Niet-aangeboren hersenletsel... en nu? Heliomare Amsterdam Centrum voor niet-aangeboren hersenletsel
2 heliomare
Inhoudsopgave Inleiding 5 Ontspannen en ontmoeten 9 Ontspannen en ontmoeten 11 Beweging 13 Training 15 Therapie 19 Ambulante begeleiding 25 Informatie en aanmelding 27 heliomare 3
4 heliomare
Inleiding De hersenen besturen ons gedrag en bepalen onze persoonlijkheid en emoties. Ze zijn van grote invloed op onze zintuigen, ons concentratievermogen, het geheugen, het vermogen tot spreken, rekenen, lezen, schrijven, plannen maken, zelfinzicht of zelfkennis én op ons handelen. Niet-aangeboren hersenletsel kan ontstaan door een herseninfarct, hersenbloeding, een ongeluk of een chronische ziekte. Wat de oorzaak ook is, niet-aangeboren hersenletsel heeft vele gevolgen die het dagelijks leven behoorlijk veranderen. Het leven van de getroffen persoon zelf, maar ook dat van de partner, de kinderen, de familie en de vriendenkring. Bij niet-aangeboren hersenletsel kunnen er zichtbare en onzichtbare beperkingen optreden. Halfzijdig krachtverlies of verlamming van een arm of been en gezichtuitval zijn voorbeelden van zichtbare beperkingen. U kunt ook te maken krijgen met voor buitenstaanders veel minder zichtbare beperkingen. Emotionele en gedragsmatige gevolgen bijvoorbeeld, zoals verhoogde prikkelbaarheid, spraakstoornissen, tempoverlaging, vermoeidheid, aandachtsstoornissen, vergeetachtigheid, onhandigheid, initiatiefverlies, angst en somberheid. heliomare 5
6 heliomare
Inleiding Onzekerheid, twijfel, faalangst, bijna alle mensen met NAH en hun naasten krijgen ermee te maken. Maar u wilt verder. Hoe houden u én uw partner of uw familieleden het leven zo leuk en aangenaam mogelijk? Daarbij kunt u misschien professionele begeleiding en ondersteuning gebruiken. Die ondersteuning op het gebied van wonen, werk, vrije tijd en sociaal-emotioneel welbevinden, biedt het Centrum voor nietaangeboren hersenletsel (). U kunt in het centrum terecht voor informatie, advies, beweging, training, therapie en ambulante begeleiding. heliomare 7
8 heliomare
Ontspannen en Ontmoeten Het Centrum voor niet-aangeboren hersenletsel beschikt over twee locaties aan de Baarsstraat te Amsterdam. Op nummer 15 gaat het om ontspanning en elkaar ontmoeten. Er worden gespreksgroepen gehouden en er is een creatief atelier waar u uw oude hobby kunt uitoefenen of iets nieuws uitproberen. In de computerruimte kunt u cursussen Word en Excel volgen. Maar muziekfilms bekijken kan ook, of mozaïeken, schilderen en sieraden maken. De grote keuken wordt gebruikt om gezamenlijk te koken. Wie wil mag het thuisfront met het resultaat verrassen. Op deze locatie komen ook mensen met afasie bij elkaar. Samen met lotgenoten leert u beperkingen te accepteren, maar ontdekt u vooral ook uw mogelijkheden en deelt u ervaringen. heliomare 9
10 heliomare
Ontwikkelen en Ontmoeten Ontwikkelen en ontmoeten Een paar deuren verder, aan de Baarsstraat 35-39, kunt u terecht als u zich wilt ontwikkelen op psychosociaal en op lichamelijk gebied. U kunt hier verantwoord bewegen om uw fysieke conditie op peil te brengen, te houden of te verbeteren. Op dit adres kunt u ook een therapie of training volgen om te leren omgaan met alle veranderingen, of om uw vaardigheden te trainen. U krijgt professionele begeleiding bij zaken waar u, uw partner of familielid tegenaan loopt. heliomare 11
12 heliomare
Beweging U wilt sporten en aan uw lichamelijke conditie werken of die in ieder geval op peil houden, spieren versterken of juist leren ontspannen. Maar dan wel graag onder deskundige en persoonlijke begeleiding. Het moderne fitnesscentrum in het is volledig afgestemd op iedere specifieke bewegingsvraag van cliënten. U krijgt een individueel bewegingsplan om datgene te trainen waar u op dat moment behoefte aan heeft. De sportbegeleiders zijn vertrouwd met NAH-cliënten en geven u advies en helpen u verder. De fitnessapparaten zijn eenvoudig te bedienen en kunnen op elk gewenst weerstands-niveau worden ingesteld. Hier wordt geen harde muziek gedraaid, hier doet de laatste sportmode er niet toe. Hier werkt u serieus in een gemoedelijke sfeer aan uw eigen doelen. Een aardige bijkomstigheid van sporten in de NAH-fitnessruimte is dat u lotgenoten ontmoet. Zwemmen onder begeleiding kan of weer opnieuw leren zwemmen. Wellicht heeft u baat bij ontspannings- en ademhalingsoefeningen. Het heeft hiervoor een aparte, sfeervolle ontspanningsruimte. heliomare 13
14 heliomare
Training Het trainingaanbod in het is gevarieerd. In alle trainingen staan het verwerken van het letsel en het leren omgaan met de gevolgen ervan centraal. U kunt in het centrum bijvoorbeeld terecht voor een balanstraining, zodat u evenwichtig met uw afgenomen energie leert omgaan, waarna u duidelijker uw grenzen kunt aangeven zonder u daar bezwaard over te voelen. Heeft u last van geheugen-, concentratie- en conditiebeperkingen? Dan heeft u wellicht baat bij de Cognitietraining. In deze training leert u te plannen, overzicht te houden, structuur in de dagelijkse bezigheden te brengen. U leert initiatieven te nemen en problemen op te lossen. Daarnaast hebben we een training voor mensen die zich somber voelen. U leert hier uw stemming te verbeteren en weer wat meer te genieten. In de training Omgaan met veranderingen na hersenletsel, krijgt u inzicht in uw eigen gedrag en emoties, en leert u hiermee om te gaan. heliomare 15
16 heliomare
Training Wilt u uw zelfvertrouwen vergroten, uw eigen keuzes kunnen maken, trots zijn op uzelf? Dan is de training Zelfvertrouwen wellicht iets voor u. In de oriëntatiecursus Vrijwilligerswerk zoekt u samen met de begeleiding uit wat uw mogelijkheden zijn: Wat wil ik graag en wat kan ik? Handig als u eventueel in de toekomst vrijwilligerswerk gaat doen. Deze trainingen vinden plaats in groepsverband, en duren 12 tot 16 weken. heliomare 17
18 heliomare
Therapie Het leven verandert als u met niet-aangeboren hersenletsel wordt geconfronteerd. Voor uzelf maar ook voor uw partner, ouder of kind. Hoe vult u de toekomst in? Wat wilt u bereiken? Zou u bijvoorbeeld iets meer willen durven, of uzelf willen accepteren zoals u nu bent. Misschien wilt u begeleiding bij de verwerking van het letsel, waardoor u zich wat prettiger voelt. In de therapieën van het kunt u terecht voor de verwerking én voor het inzicht in de veranderingen in persoonlijkheid, emoties, gedrag en sociale contacten. Plezierig om dit soort zaken te kunnen bespreken, liefst met iemand die verstand van zaken heeft, een deskundige die je op weg helpt om je weer wat makkelijker te kunnen bewegen. Letterlijk en figuurlijk. Het heeft een aanbod van verschillende individuele therapieën. Bewegingstherapie Oefening en beweging helpen u om meer controle over uw lichaam te krijgen. Voor NAH-cliënten kan dat net dat steuntje in de rug zijn om het zelfvertrouwen te vergroten, je rustiger en meer ontspannen te voelen, en om meer bewust te zijn van wat het lichaam wel en niet aankan. Bovendien leert u daar met een gerust hart naar te handelen. Bewegingstherapie volgt u alleen, onder begeleiding van een bewegingstherapeut. heliomare 19
20 heliomare
Therapie Creatieve therapie Tijdens het maken van een schilderij, een beeld of een toneelstuk komen nogal eens emoties los. Soms lopen mensen tegen hindernissen op: het gaat niet meer zo makkelijk als voorheen. U wordt kwaad, verdrietig, angstig misschien. Uit u die gevoelens? Weet u ook wat het effect daarvan op anderen is? Ook bij de creatieve therapie wordt duidelijk waarom u doet wat u doet, en hoe u dat kunt sturen. Deze therapie kan individueel of in groepsverband gevolgd worden. Partner- en gezinsondersteuning Wat betekent het voor u en uw gezin dat uw partner zo veranderd is door het hersenletsel? Wat komt u zoal tegen in de dagelijkse omgang met uw partner, en wat zou u daarin willen veranderen? Partners en kinderen van mensen met NAH ervaren verandering in de manier van omgaan met elkaar, veranderingen in emoties, gedrag en communicatie. Dat kan verwarring, schuldgevoelens en gevoelens van onmacht teweeg brengen. Dilemma's genoeg voor partners van NAH-patiënten. In deze therapie onderzoekt u de mogelijkheden tot verandering. In welke zin dan ook. U kunt alleen de therapie volgen, of (voor een deel) samen met uw partner. Alle therapieën worden het hele jaar door aangeboden. Iedereen is op ieder moment welkom. heliomare 21
22 heliomare
Therapie Gezinsondersteuning voor gezinnen met een kind met NAH Ook voor gezinnen met een kind met niet-aangeboren hersenletsel geldt dat er veel verandert. De opvoeding moet worden bijgesteld. Maar hoe? En, hoe past het hele gezin zich aan op de gewijzigde situatie? Hoe ziet de toekomst van het kind en van het gezin als geheel eruit? Wat zijn de mogelijkheden, en hoe kunt u die realiseren? Onze gezinstherapeut ondersteunt ouders bij die veranderde opvoedingstaak en bij het zo veel mogelijk ruimte geven aan de ontwikkeling van het kind. Doel is versterking van het hele gezin zodat u met elkaar verder kunt. heliomare 23
24 heliomare
Ambulante begeleiding Onze medewerkers komen indien gewenst ook bij NAH-cliënten thuis. Op die manier kunt u in uw eigen vertrouwde omgeving allerlei zaken oefenen die moeite kosten. U geeft zelf aan wat u wilt trainen; u bent namelijk de regisseur van uw eigen zelfstandigheid. U kunt de ambulant begeleiders bijvoorbeeld vragen u te leren omgaan met veranderingen, te werken aan sociale contacten, een eenvoudig administratiesysteem en/of budgetplan op te zetten, structuur in uw leven aan te brengen, gebruik te leren maken van het openbaar vervoer, of ondersteuning te bieden bij het vinden van zinvolle vrijetijdsbesteding. Noem het maar en oefen om het leven van alledag zo soepel, prettig en zelfstandig mogelijk te laten verlopen. heliomare 25
26 heliomare
Informatie en aanmelding De indicatie om in aanmerking te komen voor alle genoemde mogelijkheden, verloopt via het CIZ. We kunnen ons echter voorstellen dat u eerst een oriënterend bezoek wilt afleggen. Dat kan natuurlijk altijd. U kunt dan zelf ervaren dat het werken in groepen en een prettige sfeer vaak samengaan. Een afspraak maken kan altijd. Heliomare Amsterdam Centrum voor niet-aangeboren hersenletsel Baarsstraat 15 en Baarsstraat 35-39 1075 RT Amsterdam T (020) 470 03 74 E db-amsterdam@heliomare.nl Meer informatie is te vinden op www.heliomare.nl heliomare 27
Missie van Heliomare Uitgaande van de vragen en mogelijkheden van de cliënt, ondersteunt Heliomare mensen met een dreigende of aanwezige handicap door het apart of in samenhang verlenen van diensten op het gebied van revalidatie, speciaal onderwijs, arbeidsintegratie, wonen, woontraining, tijdelijke opvang, dagbesteding en sport/fitness. Colofon Tekst: Fotografie: Redactie: Opmaak: Drukwerk: Tekstbureau Zonneveld en Thöne Mike Bink Afdeling Communicatie Computerwerkplaats Aalsmeer Vorm op Maat heliomare onderwijs revalidatie wonen arbeidsintegratie dagbesteding sport