Stimulansen+vr+de+ scial+enterprise+sectr Ervaringen+en+lessen+uit+Eurpa
Stimulerenvandescialenterprisesectr ErvaringenenlessenuitEurpavrhetministerievanEcnmischeZaken Nvember2013 Kennisland MartijnArnldus(ma@kl.nl) JsvanKuik(jk@kl.nl) ScialEnterpriseNL MarkHillen(mark@scialAenterprise.nl) WillemijnVerlp(willemijn@scialAenterprise.nl)
Inhudspgave 1. ONGEKENDEONDERNEMERS 4 1.1 Iedereenwinst 4 1.2 Missieenndzaakvanscialenterprise 5 1.3 Barrières 6 1.4 Definitievanscialenterprise 8 1.5 Aanpak 10 2. DEREIKWIJDTEVANBUITENLANDSESTIMULERINGSAGENDA S 12 2.1 DeimpactvanscialenterprisesinEurpeselanden 12 2.2 DentwikkelingvanscialenterprisesinEurpeselanden 13 2.3 Eurpeesbeleid 14 2.4 Belangrijkstebeleidsspeerpunten 15 3. STIMULERINGSMAATREGELENBIJDEBUREN 17 3.1 Viertypeninstrumentennaderverkend 17 3.2 Rechtspersnen,keurmerkenenlabels 17 3.2.1 CmmunityInterestCmpany(CIC)(VerenigdKninkrijk) 19 3.2.2 SciétéCApératived IntèrêtCllectif(SCIC)(Frankrijk) 21 3.2.3 ScialEnterpriseMark(VerenigdKninkrijk) 22 3.3 Fiscalestimuleringsinstrumenten 23 3.3.1 ScialInvestmentTaxRelief(VerenigdKninkrijk) 24 3.3.2 ONLUSAstatus(Italië) 24 3.3.3 BtwAmaatregelenBelgië 25 3.4 (Eurpese)aanbestedingeninkp 26 3.4.1 ScialValueAct(VerenigdKninkrijk) 26 3.4.2 Lagmvalfrihetssystem(Zweden) 27 3.5 Investeringsfndsen(enaanverwanteinstrumenten) 28 3.5.1 EurpeanScialEntrepreneurshipFund(EuSEF)(EC) 28 3.5.2 Prgrammed Investissementsd Avenir(PIA)(Frankrijk) 29 3.5.3 BigScietyCapital(VerenigdKninkrijk) 29 3.5.4 ScialImpactBnds(VerenigdKninkrijk) 30 4. VERVOLGSTAPPEN:EENONDERNEMINGMETIMPACT 32 4.1 Cnclusies 32 4.2 Firstnextstepsvrslimmesturing 33 4.3 Ttbesluit 35 APPENDIX1:BETROKKENEXPERTS 37 APPENDIX2:LONGLISTVANSTIMULERINGSINSTRUMENTEN 38 BRONNEN 42 3
1. Ongekendendernemers 1.1 Iedereenwinst Taxi sbehrenttdegrtstevervuilersvaneenstad.amsterdammershebben20%meer kansplngkankerenleveneenjaarkrterdandegemiddeldenederlanderdrdeslechte luchtkwaliteit.daarwildendejngendernemersedvardhendriksen(28)enruudzandvliet (27)wataanden.Innvember2011richttenzijTAXIAElectricp,metdemissiemdemeest innvatieve,duurzameenklantgerichtetaxiservicevannederlandtewrden.deelektrische taxi svantaxiaerijden100prcentpgrenestrmenhebbendusgeenenkeleuitsttvan fijnstf.daarmeedraagthetbedrijfbijaanbetereluchtkwaliteitinamsterdam.okp persneelsvlakkiezenhendriksenenzandvlietvreenscialeaanpak.vandeveertig chauffeursdieinmiddelsvrhetbedrijfwerken,zatvrijweliedereenineenlangdurige uitkeringssituatie.prfit,(planet,(peple.eencmmercieelbedrijfmaardemaatschappelijke waardestaatvrp. TAXIAEiseenvandenaarschattingvierAttvijfduizendscialenterprisesdieNederland mmenteeltelt. 1 Hetgaatmeensnelgreiendegrepmetverrassendveelinnvatieve, startendeenjngendernemers. Iedereenwinst Hetzijnndernemersmeteenmissie,vrwiehetrealiserenvanmaatschappelijkedelen handinhandgaatmethetverdienenvangeld.zijgelvendathetkan.eenndernemende, marktgerichteinstellingenhetwerkenaanplssingenvrmaatschappelijkevraagstukken zijngeentegenplen. Impacteerst Hetzijnndernemersvrwiehetverdiendegeldindeeersteplaatseenmiddelismng meerfbeteremaatschappelijkeimpactterealiseren.scialenterprisesstrevenernaar financieelzelfvrzienendtezijn,endusnietafhankelijkvangiftenfsubsidies.winsten wrdengrtendeelsgeherinvesteerdindemaatschappelijkemissie. Stakehlders,nietalleensharehlders Hetzijnndernemersdieghebbenvrdebelangenvandegenenvrwiedescial enterpriseimpactrealiseert.smszijndedelgrepenbijvrbeeldrechtstreeksvrde ndernemingactief,zalsmensenmeteenafstandttdearbeidsmarktdiealspersneelin dienstwrdengenmen.typerendvrscialenterprisesisdatzijtransparantwerkenendat zijallebelanghebbendenactiefbetrekkenbijdewijzewaarpdendernemingwrdt geverd.daarbijgaathetnietalleenmdefinanciersenaandeelhuders,maarmiedereen diebelangheeftfwrdtgeraaktdrdeactiviteitenvandenderneming. Iedereenwinst.Impacteerst.Stakehlders,nietalleensharehlders.Ondernemersmetdeze instellingzijnerinnederlandendelandenmnsheenvlp.maarinnederlandzijnzena gekend.terwijldenederlandseverheidhguitmetnieuwsgierigeinteressenaardeze 1 "Willemijn"Verlp"&"McKinsey"(2011)"Opprtunities"fr"the"Dutch"scial"enterprise"sectr."http://www.scialC enterprise.nl/wpccntent/uplads/scial_enterprises_final6.pdfwehantereninditrapprtnadrukkelijkde internatinaletermscialenterpriseenniethetnederlandsescialeafmaatschappelijkenderneming,mdat dezenederlandsebegrippenvaakeenandereladingfinhudhebbendanhierbedeld. " 4
5 scialendernemerskijkt,zijndeeuenveelvannzeburenalgeruimetijdbezigmactief stimuleringsbeleidteveren.daarkandenederlandseverheidvanleren.kennislanden ScialEnterpriseNLhebbeninpdrachtvanhetministerievanEcnmischeZakeneen inventarisatiegemaaktvandebeleidsmaatregelendieinandereeurpeselandenwrden ingezettenbehevevanscialenterprises.deaandachtisdaarbijbeperktttmaatregelen diedrdecentraleverheidwrdeningezet;reginaleenlkaleverhedenblijvenbuiten beschuwing. Opbasisvandeverkenning,dieinhfdstuk2en3wrdtgepresenteerd,wrdtinhfdstuk 4eenaantalaanbevlenfirst(next(stepsgefrmuleerdvrhetministerievanEcnmische Zaken.Inderestvandithfdstukgaanwenaderinpdepkmstvanscialenterprisesen pderedenenenmtievenvrverhedenmspecialeaandachtaandezevrmvan ndernemingteschenken. 1.2 Missieenndzaakvanscialenterprise Nederlandstaatnetalsanderelandenvrgrtecmplexemaatschappelijke,eclgischeen ecnmischeuitdagingen.deverzrgingsstaatstaatnderdruk.deecnmischecrisisheeft wereldwijddetchalingezettetrendvanterugtrekkendeverhedenenpublieke bezuinigingenalleenmaarversterkt.deklftussenarmenrijkneemtverderteensteeds meermensenlijkenuitgesltenvanwerk.natuurlijkehulpbrnnenrakengeleidelijkp.ende ecnmieblijftkwakkelen.decnclusievanhetlaatstedecenniummagzijndatdehuidige spelers,deverheid,cmmerciëlebedrijvenengededelen,nggeenbevredigend antwrdhebbenpdezevraagstukken.waardeverheidzulkevraagstukkeninhetverleden ngaleensalshaareigenterreinenverantwrdelijkheidbeschuwde,ntstaatsteedsmeer hetbesefdatnieuweaanpakkenndigzijn,endatdaarbijknieuwespelerseenbelangrijke rlkunnennemen.sterkerng,deverheidissteedsmindergeëquipeerdm verantwrdelijkheidtenemenenkaneennieuwebndgent,diesteltpbetrkkenheid, ndernemerschapenburgerkracht,heelgedgebruiken. Indatlichtkmeninhetbijznderscialenterprisesinhetvizier.Alsndernemingenmet primaireenmaatschappelijkedelstellingdiehetgrtstedeelvanhuninkmstenrealiseren viadeverkpvanhundienstfprduct,zijnscialenterprisesfinancieelzelfvrzienend. Scialenterpriseszijnduseenwaardevllebndgentvrdeverheid,wantdeze ndernemingendienenhetmaatschappelijkbelangterwijlzijgeenfbeperktefinanciële ndersteuningvandeverheidvragen.daarnaastpererenzij(zwelinnederlandsals Eurpeesverband)ineenbrederangevansectren,nderandereindezrg,hetnderwijs, dehrecaendefinanciëledienstverlening. Scialenterpriseszijneenenthusiasteenzeergedrevenbndgent.Vanscialenterprises gaataantrekkingskrachtuit,dieinternatinaalmetnamenderjngestarterszichtbaar wrdt.wellichtdatdecrisisindefinanciëlemarktenextravedinggeeftaanhetideedathet bijndernemenmmeergaatdangeldverdienen.uitsurveyskmtsteedsvakernaarvren datjngendernemershetvanzelfsprekendvindenmnaastfinanciëlewinstk maatschappelijkeimpactnatestreven.datgaatverderdanalleenmaatschappelijk verantwrdndernemen,waarbijhetminimaliserenvannegatievemaatschappelijke effectenvandeactiviteitenvanhetbedrijfcentraalstaat. 2 Dezenieuwegeneratiezietin 2 Maatschappelijkverantwrdndernemen(mv),duurzaamndernemenfmaatschappelijkndernemenis vlgenswikipediagerichtpecnmischeprestaties(prfit),metrespectvrdescialekant(peple),binnende eclgischerandvrwaarden(planet).veruitdemeestecmmerciëlebedrijvenzijnzichsteedsmeerbewustvan hunverantwrdelijkheidendatvertaaltzichinzeercncreteprgramma s.nietalleendrmaatschappelijk
6 ndernemendebelangrijksteenmeestkansrijkedriverenhetvehikelvrinnvatie,vrhet vindenvannieuweplssingenvrgrtemaatschappelijkevraagstukkenenvr zelfredzamemdellen. DescialenterprisepastgedbijNederland.Dezevrmvanndernemenverenigtsciaal gevelenndernemerschap,enkanvangrtebetekeniszijnbijhetinnvatiefplssenvan degrtemaatschappelijkevraagstukken.nederlandsesciaalndernemerszijn,netalshun buitenlandsecllega s,ptimisten.vandevrdescialenterprisemnitr2013 ndervraagdescialenterprisesgaf90%aaneengreimetbetrekkingtthun activiteitenntpliingteverwachten.diegreiverwachtingligtaanmerkelijkhgerdanbij hetreguliermkb,waarietsmeerdandehelftgreivrziet. 3 Hetptimismeisngetwijfeld ingegevendrhetverleden.uitdezelfdemnitrkmtnaarvrendat,bijdescial enterprisesdiemeededen,dewerkgelegenheidvrvltijdsemedewerkersinlndienstde afgelpenjarenmet25%tenam. ScialenterprisesinNederlandbeginnenzichalssectrterganiseren.Deprichtingvan ScialEnterpriseNLisdaareenuitingvan,maarkdetenemendeaandachtvanmediaen kennisinstellingenhelpthetcllectievebewustzijnndersciaalndernemerstevergrten. Steedsmeerjnge,nieuwendernemersherkennenzichindezevrmvanndernemenvr maatschappelijkeimpact,entallze(vrmalige)nnaprfitshebbendeambitiemeen scialenterprisetewrden.bijdiezelfrganisatiehrtkeengreiendbesefvan gemeenschappelijkeknelpuntenenkanseneneentenemendebeheftemmetandere partijen waarnderdeverheid ingesprektegaanverbestendigingenversterkingvan scialenterprisesinnederland. 1.3 Barrières Opditmmentlpendezendernemerstegenknelpuntenaandiehenbelemmerenmde impacttecreërendiezijzudenwillengenereren.mckinsey&cmpanyenwillemijnverlp brachteneind2011destudie OpprtunitiesfrtheDutchScialEnterpriseSectr uitenin 2013publiceerdeScialEnterpriseNLdeScialEnterpriseMnitr2013.Vrbeide nderzekenheefteenuitgebreidesurveynderhnderdennederlandsescialenterprises plaatsgevnden.uitdezestudieskmendebelangrijkstebarrièresnaarvrenwaarscial enterprisestegenaanlpen.bijeenaantalhiervanligteenduidelijkeverantwrdelijkheidbij desectrzelf:hetntwikkelenvaninnvatievebusinessmdellenen managementvraagstukken.scialenterpriseslpenechterktegenprblemenaanwaarde verheideenrlkanspelen. Herkenningenerkenning Hetbegintbijherkenning.Watiseenscialenterprisenueigenlijk?Desectrgaatzichpas echtvrmenalshiereengedeeldbeeldvanntstaat.scialenterprisenlhanteertvrde verantwrdndernemen aanderand (d(n(harm),maarksteedsmeerindecrebusiness.tchzijn dergelijkebedrijvengeenscialenterprise,ndermeermdatzijhunfinanciëledelstellingbvenhunsciale delstellingstellen.ditverschillijkteennuance,maarblijktweldegelijkuithetgedragvandenderneming.deze ndernemingenzullenaltijdhgefinanciëledelstellingenhebben,diebepaaldediensteneninnvatiesuitsluiten. MVOisklangnietaltijdalleenmaaringegevendrscialefethischemtieven,gedden,maarndersteunt definanciëledelstellingenpverschillendemanieren.hetisgedvrhetimagenhetiseennderdeelvanhet persneelsbeleid.jngerenwillengraagbijscialeengrenebedrijvenwerken.mvohelptmdebestemensen aantetrekken.hetmeestdirectefinanciëlebelangligtinderelatiemetinvesteerders.eenbedrijfdathgscrt pdesustainabilityindexzietzijnbeurskersstijgen. 3 ScialEnterpriseNL(2013)ScialEnterpriseMnitr.Amsterdam.
7 definitievaneenscialenterprisedekadersvandeeurpeseunie.alsscialenterprises eenmaalindiehedanigheidwrdenherkend,isbelangrijkstefcusdeerkenning.uitde ScialEnterpriseMnitr2013blijktdatbijna60%vandendernemershetladenvandeterm scialenterprisealshunbelangrijkstebeheftenemt.herkenningvindtzijnverankeringin separering,viajuridischeeenheden,keurmerkenflabels. StimulerendewetH/regelgeving ScialenterpriseswerkennetalsallebedrijvenbinnendekadersvandewetAenregelgeving pallerleigebieden.algemenewettenenregelszalsdefiscalewetgevingfalgemeen geldendesubsidieskunnendentwikkelingvandesectrbelemmerenfstimuleren.maar kspecifiekewetaenregelgevingheeftzijneffectpbepaaldenderdelenvanhetscial enterpriseveld,bijvrbeelddeparticipatiewetpwerkintegratiebedrijven,deenergiewet vrenergiecöperaties,endewetphetfinancieeltezichtpcrwdfundingen alternatievegeldsystemen. Weinigtegangttgreikapitaal Scialenterpriseshebbenprimaireenmaatschappelijkedelstellingenduskmende financiëledelennietpdeeersteplaats,hewelfinanciëlegezndheidnatuurlijkweleen vrwaardeis.hetisvrscialenterprisesdaarmngmeilijkermkapitaalaantetrekken daneennrmaalbedrijf.desectrheeftbehefteaanfinanciersdiedemaatschappelijke waardemeewegeninhuninvesteringsbeslissingen.uit OpprtunitiesfrtheDutchScial EnterpriseSectr (2011)blijktdatereengrttekrtbestaataangeduldiggreikapitaaldat genegenneemtmeteenlagerrendement,devraagnaargreikapitaalisruimdriekeerz grtalshetaanbd.metnamescialenterprisesindeprfessinaliseringsfasehebbengrte meitemetaantrekkenvangreikapitaal.okgevenndernemerszelf(scialenterprise Mnitr2013)aandatzeweinigtegangttkapitaalhebben.Gebrekaanfinancieringwerd dr38%vandendervraagdenalshetbelangrijkstebstakelttgreigenemd. Crwdfundingstaat,alsnieuwevrmvanfinancieren,bijveelbeleidsmakersindeEurpese Unieindebelangstelling.Bijcrwdfundingwerfteeninitiatiefnemer(vaneennieuwbedrijf, prductfprject)middeleninde crwd,hetbredepubliek.inplaatsvaneenbeperktaantal investeerderswrdtzeengrtegrepvan(relatiefkleine)investeerdersaangetrkken, meestalviaeenspeciaalpcrwdfundinggerichtdigitaalplatfrm.hetamerikaanse Kickstarterishetbekendstevrbeeld.Okvrscialenterprisesiscrwdfundingeen ptentieelinteressantinstrumentvrhetntwikkelenenlancerenvannieuweprductenen diensten.opbeleidsniveauismetnamedewetaenregelgevingeenaandachtspunt. Crwdfundingencrwdfundingplatfrmsbegevenzichphetterreinvanbanken zeker waarhetmcrwdfundingindevrmvaninvesteringenenleningengaat.daarnaastraakt crwdfundinginveelgevallenaanvragenrndintellectueeleigendm.eind2013sluiteeneua bredecnsultatievandeeurpesecmmissiernddeuiteenlpendevraagstukkenrnd crwdfundingenwetaenregelgeving. Uitervaringzienwedatcrwdfundingvrnamelijkeffectiefisindebeginstappenvan ndernemers.hetbiedteen(vaakeenmalige)impulswaarmeendernemerseenideetteen cncreetprductfeencncretendernemingkunnenntwikkelen.daarnaastntvangen particulierefinanciersvaneencrwdfundingsprjectvaakeenprductfeendienstals tegenprestatie.hiermeezijndezekstenvrdendernemersgedekt,terwijlverigeksten zalsexplitatiekstenpdezemaniernietwrdengefinancierd.crwdfundingkanmdeze redenengezienwrdenalseenptiemstartkapitaalteverkrijgen,maardientinderegelniet alsgreikapitaal.welbenadrukkenwegraagdekansendiecrwdfundingbiedtalshetgaat mcmmunityaennetwerkvrmingrndmeennderneming.
Kennis,kundeentalent Desectrheeftbehefteaanmeerkennis,kundeentalent.Onderzekennderwijszijn nmisbaarmdescialenterprisesectrplangetermijnverdertehelpen.okpditgebied lptnederlandachterpdeinternatinalentwikkelingen.tpinstitutenzalsharvard, Oxfrd,InseadenStandfrdhebbeninmiddelsvlwassenscialentrepeneurship prgramma s.omdesectrpeenhgerprfessineelniveautebrengenenmtalentin aanrakingtebrengenmetsciaalndernemenishetndigmnieuwepleidingenen specialisatiestentwikkelenbinnenhetnederlandsehgernderwijs. 1.4 Definitievanscialenterprise Scialenterpriseszijnéénvandespelersinhetvernieuwde,pkmendespeelveldvande participatiesamenleving. 4 Scialenterprisesnderscheidenzichdrhunpzakelijk ndernemenwaarbijeenbedrijfmeteenverdienmdelntstaatechtervangededelen, nnaprfits,ngo s.debredeburgerparticipatiebewegingleidtsmsttscialenterprises. Internatinaalleidendieverschillendetermenkngweleensttverwarring. Psitinering(van(scial(enterprises(in(het(speelveld(van(bedrijven(en(gede(delen.(Brn:( Venturesme.( OpEUniveaubestaatinmiddelseenbreedgeaccepteerdedefinitievanscialenterprisewaar inditrapprtbijaangesltenwrdt. 5 Eenscialenterpriseiseennderneming whseprimarybjectiveistachievescialimpactratherthangeneratingprfitfr wnersandsharehlders; whichusesitssurplusesmainlytachievethesescialgals; whichismanagedbyscialentrepreneursinanaccuntable,transparentandinnvative way,inparticularbyinvlvingwrkers,custmersandstakehldersaffectedbyits businessactivity. 4 ParticipatiemaatschappijwerdindeTrnredevan2013geïntrduceerdalstermdieaangeeftdatde Nederlandsesamenlevingveelmeereigenverantwrdelijkheidmetgaandragenvrvrzieningen,faciliteiten enplssingendievrheenalsnderdeelvandeverzrgingsstaatfhetexclusieveterreinvandeverheid werdengezien. 5 "Deze"definitie"wrdt"gehanteerd"vr"het"Scial"Business"Initiative"van"de"Eurpese"Cmmissie"en"is"een"wat"meer" gedetailleerde"uitwerking"van"de"britse"definitie:" A"business"with"primarily"scial"bjectives"whse"surpluses"are" principally"reinvested"fr"that"purpse. " 8
InNederlandheeftScialEnterpriseNLdezedefinitievanuithetgpuntvanpraktische werkbaarheidverderuitgewerktentegespitst,zdathetgrijzegebiedwaarveelrganisaties andersinterechtzudenkmenaanmerkelijkwrdtverkleind.scialenterprisenlgebruikt devlgendedefinitie. 6 Eenscialenterprise: heeftprimaireenmaatschappelijkemissie:impactfirst; realiseertdatdelalszelfstandigendernemingdieeendienstfprductlevert; isfinancieelzelfvrzienend,gebaseerdphandelfanderevrmenvanwaardeauitruil, enisdusbeperktafhankelijkfhelemaalnafhankelijkvangiftenfsubsidies; 7 Issciaalindewijzewaarpdendernemingwrdtgeverd: hetbedrijfistransparant; winstmag,maardefinanciëledelenstaantendienstevandemissie,enwinstneming drdeaandeelhudersisredelijk; bestuurenbeleidzijngebaseerdpevenwichtigezeggenschapvanallebetrkkenen; hetbedrijfisfairnaariedereen; hetbedrijfiszichbewustvanzijneclgischevetafdruk. OnderdeEurpeseendeuitgewerkteNederlandsedefinitievallennagenegalletypen ndernemingendieinverschillendeeurpeselanden traditineel alsscialenterprises wrdenbestempeld: werkintegratiebedrijven,gerichtphetactiverenvanmensenmeteenafstandttde arbeidsmarkt; sciale(cöperaties((met(name(in(italië (en(frankrijk,(vaak(gericht(p(lkale(ecnmische enscialeimpactineenbepaaldgebiedfbepaaldegemeenschap); eninnvatieve(startende)ndernemingendiehetwinstgmerkphettweedeplan zetten,endieimpactnastrevendiesciaalen/feclgischgedefinieerdkanzijn. Metnamewerkintegratiebedrijven(wrk(integratin(scial(enterprises(AWISE)zijneengrte subcategrievanscialenterprise,diealjarenlangaandachthebbenvanbeleidsmakers.er bestaaninternatinaalallerleispecifiekebeleidsmaatregelenvrdezebedrijven.zkennen DuitslandenBelgiëeenverlaagdbtwAtariefvrbedrijvenwaarmeerdan25%vanhet persneelbestaatuitwerknemersmeteenarbeidsbeperking.dieuitgebreide beleidsaandachtheeftndermeertemakenmethetfeitdatdeimpactdiedezebedrijven creërennietalleensciaalis,maarkvanfinancieelaecnmischewaarde. 6 Verlp,Willemijn&MarkHillen(2013)Verbeterdewereld,begineenbedrijf.Hescialenterpriseswinstvr iedereencreëren.amsterdam:businesscntact. 7 BijaanvraagvrlidmaatschapvanScialEnterpriseNLdreenbedrijfwrdtmmenteel75%cmmerciële inkmstenalsnrmgehanteerd.ophetgebiedvanarbeidmetdaardelnsuppletievanwrdenuitgeznderd. Internatinaalgeldtmeestaleennrmvan50%maardatisdaninclusiefdelnsuppletie. 9
De(psitinering(van(scial(enterprises.(Brn:(NSOB((2013)(PpIup(publieke(waarde.(( Descialenterprisesectrisdiversenweleggeninditrapprtgeennadrukpde verschillendetypen,hewelwensrealiserendatspecifiekeaandachtsmsndigzalzijn. 1.5 Aanpak Devrliggendeverkenningisgestartmdatervanuitdesectr,deachterbanvanScial EnterpriseNL,behefteisgeuitaaneenmeeractieveNederlandseverheid,enmdaterbij hetministerievanezinteressebestaatinhetlerenvandeaanpakkeninlandenmnsheen. Inmiddelszijnruim200bedrijvenlidvanScialEnterpriseNLeniseengrtaantalandere rganisatiesaangeslten,vanfinanciersttkennisinstellingen.kennisland,expertphet gebiedvanscialeinnvatie(waarbijscialenterprisesveelalaandebasisstaan),heeftdeze verkenninguitgeverd.deuitkmstenvandezeverkenning(eneennaderevertaalslag daarvannaarnederlanddiegeennderdeelisvanditrapprt)zijntussentijdsdriekeer getetstenbediscussieerddreenexpertgrepbestaandeuit16ledenmeteenachtergrnd inhetbedrijfsleven,bijdeverheidfbijkennisinstellingen.daarnaastzijndebuitenlandse maatregelenbesprkenmeteenaantalnauwbetrkkenbuitenlandseexperts.zieappendix1 vreenverzichtvanallebetrkkenexperts. DeinternatinalevergelijkingindezeverkenningisbeperktttEurpeselanden.Datiseen bewustekeuze,hewelerinlandenalsdeverenigdestaten,australië,canadaenzuidaafrika eveneenszeerinteressantentwikkelingenplaatsvindeninhetverheidsbeleidvrscial enterprises.dielandenstaantchietsverdervandeeurpesecntextaf,enjuistde ntwikkelingenpeurpeesniveaulatenineurpeselandenhunsprenna.vrde tekmstisechterzekeraantebevelenmkbuitendeeurpesegrenzentekijken. EeneersteverkenningvanmaatregelendieeldersinEurpawrdeningezetleverdeeen lnglistpmetruim80maatregeleneninitiatieven,dienaeersteschiftingwerd teruggebrachtttruim40maatregelen(zieparagraaf2.1enappendix2).wepretenderenniet datdelijstvlledigis,maarwedenkendemeestrelevante,actueleendemeestpmerkelijke fvernieuwendemaatregelengevndentehebben.maatregelendiegeendirectefduidelijk indirecterelatiehebbenmetscialenterprises(minfmeerinzinvandeeurpesedefinitie) zijnnietmeegenmenindelijst.generiekemaatregelenvrhetmkbkunnenbijvrbeeld 10
welrelevantzijnvrscialenterprises,maarwrdenhierbuitenbeschuwinggelaten. Hetzelfdegeldtvrmaatregelendiepuurpmaatschappelijkverantwrdndernemenzijn gericht.maatregelendieeendeelvandescialenterprisesaangaan(inhetbijznder werkintegratiebedrijven)zijnmeegenmenalszeduidelijknderdeelzijnvrdeinhet betreffendelandbestaandebeleidsstrategievrscialenterprises. Insamenspraakmetdeexpertgrepiseenbeperktaantalbuitenlandsemaatregelenlater meergedetailleerdbekeken(ziehfdstuk3).diebuitenlandsemaatregelenzijngetetstp inhuden vrzvermgelijk peffectiviteit.datlaatstebleeklangnietaltijdeenvudig, mdatsmmigemaatregelenvanzeerrecentedatumzijn.maarkvrlangerbestaande instrumentenisvaakmaarzeerbeperktbetruwbaredatavereffectiviteitbeschikbaar. Erisgezchtnaareenrdedraadinderedenenvr,enindemanierwaarplandenmns heenscialenterprisesstimuleren.dierdedraadstaatinhetvlgendehfdstukcentraalen vrmtdebasisvrdefirst(next(stepsinhfdstuk4. 11
2. Dereikwijdtevanbuitenlandsestimuleringsagenda s 2.1 DeimpactvanscialenterprisesinEurpeselanden Hetheeftgeenzinmverstimuleringsmaatregelentespreken,alsnietduidelijkisdatscial enterprisesdaadwerkelijkeenunieke,eigenimpacthebbenpecnmieensamenleving.in anderelandenwrdtdieimpactinmiddels(ttpzekerehgte)gemetenengeanalyseerd. WatbetreftdezeambitiesendemvangvandesectrlpthetVerenigdKninkrijkvrp. Ditzienweterugindebrederangevanstimuleringsmaatregelen,maarkindecijfers. InmiddelszijnerindeBritsescialenterprisesectreenmiljenmensenwerkzaambinnen meerdan70.000scialenterprises.gezamenlijkdragenzij24miljardpndbijaandettale ecnmie 8.Daarnaastvallenenkeleanderezakenp.Hetaantalvruwen(38%tegenver 19%)enetnischeminderheden(28%tegenver11%)dateenscialenterpriseleidtis aanzienlijkhgerdanintraditinelendernemingen.bvendienvalthetinnvatiekarakter vanscialenterprisesp.56%vandescialenterprisesntwikkeldeeennieuwprductfeen nieuwediensthetafgelpenjaar,tegenver43%vanregulierendernemingeninhetmkb. Ditinnvatievekarakterleidtttptimismeindesectr.63%vandescialenterprises verwachtdekmendejarentegreien,vergelekenmet37%vanderegulierendernemingen. Dezeverwachtingenbuwenvrtpeenalbestaandverschilingreiinhetafgelpenjaar (38%tegenver29%). DezecijferszijnvergelijkbaarmetdeFransescialeecnmie,waarin10%vande berepsbevlkingwerkzaamisendievrruim11%bijdraagtaanhetbnp. 9 Desectrgreit met4tt5%perjaar,ndanksdehuidigeecnmischecrisis.hetaantalvruwendat werkzaamisbinnendescialeecnmieispvallend(65a70%vanallewerknemersisvruw). Waardeprivateendepubliekesectrrespectievelijk1.6%en4.2%banenverlrengingen tussen2008en2009,steegdewerkgelegenheidindescialeecnmiejuistmet2.9% 10.Deze banengreizienwekterugindeitaliaansescialeecnmie.tussen2007en2011steegde werkgelegenheidincöperatiesmet8%,terwijldewerklsheidindettaleecnmiejuist met1.2%tenam(2.3%indeprivatesectr). EenEurpeesnderzekwaarinruim600scialenterprisesuitverschillendelandenvijfjaar zijngevlgdgeefteengedbeeldvandeverschillendesectrenwaarinscialenterprises pereren. 11 75%vanaldezenderzchtendernemingenisactiefina)scial(services,(b)( emplyment(and(training,(c)(envirnment,(d)(educatin(and(e)(ecnmic,(scial(and(cmmunity( develpment.okintrducerenscialendernemingenveelmeernieuwe,innvatieve dienstenenprducteninvergelijkingmetregulierecmmerciëlendernemingen.57%vande nderzchtendernemingenperereninnieuwemarktenwaaranderendernemingenng nietinbetrkkenzijn.dezepinierenderlsluitaanbijdeveelgehrdebeheftenvan sciaalndernemersalshetgaatmhetaantrekkenvanfinancieringen(h)erkenning.ok kmthetgrteaantalvruwelijkeleidersbinnenscialenterprisespnieuwnaarvren. 8 ScialEnterpriseUK(2013).Thepeple sbusiness.statefscialenterprisesurvey2013.lndn. 9 VITAEurpe.http://www.vita.it/eurpe/guides/franceAaAflurishingAthirdAsectr.html?cnt=92806 10 EurpeseCmmissie(2013).Scialecnmyandscialentrepreneurship.Scial(Eurpe(Guide((4).(Luxemburg: PublicatinsOfficeftheEurpeanUnin. 11 SELUSI(2011).EurpeanPlicyBrief:scialentrepreneursasleadusersfrserviceinnvatin. 12
13 UitgegevensvandeEurpeseUnieblijktdescialeecnmieverantwrdelijkvr14,5 miljenbetaaldewerknemers,watneerkmtpgrfweg6,5%vandeberepsbevlking.dit aantalisteverklarendreenbuitenprprtineelgrtegreitussen2002en2011.deze tenamevanwerkgelegenheidbinnendeeurpesescialeecnmiepastbinnende wereldwijdetrend. Degreientegevegdemaatschappelijkewaardedieweiniederlandbinnendeze verkenningterugziensluitaanbijdenederlandsesectrenhaarambities.uitdejaarlijkse ScialEnterpriseMnitrblijktdewerkgelegenheidbijscialenterprisessinds2010met25% tezijngestegen,tegendealgemenetrendin.bvendienverwacht90%vandesciale ndernemingendatdiegreidekmendejarendrzet.datpercentageligtsignificanthger danbijregulieremkbabedrijveninnederland.hetmerendeelvandenderzchtescial enterprisesnemthetverhgenvanarbeidsparticipatiefinternatinalentwikkelingals vrnaamsteimpactgebied.okhetbijdragenaanscialechesiewrdtgezienalseen speerpuntvanveelscialendernemers.zijpererenbinnenverschillendemaatschappelijke sectren,zalsdegezndheidszrg,milieuaenklimaatveranderingenhetnderwijs.wezien kterugdatdezenederlandsescialenterprisesnetalshuneurpesecllega seen innvatiefkarakterhebben,zwelindentwikkelingvannieuwedienstenengederen,alsin hetaanbrenvannieuwemarktenendelgrepen. Dezecijfersgevenblijkvandegrtekansenende(maatschappelijke)waardediedescial enterprisesectrvertegenwrdigt.hetmagdanknietverbazendatsteedsmeer Eurpeselandendebeleidspijlenpdezesectrrichten. 2.2 DentwikkelingvanscialenterprisesinEurpeselanden TheScialBusinessInitiativeisafirststep,butanimprtantne.( )Scialbusinesscanbe indeedaverypwerfulagendafrchange.tdeliverbetterutcmesfrthecmmngd. Tshwthatitispssibletdthingsmrerespnsiblyandmrefairly,whilststillbeinga successnthemarket.andtbecmearealenginefgrwthintheeu.eurpemustnt nlybepartfthesechanges.eurpeshuldbeinthelead. MetdezewrdengafJséManuelBarrs,vrzittervandeEurpeseCmmissie,eind2011 aandathetdeeurpesecmmissieernstismethetstimulerenvanscialenterprises.het mvattendescialbusinessinitiativebegteenintegralestimuleringsaanpakwaarmee scialenterprisesindegeheleunieeenvudigerensuccesvllerkunnenndernemen.de Eurpeseinzetpscialenterprisesiszwelresultaatvan,alsextrastimulansvrde tenemendeaandachtvrscialenterprisesinallerleieurpeselanden.datwilnietzeggen datdielandenallemaalpdezelfdelijnzittenquaaanpakenzwaartepunten. Uiteenlpendeculturenentradities Erisindetenemendeaandachtvrscialenterprisesngalwatspraakverwarring.Dat heeftveeltemakenmetverschillenintraditiesencultuur.infrankrijkbestaatbijvrbeeldal heellangaandachtvrdescialeecnmie(écnmie(sciale(et(slidaire 12 )maardaarbinnen heeftdescialendernemingzalseurpeesgedefinieerdnageneggeenrl.italiëkenteen langetraditievancrpratievesamenwerkingsvrmenvrscialevrzieningen.indemeer recenteaandachtvrscialenterpriseswrdtvrtgebuwdpdietraditie.debelgische traditielijktinveelpzichtenpdefranse,encncentreertzichvanudsp werkintegratiebedrijven(wise).diebedrijvenrichtenzichphetcreërenvanarbeidsplaatsen 12 Verantwrdelijk"vr"10%"werkgelegenheid"en"10%"van"het"BNP
vrmensenmeteenafstandttdearbeidsmarktfeenarbeidsbeperking. 13 DekinBelgië waartenemenverschuivinginaandachtvrscialenterpriseskannietlswrdengezienvan dietraditie.okinduitslandkrijgtarbeidsparticipatieveelaandacht,enzijndaarnaastgrte stappengezetphetgebiedvanndernemenvrduurzaamheideneenschnmilieu.in Plenkleeftaandenaamscialendernemingngeenudescialistischeinvullingdiezich slechtverhudtttdeeurpesedefinitieeneenmslagindenkenvraagt.inde Angelsaksischewereldkrijgenscialenterpriseswelveelaandacht.Maardelangetraditievan devs,waarscialenterprisebrederisgedefinieerddannnaprfit,verschiltalweerbehrlijk metdievanhetverenigdkninkrijkfaustralië. Tchisercnvergentiewaartenemen.AanweerszijdenvandeAtlantischeOceaanwrden zweldeaandachtinnderzek,alsmediaenplitiekgeleidelijkmeertegespitstp ndernemingendieviaeenmarktgerichte,bedrijfsmatigemaniervanwerkenprberen innvatieveplssingenvrmaatschappelijkevraagstukkenterealiseren.decnvergentie wrdtviaverschillendekanalenversneld.ineurpaspeelt,zalsgezegd,deeurpese Cmmissieeenbelangrijkerlbijdiecnvergentie indeeurpesedefinitiezijnelementen uituiteenlpendeeurpesetraditiesterugtevinden.binnendelandenvandegemenebestis deinvledvandebrittengrt.opmndiaalniveaujagennetwerkrganisatiesalsashkaen peridiekeplatfrmsalsskllenhetscialenterprisewrldfrumdeaandachtvrscial enterprisesaan. IndevrliggendeverkenningisnzeaandachtvraluitgegaannaarEurpeselandendie eenmeermvattende,integralestimuleringsaanpakvrscialenterprisesnastreven.dat zijnmetnamehetverenigdkninkrijk,frankrijk,belgiëenitalië.indelaarsheefthetbeleid delaatstejarenverigenswelveeltelijdengehadvandeecnmischemalaise,enzijn verschillendestimuleringsmaatregelenweerafgeschaft. 2.3 Eurpeesbeleid ScialenterprisesstaaninBrusselhgpdeagenda.DeinitiatievenvandeEurpese CmmissiezijngrtendeelsgebundeldinhetScialBusinessInitiative(SBI).HetSBIwerdin nvember2011gelanceerddrdeeurpesecmmissie.infeiteisheteenpakketaan delstellingenenmaatregelendatnderdginternalmarketandservicesvalt.methetsbiwil decmmissieeengunstigraamwerkntwerpenvrsciaalndernemen.hetsbibevat11 priritaireacties,diesamentegreperenzijnnderdriehfddelstellingen: Maatregelenmdetegangttkapitaalteverbeteren Maatregelenmdezichtbaarheidvansciaalndernementevergrten Maatregelenmdejuridischcntextwaarbinnensciaalndernemenplaatsvindtte verbeteren Eengrtaantalvandebegdeactiesisnet(fngniet)gestart.Indeverkenningzijnde drdeexpertgrepalsmeestrelevantgeachteactiesnaderbekeken(ziehfdstuk3). 14 13 DatzijnkinNederlandnietteverwaarlzengrepen.Nederlandtelt1,7miljenvlwassenmensenmeteen afstandttdearbeidsmarkten0,5miljenmensenmeteenarbeidsbeperking(medischeindicatie). 14 Eencmpleetverzichtistevindenp: http://ec.eurpa.eu/internal_market/scial_business/index_en.htm#maincntentsec3 14
15 2.4 Belangrijkstebeleidsspeerpunten Ondanksverschillenisindeaanpakkenvanlandenmnsheeneengemeenschappelijke, rdedraadteherkennen.inappendix2iseenverzichtpgenmenvanmaatregelenvr scialenterprisesdieinverschillendeeualandenbestaanfindepijplijnzitten.eenaantalvan debuitenlandsebeleidsmaatregelenisdaarmeerindetailbeschreven.nadrukligtzals gezegdpdevierreferentielanden,maardelijstisernietttbeperkt.inhetverzicht hiernderzijndegevndenmaatregelenindeeersteplaatsgeclusterdtthettypeinstrument datwrdtgehanteerd(tweedeklm).decijfersindederdeklmcrrespnderenmetde nummersvaninstrumentenindelnglistvangevndenmaatregeleninappendix2. Daarnaastzijndemaatregelenteclassificerennaarhetbegdedelervan,vaakaangeduid als beleidsspeerpunt.internatinaalkmenwegrfwegvijfspeerpuntentegen: Beleidsspeerpunt Wat"kan"de"verheid"den?" Lnglist"" Erkenningenlegitimering: prmtiebijhetbredepubliekfbij bepaaldedelgrepenvanhet fenmeenscialenterprise,de maatschappelijkeenecnmische impactervan,envandeurgentiett verheidsactie. Plitieke"agendering,"agendering" nderzeksagenda s" Participatie"in"internatinale"debatten" Subsidies"vr"nderzek,"netwerken," platfrms"en"cmpetities" Subsidies"en"supprt"vr"sectrC rganisaties,"innvatielabs/denktanks"" Mnitring,"meten"van"impact" Bewindspersn"vr"scial" enterprises" Natinaal"(publiekCprivaat)" verlegrgaan" Rechtspersn,"label"f"keurmerk" Lketfunctie"verheid"vr" ndernemers"(.m."m.b.t."eurpese" regelingen)" " 1,2" " 1,2" 1" " " " 1" 16" " 16" 3,10,11,15,16,19" " 39" Business'skills:cnditiescreërendie sciaalndernemersinstaatstellen mkennis,vaardighedenen relevantecntacten(netwerken)p tedenvrhetverenvaneen scialenterprise. Eisen"aan"curriculum"vrtgezet" nderwijs"f"bepaalde" (bedrijfskundige)"pleidingen"in"het" hger"nderwijs" (Financiële)"ndersteuning" incubatrs,"acceleratrs"en"centres"f" expertise" 16" " " " 22" Balansmaatschappelijkeen cmmerciëlebelangen:eisenaan debedrijfsveringmdevrscial enterprisesuniekecmbinatievan maatschappelijkeencmmerciële belangentewaarbrgen. Rechtspersn,"label"f"keurmerk" " 3,10,11,15,16,19"
16 Tegangttkapitaal:wijzewaarp deverheiddebeschikbaarheidvan, entegangttfinanciëlemiddelen reguleertenstimuleert.daarnder valtkhetwegnemenvan bstakelsvrscialeinvesteerders ( impactinvestrs ). Rechtspersn,"label"f"keurmerk" Label"vr"investeringsfndsen" Overheidsdeelname"aan" investeringsfndsen" Opdrachtgever"vr" investeringsfndsen" Sciale"impact"tests"&"assessments" Prestatiecntracten"(Impact"Bnds" mdel)" Lketfunctie,"drverwijzer"vr" ndernemingen"en"investeerders" Belastingvrdelen"vr" investeerders" x%cbestemmingsnrm."fiscale" maatregel."x%"van"de" inkmstenbelasting"gaat"naar"fnds" dat"in"startende"scial"enterprises" investeert" 3,10,11,15" 1,16" 1,4,9,16,29,34,35," 36" 9,16" " 4" 5" " 6,38" " 8" " 12,28" " Tegangttafzetmarkten:creëren vaneenlevel(playing(field,het aanmedigenvancnsumentenm deprductenendienstenvanscial enterprisesaftenemen.hiernder valtkhetgedragvandeverheid zelfalspdrachtgever. Kader"vr"meewegen"sciale"impact" bij"aanbesteding/inkp" Rechtspersn,"label,"keurmerk"" Prestatiecntracten" Belastingvrdelen"vr" afnemers/klanten" Belastingvrdelen"vr"scial" enterprises" 1,7,22" " 3,10,11,15,16,19" 5" 12" " 18,20" Hetbvenstaandeverzichtgeefteengedeindrukvandereikwijdtevan stimuleringsagenda sdieinhetbuitenlandbestaanvrscialenterprises.inveellandenstart debetrkkenheidvanbeleidsmakersbijheteerstespeerpunt,methetstimulerenvan businessskillsennetwerkvrmingalsafgeleiden,enkmenvervlgensmetnamedetegang ttkapitaalentegangttafzetmarkteninhetvizier.datzijndeterreinenwaarpcentrale verhedenverhetalgemeendebelangrijkstetegevegdewaardevan verheidsbetrkkenheidzien.hetspeerpuntmdebalanstussenmaatschappelijkeen cmmerciëlebelangentewaarbrgenkmtmetnameterugindiscussiesverdeaardvan eenaparterechtsvrmvrscialenterprises. Opbasisvandebvenstaandelijstendelnglist,isindeexpertsessieseenselectiegemaakt vanenkelecncretestimuleringsinstrumentenvrnadernderzek.dieinstrumenten wrdeninhetvlgendehfdstukuitgewerkt.
3. Stimuleringsmaatregelenbijdeburen 3.1 Viertypeninstrumentennaderverkend Opbasisvanselectieuitdelnglistindeexpertsessieswrdtindithfdstukeenaantal gevndenstimuleringsinstrumentennaderbeschreven.dezezijnnderteverdelenineenvier typeninstrumenten: 1. rechtspersnen,labelsenkeurmerken; 2. fiscalestimuleringsinstrumenten; 3. aanbestedingsaeninkpinstrumenten; 4. investeringsfndsenenaanverwanteinstrumenten Dezeviertypenvalleninhetbijznderpmdatzeinhetbuitenlandpgrteschaalingezet fverwgenwrdenenmdatzehethartvrmenvanhetpscialenterprisesgerichte stimuleringsbeleid.deinfrmatieperspecifiekbeleidsinstrumentisgebaseerdp deskresearchencntactmetlkaleexperts,maarpretendeertnietvlledigtezijn.waar mgelijkwrdendeaanleiding,deinhudendeeffectiviteitvandeinstrumentenuiteengezet. Overeffectiviteitvanveelvandezeinstrumentenisngweinigbekend,mdatzetejngzijn mdeeffectentekunnenmeten. 3.2 Rechtspersnen,keurmerkenenlabels SpecialerechtspersnenvrscialenterpriseshebbeninEurpaeenallangeregeschiedenis, enzijngewrteldindeverschillendeculturenftraditiesvaneurpeselanden.infrankrijken Italiëbestaanbijvrbeeldalgeruimetijdcöperatieverechtspersnenvrallerleitypen activiteitendiezichphetgrensvlakvancmmerciële,scialeenlkalewaardecreatie bevinden.uitdelijstmetinstrumentenindevrigeparagraafvaltalptemakendatde rechtsvrmbvendienalseennuttiginstrumentwrdtgezienmmeerderespeerpuntenvan stimuleringsbeleidmgelijktemaken: a) eenrechtsvrmkanhelpenmscialenterpriseseennderscheidende smel te geven,endaarmeeerkenningenlegitimiteit, b) eenrechtsvrmiseigenlijkhetenigevehikeldatwetegenkmenmdebalanstussen maatschappelijkeencmmerciëlebelangentewaarbrgen.inderegelgaathetm: destatutaireverankeringvandemaatschappelijkedelstelling; eenasset(lck,waarbijhetkapitaalvandendernemingvrijweluitsluitendten gunstevandemaatschappelijkedelstellingmagwrdeningezet; vrwaardenvrdegvernance(samenstellingenbevegdhedenvanbestuur, vertegenwrdigingvanstakehldersinplaatsvansharehlders,enzalsin België,eisenaanjaarverslaglegging). c) eenrechtsvrmwrdtsmsals(indirect)middelgezienmtegangttkapitaalte verbeterenenmafzetmarktentestimuleren.vaaklptdatviafiscalemaatregelen diespecifiekfmedebedeldzijnvrndernemingenmeteenspecifieke rechtsvrm. d) rechtsvrmen,labelsfkeurmerkenvervullenpditmmentvaakdeenigemanier mhetveldinkaarttebrengenendeecnmischeenmaatschappelijkewaardep natinaalniveautemeten. Devraagisfeenaparterechtsvrmaltijddebesteplssingismdiedelennatestreven. Bvendienblijkendeaparterechtsvrmenlangnietaltijdevenintrektezijnbijndernemers. 17
18 Innzeverkenningkmenwenaastderechtspersnvrscialenterprisesngtwee variantentegen,diewehiernderkrtbespreken. 1:(Mdaliteitvaneen)rechtspersn VrzvererinEurpasprakeisvanaparterechtspersnenvrscialenterpriseszijndat vaakvrmendiealgeruimetijdbestaan;finelkgevallangerdandehuidige(eurpese) discussieverscialenterprises.indezuidaeurpeselandenzijnhetvaakmdaliteitenvan cöperaties.zbestaatinfrankrijkdesciétécapératived IntèrêtCllectif,welkegezien kanwrdenalseenvariantpderegulierecöperatie.descicinfrankrijkgeldtalsde juridischebelichamingvanhetideevaneenscialenterprisevanwegehaarvrnamelijk lkaleimpact.okinitaliëzienweeenrechtsvrmvrscialenterpriseswelkegebaseerdis pdevanudsheraanwezigeprincipesvaneencöperatie(cperativesciale).deze ndernemingenhebbenkdemgelijkheidmgederenfdienstenteleverenaannieta leden,integenstellingttregulierecöperaties.zijzijnptedelenin2typen:scial enterprisestenbatevandegemeenschapenscialenterprisesphetgebiedvan arbeidsintegratie.vaneenandereaardisdebritsecmmunityinterestcmpany(zie Appendix2),dieeenvariantispwatweinNederlanddeBesltenVenntschapzuden nemen. 2:Publieklabelfkeurmerk Naastdeaparterechtsvrmishetkdenkbaarmmeteenkeurmerktewerken.Waarbij eenrechtspersndestatutaireverankeringhetstartpuntis,beweegteenkeurmerkzichinde randvrwaardelijkesfeer.andersgezegd:eenkeurmerkwrdtverkregen(enbehuden)p basisvanmanierenvanwerken,gerealiseerdeimpact,etc.,dieinprincipemetregelmaat aangetndfgecntrleerdmetenwrden.aandevereistenvaneenrechtspersnwrdt inderegelbijprichtingvldaan. InEurpaiseentussenvrminpkmstdiezichhetbestalslabellaatmschrijven.Bijlabels gaatmeenbetitelingdieeenndernemingmagverenalsaaneenaantaleisenisvldaan. Eenlabelismeestaleensrt wrapper dievrbedrijvenmetverschillenderechtsvrmen beschikbaaris,waarpaanvankelijkeentetswrdtuitgeverd,maarwaarbijde kwaliteitscntrlenietheelstriktis.hetlaatzichinwerkwijzewellichtnghetbeste vergelijkenmetdeanbiastatusinnederland. DeBelgenhebbenbijvrbeeldeenlabelgeïntrduceerdvrscialenterprises.Okin Frankrijkwrdtermmenteelnderzekgedaannaarhetimplementerenvaneenscial enterpriselabel.metditlabelzudenkandererganisatiesdancöperatiesenassciaties erkendwrdenbinnendescialeecnmie.ditzienwekteruginhetitaliaanselabelen pastindeeurpesetrenddatrganisatiesberdeeldenerkendwrdenpbasisvanhun del,inplaatsvanphunrechtsvrm. 3:Privaatlabelfkeurmerk. Labelsenkeurmerkenzijnnietperdefinitiepubliekeinitiatieven.Bijscialenterprisesishet bestevrbeeldvaneenprivaatlabelfkeurmerkdescialenterprisemarkinhetverenigd Kninkrijk.Ditkeurmerklijktvrnamelijkbijtedragenaanerkenningvandescialemissie enbegtawarenesstecreërenbijdecnsument.ditprivateinitiatiefwrdtngniet duidelijkgeadpteerdengefaciliteerddrdeverheid,bijvrbeeldbijaanbestedingfinde vrmvanfiscalevrdelenvrhudersvanz nkeurmerk.hierndervlgteenaantal variantenvanrechtspersnen,keurmerkenenlabelsdieweineurpazijntegengekmen.
19 3.2.1 CmmunityInterestCmpany(CIC)(VerenigdKninkrijk) Aantal(maart2013):7670 Afgelpenjaar:2055nieuweaanmeldingen,766gestpt Aanleiding DeCICisntwikkeldin2005vanuitdebehefteaaneenrganisatiestructuurvrnnI charitable(scial(enterprises.regulierecharitiesvldedennietaandebeheftenvanveel sciaalndernemersmdathetjuridischnietmgelijkisénbestuurdertezijnéneensalariste ntvangen.daarnaastntbrakbijandererechtspersnen,zalsdelimited(liability(cmpanyde mgelijkheidtteenasset(lck( (zals(hetbeperkenvandividenduitkeringtteenmaximum mzekertestellendatwinstengrtendeelstenbehevevandemaatschappelijkedelstelling vandescialenterprisewrdeningezet. Uitvering EenCICiseenndernemingdieprimairscialedelennastreeftenverplichtishaarwinstte investerenindezescialedelenen/findegemeenschap.dezezgenaamdedividend(cap vrkmtdatwinstenprimairaanaandeelhuderswrdenuitgekeerd.overigensisde dividend(capinhetverledenaleenkeerverhgdmdecicaantrekkelijkertemaken.in verbandmetmgelijkefiscalevrdelen(ziehiernder)speeltmmenteeldediscussiefde capnietngverderverhgdmetwrden,danwelvllediglsmetenwrdengelaten. CIC szijneenmdaliteitvandriebestaanderechtspersnen:limited(by(guarantee,(limited(by( shares((vergelijkbaarmetbv)fpublic(limited(cmpany.eencickanindiezingezienwrden alseenvariantpeenbestaanderechtspersn.charities(enrganisatiesmeteenplitiek delzijnuitgeslten.eenaanvraagwrdtingediendbijdezgehetencicregulatr.deze berdelingbegt licht tezijn,teneindehetaanvragenvaneencicastatuslaagdrempeligte huden.deaanmeldingverlptverdernetalsbijandererechtspersnen,metalsextra vereisteeenfficiëleverklaringwaarineencicaangeefteensciaaldelnatestreven.cic s zijnverplichtjaarlijkseencmmunity(interest(reprtptestellen.ditrapprtdientgegevens tebevattenverdebelningenvanbestuurders,deuitkeringvandividend,derentep leningenenmetvermeldenhedecicdegemeenschapheeftgediendenstakehldersheeft betrkken.alseencicwrdtpgehevendienendevergeblevenmiddelentewrden uitgekeerdaaneenrganisatiemeteensrtgelijkemissie. EenCICisnderhevigaandezelfdevrwaardenalsanderelimited(cmpaniesmetbetrekking tthetaangaanvanleningenenanderefinanciëleverplichtingen.integenstellingttcharities zijneraaneencicgeenbelastingvrdelenverbnden(zie2.2).verderzijnerrestrictiesvr watbetrefthetuitkerenvandividendaanaandeelhuders: The(maximum(dividend(per(share(limits(the(amunt(f(dividend(that(can(be(paid(n(any( given(share.(the(limit(fr(shares(in(issue(between(1(july(2005(and(5(april(2010(is(5%( abve(the(bank(f(england(baseilending(rate(f(the(paidiup(value(f(a(share.(the(limit(fr( shares(issued(n(r(after(6(april(2010(is(20%(f(the(paidiup(value(f(a(share.(( The(maximum(aggregate(dividend(limits(the(ttal(dividend(declared(in(terms(f(the( prfits(available(fr(distributin.(currently,(the(limit(is(35%(f(the(distributable(prfits.(( The(ability(t(carry(frward(unused(dividend(capacity(frm(year(t(year,(currently(limited( t(5(years.(
20 Effectiviteitenactuelentwikkelingen VlgensdeCICAssciatinheefthetgebruikvandeCICdeverwachtingenvertrffen.Het aantalgeregistreerdecic sisin2012gestegennaar7.600(20%grei).inhetzelfdejaarzijner 766CIC spgeheven.vr25%vandecic swasditndzakelijkdreengebrekaan financiëlemiddelen,20%heeftgeenhandelgedrevenen15%gafaandatdendernemingm andereredenennietlangerlevensvatbaarwas. Erzijngeenfficiëlecijfersbekendverdettalemzetfhetaantalwerknemersbinnen CIC s.welneemtdecicassciatinjaarlijksvragenlijstenaf.hieruitblijktdattegangtt kapitaalhetgrtstebstakelvrmtvrcic s.naastdenzekerheidvandeinvesteringisdit kdeelsteverklarenvanuitdepsitievancic szelf,inhetbijznderdaarwaarhetgaatm investment(readiness(enhetntbrekenvanbendigdefinanciëlevaardigheden. Schattingenwatbetreftdettalemzetvariërenvan1,4miljardtt2,5miljardpnd,terwijl dettalescialenterprisesectrinhetvkp24miljardpndwrdtgeschat,viaruim70.000 scialenterprises.demeestecic shudenzichbezigindevlgendesectren:cmmunity( services,(educatinal(services,(healthcare,(scial(care(and(arts/cultural.(hetgrtstegedeelte vandebegunstigden((beneficiaries)(bevindtzichlkaal(48%),reginaal(25%),natinaal(16%) eninternatinaal(11%). Alswespecifieknaardehealthcare(sectrkijkenvalthetvlgendep.IndeBritseBigSciety Agendastimuleertdeverheidsindsdeintrductiein2010deeigenkrachten ndernemingskrachtvanburgersenlkalegemeenschappen.dezeagendagaathandinhand metdedecentralisatievanverheidsdiensten.eénvandebelangrijkstespeerpuntenishet uitbestedenvansmmigevrmenvanpubliekedienstverleningaanwrker(cperatives(en scialenterprises(publicservicemutuals).degezndheidszrg(natinal(health(service)was deeerstesectrwaarditgebeurde.persneelsledenwerdengestimuleerdzelfscial enterprisestevrmen.90%vandezespinutshebbendecicastatusaangevraagdenhebben gezamenlijkcntractenterwaardevan886miljenpnd. EenheikelpuntbijdeCIC sisdatergeendirectefiscalevrdelenaanverbndenzijn.decic vrzietineenbeheftephetgebiedvangvernance,enbiedteenwaarbrgvrdesciale delstellingvandenderneming,maarwrdtnietgebruiktalsvehikelmscialenterprises viafiscalewegtestimuleren.afgelpenmaartheefthetbritseministerievanfinanciëneen scial(enterprise(tax(relief (ziekc.2)aangekndigd.dezewetdientbijtedragenaanhet stimulerenvanprivateinvesteringeninscialenterprisesmiddelsbelastingvrijstellingvr investeerders.opditmmentisdewetinntwikkeling,waarbijnadrukkelijkinputvanuitde sectrwrdtgevraagdviacnsultatierndes.dewetmetin2014vankrachtzijn. HetministerieheeftiniedergevaldeCICaangemerktalséénvandegeaccepteerde rechtspersnen(naastcharitiesencöperaties)minaanmerkingtekmenvrdeze belastingvrdelen.eenvandevragendiebijhetntwerpvandescialenterprisetaxrelief aanderdeis,isinheverrededividend(capvaninvledispdebereidheidvaninvesteerders mineencicteinvesteren.criticibetgendatdefiscalevrdelenweinigzdenaandedijk zetten,alsinvesteerderseigenlijkgewneenhgerrendementnastreven.
3.2.2 SciétéCHpératived IntèrêtCllectif(SCIC)(Frankrijk) Aantal(2011):190 ( Aanleiding DeSCICisin1982hetlevengerepenmeenrganisatiestructuurtecreërenwaarin meerderegrepenstakehldersgezamenlijkkunnendeelnemenenkunnenmeebeslissen.dit kunnenbijvrbeeldbetaaldewerknemers,vrijwilligersengebruikerszijn.descictekent daarmeedefransecöperatievetraditiemetscialenterprisesendescialeecnmie.de SCICstatusisntstaanuitaanpassingenaanderegulierecöperatiealsrechtspersn,en geldtalsdejuridischebelichamingvanhetideevaneenscialenterprise. ( Uitvering EenSCICiseenvariantvaneencöperatie,inditgevalmetmeerderesrtenstakehlders. WateenSCICnderscheidtvaneenregulierecöperatieishetverplichteminimumvan3 verschillendegrepenstakehlders:a) prducenten,zalswerknemers;b)vrijwilligers, mensenuitdedelgrepwaarderganisatiezichpricht,afnemersenc)eenderdelkale partij,zalsdelkalegemeenschapfdelkaleverheid.geenvandezepartijenkande meerderheidbezitten.gedeeldeigenaarschapstelteenscicinstaatecnmischeactiviteiten tentpliensamenmetlkaleautriteiten,diekapitaalkunneninbrengenenmeebeslissen verhetbeleidvandecöperatie.delkaleautriteitenmgenmaximaal20%vande stemmenindescichebben.bijruim40%zijndelkaleautriteitenvertegenwrdigd. DegeldenderegelsenkenmerkenvaneencöperatiezijnkpeenSCICvantepassing. Cnfrmdewettenvaneencöperatieishetmanagementvaneenrganisatiedemcratisch gerganiseerdvlgenshet ne(persn,(ne(vte Aprincipe.Demgelijkheidtthetbetrekken vanverschillendestakehlders,waarnderlkaleverheden,stelteenrganisatieinstaat scialedeleneneencmmn(interest(vrptestellen.daarnaastishetmgelijkvr externen(znderpartnershipinderganisatie)gebruiktemakenvandedienstenvandescic, integenstellingttregulierecrpraties.iedere5jaardientereenrapprtteverschijnenm destatusalsscicteverlengen,watgetetstwrdtmiddelseenaudit. SCIC shebbendemgelijkheiddividenduittekerenaandeaandeelhuders.minimaal57,50 %vandewinstmetechtergereserveerdwrdenvrdescialedelstelling.overdit gereserveerdebedragismengeenvenntschapsbelastingverschuldigd. ( Effectiviteitenactuelentwikkelingen OndanksdegrttevandescialeecnmieinFrankrijk(verantwrdelijkvr10%vanhet BNPvlgensdeminister)hebbenweinigrganisatieszichttphedengeregistreerdalsSCIC: 190in2010.Eénvanderzakenlijkthetuitblijvenvanverderebelastingvrdelentezijn. OrsprnkelijkzudenSCIC svrijgesteldzijnvandezgehetentaxe(prfessinelle((lkale belastingvrbedrijven)maarditisindeuiteindelijkewetgevingnietdrgeverd. SCIC szijnterugtevindeninverschillendesectreninfrankrijk.delaatstejarenzijnzevral actiefbinnendemilieubeweging(22%)enlandbuw(19%).enkeleanderekerncijfers: Lkaleautriteitenzijnsharehlderinmeerdan40%vanalleSCIC s 52%vandeSCIC szietlkalentwikkelingalsbelangrijkstescialewaarde EenSCICheeftgemiddeld78leden 17%vandeledenzijnmedewerkers,35%andere(begunstigden 48%pereertlkaal,35%reginaal,14%natinaalen11%internatinaal 21
22 Degemiddeldemzetisin2010gestegentt 625.000. DeaanstellingvaneenministervrScialeEcnmiein2012heeftgeleidtteenaantal ntwikkelingenindesectr.erisnderandereeenlabel(aangekndigdvrrganisaties binnendescial(and(slidarity(ecnmy.opditmmentvallen,vanuitdefransegeschiedenis indesectr,alleenassciaties,cöperatiesenmutual(scietiesnderdescialeecnmie. Metdettstandkmingvanhetlabelvallenkandererganisatiesbinnendesectr.De fcusbinnendescialesectrverschuifthiermeenaarhetscialedelvaneenrganisatie,in plaatsvanpderechtspersn. Daarnaastwrdtmethetlabeleengrtererlvrscialenterprisesin aanbestedingsprceduresbegt.in2010waserinmaar4%vanalle aanbestedingsprcedureseenscialeclausulepgenmen.okzuhetlabelsciale rganisatiesinstaatmetenstellenmmeetedingenfinancieringvanuiteurpesefndsen enwrdtdezichtbaarheidvanscialenterprisesnaarinvesteerdersencnsumentenvergrt. 3.2.3 ScialEnterpriseMark(VerenigdKninkrijk) Aantal(2012):462 Aanleiding Onderzekin2008(inpdrachtvanthe(Office(f(the(Third(Sectr)lietziendatdeterm scial enterprise vrijwelnietherkendwerdindebevlkingfzelfsrnduitsceptischwerd ntvangen.vervlgnderzekweesuitdatviaeen scial(enterprise(brand dezichtbaarheid knwrdenvergrt.napiltsinhetzuidwestenvanengelandispprivaatinitiatief uiteindelijkdescialenterprisemark(2010)ttstandgekmen.descialenterprisemark CmpanyiseigenaarenwilzichhetkmendejaarregistrerenalsCIC. Uitvering Iederezelfstandigerganisatiemeteenduidelijksciaaldelkanzichzelfaanmeldenmin aanmerkingtekmen.erzijngeenrestrictiesvrwatbetrefthettyperechtspersn.eris eenaantalcriteriawaaraanrganisatiesmetenvlden,welkegetetstwrdendreen nafhankelijkpanelvanexpertsbestaandeuit vertegenwrdigersuithetbedrijfsleven, scialenterpriseexpertsenjuristen. Omhetkeurmerkteverkrijgenmeteraaneenaantalcriteriawrdenvldaan: Des(it(have(scial(and/r(envirnmental(aims?( Des(it(have(its(wn(cnstitutin(and(gverning(bdy?( Are(at(least(50%(f(cmpany(prfits(spent(n(scially(beneficial(purpses?( Des(it(earn(at(least(50%(f(its(incme(frm(trading?( Can(it(demnstrate(that(scial/envirnmental(aims(are(being(achieved?( If(the(cmpany(ceased(trading(wuld(remaining(assets(be(distributed(fr( scial/envirnmental(purpses?(( OrganisatiesdienenbijaanmeldingenkeledcumententeverhandigenaandeScial EnterpriseMarkCmpany,zalsstatutenenhetmeestrecentejaarverslag.Binnen2weken wrdtereenbeslissinggenmenfeenrganisatieinaanmerkingkmtvrhetkeurmerk. Jaarlijksdientereenlicence(feetewrdenbetaald,afhankelijkvandebehaaldemzet.Deze feebedraagtminimaal350pndenmaximaal4.500pnd.jaarlijkswrdtgecntrleerd(via
23 hetpsturenvandcumenten)feenrganisatiengaandecriteriavldet,meteen grndigecheckperdriejaar. Hetdelistweeledig.Enerzijdsmkennisenherkenningverscialenterprisesbijhetgrte publiekvertebrengen.anderzijdswrdtereennetwerkgecreëerdenwrdtiedere rganisatiepgenmenindescialenterprisemarkdirectryengetndpdewebsite. Effectiviteitenactuelentwikkelingen Sindsbegin2012ishetkeurmerkkinternatinaalbeschikbaar,enerkendalseen cmmunity(trademarkindeeu.sindsdeprichtinghebbeneenkleine500rganisatieshet keurmerkntvangen. Eenpuntvandiscussiezijndepditmmentgehanteerdecriteria.Dezelijkenvralgericht pscialenterprisesmeteenspecifiekedelgrepenzienhandelalseenbelangrijke cmpnent.nietiedereenbinnendescialeecnmielijktzichindezecriteria vertegenwrdigdtevelen: scial(enterprise(as(a(participative(frm(f(enterprise(based(n(the(integratin(f(mutual(and( charitable(principles. (The(SEM(criteria,,(suggest(there(is(a(clear(rientatin(twards(charityIlike( (nniprfit)(criteria(based(n(an(external(purpse,(rather(than(participative(demcracy,(ci perative(management(and(scial(inclusin.(the(pursuit(f(demcratic(wnership,(inclusive( management(practices(and(demcratic(cntrl(f(capital,(are(nt(in(themselves(recgnised(as(a( scial(r(cmmunity(benefit. (( Vralcöperatiesvelenzichndervertegenwrdigd,zekermdatzijaandebasisstnden vandescialeecnmieinhetverenigdkninkrijk.omalsscialenterprisemarkvrde helescialeecnmiewaardevltezijnwrdeneenaantalwijzigingenaanbevlen: ( Including(criteria(n(participatry(demcracy(t(evidence(that( thse(affected(by(the( enterprise (can(participate(in(decisins(abut(its(strategic(directin(and(peratin,(and( influence(the(distributin(f(its(surpluses.( Relaxing(criteria(n(asset(and(prfit(distributin(t(fcus(n(evidencing(whether( distributins(f(assets(and(prfits(supprt(the(scial(and(envirnmental(gals(f(the( enterprise.( Making(the(applicatin(f(the(abve(criteria(cntingent(n(the(principles(that(guide(the( enterprise s(apprach(t(scial(enterprise((i.e.(philanthrpy(and/r(mutuality).( 3.3 Fiscalestimuleringsinstrumenten Fiscalestimuleringsmaatregelenzijnerinvelesrtenenmaten.Metbetrekkingttscial enterpriseszijnzegrfwegteverdelenpbasisvandebelastingvrmenaanwiehetvrdeel tekmt. Typebelasting InhetVerenigdKninkrijkzijnbelastingvrijstellingenvralvantepassingpreguliere charities.dezehebbennderanderevrijstellingvan(bepaaldedelenvan)inkmstenbelasting integenstellingttcic s,welkeaandezelfde(belasting)eisenmetenvldenalsreguliere ndernemingen.vrscialecöperatiesinitaliëwasttphedeneenbreedpakketaan fiscalevrdelenbeschikbaar,met.a.vrdelentenaanzienvaninkmstenbelastingeneen verlaagdbtwatarief.dezemaatregelenzijnmmenteelaanhetafbrkkelendrstrenge bezuinigingen.
24 Hetntbrekenvanspecifiekebelastingvrdelenwrdtvaakgenemdalsrzaakvan achterblijvendesuccessen,zalshetgeringeaantalscic sinfrankrijk. Begunstigde Aandeanderekantleverenenkeleinstrumentenvrdelenpvrinvesteerdersinscial enterprises.zkmeninhetvkcrprateinvesteerdersdieinvesterenintussenpersnen,die phunbeurtweerinvestereninscialerganisatiesinachtergeblevengemeenschappenin aanmerkingvrvrijstellingvaninkmstenbelastingviahetcmmunity(investment(tax(relief( Scheme.Ditinstrumentblijftechterachterbijdeverwachtingen.Mmenteelwrdtnderzek gedaannaarbelastingvrijstellingenvrparticuliereinvesteerders,viadescial(investment( Tax(Relief. 3.3.1 ScialInvestmentTaxRelief(VerenigdKninkrijk) Naastbelastingvrijstellingenvrinstitutinelebeleggersdie(indirect,viaCmmunity( Develpment(Finance(Institutins)(investereninscialenterpriseswrdtpditmmenteen wetsvrstelbesprkenwelkebelastingvrijstellingenvrparticuliereinvesteerdersmgelijk maakt.dezescial(investment(tax(relief(dientalsaanvullinginhethuidigebeleidrndm investeringeninscialenterprises.in2010werdendettaleinvesteringengeschatp165 miljenpnd.deverheidambieertmethaarscialeinvesteringsmarktwereldwijdeen leidendepsitieintenemen. Opditmmentwrdthetwetsvrstelmiddelseenrndgangvrgelegdaanbetrkkenen. Deimplementatiewrdtverwachtinhettweedekwartaalvan2014.Hiermeevalthet instrumentndereurpeseregelgevingmtrentstate(aid,watindepraktijkeen investeringsplafndvan200.000eurbetekent.debelemmeringendieditplafndmetzich meebrengenwrdenkgenemdineerstereactiesuitderndgang. Verderishetpvallenddaterinhetvrstelnadrukkelijkwrdtverwezennaardendzaak vaneenverankeringvan scialenterprises indewet t(create(a(clear(categry waarscial enterprisesaanmetenvldenminaanmerkingtekmenvrdetaxrelief.dezedefinitie metvrtbuwenphuidigerganisatiestructuren.opditmmentheeftdeverheidcic s, Bencmsencharitiesaangewezenalseerstegegadigdenvrdetax(relief.Ditleverdekritiek pvanuitdehekvandecöperatieven;zijvelenzichnieterkend. 3.3.2 ONLUSHstatus(Italië) VanudsherbestaaterinItaliëeensterketraditievancöperaties,dieaandebasisstaanvan descialeecnmiesectr.mededrdezelangetraditieendeingewikkeldeitaliaanse wetgevingzitdesectrcmplexinelkaar.datgeldtzekervrhetfiscalestelsel,dat bvendiennderhevigisaanveelrecenteveranderingen.debelangrijkstewetgevingstamt uit1991.hierinwerdenscialecöperatieserkendenndersteundinhetleverenvanpublieke dienstentenbatevandesamenleving.scialecöperatieswerdenpgedeeldin A cöperaties(leverenpubliekediensten,zalsindezrg,scialefnderwijssectr)en B cöperaties(creërenwerkgelegenheidvrmensenmetafstandttdearbeidsmarkt).viaeen amendementin2008zijnscialenterprisesverdergedefinieerdenkunnenzijaanspraak makenpdelegalecategrie ScialEnterprise(Impresa(Sciale),wanneerzijvldenaan eenaantalcriteriaenbepaaldeprincipeshanteren.dezestatusvereistgeenspecifieke rechtspersn;.a.cöperaties,assciatiesenstichtingenkunnenhieraanspraakpmaken. Naastdezelegalecategriekunnenscialenterpriseszichaanvullendkwalificerenvrde
25 zgehetenonlusastatus.dezestatusisprimairgerichtpnnaprfitrganisaties.hetligt buitendemachtvandezeverkenningmallecriterianadertebeschrijven,maar.a. the( abscence(f(any(frm(f(persnal(gain(and(the(scial(utility(as(final(scpe (zijnbelangrijke vrwaarden.deitaliaanseverheidnderscheidt5typenrganisatiesdieaandeze vrwaardenvlden:ngo s,vrijwilligersrganisaties,scialecöperaties,vrmaligebanki fundatinsenassciatiesvrscial(prmtins. MetinachtnemingvandecmplexiteitvandesectrkanwrdengestelddatScial enterprisesgeneriekgezienenkelefiscalevrdelengenten.hiergaathet.a.mvrijstelling vaninkmstenbelasting,eenverlaagdbtwatariefenaftrekbaarheidvandnaties.deze vrdelenzijnechternietdirectgerelateerdaanhetbvengenemdelabel.organisatiesmet deonlusastatuskwameninaanmerkingvrngeenaantalaanvullendevrdelen, waarnderbelastingvrijstellingvrhetntplienvannietacmmerciëleactiviteiten. Dezevrdelenwrdenmmenteelinraptempafgebuwd.Vr2013staathiervreen bezuinigingvan20%pdeagenda.dezegeldt.a.vrdevrijstellingvan inkmstenbelastingenvrdeaanvullendebelastingvrdelenaangaanderganisatiesmet deonlusastatus.daarnaastwrdtkbezuinigdpdeaftrekbaarheidvandnatiesenishet btwatariefverhgd. Verdersneuveldebegin2013eenwetsvrsteldathetvrscialecöperatiesvrheteerst mgelijkzumakenwinstenuittekerenaanaandeelhuders(max50%).vrstandersvandit vrstelhptendatditscialenterprisesmeercmmercieelzulatenpereren,endatzij hierdreenbeterecncurrentiepsitienaasttraditinelebedrijvenzudenkunnen verwerven.okwerderkritiekgeleverdpditvrstel;deitaliaanseverheidzuhetbritse mdelkpiërenznderrekeningtehudenmetdecultureleencntextueleverschillenin Italië. 3.3.3 BtwHmaatregelenBelgië VanudsherheeftBelgiëeenlangetraditievancöperatieven,scialebewegingenensciale rganisaties.nadetweedewereldrlgzijndezeinitiatieveninhetkadervanhetcreëren vanwerkgelegenheiddrdeverheidenrmgestimuleerd.defcusbinnensciale ecnmieinbelgiëkwamhierdrvreengrtdeelparbeidsparticipatieteliggen.de mensstaatcentraal,nderandereindetewerkstellingvanmensenmetafstandttde arbeidsmarkt. Omdescialeecnmieinhaarverschillendeuitingsvrmennaderteverenigenisin1995het VenntschapmetSciaalOgmerk(VSO) inhetlevengerepen.ditisgeenaparte venntsvrm,maarfungeerteerderalslabel.iedervenntschapdateenaantaladditinele criteriainhaarstatutenpneemt,kmtinaanmerkingvrditlabel.hierbijgaathetvral mhetvrpstellenvanmaatschappelijkewaardetenpzichtevanmnetairewinst.het labelkentechterweinigsucces,ndermeervanwegehetntbrekenvanspecifieke belastingvrdelenennduidelijkheidverbepaaldecriteriawaaraanmenmetvlden.in feitefungeerteenvsoalseenfraprfitrganisatiemeteenrestrictiepwinstuitkeringen. DaarnaastbestaanerinBelgiëenkelefiscaleinstrumententenbehevevandesciale ecnmie.hierdientngmaalstewrdenvermelddatdezespecifiekgerichtzijnpeendeel vanhetveld;debedrijvendiezichrichtenparbeidsparticipatie Vrbedrijvenmeteensciaalgmerkdiegratisverkregengederenvanparticulierenf ndernemingenleverenbestaatereenverlaagdbtwatariefvan6%.instellingenmetenaan eenaantalvrwaardenvldenminaanmerkingtekmenvrhetverlaagdetarief,waar
26 werkzekendentewerktestellendieuitdetraditinelearbeidscircuitszijnuitgeslten er1 vanis.indelijstmetinstellingendieaanaldezevrwaardenvldenstaanvrnamelijk scialewerkplaatsen,kringlpcentraeninvegbedrijven.(daarnaastgenietenfederale( inschakelingsbedrijvenbelastingvrijstelling,wanneerwrdtvldaanaaneenaantal vrwaarden. Naastdezetweeprimaireinstrumentenbestaanerngaantalkleineremaatregelengerichtp instellingentenbehevevanarbeidsparticipatie.ditzijnnderandereadviespremies,enhet Sciaal(Investeringsfnds.Mmenteelwrdtditndersteuningsaanbdmgevrmd pbasis vandendenvanscialendernemersenmethetgpdendersteuningvaninnvatiein descialeecnmie. DitiseenvandeactieterreinenvanhetWerkgelegenheidsAen InvesteringsplanvandeBelgischeverheidenwrdtalsvlgtgefrmuleerd: (de(transitie(en(vernieuwing(waarin(de(ecnmie(in(het(algemeen(zich(bevindt(heeft(k(zijn( effecten(p(de(sciale(ecnmie.(er(zullen(inspanningen(ndig(zijn(m(de(sciale(ecnmie(mee(te( laten(evlueren(m(ze(een(vlwaardige(plaats(te(geven(in(de(vernieuwende(ecnmie.(daarm( zullen(de(sciale(partners(met(de(sectren(van(de(sciale(ecnmie(nderzeken(waar(er(lacunes( in(de(ndersteuning(zijn(en(he(deze(meten(aangepakt(wrden. ( Heweldeaandachtngsteedsvrnamelijkgerichtisparbeidsparticipatielijktheterp alsfdebelgischeverheidmmenteelnadrukkelijkbeleidaanhetfrmulierenisbinnende scialeecnmie. 3.4 (Eurpese)aanbestedingeninkp InveelEurpeselandenneemtdeaandachtvrmaatschappelijkaanbestedente.We nemenhetverenigdkninkrijkenzwedenalsmeestprminentevrbeelden.vlgensde ScialValueActinhetVerenigdKninkrijkzijnautriteitenverplichtkwaliteitscriteriameete wegendieverbandhudenmetscialeeneclgischeimpact.heweldescialewaardevan belangwrdt,isdezewetnietuitsluitendrelevantvrbijvrbeeldcic s. AanbestedingsbeleidgerichtpspecifiekerechtspersnenisniettegestaanvanuitEurpese wetgeving.inzwedeniseenmdelvankrachtwaarinverschillenderganisatieskunnen meedingennaarbepaaldevrmenvandienstverleningaanburgers.organisatiesdieaaneen aantalcriteriavldenkmenhiervrinaanmerking,waardrhetreguliere aanbestedingsprceswrdtgepasseerd. 3.4.1 ScialValueAct(VerenigdKninkrijk) DrdeecnmischecrisishebbendeBritseverhedentemakenmetteruglpende budgettenenwrdtersteedsmeergekekennaarhetbedrijfslevenalsmgelijkepartnerinhet plssenvanmaatschappelijkevraagstukken.inreguliereaanbestedingsprcedureswerd vrnamelijkgekzenvrdeecnmischmeestvrdeligeaanbieding.viadescial(value( Actwrdtscherpernadrukgelegdphetmeewegenvankwaliteitscriteriadiemetscialeen eclgischeimpactverbandhuden. Uitvering Hetisnueenwettelijkeverplichtingmnaastecnmischemtievenkscialewaardein verwegingtenemeninpubliekeaanbestedingsprcedures. Under(the(new(legislatin,(lcal(authrity(prcurers(must(nw(cnsider(hw(they(can(imprve(the( scial(impact(f(their(public(service(cntracts(befre(they(start(the(prcurement(prcess.((
27 The(Act(als(requires(cmmissiners(t(cnsider(cnsulting(n(the(services(t(be(prcured.(The( gvernment(believes(that(wider(cnsultatin(will(nt(nly(develp(strnger(relatinships(between( service(prviders(and(the(authrities(but(will(als(enable(peple(t(say(what(they(want(frm(a( particular(public(service.(this(will(result(in(the(best(service(fr(the(lcal(cmmunity.( Dezescialewaardewrdtalsvlgtgedefinieerd: ( The(additinal(benefit(t(the(cmmunity(frm(a(cmmissining/prcurement(prcess(ver(and( abve(the(direct(purchasing(f(gds,(services(and(utcmes.( Dezewaardendienenrelevanttezijnvrdespecifiekeaanvraag.Hetisechternietverplicht tekiezenvreen scialeaanbieder.alleendeverwegingisverplicht.vlgenseua wetgevingmtrentaanbestedingsprceduresisdescialvalueactalleenvantepassingp cntractenbveneenbepaaldedrempelwaarde.vrcntractenvanuitdecentraleverheid fdenatinalhealthservicesisdezedrempel113.057pnd,vrlkaleverhedenisdit 173.934pnd. DewetstaatnietalleeninhaarambitiesensluitaanbijhuidigentwikkelingenvanuitdeEU, zalshetscialbusinessinitiative. ( Effectiviteitenactuelentwikkelingen DeScialValueActisvankrachtgewrdenp1januari2013.Eénvandeuitdagingenvande sectrwrdthetuitdragenenvermarktenvanhunscialemeerwaardealsunique(selling(pint. Geziendeverschuivingvancriteriavaltngnietteverwachtendatiedereautriteitpdit mmentervaringheeftmethetberdelenvanscialenterprises.gezienderecente implementatieishetngnietmgelijkuitsprakentedenverheteventuelesuccesvande wet.daarnaastvindterpditmmentdiscussieplaatsmdeeurpesedrempelwaardevan decntractenteverlagen,zdatdewetgeldtvralleaanbestedingscntractenenkleine rganisatiesmeerkansmakenmeetedingen.welvaltpdatineenrecentesurveymaar43% vandendervraagdescialendernemingenbekendismetdewet 15. 3.4.2 Lagmvalfrihetssystem(Zweden) Zwedenheeftvanudshereentraditiealssterkeverzrgingsstaat,waargezndheidszrg geleverdkanwrdendrpublieke,fraenntafraprfitpartijen.metdewensmeensterk maatschappelijkmiddenveldtecreëren,endemachtvanplitiekenbestuurnaardeafnemers vanzrg(zrgpmaat,meerkeus)teverschuivenisdeactffreechicevankracht gewrden.sinds2010isdezewetverplichtvrprimary(care. Uitvering DeActfFreeChicemaakthetvrzrgaanbiedersmgelijkdienstenteverlenenznder reguliereaanbestedingsprcedures.iedereaanbiederdievldetaaneenaantalcriteriakan zichlatenregistrerenalserkendengekwalificeerddienstverlener.dezewetbiedt(lkale) verhedeneenalternatiefttreguliereaanbestedingsprceduresentestdeeffectiviteitvan lkaledienstverleners.inditsysteemcncurrerenalledienstverlenersmdezelfdegebruikers. Devraagprijsvandedienstisgelijknderdeaanbieders,waardrdegebruikerkankiezen welkeaanbiederhetbestebijhemfhaarpast.dienstverlenerszijnverplichtalleklantente acceptereninvlgrdevanaanmelding. 15 ScialEnterpriseUK(2013).Thepeple sbusiness.statefscialenterprisesurvey2013.lndn.
Scialenterprisesdieviaditmdelhundienstenkunnenleverenhevennietmeermetelkaar tecncurrerenineenreguliereaanbestedingsprcedure,maarcncurrerenmdegunstvan deafnemer. Effectiviteitenactuelentwikkelingen Hetgrtstegedeeltevandegemeentesheeftdezewetinmiddelsingeverd,enerzijn ntwikkelingengaandemdewetuittebreidennaaranderetypenzrgfanderepublieke diensten.erisdiscussieverdehgtevandevergeding(hewrdtdezebepaaldenwie bepaaltwatzrgmagksten?).daarnaastkanhetprblemenpleverenvrnieuwe aanbiedersdienietbekendzijnnderafnemers. 3.5 Investeringsfndsen(enaanverwanteinstrumenten) Ophetterreinvanhetvergrtenvantegangttkapitaalvrscialenterpriseszienwedat verhedenvralptweetypeninstrumenteninzetten:(a)fiscalevrdelenvr investeerdersinscialenterprisesen(b)investeringsfndsen.overhedeninvestereninde regelnietrechtstreeksinscialenterprises,maarstellenwelvaakfinanciëlemiddelenter beschikkingviafndsendieinmeerfminderematedrdeverheidwrdengecntrleerd finpdrachtvandeverheidwerken.diefndsenzijnlangnietaltijdexclusiefpscial enterprisesgericht.vaakisersprakevaneenspeciaal luik vrdattypebedrijvigheid.zis ervanuithetfranseprgramme(d Investissements(d Avenir100miljeneurbeschikbaarvr descialeecnmie. VanuitEurpaisrecentelijkeenkeurmerkvrscialeinvesteringsfndsenpgestart. Daarmeewrdteennieuwedimensiegegevenaanmaatregelenmtegangttkapitaalte verbeterenvrscialenterprises. 3.5.1 EurpeanScialEntrepreneurshipFund(EuSEF)(EC) Op22juli2013traddeEurpeseverrdening inzakeeurpese sciaalndernemerschapsfndsen inwerking.eusefisgeennieuwfnds,maareenkeurmerk datnderbepaaldecnditiesgeverdmagwrdendrinvesteringsfndsen,endathetvr diefndsengemakkelijkermaaktmverlandsgrenzenheentepereren( EUAbreed pasprt ).InvesteringsfndsenhevenvrhetEuSEFAmerkslechtslangséénlket(inhet EUAlandvanherkmst)enkunnenvervlgensinalleEUAlandenpererenznderdaareerst telkensdenatinaleprceduresdrtemeten.eusefbegtpdiemaniereenaantal belangrijkebarrièresvrinvesteringsfndsenwegtenemen.ofeusefdaadwerkelijk(p grteschaal)ineenbeheftevrzietisngnietduidelijk.opditmmentisnederlandse betrkkenheidbinnenheteusefalabelngnietbekend.okzijnernggeennederlandse fndsenactiefnderditkeurmerk. Deverrdeningbenemteenreeksaanvereistenwaaraanfndsenmetenvldenmhet EuSEFAmerktemgenveren.Debelangrijksteisdathetfndsvrnemensmetzijnm minimaal70%vandettalekapitaalinbrengennietagestrttegezegdkapitaaltebeleggenin scialenterprises.okscialenterpriseswrdenindeverrdeninggedefinieerd,waarbijeen enigszinsafwijkendedefinitiewrdtgebruiktdandegebruikelijkeeurpese. 16 Daarbijkaneen 16 Deverrdeningdefinieertscialenterprisesalsvlgt: Scialenterprisesmvatteneenuitgebreidgammavan ndernemingenmetuiteenlpendejuridischevrmen,diescialedienstenfgederenleverenaankwetsbare, gemarginaliseerde,benadeeldefuitgesltenpersnen.dergelijkedienstenhebbenbetrekkingptegangtt 28
29 grtscalaaaninvesteringsinstrumentenwrdeningezet(aandelen,leningen,enhybride instrumenten(quasiiequity). 3.5.2 Prgrammed Investissementsd Avenir(PIA)(Frankrijk) VanuithetFuture(Investment(Prgramme(( 35miljardvrinnvatie)is 100miljen beschikbaarvrdescialeecnmie.ditfndswrdtbeheerddrde investeringsmaatschappijcaissedesdepts.hetprimairedelisbestaandescialenterprises verdertentwikkelenenz60.000banentecreërenentebehudenbinnen2.000 rganisaties.dezemiddelenwrdenverstrektindevrmvaneenlening,dieuiterlijkin2019 dienttewrdenterugbetaald.succesvlleprjectenkmeninaanmerkingvreenfinanciële bijdragemeteenlptijdtussende7en15jaar.injanuari2013isdeeerstecall(pgezetinde sectrenhealth(and(scial(services,(selficnstructin(and(ciperative(husing,(digital(and( sustainable(mbility.(demiddelenzijntt2014beschikbaar.invergelijkingttdedrns gehanteerdedefinitievanscialenterprisesmetwrdengecnstateerddatdefranse investeringsregelingeenveelbrederscalaaanrganisatiesuitdescialeecnmiephetg heeft. 3.5.3 BigScietyCapital(VerenigdKninkrijk) BigScietyCapitalalsprgrammaisntstaanvanuitdebeheftemeenverbeteringinde financiëlemgelijkhedenteneindemeerecnmischegrei,werkgelegenheid,sciale chesieterealisereninachterstandswijkenen gemeenschappen.in2008isdedrmant(bank( and(building(sciety(accunts(actaangenmen.dezewetmaakthetmgelijktegedenvan slapendebankrekeningen(minimaal15jaar)tebestedenaandezeambitie. mney(frm(drmant(accunts(available(fr(spending(in(england(must(be(used(fr(ne(r(mre( f:(prvisin(f(services(fr(yung(peple;(financial(capability(and(inclusin;(r(a( scial( investment(whlesaler. ( ( DezetegedenwrdenpgenmenindeBigScietyCapitaldiefungeertalssciale investeringsbank.inapril2012isdebankfficieelgepend,meteenttaleverwachte prtefeuillevan600miljenpnd.400miljenpndkmtvanuitdedrmant(accunts,(de verige200miljenpndvanuitinvesteringenvande4grtstebankeninhetverenigd Kninkrijk. Inhud DeBigScietyCapitalfungeertalsscialeinvesteringsbankviainvesteringeninScial( Investment(Finance(Intermediairies.Dezeinvesterenvervlgensinscialenterprises.Hetdel vandebigscietycapitalistweeledig: As(an(investr:'T(have(a(transfrmative(impact(n(the(scial(investment(market(in(the(UK(by( supprting(scial(investment(finance(intermediaries(t(becme(financially(rbust(and(able(t:( Attract(greater(and(mre(diverse(surces(f(investment;(( Effectively(and(efficiently(channel(apprpriate(and(affrdable(capital(t(the(scial(sectr;(( huisvesting,gezndheidszrg,hulpvruderefgehandicaptepersnen,kinderverzrging,tegangtt werkgelegenheidenpleidingalskverslavingszrg.scialenterprisesmvatteneveneensndernemingendie eenprductiemethdevrgederenfdienstenhanterendiehunscialedelstellingdient,maarwaarvande activiteitenbuitenhettepassingsgebiedvanhetleverenvanscialegederenfdienstenkunnenliggen.daarte kanscialeenprfessineleintegratiebehrendrmiddelvantegangttwerkgelegenheidvrpersnendiein hetbijznderbenadeeldwrdenwegensnvldendekwalificatiesfscialefprfessineleprblemendie leidenttuitsluitingenmarginalisering.dezeactiviteitenkunnenkmilieubeschermingmeteenmaatschappelijk effectbetreffen,zalsmaatregelentegenverntreinigingftenbehevevanrecyclingenhernieuwbareenergie.
30 and(prvide(effective(financial(and(business(supprt(services(t(the(scial(sectr.( ( As(a(champin:'T(increase(awareness(f(and(cnfidence(in(scial(investment(by:( Prmting(best(practice(and(sharing(infrmatin;( Imprving(links(between(the(scial(investment(and(mainstream(financial(markets;( Wrking(with(ther(investrs(t(embed(scial(impact(assessment(int(the(investment( decisinimaking(prcess.( Effectiviteitenactuelentwikkelingen Indeeerste8maanden(ttjanuari2013)iser56,6miljenpndgeïnvesteerdin20 intermediairies.ditzijnzwelgespecialiseerdethematischefndsen,generiekefndsenen ScialImpactBnds.Dezeintermediarieshebbenditbedragttnutegeïnvesteerdin23 ndernemingen. OkindediscussierndmBigScietyCapitalkmtdebalanstussenecnmischeensciale waardeterug.hierdrisdevraagfkleineeninnvatievescialenterpriseskin aanmerkingkmenvrdezefndsen,vanwegehunrisicfhetntbrekenvaneentrack recrd. 3.5.4 ScialImpactBnds(VerenigdKninkrijk) AantallpendepiltsmetScialImpactBndsinhetVK:4 Ttalemetdepiltsgemeideinvestering:±20miljenpnd( Aanleiding Veelmaatschappelijkeprblemenvragenmnieuwe,innvatieplssingenwaarhuidige systemenendehuidigespelerstekrtschieten.dezenieuweprgramma szijnvanuit verheidswegeechtervaaklastigtefinancieren,mdathuneffectiviteitngnietbewezenis. ViahetaantrekkenvanexterneinvesteerdersvrzienScialImpactBndswellichtindeze behefte.innederlandisphetmmentvanschrijvenverigenshetplatfrmscietyimpact gestartmetsteunvanhetministerievanbzkenhetministerievanscialezaken.het platfrmrichtzichndermeerpintrductievanscialimpactbndsinnederland. Uitvering ScialImpactBndszijninengezingeenbligaties.DegedachteachterScialImpactBnds isgesteldpn(cure,(n(pay.inplaatsvanvraffinancieringfsubsidieterbeschikkingte stellenaanpartijenmeteenplssingfprductvrbepaaldemaatschappelijke vraagstukken,geeftdeverheiddegarantiemmeetebetalenalserbewezensuccesis. Daarbijmaaktdeverheidgeengeldvernaardeuitverendepartij,maarnaardefinanciers vandeuitverendepartij.indezecnstructiemaaktdeverheideenprestatiecntractmet eenserviceaaanbieder,welkeeenscialenterprisekan(zijn.ditisechtergeenvrwaarde, waardrdeimpactpdescialenterprisesectrnietpersegegarandeerdis.deze rganisatientvangtgeldvanprivateinvesteerders,enmgelijkerwijsvanfndsen, lbbybewegingenetc.dezegeldenwrdenbeheerddreenfinanciëletussenpersn.de verheidmaakt,viahetprestatiecntract,afspraken(induidelijkmeetbareeenheden)metde scialenterprise.eenveelgebruiktvrbeeldishetaanpakkenvancriminaliteit,waarbijeen scialenterpriseindezecnstructieverantwrdelijkwrdtvrbijvrbeeld het terugbrengenvanrecidivemet10%.
BetalinggeschiedtvlgenseenbnusAmalusregeling.Wanneerdetargetswrdenbehaald betaaltdeverheiddeinvestering(metrente)terugaandeinitiëleinvesteerders.de gedachtegangisdatdeverheiduiteindelijkgedkperuitis.drdegederesultaten, maaktdeverheidnuenindetekmstminderksten(mindercriminaliteit,minder plitieksten,mindercelksten,etc.).bijnietbehaalderesultatenverliestdeinvesteerderzijn inlegendraaitdebelastingbetalerhiernietvrp. OpdezemaniercreërenScialImpactBndseenmaniermprivateinvesteringenin maatschappelijkeprblemenaantetrekken.daarnaastgaranderendeprestatiecntracten eencmmitmentvreenlangereperide,watvrdeverheidvaaklastigte bewerkstelligenis.dezecnstructiesspelendaarnaastinppreventievanprblemen,waar uiteindelijkdehelemaatschappijmeegebaatis. Iedere(partij(in(dit(diagram(kan(een(SIB(pzetten,(bijvrbeeld(een(investeerder,(een( dienstverlener(f(een(pliticus.(( ( Effectiviteitenactuelentwikkelingen VanuitdeeerstegrteSIBinEngelandisereenaantalkanttekeningenptemerken: ( Investeringenkmenvrnamelijkuitfndsenengededelen.Devraagisin heverresib sdaadwerkelijkeenvehikelkunnenzijndatandereinvesteerders aantrekt,inplaatsvan the(usual(suspects zalsdiefndsen. Hetisngnduidelijkfdezecnstructiekdaadwerkelijkfinancieringpdelange termijnbiedt,inplaatsvaneeneenmaligefinanciëleprikkelaandebetrkkenservice prvidersinhetspecifiekeprjectrndmeensib. Heberekenjealsverheiddebehaaldekstenreductie?AlsSIB spgrteschaal wrdeningezetbinnenéénsciaalprbleemisditnietmeermeetbaar. 31