslaan 19 216 906 randen Besteman 1974 Wijnaldum-Tjitsma 12 onb. onb. soort Gerrets/De Koning 1999, 97-98 531
Literatuur Berg, T. van de, 1990: De Karolingische nederzetting bij Wijk aan Zee (ongepubl. doctoraalscriptie Universiteit van Amsterdam). Besteman, J.C., 1974: Carolingian Medemblik, Berichten van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 24, 43-106. Diederik, F., 1982: Molenweg, Waldervaart. Een vroeg-middeleeuwse nederzetting te Schagen, Westerheem 31, 53-68. Dijkstra, M.F.P., 2006: Aardewerk, in Hemminga, M./T. Hamburg, Een Merovingische nederzetting op de oever van de Oude Rijn, Leiden (Archol Rapport 69), 51-72. Dijkstra, M.F.P., 2008a: Aardewerk, in Hemminga, M.E./T. Hamburg/M. Dijkstra/C. Cavallo/ S.Knippenberg/ S.M.E. van Lith/C.C. Bakels/C. Vermeeren, 2008: Vroeg Middeleeuwse nederzettingssporen te Oegstgeest. Een Inventarisend Veldonderzoek en Opgraving langs de Oude Rijn, Leiden (Archol-rapport 102), 39-58. Dijkstra, M.F.P., 2008b: Aardewerk uit de Vroege-Middeleeuwen, in H.M. van der Velde (ed.), Cananefaten en Friezen aan de monding van de Rijn. Tien jaar archeologisch onderzoek op de Zanderij-Westerbaan te Katwijk, Amersfoort (ADC Monografie 5), 269-293. Dijkstra, M.F.P., 2010: Het aardewerk, in M. Nokkert/A.C. Aarts/H.L. Wynia et al., Vroegmiddeleeuwse bewoning langs de A2. Een nederzetting uit de zevende en achtste eeuw in Leidsche Rijn, Utrecht (Basisrapportage archeologie 26), 169-204. Dijkstra, M.F.P., 2011: Aardewerk, in W. Jezeer (ed.), Oegstgeest Nieuw Rhijngeest-Zuid, een Merovingische nederzetting aan de Rijnmonding. Een archeologische opgraving, Amersfoort (ADC ArcheoProjecten rapport 2054), 47-58. Es, W.A. van/w.j.h. Verwers, 2010: Early medieval settlements along the Rhine: precursors and contemporaries of Dorestad, Journal of Archaeology in the Low Countries 2-1, 5-39. Gerrets, D.A. / J. de Koning, 1999: Settlement development on the Wijnaldum-Tjitsma terp, in J.C. Besteman et al.(eds.), The excavations at Wijnaldum. Reports on Friesland in Roman and Medieval times, Vol. 1, Rotterdam/Brookfield, 73-123. Grinsven, P.F.A./M.F.P. Dijkstra, 2005: De vroeg-midddeleeuwse nederzetting te Koudekerk aan den Rijn. Een bijna vergeten opgraving in de Lagewaardse Polder, Leiden (Renus Reeks 1). Koning, J. de, 2000: Uitgeest Dorregeest en De Dog, Amsterdam (intern voorlopig rapport Frisia Project). Jezeer, W./S. Jongma, 2002: Valkenburg-De Woerd. Werkput 510 De Geul. Een studie naar vroegmiddeleeuws aardewerk uit Valkenburg (Z-H), Amsterdam (ongepubl. materiaalscriptie Universiteit van Amsterdam). Magendans, J.R. / J.A. Waasdorp, 1989: Franken aan de Frankenslag. Een vroeg-middeleeuwse nederzetting in s-gravenhage, s-gravenhage (VOM-reeks 1989 nummer 2). Waasdorp, J.A./E. Eimermann, 2008: Solleveld. Een opgraving naar een Merovingisch grafveld aan de rand van Den Haag, Den Haag (Haagse Oudheidkundige Publicaties 10). Woltering, P.J., 2002: Vroeg-middeleeuws Den Burg op Texel. Een versterkte nederzetting uit de 7e-8e eeuw, in P.J. Woltering/W.J.H. Verwers/G.H. Scheepstra (eds.), Middeleeuwse toestanden. Archeologie, geschiedenis en monumentenzorg. Aan geboden aan Herbert Sarfatij bij zijn 65e verjaardag, Hilversum. 532