Opdracht Production & Parts II Technische Universiteit Eindhoven Maart 200 Student: Wanda Idelovici Info@wanda.nu 05977 Docenten: Ir.M.H.P.M Willems & prof.ir. J. Westra
Inhoud 1c Puzzeltje 2 God s own detail 10 Room in the orchard 1 4 Uitspraak, Architectuur en materiaal 17 2
ca4x4 1c Puzzeltje N 7 Deze opdracht bestaat uit twee delen. In het eerste deel laat ik een aantal figuren zien waarin onderstaand groen patroon van verschillende vierkanten wordt versterkt doormiddel van respectievelijk een wanden-structuur, een schijven-structuur en een kolommenstructuur. In het tweede gedeelte wordt dit patroon gebruikt om een woning te ontwerpen. Bij het versterken van dit patroon in een wanden-structuur is het boeiend om te proberen om de hele figuur op te bouwen uit één enkele wand, welke de suggestie geeft van alle vierkanten. Daarbij ontstaan zowel binnen als buitenruimten. Ook kan simpelweg doormiddel van alle binnenwanden de suggestie van het patroon worden opgewekt. Interpretatie/ versterking d.m.v. wandenstructuur
ca4x4 1c Puzzeltje N 7 Schijven, zijn losse platte elementen van een vaste dikte. Interpreteren we het patroon als plattegrond van een schijvenstructuur, dan proberen we het geheel op te bouwen uit losstaande schijven. Om onderscheid tussen de schijven te maken kunnen we verschillende kleuren of materialen gebruiken. In onderstaande interpretatie heeft elke ruimte 4 verschillende wanden gekregen. Daarnaast zijn alle schijven in het uiteindelijke model los van elkaar gehouden, om het effect te versterken. Interpretatie/ versterking d.m.v. schijvenstructuur 4
1c Puzzeltje 7 N ca4x4 Het is echter niet zo dat we de lijnen uit het verdelingsfiguur hoeven te interpreteren als vertikale elementen, het figuur kan ook opgedeeld zijn uit schijven die we van boven af zien. Om dit te versterken kunnen we de schijven in hoogte laten variëren. (eerste figuur) Nog spannender is het om het patroon van vierkanten te zien als een perspectivische projectie van negen schijven van gelijke afmetingen. (Van boven af gezien, links onder de rode stip is de kijker.) Waarbij de kleinste vierkanten dus het verst van de kijker verwijderd zijn. Zouden we die schijven vanuit een andere projectie bekijken dan zouden we een figuur kunnen krijgen als in de onderste figuur. Interpretatie/ versterking d.m.v. schijvenstructuur 5
ca4x4 1c Puzzeltje N 7 Een manier van interpretatie door middel van een kolommen-structuur is die waarbij op alle kruispunten van de lijnen van het patroon kolommen worden geplaatst met het profiel van een T of een L, door het patroon als een configuratie van kamers te zien, kan aan iedere kamer een eigen kleur te geven, de vlakken van deze kolommen die aan de kamers grenzen kunnen dan de betreffende kleur krijgen. Rechts is te zien dat de interpretatie van het patroon wederom niet per definitie een plattegrond hoeft te zijn. Interpretatie/ versterking d.m.v. kolommen-structuur
7 1c Puzzeltje N - woonhuis ca4x4 In het ontwerp op basis van het patroon voor een woning voor een gezin met twee volwassenen en 2 kinderen, worden de interpretaties van wand-, schijf- en kolomstructuur gebruikt. Het patroon wordt hierbij gezien als een plattegrond van de woning. Het patroon is overgenomen voor de vormgeving van vertikale delen die in de gevel telkens een ander manteriaal hebben. Verder worden binnenin het huis de blokken versterkt door verschillen in vloerafwerking en delen van wanden. De enveloppe (onder) is de maximale omvang waarbinnen het huis is vormgegeven. NOORD ca4x4 Stucwerk Baksteen Zink Glas Hout Leien 7 Situatie, enveloppe en materiaalgebruik 7
7 1c Puzzeltje- N woonhuis ca4x4 Begane grond Verdieping Plattegronden van het woonhuis 1:100 8
7 1c Puzzeltje N - woonhuis ca4x4 Doorsnede A-A Oost-gevel West-gevel Zuid-gevel Noord-gevel Gevelaanzichten en doorsnede A-A 1:50 9
2 God s own detail In deze analyse wordt een fascinerend detail tussen wand en dak van Onix architecten uit een ontwerp voor de familie Maaringh en van Steijn in Leeuwarden nader bekeken. Het is een detail waarin, zoals Onix eigen is, verschillende materialen met wederzijds respect bij elkaar komen. In de uiterlijke presentatie van het detail (van buiten af) zijn eigenlijk geen verbindende elementen zichtbaar, maar slechts de elementen die de architectonische uitstraling omlijsten. Op de volgende bladzijde is dit detail weergegeven, met daarbij een tekening van het uiterlijk, en een afbeelding van het gebouw. Grote delen van gevel en dak van het gebouw zijn afgewerkt met houten delen, zij bepalen het karakter van de woning. Het dak van de woning is overal hellend. Het deel van de gevel ter plaatse van het geanalyseerde detail bestaat uit een terug liggende pui, met daaronder metselwerk. Om te refereren naar het houten uiterlijk zijn de houten delen van het dak ter plaatse van het detail zo n 20 cm over de gevel heengetrokken. De houten delen van het dak hebben tussenliggende ruimte, en zijn daarmee niet waterdicht, visueel verborgen onder de delen ligt de waterdichte dakbedekking. De delen zijn verhoogd op regels op de dakbedekking geplaatst, zo maken ze geen contact met het regenwater, en kunnen zij na een regenbui goed drogen. Ook onder de dakbedekking is al een regel geplaatst die zorgt voor een goede afwatering. De houten delen zijn bovenop het regelwerk bevestigd en zijn daarmee gemakkelijk te vervangen. Achter het de transparant behandelde plank oregon pine, die we in een traditioneel gebouw een boeiboord zouden noemen is het dak waterdicht aan het kozijn verbonden door twee stukken waterkerende dpc-folie, die als een slabbe achter het boeiboord over elkaar heen vallen. De overgang tussen dit folie en de dakbedekking is afgesloten door een lat. De bevestigde delen van het boeiboord zijn gemakkelijk te vervangen. De constructie daarachter blijft in principe droog en is daarmee minder onderhevig aan houtrot. De daktrim beschermt niet alleen de dakbedekking voor in watering, zij is ook de bevestiging voor een thermische verzinkte rand die als een soort omlijsting werkt van het kozijn, en daarmee de overgang naar het dak versterkt. Het dak wordt ter plaatse van het kozijn gedragen door een gelamineerde constructie. Het dak bestaat uit een dakplaat gedragen door Gordingen waartussen isolatie geplaatst is. Hier onderdoor loopt een dampwerende folie, op de gordingen zijn tengels geschroefd waarop het plafond van fermacell-plaat geplaatst is. Elektriciteitsleidingen kunnen tussen deze regels lopen, door het vervangen van de fermacell-platen zijn daarmee de lichtvoorzieningen aanpasbaar. De kozijnen van transparant behandelde meranti zijn met behulp van een naaddichting tegen een lat op de gelamineerde constructie geplaatst, het verwijderen van de bevestigende lat aan de binnenzijde maakt het mogelijk ook de kozijnen te vervangen. Al met al leidt dit geheel in mijn ogen tot een zeer mooi, maar ook duurzaam detail Uiterlijk van buitenaf 10
2 God s own detail Het detail door Onix (boven: sfeer van het gebouw) 11
2 God s own detail Eigen weergave van het detail 12
Room in the orchard Dit is een ontwerp voor een kamer in een boomgaard, omsloten door een hoge muur. De kamer is alleen voor personen bereikbaar door via een ladder over de muur te klimmen, dat is echter zo n grote opgave dat bouwmaterialen niet over deze muur getild kunnen worden. Wel zit er een gat in de muur van bij 0 cm. Verder mogen de elementen waaruit de kamer is opgebouwd niet langer dan 1m zijn. Het gebouwtje is opgebouwd uit een houten constructie. Het systeem is ook uit te breiden naar een groter formaat. De draagconstructie bestaat uit brede balken van 0 bij 280 mm, ook deze balken zijn opgebouwd uit stukken van telkens een meter lang. Door een tandverbinding met bouten zijn deze aan elkaar verbonden. Situatie (0x55m) 1 sfeerbeeld
Room in the orchard Doorsnede, gevel detail en funderingsplaat (7,2x4,5m) 14
Room in the orchard Het dak is opgebouwd uit een zeil opgespannen door tentstokken van aluminium. De stokken zijn door middel van stalen huls aan de constructie verbonden. Doordat het zeil met een holling naar benenden hangt, en het dak aflopend is, loopt het water in een bak die als vijver dient. Deze bak is opgebouwd uit bakstenen (welke door de opening passen). De gevel is opgebouwd uit panelen van verschillende materialen, met de afmetingen 940x00mm. Terras 4,5 x, Kamer 4,5 x,5 Vijver 4,5 x 1,8 plattegrond 15 dakaanzicht
Room in the orchard Voor- en zij-gevel (hoogte gebouwtje: 4,8m) 1
4 Uitspraak: Architectuur & Materiaal Architectuur is het organiseren van functies en uiterlijke kenmerken in een ruimtelijk ontwerp dat een zekere meerwaarde heeft. Het is niet de architectuur die ten dienste moet staan aan het materiaal, de techniek of de prefabricage, maar het zijn juist deze dingen die in dienst moeten staan van de architectuur. Sinds Vitruvius wordt kracht van architectuur gezien als de kwaliteit van het samenspel van functie, constructie en schoonheid. Deze drie eigenschappen krijgen hun fysieke vorm door het materiaal. De functie staat voor de doelen en de organisatie. Vraagt de functie om visuele verbindingen, of om daglicht dan passen we glas toe. De vereiste sfeer van de ruimten heeft vaak direct te maken met de functie die in de ruimte plaatsvindt. Deze sfeer wordt vormgegeven door middel van kleur, structuur, klank, gevoelstemperatuur, maar ook door de organisatie. Ook kan onderscheid tussen materialen belangrijk zijn. Voor bijvoorbeeld een fysieke verbinding hebben we een deur nodig, om die goed zichtbaar te maken geven we haar een ander uiterlijk dan de wanden. Materialisering aan de hand van functie gaat echter niet alleen over de ervaring. De functie van bepaalde ruimten vraagt vaak ook om technische prestaties van de toegepaste materialen. De functie van de badkamer vraagt om een materialisering die vochtbestendig is. In ruimten waar geluid een belangrijke rol speelt moet rekening gehouden worden met de akoestiek van de toegepaste materialen. Al met al kunnen we dus spreken over de ervaring en de prestatie van de materialisering in combinatie met het aspect functie. De constructie staat voor het materiaal op zich, de technologie en fabricage. De eisen die aan de constructie gesteld worden gaan over de stijfheid, de stabiliteit en de sterkte, de keuze voor materiaal, technologie en fabricage zijn hier direct van afhankelijk. Hoewel ik ze alledrie als losse keuzes noem, vragen juist de technologie en de fabricage vaak om een bepaald materiaal, of soms ook schrijven zij het materiaal zelfs voor. Een draagconstructie van kolommen maken we niet van piepschuim. Het is ook het materiaal dat om een bepaalde technologie vraagt, hout gaan we niet gieten, en beton gaan we niet zagen. Ook de manier waarop materialen samenkomen, ofwel de detaillering, gaat over de constructie. Een brug tussen functie en constructie wordt geslagen door de flexibiliteit en duurzaamheid van de constructie van het toegepaste materiaal. Als laatste gaat de schoonheid niet alleen om de meerwaarde van het samenspel van constructie en functie, maar ook over de esthetische kenmerken, of gevoelswaarde. De schoonheid kan gaan over een emotie of herinnering die wordt losgemaakt, dit kan gaan over de materialisering. De emotie kan persoonlijk of tijdsgebonden zijn. Uiteindelijk kunnen we het materiaal zien als de belichaming van de architectuur. 17