VareninVlaanderen be Vaarlussen in Vlaanderen Overzichtskaarten 2013
Inhoudstafel Inleiding Parels van de Kempen 03 Onthaasten in de Westhoek 07 Overzichtskaart 10 Langs Vlaamse kunststeden 12 Trip langs Waalse toppers 16 Varen met staande mast 18 Toeren door Noord-Frankrijk 20 Vanuit de buurlanden 21 Marifoonlijst 24 Vaartips 28 FAQ s 38 Op het water is het heerlijk vertoeven. Het is zalig, ontspannend en stimuleert het vakantiegevoel. In Vlaanderen kan je dat naar hartelust doen, want in totaal heb je maar liefst 1.000 kilometer aan bevaarbare waterwegen en zijn er nog eens tientallen recreatieplassen. Er zijn vele vormen van recreatie mogelijk: kano varen, waterskiën, toervaren en nog veel meer. Je hoeft geen eigen vaartuig te bezitten; je kan er ook een huren of je kan genieten d.m.v. de verschillende rondvaartschepen. Bovendien brengen de kronkelende waterwegen je langs pittoreske dorpjes, ongerept platteland, kastelen, middeleeuwse stadskernen, natuurgebieden en toeristische topattracties. En allemaal bereikbaar op dat onvergelijkbaar ontspannende ritme van de pleziervaart. Het fijnmazig waterwegennet in Vlaanderen maakt het mogelijk om betoverende lussen te maken. Groot of klein, naargelang je een paar dagen dan wel een paar weken vaarplezier in gedachten hebt. Wij bespreken er graag enkele in dit magazine. De tips van ervaren stuurlui voor een veilige vaartocht krijg je er gratis bovenop. Veel leesplezier en een behouden vaart! Surf ook naar www.waterrecreatie.be Nuttige adressen 40 Publicaties 41 colofon Verantwoordelijke uitgever: Promotie Binnenvaart Vlaanderen vzw, Armand Hertzstraat 23, 3500 Hasselt. In deze publicatie wordt slechts de mening van de auteur weergegeven. PBV is niet aansprakelijk voor het gebruik dat eventueel wordt gemaakt van de informatie in deze publicatie Januari 2013 Redactie en realisatie: WEdesingYOUgrow.be Promotie Binnenvaart Vlaanderen, Armand Hertzstraat 23, 3500 Hasselt T +32 11 23 06 06, pbv@binnenvaart.be, www.waterrecreatie.be 02
Parels van de kempen Parels van de Kempen Een van de mooiste streken van Vlaanderen zijn De Kempen. Deze vaarroute brengt je langs enkele authentieke pareltjes waar geschiedenis en natuur harmonieus samengaan. De meeste kanalen zijn heel rustig en lopen grotendeels door natuurgebieden. Alleen de trajecten langs het Albertkanaal zijn minder aangenaam door de drukke beroepsvaart. Wel kun je er snel varen. Deze lus is ongeveer 245 km lang. In de omgeving van Schoten liggen meerdere mooie wandelgebieden. Domein Vordenstein in de Kopstraat is een prachtig park met bos waarin zich nog reeën, uilen en roofvogels schuilhouden. Brecht heeft een heel mooi dorpsplein en een gerestaureerde molen één van de vier nog overgebleven kettingkruiers van Vlaanderen. De omgeving van het Antitank kanaal is een beschermd natuurgebied. Langs het water loopt een mooie, negen kilometer lange wandelroute. Sinds 2006 heeft Turnhout een nieuwe jachthaven. Van daaruit kun je, onder leiding van een stadsgids, een uitstapje maken naar het begijnhof of het Kasteel van de hertogen van Brabant. Meer over de geschiedenis van de Kempen kom je te weten in het Taxandria museum in Turnhout. In het Nationaal Museum van de Speelkaart ontdek je unieke kaartspellen. Arendonk, het geboortedorp van oud-wielrenner Rik Van Steenbergen, is een groene gemeente van waaruit verschillende wandel- en fietsroutes starten. Ooit behoorde het Prinsenpark in Retie toe aan koning Leopold I. Vandaag is het een 215 hectaren groot groen domein met bewegwijzerde wandelpaden. Het Zilvermeer in Mol mag je zeker niet overslaan, al was het maar om de prachtige jachthaven. Wil je meer dan één dag genieten van de hagelwitte stranden, de watersportvijver en de speeltuin en voor de kleintjes, dan kun je hier ook overnachten in een blokhut of tent op de camping. Breng zeker ook een bezoekje aan de Olmense Zoo. Je ziet er heel wat unieke dieren zoals onder meer panters. De bosrijke omgeving van Leopoldsburg leent zich perfect voor een uitstapje met de huifkar, eventueel begeleid door een accordeonist. In de jachthaven van Lommel kun je s zondags brunchen op het terras met uitzicht op het water. De Sahara in Lommel is een uniek natuurgebied met zanderige bodem en verschillende vijvers. Natuur- en muziekliefhebbers komen aan hun trekken in Neerpelt. Op het Domein Dommelhof kun je door een klankbos wandelen: een collectie geluidsinstallaties in open lucht. Bierliefhebbers moeten zeker een halte inlassen in Hamont-Achel, waar de Sint-Benedictusabdij van Achel ligt, ook wel Achelse kluis genoemd. Route en vaaruren Antwerpen» Schoten: Albertkanaal, Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten, ± 2.30 vaaruren. Schoten» Turnhout: Kanaal Dessel-Turnhout- Schoten, ± 8 vaaruren. Turnhout» Dessel: Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten, ± 3 vaaruren. Dessel» Bocholt: Kanaal Bocholt-Herentals, ± 5 vaaruren. Bocholt» Maasmechelen: Zuid-Willemsvaart, ± 4.30 vaaruren. Maasmechelen» Lanaken» Hasselt: Zuid-Willemsvaart, Kanaal Briegden-Neerharen, Albertkanaal, ± 5.30 vaaruren. Hasselt» Antwerpen: Albertkanaal, ± 10 vaaruren. Alternatief vanaf Dessel (± 263 km): via kanaal Dessel-Kwaadmechelen, en Albertkanaal naar Hasselt en verder tot Lanaken; dan Kanaal Briegden Neerharen, Zuid-Willemsvaart, Kanaal Bocholt Herentals, Albertkanaal terug naar Antwerpen, ± 28.30 vaaruren. Optioneel (30 km): een uitstapje naar Leopoldsburg via het Kanaal naar Beverlo, ± 2.30 vaaruren. Vanuit Antwerpen kun je eventueel aansluiten op de route Langs Vlaamse kunststeden (zie p. 12). Ook kun je vanuit Lanaken (via het Albertkanaal, de Maas, de Beneden-Samber, het Kanaal Brussel-Charleroi, het Centrumkanaal, het Kanaal Nimy-Blaton-Péronnes en de Bovenschelde) naar Bossuit varen en vanaf daar de kunststedenroute volgen. 03
De abdij is te bezichtigen met gids en in het plaatselijke café kan je genieten van het trappistenbier dat ze in de abdij brouwen. In Sint-Huibrechts-Lille, een deelgemeente van Neerpelt, staan nog enkele mooie huizen van Teuten: rondreizende handelaars uit de Kempen. Aan de samenvloeiing van de Zuid-Willemsvaart en het Kanaal Bocholt-Herentals ligt Bocholt, een plek waar het leven een versnelling trager ligt. Zeker een bezoekje waar zijn: het brouwerijmuseum, het grootste van Europa, en het Torenverplaatsingsmuseum, waar je te weten komt waarom deinwoners van Bocholt torenkruiers heten. Bree, hometown van Kim Clijsters, wordt ook wel de parel van de Kempen genoemd. In het centrum van het stadje, met verschillende 17-de eeuwse gebouwen, is het verleden nog tastbaar aanwezig. Vanaf de Pollismolen, een gerestaureerde watermolen, kun je wandelingen maken in een uitzonderlijk mooi en waardevol natuurgebied. Dilsen-Stokkem, vroeger het centrum van de rietvlechtkunst, is een mooie landelijke gemeente. Deelgemeente Lanklaar wordt vaak zelfs het mooiste stukje Limburg genoemd. Maascentrum De Wissen brengt een expo over de Maas en er is ook een Vlechtwerkmuseum. Met een fluisterboot kun je hier geruisloos over een oude Maasarm glijden. De aanlegsteiger van de passantenhaven van Maasmechelen grenst aan Maasmechelen Village, het outletdorp met bijna honderd winkels. In 2008 werd Oud-Rekem, een gehucht van Lanaken, uitgeroepen tot mooiste dorp van Vlaanderen. Je kunt er onder meer het kasteel d Aspremont-Lynden bewonderen. Het domein Kattevennen in Genk is één van de vijf toegangspoorten tot de Hoge Kempen, een 5750 hectare groot natuur- domein. In het nieuwe bezoekerscentrum kun je ook tickets krijgen voor het vlakbij gelegen Europlanetarium. De sluizencomplexen op het Albertkanaal zijn indrukwekkend. Een van de drie sluizen is niet minder dan 200 24 m groot. Bokrijk laat het dorpsleven van weleer herleven. De allerkleinsten kunnen hier terecht in het Hopla Speeldorp In Hasselt moet je absoluut een jenever drinken en speculaas eten, de culinaire specialiteiten van de hoofdstad van de smaak. Fashionista s brengen er zeker ook een bezoek aan het Modemuseum. Heusden-Zolder is internationaal bekend dankzij Circuit Zolder, de formule I-racebaan. Na 18 uur is het circuit motorenvrij. Fietser en skaters mogen dan gratis gebruik maken van het 4 km lange parcours. Het unieke mijnpatrimonium van Beringen is als monument beschermd. Je kunt er het museum bezoeken of wandelen op de terril. Rond 04
Parels van de kempen het domein bevinden zich ook nog de mijnkathedraal en een moskee. Herentals, de historische hoofdstad van de Kempen, is niet alleen interessant door zijn mooie, eeuwenoude gebouwen, maar ook om Hidrodoe: een interactief waterdoecentrum in het Netepark. i Meer mooie plekjes, bezienswaardigheden en praktische info vind je op www.antwerpsekempen.be en www.toerismelimburg.be. Voor fietsroutes die aansluiten op deze vaarlus surf je naar www.fietsroute.org. Laat je verleiden door de Willemsroute Wie de mooiste plekjes van Belgisch- en Nederlands-Limburg met elkaar wil combineren, kan ook aansluitend de Willemsroute volgen. Die biedt een prachtig alternatief om van Roermond of Den Bosch naar Maastricht en vice versa te varen via de Zuid-Willemsvaart, nu er op het Julianakanaal langdurig werkzaamheden worden uitgevoerd. Je vindt er alles over in een nieuwe pleziervaartbrochure die is uitgebracht door PBV, Rijkswaterstaat, Toerisme Limburg, nv De Scheepvaart en het Watersportverbond. Optioneel: een aanrader is een bijkomend uitstapje langs de niet gekanaliseerde Maas die de grens vormt tussen Nederland en België waar men kan genieten van de prachtige natuur en de faciliteiten van de erlangs gelegen jachthavens met hun recreatieve mogelijkheden. ± 2.30 vaaruren i www.dewillemsroute.eu 05
Vaartips Het Albertkanaal is heel druk bevaren. Het is hier minder aangenaam varen, maar je kunt er wel goed opschieten. Er zijn ook een aantal plaatsen om aan te leggen en te overnachten: de jachthavens van Hasselt en Beringen bijvoorbeeld, naast plekken als Olen, Grobbendonk en Viersel. Door de drukke scheepvaart is het niet aanbevolen om af te meren op het kanaal zelf. Het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten kent weinig beroepsvaart. Mobiele ploegen bedienen gedeeltelijk de sluizen. Aanvragen voor bediening lopen via VHF 20 of sluis 10 in Schoten (T 0496 57 85 04), sluis 1 in Rijkevorsel (T 03 311 55 47), brug 1 in Turnhout (T 014 41 17 56) en brug 2 in Retie (T 014 37 91 55). Om te overnachten leg je aan in de jachthaven van Schoten, de jachthaven van Sint-Job-in- t Goor, de jachthaven van Brecht, de jachthaven van Turnhout of de ligplaats in Arendonk. Het Kanaal van Dessel naar Kwaadmechelen wordt matig druk bevaren. Je kunt hier wel grote schepen tegenkomen. Het Kanaal Bocholt-Herentals is een aantrekkelijk kanaal dankzij de omliggende mooie natuurgebieden en de beperkte beroepsvaart. Opgelet! De stand van sluis 3 in Mol is opvarend moeilijk zichtbaar (info VHF 18). Vanaf Blauwe Kei is grotere scheepvaart mogelijk. Let dus goed op bij het kruisen. Aanmeer- en overnachtingsplaatsen vind je in de jachthaven van Herentals, de jachthaven van Geel, de jachthaven van het Zilvermeer (Mol), de jachthaven Blauwe Kei, en de aanlegplaatsen van Lommel, Neerpelt en Lille. Het Kanaal naar Beverlo heeft een beweegbare brug aan de fabriek van Umicore (T 014 81 92 11). Aanleg- en overnachtingsplaatsen vind je onder meer in de ligplaats van Balen en de jachthaven van Leopoldsburg. De Zuid-Willemsvaart is een rustige route met veel aanmeermogelijkheden. Er kunnen wel grotere schepen varen; let dus goed op bij het kruisen. Aanmeren en overnachten kan in Lanaken, Maasmechelen, Dilsen-Stokkem, Bree en Bocholt. Op het Kanaal Briegden-Neerharen vaar je door twee sluizen met groot verval. i Voor vaarkaarten, bootverhuur en achtergrondinfo: zie p. 20 06
onthaasten in de westhoek Onthaasten in de Westhoek Charmante dorpjes en het rustgevende polderlandschap maken van De Westhoek de ideale plek voor een ontspannende uitstap op het water. Langs de 133 km lange route kom je ook heel wat historische monumenten en gebouwen tegen. Sommige roepen de sfeer van de middeleeuwen op, andere vertellen boeiende verhalen over den grooten oorlog. In Oostende ligt de Mercator voor anker, een zeilboot die van 1932 tot 1960 dienst deed als opleidingsschip voor de officieren van de Belgische koopvaardij. Vandaag is de driemaster een museum vol nautische schatten. Verscholen in de duinen van de Oostendse Oosteroever ligt Fort Napoleon. Het militaire gebouw uit de tijd van Napoleon werd volledig gerestaureerd en biedt nu onderdak aan een museum en een restaurant. Vanop het terras heb je een prachtig uitzicht over de duinen. De sluis van Plassendale stamt nog uit de 17de eeuw. Het kunstwerk vormde toen een belangrijke schakel in de verbinding tussen de kust en het achterland. Vandaag is het een beschermd monument. In de Dronkenput in Middelkerke heb je het gevoel je evenwicht te verliezen. De waterput werd eind 19de eeuw plotseling schuin omhoog opgestuwd. Je krijgt hier de neiging om je evenwijdig te houden met de pijlers, die hellingsgraad van 12 % hebben. Wie zin heeft in ribbetjes, kan aan de Rattevallebrug in Middelkerke terecht. Het Grand Hotel Bellevue in Westende is een opmerkelijk gebouw in Belle époquestijl van architect Octave Van Rysselberghe. Dankzij de opvallende, ronde uitbouw kreeg het gebouw de bijnaam De Rotonde mee. In 2009 fungeerde het als decor voor het VT4-programma Het Hotel: Westende. Nieuwpoort is één van de belangrijkste vissershavens van de kust. Proef er heerlijke verse vis. Breng zeker eens een bezoek aan de levendige vismijn en de jachthavens, die niet minder dan 2000 ligplaatsen bieden. Liefhebbers van de watersport kunnen terecht op de verschillende domeinen van Bloso. In Diksmuide herinneren talrijke monumenten aan de Eerste Wereldoorlog. Indrukwekkend zijn in elk geval de IJzertoren en de Dodengang, een loopgravenstelling van het Belgische leger aan de IJzer. Absoluut niet te missen is de Grote Markt van Ieper met onder meer de beroemde Lakenhalle, het belfort, het gerechtsgebouw en het Oud Kasselrijgebouw, vandaag de Rechtbank van Koophandel. Op de eerste verdieping van de Lakenhalle huist het In Flanders Field Museum Route en vaaruren Oostende of Brugge» Nieuwpoort» Diksmuide: Kanaal Gent Brugge Oostende, Kanaal Plassendale Nieuwpoort, Verbindingskanaal, IJzer, ± 7.30 vaaruren. Diksmuide» Fintele» Veurne: IJzer, Lokanaal, ± 5 vaaruren. Optioneel: uitstapje naar Ieper (30 km) via Kanaal Ieper IJzer (Kanaal van de Ieperlee), ± 6 vaaruren. Veurne» Nieuwpoort: Kanaal Nieuwpoort Duinkerken, ± 1.15 vaaruren. Nieuwpoort» Brugge of Oostende: Kanaal Plassendale Nieuwpoort, Kanaal Gent Brugge Oostende, ± 5.30 vaaruren. Optioneel: Veurne Adinkerke (16 km) en dan Adinkerke Nieuwpoort, ± 2.30 vaaruren. 07
dat je terugvoert naar 14 18, de periode van WO I. Ook een bezoek aan de Menenpoort is indrukwekkend. Vanuit Ieper kun je langs het kanaal naar Komen fietsen langs de Kanaal dijkenroute. In Fintele bevinden zich enkele uitstekende palingrestaurants. Vlak bij de sluis situeren zich ook de restanten van de oude Hooipietebrug. Het pittoreske dorpje Lo-Reninge kreeg in 1985 officieel de titel van Luilekkerstad. De kazen hier zijn wereldberoemd, en ook de koekjes van Jules Destrooper werden er oorspronkelijk geproduceerd. In de kelder van Lauka, het mooie kantoor van de toeristische dienst, snuif je nog de sfeer van de oude koekjesfabriek op. Veurne is zowat een openluchtmuseum met het Stadhuis en het Landhuis in respectievelijk Vlaamse en Italiaanse renaissancestijl, het Spaans Paviljoen en de Sint-Walburgakerk. Veurne heeft ook heel wat lekkers te bieden, zoals de streekspecialiteiten witte worst, potjesvlees en kletskoppen. In Adinkerke kunnen de jongsten en de minder jongen zich uitleven in Plopsaland. Plopsaland i Meer mooie plekjes, bezienswaardigheden, fiets- en wandelroutes of andere praktische ge gevens vind je op www.westtoer.be 08
onthaasten in de westhoek Vaartips Het Kanaal Gent-Brugge-Oostende kent een matige tot drukke scheepvaart. Tussen Oostende en Brugge is de waterweg afgezoomd met bomenrijen. Alle bruggen van Nieuwegebrug tot Moerbruggebrug worden bediend door de centrale Kruispoort via VHF 18 (T 050 35 35 59). De bediening van de Stalhillebrug loopt via VHF 20 (T 059 26 60 62). Aanleggen en overnachten kan aan de steiger van Plassendale, de steigers van Stalhille en de steiger van Scheepsdalebrug. Let op voor de zwakke waterweggebruiker tussen Brugge en Nieuwege en pas je snelheid aan. Het Kanaal Plassendale-Nieuwpoort is een mooie, rustige waterweg met weinig beroepsvaart. Mobiele ploegen bedienen de vijf beweegbare bruggen. Vraag bediening aan via VHF 20, via de sluis in Plassendale (T 059 26 60 62) of via de sluis in Nieuwpoort (T 058 23 30 50). Mogelijkheden om aan te meren en te overnachten vind je bij de steiger in Plassendale, de ligplaats in Oudenburg, de steiger in Oudenburg, de ligplaatsen in Snaaskerke, de ligplaats in Leffinge en de steiger aan de Gravensluis. De bediening van de Sint-Jorissluis op het Verbindingskanaal tussen het Kanaal Plassendale- Nieuwpoort en de IJzer verloopt via VHF 20 (buiten vaarseizoen: T 058 23 30 50). De IJzer, een rustige rivier met weinig beroepsvaart, kronkelt door een mooi polderlandschap. Het waterpeil tussen Nieuwpoort en Diksmuide kan sterk schommelen. Neem altijd de holle bocht: de bolle bochten zijn soms aangeslibd. Let vooral op in Diksmuide ter hoogte van de zwaaikom en de Dodengang (een netwerk van loopgraven en bunkers). De bediening van de Tervatebrug verloopt via VHF 20/18 (T 058 23 30 50), die van de Knokkebrug via VHF 18 (T 057 42 21 07). Aanleggen en overnachten kan in de jachthaven VVW Westhoek in Nieuwpoort, in de jachthaven van Diksmuide en bij de heel rustige steiger in Fintele. De steiger in Roesbrugge is alleen in het vaarseizoen bereikbaar, na aanvraag bij de sluis in Fintele (enkel toegelaten voor schepen met een maximumlengte van 12 m). Het Kanaal Ieper-IJzer (Kanaal van Ieperlee) is een heel rustige waterweg met weinig beroepsvaart. Je kunt hier volop genieten van het polderlandschap en de mooie stukken natuur tussen de twee sluizen. Aan de steiger in Steenstrate en de jachthaven in Ieper kun je aanmeren en overnachten. Het landelijke, smalle Lokanaal loopt door een mooi polderlandschap en kent weinig beroepsvaart. Een mobiele ploeg bedient de vijf beweegbare bruggen. Bediening kun je aanvragen via VHF 20, via de sluis in Fintele (T 058 28 80 72) of via de sluis in Veurne (T 058 31 10 04). Plaatsen om aan te leggen en te overnachten vind je bij de steiger in Lo en de steiger in Alveringem. Het Kanaal Nieuwpoort-Duinkerken: het mooiste stukje loopt tussen Veurne en Nieuwpoort. De bruggen en de sluis in Veurne worden centraal bediend. Aanvragen voor bediening via VHF 20. De Wulpenbrug moet je zelf bedienen. De badge die je daarvoor nodig hebt, is verkrijgbaar bij de sluizen in Fintele, Veurne, Nieuwpoort. Om van het Kanaal Nieuwpoort-Duinkerken naar het Kanaal Plassendale-Nieuwpoort te varen, moet je via het sluizencomplex Nieuwpoort (Ganzepoot), dat bediend wordt van ongeveer 3 uur voor en 3 uur na hoogwater (bedieningscentrale VHF 20). Aanleg- en overnachtingsplaatsen zijn de steiger in Adinkerke, de jachthaven van Veurne, de steiger in Wulpen en de jachthavens in Nieuwpoort. i Via het Kanaal Oostende-Brugge- Gent kun je (terug) naar Brugge varen om zo aan te sluiten op de vaarlus van de Vlaamse kunststeden. i Voor vaarkaarten, bootverhuur en achtergrondinfo: zie p. 20 09
Beneden- - - CI. De L Espierres CI. Nimy-Blaton CI. Du Centre -Péronnes Vaarlussen april
LUXEMBOURG Verbod door te varen Jachthaven/Aanmeerplaats Vaarlus Kempen Vaarlus Westhoek Vaarlus kunststeden Vaarlus staande mast
Langs Vlaamse kunststeden Bijna nergens ter wereld vind je zo veel variatie op zo n beperkte oppervlakte als in Vlaanderen. Het bruisende stadsleven, de kabbelende rust van water, het nautisch erfgoed, natuurgebieden, de middeleeuwse stadskernen Tijdens deze ongeveer 450 kilometer lange vaarlus ontdek je het allemaal. Een absolute aanrader voor beginnende en doorgewinterde pleziervaarders! Route en vaaruren Antwerpen» Gent: Beneden-Zeeschelde, Boven-Zeeschelde, Ringvaart, Bovenschelde, sluis E3, Muinkschelde, Ketelvaart, of via keersluis K2 en Leie naar JachthavenCentrum Gent (wandelafstand tot centrum 7 min.). Alternatief via Brusselsepoortsluis, Visserijvaart (naar Portus Ganda wandelafstand tot centrum 7 min.), ± 5.40 vaaruren Gent» Brugge: Via de Leie en keersluis K2, Ringvaart, Kanaal Gent-Oostende tot in Brugge. Jachthaven VVW Flandria (op Kanaal Gent-Oostende vanuit Planckendael Gent voor Sint-Katelijnebrug links wandelafstand tot centrum 15 min.) of passantenhaven Coupure (onderdoor ophaalbrug VHF 18 wandelafstand tot centrum 8 min.), ± 4.30 vaaruren Brugge» Deinze» Kortrijk: Kanaal Gent-Oostende terug tot aan de sluis van Schipdonk, Afleidingskanaal van de Leie, Deinze (jachthaven aan Brielmeersen), Leie tot Kortrijk (jachthaven en ligplaats op aftakking Leie), ± 8 vaaruren Alternatief: Brugge» Gent» Ringvaart tot Keersluis K2» Toeristische Leie naar Deinze» Kortrijk, ook ± 8 vaaruren Kortrijk» Oudenaarde» Gent: Kanaal Bossuit-Kortrijk, Boven-Schelde, Oudenaarde (jachthaven op Oude Scheldearm), Ringvaart, Gent, ± 8 vaaruren Alternatief: aansluiting naar Frankrijk zie Toeren door Noord-Frankrijk p. 20, waarna men terug op de huidige lus kan aansluiten. Of men kan ook de verbinding maken met de lus Parels van de Kempen via de lus Trip langs Waalse toppers (in omgekeerde richting) en zo een rondje België maken - zie i op p. 15 (onderaan huidige lus) Gent» Dendermonde» Mechelen: Terug via de Boven-Zeeschelde tot Wintam, Rupel, Beneden-Dijle tot Mechelen (jachthaven aan Keerdok en ligplaatsen aan Colomabrug, wandelafstand tot centrum 10 min. en aan Colomabrug, wandelafstand tot centrum 15 min.), ± 4.30 vaaruren tot Wintam, eventueel overnachting, ± 3 vaaruren tot Mechelen Mechelen» Leuven» Antwerpen: Kanaal Leuven-Dijle verder tot Leuven (jachthaven aan Vaartkom), Rupel, Boven- & Beneden-Zeeschelde, Antwerpen (jachthavens aan Willemsdok en Linkeroever), ± 5.30 vaaruren tot Leuven, Leuven Zennegat ± 7 vaaruren, Zennegat-Antwerpen ± 2.30 vaaruren Antwerpen» Hasselt: Albertkanaal, ± 10 vaaruren 12
langs vlaamse kunststeden Tussen Antwerpen en Temse passeer je de Sint-Bernardusabdij van Hemiksem: een mooi gebouw van de Cistercienzersorde uit de 13de eeuw. Hier aanleggen is niet mogelijk. In de omgeving van Kruibeke zie je hoe ze langs de Boven-Zeeschelde een overstromingsgebied aanleggen. Hier aanleggen is niet mogelijk. Langs de Oude Schelde in Temse ligt het kasteel van Marnix van Sint-Aldegonde uit de 16de eeuw. Via de Scheldebrug kun je de oude sluis bezoeken. Je kunt er ook prachtige fietstochten maken. Bezoek in Sint-Amands het graf en het museum van Emile Verhaeren, de bekroonde Vlaamse schrijver uit de 19de eeuw die in het Frans schreef. Ook hier is het heerlijk fietsen in de polders. Wie honger heeft, meert aan in Driegoten, bekend om zijn vele palingrestaurants. Via de veerdienst kun je aan de Oude Schelde ook het polderdorp Weert bezoeken en er kennismaken met het natuurgebied en de mandenvlechters. In Baasrode kun je aanmeren nabij het Scheepvaartmuseum, een van de mooiste industrieel-archeologische sites van Vlaanderen. In Beernem is er een supermarkt op loopafstand van de jachthaven. De oude kanaalarm is een mooi natuurgebied. De Brugse jachthaven Coupure ligt op een 17de-eeuwse doorsteek naar de binnenstad. In de buurt zijn ook enkele goede restaurants. Bezoek in Klein Willebroek, bekend uit het lied van Wannes van de Velde, het pittoreske dorpscentrum en de restanten van de tijdens WO II gebombardeerde Weduwe van Enschodtbrug. In Muizen bij Mechelen is er mogelijkheid om aan te meren en het Dierenpark/recreatiedomein Planckendael te bezoeken. Het Kasteel van Ooidonk in Bachte-Maria-Leerne is een prachtig middeleeuws slot dat eind 16de eeuw werd heropgebouwd. Passeer in kunstenaarsgemeentse Sint-Martens-Latem langs de geklasseerde dorpskern die heel veel schilders geïnspireerd heeft. In Kortrijk moet je de Broeltorens met brug gezien hebben. Ze getuigen van de middeleeuwse stadsomwalling rond de oude stad. Oudenaarde is bekend om zijn 16de-eeuwse stadhuis, het Centrum Ronde van Vlaanderen en zijn brouwerijen. In Hasselt, de hoofdstad van de Smaak, vind je gezellige restaurants en bezienswaardigheden zoals het Modemuseum. i Nog meer mooie plekjes, bezienswaardigheden, fiets- en wandelroutes of andere praktische gegevens vind je op: www.tov.be, www.westtoer.be, www.scheldeland.be, www.toerisme. vlaamsbrabant.be, www.tpa.be 13
Vaartips Vaar op tijrivieren zoals de Boven-Zeeschelde, de Rupel, de Beneden-Dijle of Beneden-Nete altijd de bochten uit (snijd nooit bochten af). Houd rekening met stroomsnelheden tot 7 km/uur en luister uit op VHF 10. Op de Boven-Zeeschelde vaar je bij gunstig tij het best in één keer naar Merelbeke. Bij ongunstig tij kun je overnachten in Steendorp, Temse, Driegoten, Sint-Amands, Baasrode of Dendermonde. Temsebrug wordt bediend van ma. tot za. van 6 tot 21 uur (VHF 20). Voorbij Temse is er geen bebakening en veel beroepsvaart. Vaar de Durmemonding niet in. Sluit in Sint- Amands en Uitbergen dicht aan bij de holle oever. Aan het veer in Baasrode staat een sterke stroming, in Wetteren is de vaargeul smal. Bij laagwater is de waterdiepte voor het inlopen van de Ringvaart in Melle maar 1,6 meter. Op de Rupel in Boom is er aan de Spoorbrug bij hoogwater maar 1,3 meter vrije hoogte. Er is niet overal betonning aanwezig. Voor de bediening van de Zennegatsluis of de Benedensluis in Mechelen wacht je af aan de vlotsteiger in Boom. Daar kun je eventueel overnachten, net zoals in de jachthaven van Klein-Willebroek, die bereikbaar is via de sluis Klein-Willebroek (bediening van 3 uur voor tot 3 uur na hoogwater). Op de Beneden-Dijle zijn er geen aanlegmogelijkheden. Vaar de rivier dus alleen op als je zeker toegang hebt tot de sluis Zennegat (Kanaal Leuven-Dijle: bediening alleen 4 uur voor tot 4 uur na hoogwater, VHF 20) of de Benedensluis Mechelen (Keerdok: bediening van 3,5 uur voor tot 3,5 uur na hoogwater, T 015 20 22 56.) Het Kanaal Gent-Oostende is tussen brug Beernem en keersluis Beernem zeer smal. Meld je op VHF 10. Bij aanwezigheid van een groot binnenschip wacht je het best aan de brug of de keersluis. Vanaf Moerbruggebrug worden alle bruggen bediend door bedieningscentrale Kruispoort via VHF 18 (T 050 353 559) van ma. tot za van 6 tot 22 uur. Aanleggen of overnachten kan aan kaai Aalter of Jachthaven Beernem. De scheepvaartdrukte op dit traject is matig. Op het Kanaal Leuven Dijle worden de bruggen en sluizen bediend door de Centrale Kampenhout (VHF 20, T 016 44 17 25). Onderweg passeer je verschillende aanlegplaatsen. Het Afleidingskanaal van de Leie tussen Schipdonk en Deinze is een rustige rivier met veel scheepvaart. De toeristische Leie vanaf de Ringvaart-K2 tot Deinze is een kronkelende rivier, waar je moet opletten voor roeiers, kajakkers en huurboo tjes. Houd bij het kruisen van passagiersschepen contact via VHF 73. De sluis van Astene wordt bediend van begin april tot eind oktober van 10 tot 18 uur, s winters op aanvraag via T 09 386 10 19. Aanleg- en overnachtingsplaatsen vind je in Drongen 14
langs vlaamse kunststeden LSV, bij het restaurant t Heilig Huizeken, de steiger in Sint-Martens-Latem, MYCG in Bachte-Maria-Leerne, sluis Astene en Jachthaven Deinze. Ook de Leie tussen Deinze en Kortrijk is een rustige rivier met drukke scheepvaart. Voor alternerend verkeer in Kortrijk meld je op VHF 20. Aanmeren en overnachten kan in de Waregemse jachtclub, aan steiger Harelbeke, jachtclub Kuurne en open afwaarts Kortrijk-centrum. Let aan afwaartse zijde wel op voor de lage brug. Het Kanaal Kortrijk-Bossuit is na de eerste drie sluizen een breed en rustig kanaal. De kleine sluizen worden bediend van ma. tot za. op aanvraag via T 0478 96 26 03, van begin mei tot eind september van 8 tot 18 uur en s winters van 8 tot 16 uur. Aanmeer- en overnachtingsplaatsen vind je aan roeiclub Zwevegem, open afwaarts aan sluis Moen, op- en afwaarts sluis Bossuit. Op de Bovenschelde is er een drukke scheepvaart. Aanmeren en overnachten kan aan de jachthaven afwaarts sluis Kerkhove en de jachthaven van Oudenaarde. Bediening van de E3- sluis vraag je aan de sluis van Merelbeke (VHF 20). i Vanaf Bossuit kun je ook aansluiten op de Waalse kunsteden (Trip langs Waalse toppers in omgekeerde richting) Doornik, Bergen, Namen en Luik. Je vaart dan langs de Boven- Schelde, het Kanaal Nimy- Blaton-Péronnes, het Centrumkanaal, het Kanaal Brussel-Charleroi, de Beneden- Samber en de Maas, en eventueel langs het Albertkanaal terug naar Antwerpen. Of men kan na het volgen van de lus Toeren door Noord-Frankrijk in omgekeerde richting, dus vertrekken in Kortrijk en eindigen in Espierres, aansluiten op de Waalse kunststeden (zie hierboven) i Voor vaarkaarten, bootverhuur en achtergrondinfo: zie p. 20 15
Trip langs Waalse toppers Route Albertkanaal, Maas, Samber, Kanaal Charleroi - Brussel, Centrumkanaal, Kanaal Nimy- Blaton-Péronnes, Bovenschelde... met de steden Luik, Namen, Charleroi, Bergen; Doornik, zo naar Kanaal Bossuit-Kortrijk met de stad Kortrijk. In Bossuit aansluiting lus Vlaamse kunststeden. Vertrekkend aan het einde van de lus Parels van de Kempen kan men via onderstaande route aansluiten aan de lus Vlaamse Kunststeden en zo een Rondje België maken (zie ook p. 12) Alternatief: in Espierres de lus Toeren door Noord-frankrijk nemen en via Kortrijk aansluiten op de lus Vlaamse kunststeden Stad Luik Citadel van Hoei Kerncentrale Tihange Rotsen van Marche-les-Dames Citadel & Casino van Namen Stad Namen watertaxi Namourette Abdij van Floreffe Oude armen kanaal Brussel - Charleroi in Seneffe Scheepslift Strépy-Thieu Historisch Centrumkanaal met oude scheepliften, rondvaarten en bedrijfsgebouw liften, Cantine des Italiens, fietsroute Stad Bergen Fietsroute oud kanaal Péronnes Maubray Peruwelz Jachthaven Péruwelz zeer mooi gelegen goede cafetaria Jachthaven Péronnes zeer mooi gelegen goede cafetaria Doornik Pont des Trous i Witte diesel in Herstal, Namen en Antoing Optioneel: een bezoek aan de Boven-Samber: zie volgende pagina (Op een steenworp) 16
trip langs waalse toppers Vaartips Albertkanaal: zeer drukke beroepsvaart, niet prettig maar wel snel varen; veel bedrijven; aanleg/ overnachtingsplaats: jachthaven Kanne, mooi gelegen; doorsnijding van mergelberg Maas: zeer drukke beroepsvaart; veel bedrijven; sluis Ivoz-Ramet prioritair voor beroepsvaart (zeker melden VHF 22); mooi varen vanaf sluis Ampsin-Neuville tot Namen; aanleg/ over-nachtingsplaatsen: jachthaven Luik, jachthavens Huy, jachthaven Jambes (Namen) Samber: drukke beroepsvaart; veel bedrijven; niet prettig varen wel snel; trachten om in één ruk van Namen tot voorbij Charleroi in Viesville (Kanaal Brussel Charleroi) te varen; opgelet voor bochtig gedeelte juist opwaarts sluis Salzinnes; overnachten tussen Auvelais en Viesville (Kanaal Brussel - Charleroi) trachten te vermijden lucht-en watervervuiling door industrie; aanleg/overnachtingsplaats: afwaarts sluis Auvelais Kanaal Charleroi Brussel: matig drukke beroepsvaart; geen bijzondere kenmerken; mooi rustig kanaal; doorsnijding hoogvlakte Seneffe; aanleg/overnachtingsplaatsen: opwaarts sluis Viesville, ligplaats Luttre Centrumkanaal: matig drukke beroepsvaart; geen bijzondere kenmerken; scheepslift Strepy-Thieu; mooi rustig kanaal; aanleg/overnachtingsplaatsen: jachthaven Thieu, ligplaats Thieu, jachthaven Mons (Large van Nimy) Kanaal Nimy Blaton Péronnes: matig drukke beroepsvaart; geen bijzondere kenmerken; mooi rustig kanaal; doorsnijding hoogte tussen Blaton en Peruwelz mooie natuur; Grand Large in Péronnes; aanleg/ overnachtingsplaatsen: jachthaven Peruwelz, ligplaats Blaton, jachthaven Péronnes Bovenschelde: drukke beroepsvaart; aandacht alternerend verkeer in Doornik melden op VHF 80; veel bedrijven; aanleg/overnachtingsplaatsen: haventje Antoing, vlotsteiger Doornik Op een steenworp Route Boven Samber (opwaarts Charleroi) Abbaye d Aulne Restaurant sluis Aulne Thuin bovenstad Thuin restaurantschip Thuin scheepvaartmuseum Gemeente Lobbes Opwaarts de sluis van Monceau sur Sambre geen lucht- of watervervuiling meer; zeer rustige rivier met een prachtige natuur; weinig beroepsvaart, aanleg/overnachtingsplaatsen: jachthaven Landelies, ligplaats Thuin, ligplaats Lobbes, Jachthaven Erquelinnes 17
Varen met staande mast Ook met een zeilschip met staande mast kun je op de Belgische binnenwateren varen. Je raakt zonder probleem heen en terug tot in Brussel (94 km), Brugge (24 km), Gent (70 km) en zelfs voorbij Antwerpen tot in Baasrode (76 km). Zie ook de lus langs Vlaamse kunststeden op p. 10. Tussen Antwerpen en Temse passeer je de Sint-Bernardusabdij van Hemiksem uit de 13de eeuw. Hier aanleggen is onmogelijk. In de omgeving van Kruibeke zie je hoe een overstromingsgebied wordt gecreëerd. Hier aanleggen is onmogelijk. Langs de Oude Schelde in Temse ligt het kasteel van Marnix van Sint-Aldegonde uit de 16de eeuw. Via de Scheldebrug kun je de oude sluis bezoeken. De groene omgeving is ideaal om mooie fietstochten te maken. In Sint-Amands bevinden zich het graf en het museum van Emile Verhaeren, de Vlaamse schrijver uit de 19de Eeuw die in het Frans schreef. Ook hier is het heerlijk fietsen in de polders. In Baasrode kun je aanmeren nabij het Scheepvaartmuseum, een van de mooiste industrieel-archeologische sites van Vlaanderen. In Driegoten vind je verschillende palingrestaurants. Via de veerdienst kun je aan de Oude Schelde ook het polderdorp Weert bezoeken dat bekend is om zijn natuurgebied en zijn mandenvlechters. Route en vaaruren Tot Temse eventueel Baasrode: van Antwerpen via de Beneden-Zeeschelde en Boven-Zeeschelde. Aanleg- en overnachtingsplaatsen in Steendorp, Temse, Driegoten, Sint-Amands, of Baasrode. Vaaruren: ± 1.45 tot Temse en 2.45 tot Baasrode Tot Brugge: via het Boudewijnkanaal. Aanleg- en overnachtingsplaatsen in de Brugse jachtclub op het Boudewijnkanaal, ± 1.30 vaaruren. Tot Gent: via het Kanaal Gent-Terneuzen. Aanleg- en overnachtingsplaatsen in de jachthaven van Langerbrugge of in de Voorhaven van Gent, ± 3 vaaruren. Tot Brussel: Van Antwerpen via de Beneden-Zeeschelde, de Boven-Zeeschelde en het Zeekanaal Brussel-Schelde. Aanleg en overnachtingsplaatsen in Klein-Willebroek, Grimbergen, Brussel Royal Yacht Club, ± 5 vaaruren. 18
varen met een zeilschip Klein-Willebroek heeft een pittoresk dorpscentrum. Je ziet hier ook de restanten van de tijdens WO II gebombardeerde Weduwe van Enschodtbrug. Het Fort van Breendonk in Willebroek is een van de best bewaarde nazikampen in Europa. Het gebouw is vandaag een monument dat een teken van hoop wil brengen. Dicht bij het kerkplein van Grimbergen ligt het Prinsenbos. Je vindt er nog de resten van het Prinsenkasteel, de vroegere verblijfplaats van de Heren van Grimbergen. In de jachthaven van Grimbergen kun je waterskiën, wakeboarden, kajakken, surfen of een rondvaart maken. Vilvoorde is de stad van het paard. De inwoners worden pjeirefretters genoemd, en op het Heldenplein staat een prachtig beeld van een boerenpaard door Rik Poot. Op dat plein bevindt zich ook de Onze-Lieve-Vrouw-van-Goede-Hoopkerk. In het Huis van de Toekomst in Vilvoorde leer je alle technologische snufjes van morgen kennen. Vlak bij de Royal Yacht Club in Brussel ligt het Park van Laken. Je wandelt hier onder meer in de tuin van het koninklijk domein en de tuin van het Chinese paviljoen en de Japanse toren. Iets verderop bevindt zich de Heizel met het Atomium en Mini-Europa, een miniatuurstad met de belangrijkste gebouwen van Europa. i Meer mooie plekjes, bezienswaardigheden, fiets- en wandelroutes of andere praktische gegevens vind je op: www.tov.be, www.westtoer.be, www.scheldeland.be, www.toerisme. vlaamsbrabant.be, www.tpa.be, www.brussel.be. Vaartips De Boven-Zeeschelde is een tij rivier. Vaar er dus altijd de bochten uit (snijd nooit bochten af). Houd rekening met stroomsnelheden tot 7 km/uur en luister op VHF 10. De Temsebrug wordt bediend van maandag tot zaterdag van 6 tot 21 uur (VHF 20). Voorbij Temse is er geen bebakening en veel beroepsvaart. Vaar de Durmemonding niet in. Sluit in Sint-Amands dicht aan bij de holle oever. i Voor vaarkaarten, bootverhuur en achtergrondinfo: zie p. 20 19
Toeren door Noord-Frankrijk Mooie natuur op Spierekanaal en Canal de Roubaix Jenevermuseum en stokerij in Wambrechies Tabaksmuseum in Wervik Recreatiecentrum De Balokken aan jachthaven Wervik Vaartips Op de Boven-Schelde is er een drukke scheepvaart. Tussen Bossuit en de monding van het Spierekanaal zijn er geen aanlegplaatsen. Spierekanaal en Canal de Roubaix: zijn kanalen die quasi alleen door door pleziervaart worden bevaren. Op sommige plaatsen zijn ze relatief smal, maar goed bevaarbaar. Mobiele ploegen bedienen de 15 sluizen en 10 beweegbare bruggen. Vraag bediening aan via tel. nr. 0033(0) 320631139 voor het Franse deel of via telefoonnummer 0032(0) 56488448 voor het Belgische deel. Aanmeren en overnachten kan op volgende plaatsen: pand van Marcq-en-Baroeul, pand van Tourcoing, pand van Roubaix: stroomafwaarts van de Pont de La vigne, stroomopwaarts sluis van Sartel, aan de sluis van Leers-Nord. De Deûle is een rustige maar druk bevaren rivier (frans vignet aanschaffen). Aanmeren en overnachten kan in de jachthavens van Wambrechies en Deûlemont, en aan de aanlegplaats in Quesnoy sur Deûle. De Leie is op enkele plaatsen relatief smal gezien de grote schepen die er varen, o.a. in Komen en Wervik. Let door het alternerend verkeer extra op aan de doortocht in Kortrijk. Aanmeren en overnachten kan in de jachthavens van Wervik en Menen, en de aanlegplaatsen in Menen en op-en afwaarts Kortrijk-Centrum Route en vaaruren Kanaal Bossuit-Kortrijk, Boven-Schelde, Espierres, Canal d Espierres, Canal de Roubaix, Deûle, Leie, Kortrijk, ± 22 vaaruren. Of vertrekkend uit Kortrijk richting Frankrijk en terug aansluiten in Bossuit. 20
Vanuit de buurlanden Zo vaar je Vlaanderen binnen vanuit de buurlanden Vaar Vlaanderen (België) binnen vanuit Noordzee via Nieuwpoort Oostende Zeebrugge Nederland/Zeeland/Westerschelde via Kanaal Gent - Terneuzen Beneden-Zeeschelde en Boven-Zeeschelde/Rupel/Beneden- Nete/ Beneden-Dijle/Kanaal Leuven-Dijle Nederland/Rotterdam/Maas enz Schelde-Rijnverbinding Beneden-Zeeschelde/Haven Antwerpen Nederland (Limburg) / Duitsland via Zuid-Willemsvaart Julianakanaal/Maas/Sluis Bosscherveld/ Zuid-Willemsvaart Julianakanaal/Maas/Lanaken Frankrijk langs Wallonie via Meuse (Givet) en Albertkanaal Sambre Escaut en Boven-Schelde Canal de Roubaix, canal de l Espierres en Boven-Schelde Lys en Leie Frankrijk / Dunkerque Kanaal Nieuwpoort-Duinkerke eerst mogelijke aanlegplaats zeezijde: Jachthavens IJzermonding Binnenwateren:Jachthaven VVW Westhoek, Jachthaven Veurne zeezijde::jachthavens Oostende via Mercatorsluis-Jachthaven Mercator Binnenwateren (via Demeysluis) Steiger Plassendale/Stalhille zeezijde :Jachthavens Zeebrugge Binnenwateren :Jachthavens Brugge Jachthaven Watersportvereniging Zelzate Steiger Palingplaat/Jachthaven Linkeroever Steiger W.V. Rupelmonde/steiger Boom Jachthaven Willemdok Jachthaven Willemdok Passantenhaven Bocholt Rekem/Maasmechelen Jachthaven Kanne of jachthaven Luik jachthaven Waulsort/ jachthaven Kanne jachthaven Erquelinnes jachthaven Péronnes / Antoing Bossuit / jachthaven Kerkhove (Kloron) Ecluse de Leers - Nord sluis Comines jachthaven Wervik jachthaven Veurne 21
Beneden- - - CI. De L Espierres CI. Nimy-Blaton CI. Du Centre -Péronnes Snelvaart, jet- en waterski april
LUXEMBOURG Verbod door te varen Trailerhelling Jachthaven Snelvaart- en waterskizone Milieustation Jetski-zone Alleen snelvaart
LIJST VAN HET MARIFOONNET BELGISCHE BINNENWATEREN Waterweg Plaats Station Werkkanaal Contactkanaal Zeekanaal Brussel-Schelde Zeesluis Wintam 68 10 Nijverheidsbrug 20 Victor Dumonbrug 20 Sluis Klein-Willebroek 20/68 Willebroek Boulevardbrug 20 10 IJzerenbrug 20 Vredesbrug Willebroek 20 10 Ringbrug 20 10 Brielenbrug 20 10 Jan Bogaertsbrug 20 10 Sluis Zemst 68 10 Hefbrug Humbeek 20 10 Verbrande brug 20 10 Hefbrug Vilvoorde 20 10 Willemsbrug 20 Budabrug 20 10 Brussel Havendienst 20 10 Centrale Willebroek 20 Kanaal van Charleroi naar Brussel Sluis in Molenbeek 20 10 Sluis in Anderlecht 20 10 Sluis Ruisbroek (St.Pieters-Leeuw) 20 10 Sluis Lot 20 10 Sluis Halle 20 10 Sluis Lembeek 20 10 Sluis Ittre 18 Ronquières (Hellend Vlak) 20 10 Sluis Viesville 22 10 Sluis Gosselies 18 10 Sluis Marchienne 20 10 Dender Sluis in Dendermonde 20 10 Sluis in Denderbelle 20 10 Sluis in Aalst + doortocht Aalst 20 10 Sluis + brug Teralfene 18 Sluis + brug Denderleeuw 18 Sluis Pollare + bruggen Ninove 18 Sluis Idegem + bruggen 18 Sluis Geraardsbergen + doortocht 18 Kanaal Nimy-Blaton-Peronnes Sluis Peronnes 2 20 10 Sluis Peronnes 1 (Maubray) 22 10 Kanaal van Pommeroeul naar Condé Sluis Pommeroeul 20 Centrumkanaal Sluis Obourg 20 Sluis Havré 22 Strépy-Thieu (Scheepslift) 20 Historisch Centrumkanaal Thieu 71 Samber Sluis Solre s/s 20 10 Sluis Monceau s/s 18 Sluis Marcinelle 18 Sluis Montignies sur Sambre 20 Sluis Roselies 22 Sluis Auvelais 18 Sluis Mornimont 20 24
Sluis Floriffoux 18 Sluis Salzinnes 22 Maas Sluis Ivoz-Ramet 22 Sluis Ampsin-Neuville 18 Sluis Andenne-Seilles 22 Sluis Grand Malades 18 Sluis La Plante 20 Sluis Tailfer 18 Sluis Rivière 22 10 Sluis Hun 18 10 Sluis Houx 22 Sluis Dinant 18 Sluis Anseremme 22 10 Sluis Waulsort 20 Sluis Hastière 18 10 Kanaal van Plassendale naar Nieuwpoort Kanaal van Nieuwpoort naar Duinkerken Sluis in Plassendale 20 10 St. Jorissluis in Nieuwpoort 20 10 Gravensluis in Nieuwpoort 20 10 Beweegbare bruggen 20 10 Veurnesluis in Nieuwpoort 20 10 Sluis in Veurne 20 10 Beweegbare bruggen 20 10 Kanaal van Lo Fintelesluis 20 10 Beweegbare bruggen 20 10 Kanaal van Ieper naar de IJzer Boezinge Sas 18 10 Sluis Boezinge Dorp 18 10 Ijzer Knokkebrug 18 10 Tervaetebrug 20/18 Boudewijnkanaal Vandammesluis 68 68 Visartsluis 68 Zwankendammebrug 68 Spoorwegbrug in Dudzele 68 68 Herdersbrug in Dudzele 68 68 Verbindingssluis in Brugge 68 68 Kanaal van Gent naar Oostende Sas Slijkens 20/10 10 Spoorbrug Plassendale 20 Centrale Plassendale 20 10 Plassendalebrug 20 10 Stalhillebrug 20 Centrale Kruispoort (doortocht Brugge) 18 10 + Steenbruggebrug + Moerbrugge en Nieuwegebrug Dammepoortsluis in Brugge 18 10 Coupurebrug 18 Boven-Schelde Sluis in Asper 20 10 Sluis in Oudenaarde 20 10 Oudenaarde Hefbrug 2 20 10 Sluis in Berchem(Kerkhove) 20 10 Sluis in Herinnes 79 Sluis in Kain 20 Brug Notre -Dame Doornik 80 Kanaal van Bossuit naar Kortrijk Sluis in Bossuit 20 10 Sluis Moen 20 10 Sluis in Zwevegem 20 10 25
Leie Tolpoortbrug in Deinze 20 10 Sluis in St. Baafs-Vijve 22 10 Sluis in Harelbeke 20 10 Kortrijk (doortocht) 20 10 Sluis in Menen 20 10 Sluis in Komen 68 Afleidingskanaal van de Leie Sluis in Schipdonk 20 10 Kanaal van Roeselare naar de Leie Sluis in Ooigem 18 10 Kanaal van Gent naar Terneuzen - voor verdere nautische gegevens Nederland zie VTS brochure (*) Haven van Gent - doorvaart van Gent tot Zelzate - voor verdere nautische gegevens Nederland zie VTS brochure (*) Zelzatebrug 11 20 / 79 Meulestedebrug 20 10 / 11 / 79 Muidebrug 20 11 Tolhuissluis in Gent 20 11 Schip - Schip 11 Aanmelding havenbedrijf 78 Aan - en afmeren 6 of 8 Algemene informatie 5 Verbindingskanaal Wondelgembrug 20 Moervaart beweegbare bruggen van Wachtebeke tot 20 Lokeren Kanaal van Leuven naar de Dijle Zennegatsluis 20 10 Battelsluis 20 10 Boortmeerbeeksluis 20 10 Kampenhoutsas 20 10 Tildonksas 20 10 Beweegbare bruggen 20 Centrale Kampenhout 20 Beneden-Dijle Benedensluis in Mechelen 20 10 Albertkanaal Brug Dok Merksem 80 10 Sluis in Wijnegem 80 10 Sluis in Olen 20 10 Sluis in Kwaadmechelen 20 10 Sluis in Hasselt 20 10 Sluis in Diepenbeek 18 10 Sluis in Genk 80 10 Sluis Lanaye 18 Lanaye 79 Vivegnis (ontvangstkantoor) 22 Zuid-Willemsvaart Controlepost Smeermaas 18 10 Sluis Bocholt 20 10 Sluis Lozen 18 10 Kanaal van Bocholt naar Herentals Sluis 1 Lommel 20 10 Sluis 3 Mol 18 10 Sluis 4 Dessel 80 10 Sluis 10 Herentals 80 10 Kanaal van Briegden naar Neerharen Sluis Lanaken 80 10 Sluis Neerharen 20 10 Kanaal Dessel - Turnhout - Schoten Brug 1 Turnhout 20 10 Sluis 1 Rijkevorsel 20 10 Sluis 10 Schoten 20 10 Netekanaal Sluis in Duffel 22 10 Sluis in Viersel 22 10 Ringvaart om Gent Sluis in Merelbeke 20 10 Sluis in Evergem 28 10 26
Antwerpen Haven Straatsburgdok 20 10 Lillobrug 62 74 Londenbrug 62 74 Petroleumbrug 26 74 Oosterweelbrug 62 74 Wilmarsdonkbrug 62 74 Noordkasteelbrug 62 74 Siberiabrug 62 74 Mexicobrug 62 74 Dokmeester-Kaai 602 (ex 207) 63 74 Antwerpen haven - doorvaart Rede + Beneden-Zeeschelde tot boei 100 - voor verdere nautische gegevens zie VTS brochure (*) schip - schip 74 schip - schip 10 In - en uitvaren Noordlandbrug Schelde-Rijnkanaal 2 Straatsburgdok 20 Asiadok via Straatsburgdok 20 Aan -en afmeren Meldpunt Schelde Noord Deurganckdok (+ in - of uitvaren) 60 12 Scheldecontainerterminals 60 12 Scheldesteigers 60 12/10 Meldpunt Royerssluis Scheldekaaien 22 10 Petroleuminrichtingen - Schelde 22 10 Jachthaven NIC Marine (Antwerpen linkeroever) 9 Willemdok 23 74 Kust Zeebrugge Port Control (MBZ) 71 Zeebrugge Van Dammesluis 68 Trafic Centre Zeebrugge 69 Traffic Centre Wandelaar 65 Traffic Centre Wandelaar Approach 60 Oostende Port Control 9 Oostende Mercatorsluis 14 Oostende Vissersluis 20 Oostende Demeysluis 10 Oostende Conterdambruggen 10 Zeeschelde Temsebrug 20 10 Zandvlietsluis (Coordinatie) 18 74/12 Zandvlietsluis 79 74/12 Berendrechtsluis 79 74/12 Van Cauwelaertsluis 71 74/12 Boudewijnsluis 71 74/12 Kallosluis 28 74/12 Royersluis 22 74/10 Kattendijksluis 69 Kanaal van Monsin Monsin 20 Rupel Spoorbrug Boom 20 Baanbrug Boom 20 werkkanaal - kanaal waarop effectief wordt gewerkt contactkanaal - kanaal waarop de overheid de waterweggebruiker kan bereiken bij onvoorziene omstandigheden 27
Vaartips > De ultieme vaartip: www.waterrecreatie.be > De voorbereiding is de halve vaartocht: documenten, kaarten, vaargidsen, uitrusting, weerbericht vormen de basis. Vaargebied > Getijwateren (Schelde tot Gent, Rupel Beneden-Nete en Beneden-Dijle): zorg voor de getijtafels - gebruik de buitenbocht - snij geen bochten af. > Schelde tot Gent: onoverzichtelijke bochten (vooral tussen Baasrode en Dendermonde)- veel beroepsvaart - stroomafwaarts Temse behoorlijk open water. Laat de Durme links liggen. > Albertkanaal: druk en onrustig. Er zijn mooie alternatieven. > Toeristische Leie: kronkelend mooi met veel privé-steigers. Kijk goed uit in de bochten. > Hier en daar blokvaren: raadpleeg de vaargidsen/officiële brochures. > Idem voor automatische sluizen (op afstand bediend), o.a. in Schipdonk - op voorhand magneetkaart aanschaffen. 1 2 Vaarcollega s > Hou in je achterhoofd dat de binnenschippers varen om de brode, jij voor je plezier. > Collega-schippers zijn bereikbaar via de marifoon, leg waar nodig radiocontact bij het oplopen van binnenschepen en evt. in andere situaties. Bij sluizen en bruggen hebben zij voorrang. Bij schroefwater in sluizen beleefd via kanaal 10 of evt. via sluiswachter vragen de schroef uit te schakelen. > Binnenschepen zijn groot en traag in het manoevreren, maar lopen verrassend snel rechtdoor! Kijk dus geregeld achterom. > Binnenschepen hebben vaak een grote dode hoek. Maak dat de binnenschipper jou kan zien en loop nooit voorlangs! Als jij hem kan zien in de stuurhut kan hij jou ook zien. > Schepen met blauwe kegels/lichten vervoeren gevaarlijke stoffen. Blijf op een afstand! > Snel varen mag enkel in de vakken waar aangeduid met borden. > Idem voor waterski - naast de stuurman moet een uitkijk van min. 15 jaar aanwezig zijn (geldt ook voor jetski s). > Ponten - kijken uit bij het vertrek, maar daarna moet jij voor hen uitkijken. > Rechts varen zonder extreem te zijn. 28
VaarTIPS Vaartuig 3 4 Marifoon > Verplicht voor motorboten vanaf 7 meter. > Luister uit op kanaal 10 (tenzij anders aangegeven op oever of kaart) - makkelijk contact met binnenvaart en vaarcollega s. > Uitrusting: bij de standaarduitrusting extra aandacht voor de veiligheid. > Bruggen en sluizen hebben eigen kanaal - zie lijst op p. 22. > Aangepaste reddingsvest binnen handbereik voor elke opvarende. Reddingsboei en zwemtrap/-platform. > Blusapparaat min. 2 kg > Gasdetector zo diep mogelijk onderaan in het schip. > Radarreflector zo hoog mogelijk (altijd verplicht op de Beneden-Zeeschelde en het Kanaal Gent-Terneuzen). > Handbilgepomp en puts (naast evt. elektrische bilgepomp). 5 Noodgevallen > Op groter water best Oostende Radio roepen via kanaal 24. Naam vaartuig, positie, aard noodgeval. > Op de binnenwateren ook mogelijk, maar tevens via GSM naar 112 bellen, of de dichtstbijzijnde sluis of brug oproepen via marifoon. Noodzakelijke gegevens: aard noodgeval, aan welke kilometerpaal of ander referentiepunt, bijv. brugnaam, sluis..., en melding linker- of rechteroever. > Ook brug- en sluiswachters kunnen als contact fungeren. Hun telefoonnummer vind je op de kaart, zie ook de lijst met marifoonkanalen. 29
De belangrijkste vaarregels Verkeerstekens Verbodstekens Verbod door te varen Buiten gebruik gesteld gedeelte van de vaarweg P Verboden voorbij te lopen Verboden te naderen op tegengestelde koersen Verboden ligplaats te nemen Verboden te ankeren en ankers, kabels en kettingen te laten slepen Verboden te meren aan de oever Einde van de zone waar het waterskiën is toegelaten Verboden voor door spierkracht voort bewogen schepen Einde van de zone waar het varen met grote snelheid is toegelaten Tewaterlaten of uit het water halen van vaartuigen verboden Einde van de zone waar het varen met jetboten is toegelaten Verplichting zich naar de stuurboordzijde van de vaargeul te begeven Verplichting de bakboordzijde van de vaargeul te houden Verplichting de stuurboordzijde van de vaargeul te houden Verplichting de vaargeul over te steken naar bakboord Verplichting de vaargeul over te steken naar stuurboord of Verboden hinderlijke waterbeweging te veroorzaken Verboden buiten de aangegeven begrenzing te varen Gebodstekens Verplichting te varen in de richting aangegeven door de pijl Verplichting zich naar de bakboordzijde van de vaargeul te begeven 12 Verplichting vóór het bord stil te houden onder de omstandigheden in het reglement bepaald 30 Verplichting de vaarsnelheid te beperken zoals is aangegeven VHF Verplichting een geluidssein te geven Verplichting bijzonder op te letten Verplicht gebruik van marifoon VHF 11 Verplicht gebruik van marifoon op het aangeduide kanaal