-
- pagina 2 van 27 - algemeen hoofdlijnen inhoud 1. inleiding 2. bestuurlijke hoofdlijn 3. financiële hoofdlijn beleid programma s 1. wonen in Assen 2. werken in Assen 3. meedoen in Assen 4. aantrekkelijk Assen 5. samen werken aan Assen 6. bedrijfsvoering 7. vastgoed en grondbedrijf 8. algemeen financieel beleid paragrafen 1. lokale heffingen 2. weerstandsvermogen en risicobeheersing 3. onderhoud kapitaalgoederen 4. financiering 5. bedrijfsvoering 6. verbonden partijen 7. grondbeleid financieel baten en lasten 1. overzicht per programma 2. algemene dekking 3. financiële toelichting 4. overzicht mutatie reserves 5. EMU saldo financiële positie 1. financiële gevolgen beleidskeuze 2. arbeidskosten gerelateerde verplichtingen 3. investeringen 4. financiering 5. reserves en voorzieningen meerjarenbegroting 1. meerjarenraming 2. toelichting 3. incidentele baten en lasten addendum bijlagen 1. financiële raming en realisatie per product 2. kapitaallasten 3. onderhandenwerk grondexploitaties terug begroting Assen 2015 > inhoud verder }
- pagina 3 van 27 - intro leeswijzer dummy algemeen over de dummy programmabegroting Deze dummy programmabegroting 2015 van de gemeente Assen geeft een impressie en is - hoewel lang niet compleet - redelijk uitgebreid. We hebben het verslag tot en met het eerste voorbeeldprogramma wonen in Assen volledig uitgewerkt en een financiele pagina en onderdeel uit de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen opgenomen. honderd procent dummy inhoud Uit onderzoek is gebleken dat het vullen van een dummy-rapport met pure zogenoemde Lorem Ipsum proefteksten de lezer kan afleiden. Wij hebben er daarom voor gekozen om waar mogelijk echte leesteksten in te voegen. Alle inhoud in teksten en cijfers moet u lezen als dummy content die straks in de werkelijke programmabegroting anders kan zijn. belangrijk! De app RaadDigitaal kan nog niet overweg met interactie binnen een pdf. Ook als u de dummy in een preview - bijvoorbeeld binnen een webbrowser of e-mailprogramma - bekijkt kan dit euvel optreden. Om een goede indruk te krijgen kunt u dus het beste de dummy downloaden en lokaal bekijken, bijvoorbeeld met Adobe viewer. meedoen Uw opmerkingen en suggesties voor het doorontwikkelen van de programmabegroting zijn en blijven welkom. interactief Deze dummy kunt u afdrukken op papier. Dat zou jammer zijn. Het is een interactieve pdf, met verbanden naar relevante onderdelen elders binnen de programmabegroting 2015 zelf en ook naar externe url s. links in de programmabegroting, klik op de knop om verder te lezen De dummy is geschikt voor weergave op computer, laptop en i-pad of andere tablet. Naast de manier waarop u gewend bent digitaal te bladeren kunt u ook doorklikken op de onderdelen van de inhoudsopgave. In de dummy werkt dat natuurlijk alleen bij de onderdelen die ook werkelijk in de dummy zijn opgenomen. terug begroting Assen 2015 > algemeen > leeswijzer dummy verder }
- pagina 4 van 27 - tab algemeen hoofdlijnen 1 inleiding 2 bestuurlijke hoofdlijn 3 financiele hoofdlijn terug begroting Assen 2015 > tab algemeen > hoofdlijnen verder }
- pagina 5 van 27 - hoofdlijnen 1 inleiding Wij presenteren u met bescheiden trots de sluitende programmabegroting 2015, inclusief meerjarenvisie. Overzichtelijk gesplitst in een beleidsmatig en een financieel deel. Informerend waar nodig, compact waar het kan. Met inwoners werken wij aan een stad waar je prettig kunt wonen, werken en meedoen. Economische groei, goede werkgelegenheid en solide financiën zijn natuurlijk essentieel. Iedereen is blij met economisch herstel, wij ook. De financiële gevolgen van decentralisaties zijn echter nog niet helder en de herijking van het Gemeentefonds leidt voor Assen tot een nadeel. Om de programmabegroting 2015 2018 sluitend te kunnen presenteren hebben wij keuzes en afspraken gemaakt. Wij zijn verantwoordelijk voor een gezonde financiële positie en verbinden onze ambities dan ook steeds strak aan de benodigde financiering. strakke afspraken algemeen } uit oogpunt van flexibiliteit vindt middeleninzet voor nieuw beleid alleen op projectbasis plaats. } voor continuering is altijd een nieuw besluit nodig en is altijd beleidsevaluatie vereist } overschrijdingen worden opgevangen binnen het betreffende beleidsterrein } als er sprake is van (andere) meevallers binnen het beleidsterrein, dan zijn deze in te zetten als compensatie voor deze overschrijdingen; meevallers worden niet ingezet voor nieuw beleid } prijskortingen op specifieke uitkeringen worden in beginsel opgevangen binnen het betreffende beleidsterrein } tegenvallers in grondexploitaties vangen we op door lopende grondexploitaties te optimaliseren of te versoberen concept inleiding is in bewerking dit is een eerste opzet Het is best mogelijk dat de inleiding inhoudelijk anders wordt, het gaat hier om een impressie zodat u een indruk krijgt hoe het kan worden. Wij zijn in control Een sluitende begroting 2015-2018 en het in control hebben van projecten en gemeentelijke grondexploitatie in combinatie met een adequaat weerstandsvermogen zijn financiële speerpunten. Begrotingsregels } structurele lasten worden gedekt door structurele baten } alleen nieuwe investeringen/projecten als sprake is van een sluitend dekkingsplan } herijken van beleid, geen nieuw beleid stapelen op bestaand beleid (nieuw voor oud); - done - dankzij scherpe keuzes, strakke afspraken en heldere begrotingsregels, is de begroting 2015 weer sluitend! terug begroting Assen 2015 > algemeen > hoofdlijnen > 1. inleiding verder }
- pagina 6 van 27 - hoofdlijnen 2 bestuurlijke hoofdlijn algemeen Beleidsvoorstellen in het kort, een intro op hoofdlijnen van enkele zinnen. Deze teksten kunnen pas worden geschreven als de inhoud van de programmabegroting 20135 in woorden en bedragen helemaal klaar is. Om u niet op het verkeerde been te zetten en wel een beeld te geven van hoe het kan worden, maken we hierna gebruik van zogenoemde Lorem Ipsum proefteksten. Deze teksten zijn een soort verzonnen Nederlands en worden automatisch gegenereerd. Soms kan er per ongeluk iets raars staan, waarvoor excuus ;-) beleidsvoorstellen wonen in Assen Ut ut elit magna. Aliquam erat volutpat. Fusce venenatis augue quam. Morbi molestie lectus at elit volutpat, id aliquam nunc tincidunt. Integer dolor ipsum, rhoncus sed ante in, cursus viverra nulla. Nulla dictum, lectus accumsan rutrum mollis, turpis augue dictum ipsum, ac sagittis risus diam a velit. Donec eleifend purus eget tincidunt iaculis. Pellentesque sagittis sed nibh in fermentum. werken in Assen Curabitur volutpat elit ligula, a pretium nisi interdum sed. Maecenas quis tellus commodo, tempor turpis vel, molestie nulla. Vivamus pretium quam vel mi dictum, a luctus sem suscipit. Nullam convallis tellus vel metus tincidunt posuere. Vestibulum aliquam purus consectetur pretium molestie. Curabitur eu turpis lobortis, consectetur magna id, interdum leo. Morbi at malesuada erat. Nulla faucibus in elit vel lobortis. Vivamus consectetur varius mauris id egestas. Nulla at ipsum vitae justo mattis tristique. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae; Sed congue ac lacus a mattis. Duis quis luctus est. In varius sollicitudin nisi, vitae viverra leo convallis eu. Quisque rutrum aliquam nunc, vel eleifend purus tempus ornare. Quisque nec leo eu massa cursus tincidunt. meedoen in Assen Sed sodales feugiat lacus, in molestie ante malesuada eget. Sed tempus elementum nibh, in porttitor ipsum iaculis ac. Nullam sagittis venenatis sem, in dignissim dolor lobortis eu. Vestibulum accumsan purus in magna volutpat placerat. Pellentesque facilisis turpis metus, euismod egestas nisl rhoncus et. Ut vitae enim sem. Duis felis mi, rutrum ut ipsum eget, dignissim dapibus mi. Vivamus dapibus eu quam ut mollis. Duis varius tempus eros ac vulputate. aantrekkelijk Assen Morbi sit amet rhoncus mi. Aliquam interdum eros quis lorem accumsan feugiat. Sed porta mauris pretium, aliquet dolor eget, porttitor leo. Sed tellus mi, elementum ac congue ac, blandit a mi. Aliquam facilisis luctus egestas. Sed id nibh enim. Pellentesque elementum justo sit amet nunc mollis, dum neque feugiat. Aliquam et neque non eros laoreet aliquet a at mi. Vivamus arcu lorem, consequat sed laoreet vel, tempor a felis. Cras ac laoreet magna, ac vestibulum risus. Aenean ut consequat ligula. samen werken aan Assen Curabitur purus arcu, convallis ut tincidunt a, semper ut lacus. Nullam viverra nibh nec fringilla volutpat. Pellentesque dictum, nibh vel porttitor luctus, velit turpis pulvinar massa, ac mattis purus risus non dolor. Curabitur bibendum pretium nulla ultrices tincidunt. Aliquam placerat magna eget libero cursus, sed viverra. In non tortor eget mauris condimentum faucibus id at ipsum. Cras turpis justo, iaculis eu imperdiet id, porttitor vitae massa. Vestibulum terug begroting Assen 2015 > algemeen > hoofdlijnen > 2. bestuurlijke hoofdlijn verder }
- pagina 7 van 27 - pulvinar blandit nibh vel venenatis. In aliquet urna ut ligula sollicitudin rutrum. Quisque ac tortor in augue pharetra consectetur eget nec. Etiam is nulla, blandit a pharetra ac, pretium blandit nisl. Donec tempor sollicitudin varius. Proin volutpat orci blandit leo suscipit ultrices. Suspendisse dui orci, mattis quis massa at, pulvinar eleifend augue. Maecenas eget pretium ipsum. In vitae dolor ultricies, feugiat lacus eget, malesuada neque. Cras quis nibh malesuada, fermentum augue a, tincidunt mi. bedrijfsvoering Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis egestas. Pellentesque dictum elit a nibh blandit, at congue nibh feugiat. Etiam augue arcu, varius commodo tincidunt non, viverra vestibulum mi. Curabitur pharetra fringilla imperdiet. Aenean vitae massa pellentesque, mattis elit a, sagittis nunc. Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis egestas. Sed ultricies mi lobortis arcu pellentesque sodales. Curabitur eu est turpis. Nulla ut convallis nunc. Vestibulum pretium, nisi eget iaculis sollicitudin, lacus dui vestibulum dui, et aliquet eros sem vitae magna. Nam porta pharetra pharetra. Vestibulum ultrices diam a orci gravida, a molestie enim tristique. Donec sed ligula vel augue consectetur vestibulum. Proin turpis mauris, convallis sit amet lorem quis, scelerisque tempus libero. Ut facilisis, lorem at tincidunt sagittis, velit quam rhoncus elit, ut tincidunt ante sapien id dolor. Quisque non dolor lacus. algemeen financieel beleid Nunc vestibulum ipsum elit, sit amet condimentum mi ornare ut. Phasellus dictum ut neque a commodo. Morbi dapibus viverra eros vel elementum. Praesent libero magna, pellentesque at imperdiet sed, euismod at quam. Phasellus vel arcu nisl. Sed consequat felis eget facilisis vehicula. Pellentesque id ipsum at dui tempor porta vel ac nulla. Sed pellentesque fermentum augue, nec placerat mauris. Curabitur non ultricies turpis, id luctus libero. Vestibulum tristique, mi non congue malesuada, tortor. Nunc et dapibus ipsum. Integer vitae hendrerit risus, vitae tincidunt felis. Aliquam nec pellentesque, rutrum euismod leo. vastgoed en grondbedrijf Donec tristique augue id enim sodales congue. In hac habitasse platea dictumst. Etiam faucibus leo eget justo consequat sollicitudin. Duis placerat risus lacus, ac porttitor nibh adipiscing sed. Nunc volutpat varius adipiscing. Aliquam eget aliquet tellus, non mattis tellus. In at vulputate ligula, a scelerisque enim. Sed sollicitudin eu nibh at sodales. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Integer vehicula a enim sed elementum. Praesent volutpat id metus malesuada commodo. Ut at odio iaculis lectus luctus accumsan quis a sem. Cras blandit vehicula ipsum id imperdiet. - verantwoording - Wij zijn verantwoordelijk voor gezonde financiën en verbinden onze ambities strak aan de benodigde financiering! terug begroting Assen 2015 > algemeen > hoofdlijnen > 2. bestuurlijke hoofdlijn verder }
- pagina 8 van 27 - hoofdlijnen 3 financiële hoofdlijn huishoudboekje gemeente Assen: gezond en ambitieus De programmabegroting en het meerjarenperspectief zijn - net als voorgaande jaren - sluitend. En dat was een fikse uitdaging. De wankele economie en het nieuwe collegeprogramma en het bijbehorend huishoudboekje bieden financiële uitdagingen en ook kansen. algemeen Etiam tincidunt enim ante, tempus hendrerit eros pulvinar eu. Mauris tincidunt egestas erat sed accumsan. Maecenas sollicitudin, ipsum id pulvinar imperdiet, metus est imperdiet enim, vitae elementum ante elit at orci. Nulla, quis aliquet orci porta vel. Etiam venenatis tortor rutrum, tincidunt neque et, accumsan lectus. Curabitur rhoncus arcu ut tempor porttitor. Sed blandit ligula ac porttitor mattis. verdeling middelen programmabegroting Assen 2015 divident, aandelen, rente wonen in Assen reserves werken in Assen grondexploitatie meedoen in Assen overige inkomsten belastingen inkomsten xxx miljoen uitgaven xxx miljoen aantrekkelijk Assen samen werken aan Assen gemeentefonds bedrijfsvoering doeluitkering vastgoed en grondbedrijf algemeen financieel beleid verbinding Nederlandse economie Het Centraal Bureau voor de Statistiek, het Centraal Planbureau en de Nederlandsche Bank verwachten weliswaar dat de economie in 2015 sterker zal groeine, de Nederlandse economie kromp in het eerste kwartaal van 2014 nog wel met 0,6 procent ten opzichte van een kwartaal eerder. Het herstel van de woningmarkt zet door. Onzeker is hoe de werkgelegenheid zich ontwikkelt, vooruitzichten in de bouw- en uitzendsector zijn goed. Nota bene: ook hier zal in de echte programmabegroting andere tekst staan. terug begroting Assen 2015 > algemeen > hoofdlijnen > 3 financiële hoofdlijn verder }
- pagina 9 van 27 - beleidsvoorstellen 2015-2018 uitvoering collegeprogramma In id volutpat dolor. Sed at eros diam. Aenean congue massa ut nisl auctor vestibulum. In vel scelerisque enim. Nullam neque est, vestibulum quis enim ut, accumsan tincidunt massa. Proin sed nisi augue. Aliquam et dui eget mi aliquet dictum. bezuinigingen Etiam tincidunt enim ante, tempus hendrerit eros pulvinar eu. Mauris tincidunt egestas erat sed accumsan. Maecenas sollicitudin, ipsum id pulvinar imperdiet, metus est imperdiet enim, vitae elementum ante elit at orci. Vivamus accumsan mi eget leo tincidunt consectetur. Suspendisse nec vulputate turpis. Mauris nec sapien dolor. Praesent auctor, nisl ut venenatis laoreet, nisi felis aliquam lorem, eget commodo nulla velit luctus enim. Sed dolor velit, sagittis dictum ligula sed, consectetur sodales quam. Quisque vel venenatis sem. In laoreet augue nisl, eu gravida leo dictum quis. autonome ontwikkelingen Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis egestas. Aliquam iaculis pharetra erat at mattis. Mauris a eros et sem sodales pulvinar ut a odio. Ut et metus id magna tempor sodales. Nulla felis quam, vestibulum quis erat in, aliquam consectetur ligula. Pellentesque malesuada eros ut metus lobortis faucibus. Nam congue suscipit ipsum eu elementum. meerjarenprognose congue rhoncus nulla Pellentesque tincidunt purus vel velit porta, eu commodo est pellentesque. Proin at tellus in risus placerat rutrum. Curabitur at velit venenatis, dignissim lacus sed, egestas orci. Ut pharetra eu libero vel suscipit. Etiam sit amet urna non leo fermentum hendrerit at at ligula. Integer ut ornare quam. Nam molestie accumsan lectus, vel ultrices lectus sit amet. Donec congue rhoncus nulla, non placerat arcu elementum vitae. Suspendisse molestie quam vel vestibulum ornare. Nulla commodo leo sem, non lobortis justo dapibus ut. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos himenaeos. beleidsknelpunten fringilla nisi arcu In ut feugiat erat. Proin vehicula, urna ac dignissim pretium, nunc augue lobortis felis, nec porta erat enim sit amet arcu. Duis dolor purus, eleifend in sem et, fringilla rhoncus risus. Morbi viverra egestas ante ac scelerisque. Vivamus sodales risus at orci imperdiet consequat. Proin malesuada eros non nisi pretium, sed mollis elit gravida. Praesent sed sagittis mi. dekkingsplan 2015-2018 Nulla sed nibh urna. Duis lobortis dignissim risus, vitae sollicitudin ante faucibus at. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos himenaeos. Curabitur at velit venenatis, dignissim lacus sed, egestas orci. Morbi in leo tortor. Cras eget quam nibh. Vivamus in laoreet tortor. Nullam eu lectus enim. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Phasellus velit mi, pretium non ornare ac, pulvinar sed magna. Nullam eget metus diam. Nam gravida vestibulum diam, non tristique nibh imperdiet a. Proin in nisl urna. Morbi tincidunt pretium nunc, nec lobortis nisi consequat at. Aliquam sodales, sapien vitae. terug begroting Assen 2015 > algemeen > hoofdlijnen > 3 financiële hoofdlijn verder }
- pagina 10 van 27 - tab beleid programma s 1 wonen in Assen 2 werken in Assen 3 meedoen in Assen 4 aantrekkelijk Assen 5 samen werken aan Assen 6 bedrijfsvoering 7 vastgoed en grondbedrijf 8 algemeen financieel beleid terug begroting Assen 2015 > tab beleid > programma s verder }
- pagina 11 van 27 - programma 1 wonen in Assen beleid We beschermen onze kernkwaliteit als stad in het groen, met haar bijzondere karakter als het gaat om ruimte, leefbaarheid en bereikbaarheid. De situatie op de woningmarkt is de afgelopen vijf jaar sterk veranderd en er zijn ingrijpende wijzigingen in het rijksbeleid aan de orde. We werken aan het dynamisch Aanvalsplan woningbouw en staan open voor creatieve stimuleringsmaatregelen. In het kader van Niet zorgen voor, maar zorgen dat krijgen mantelzorgers die op hun kavel willen (ver)bouwen hiervoor alle ruimte. We willen een ambitieuze, groene gemeente zijn die duurzaam bouwt en actief zonne-energie stimuleert. Kansen, bijvoorbeeld door het betalen van woningrenovatie uit energiebesparing, worden benut. We geven een duurzaam voorbeeld door het plaatsen van zonnepanelen en energiezuinige verlichting. details programma wonen in Assen collegethema s 2014-2018 ü woningbouw, woonplan en ruimtelijke ordening ü openbare ruimte ü bereikbaarheid, verkeer en vervoer ü duurzaamheid interne links verdieping binnen deze programmabegroting - mijn Assen - } beleid: paragraaf kapitaalgoederen, onderdeel overige infrastructuur financieel: analyse op productniveau Assen is een aantrekkelijke stad om te wonen, te werken en te verblijven en dat willen wij versterken. externe links verder lezen, ga naar documenten, bijlagen, url s } collegeprogramma 2014-2018 } } raadsdocumenten over bouwen en wonen raadsdocumenten over duurzaamheid indicatoren naar dummy voorstel interactief rapport online terug begroting Assen 2015 > beleid > programma s > 1 wonen in Assen verder }
- pagina 12 van 27 - wat willen we bereiken wat doen we daarvoor woningbouw, woonplan en ruimtelijke ordening stimuleren van de woningmarkt: aanvalsplan woningbouw Het is van belang dat onze huidige en toekomstige inwoners prettig wonen in Assen. Daarvoor willen we een evenwichtige programmering van bouwen op inbreidings- en uitbreidingslocaties en inzet op kwaliteitsverbeteringen in de bestaande woningvoorraad en woonomgeving. We willen ons woonbeleid en afspraken met woningcorporaties actualiseren. Om onze groeiambitie en regionale afspraken te realiseren zetten we in op een jaarlijkse woningproductie van circa 300 woningen en een gevarieerd woningaanbod dat tegemoet komt aan de vraag. De woningmarkt vertoont tekenen van herstel maar heeft nog steeds impulsen nodig. Daarom willen we de groei van het woningaanbod faciliteren en vol inzetten op stimulering van de woonvraag. Met een aangepaste ontwikkelstrategie willen we hier optimaal op inspelen. We gaan het woonplan in 2015 actualiseren en op grond hiervan maken we nieuwe prestatieafspraken met de woningcorporaties. Mede op basis van een nieuw woonplan maken we een evenwichtige planning en programmering van woningbouwontwikkelingen. We pakken de stimulering van de woningmarkt op door het aanvalsplan wonen uit te voeren en gaan op zoek naar mogelijke aanvullende creatieve maatregelen om de markt verder te stimuleren. Hierbij valt onder andere te denken aan het actiever benaderen van beleggers. We willen een evenwicht in nieuwbouw tussen inbreidings- en uitbreidingslocaties. Hiervoor willen we bij Kloosterveen II en III starten op de delen die al in bezit van de gemeente zijn. Ook gaan we meer inzetten op nieuwe stijlen van gebiedsontwikkeling. Daarvoor willen we naar een open planproces met ruimte voor vele kleine en grote partijen. Het Havenkwartier pakken we op als voorbeeldproject voor gebiedsontwikkeling nieuwe stijl. We blijven het opstellen van bestemmingsplannen eenvoudig en efficiënt inrichten. We gaan onze nietwettelijke taken op het gebied van ruimtelijke ordening heroverwegen. Het ingestoken traject van de actualisatie van de Structuurvisie zal lean worden georganiseerd: de focus wordt gelegd op een efficiënter proces gericht op de vereiste onderdelen. De financiële bijdrage aan de samenwerking Regio Groningen Assen wordt beperkt door omschakeling naar een netwerkorganisatie met een kleiner programmabureau.. terug begroting Assen 2015 > beleid > programma s > 1 wonen in Assen verder }
- pagina 13 van 27 - wat willen we bereiken wat doen we daarvoor woningbouw, woonplan en ruimtelijke ordening niet zorgen voor maar zorgen dat We bieden zoveel mogelijk ruimte aan nieuwe initiatieven. Waar nodig passen we regels aan of schaffen we ze af. Met behulp van de wijziging van het Besluit Omgevingsrecht ten aanzien van vergunningsvrij bouwen (najaar 2014) geven we mantelzorgers meer ruimte om op hun kavel te (ver)bouwen. We geven zoveel mogelijk ruimte aan nieuwe initiatieven. Dit doen we door minder (bestemmingsplan)regels, het versoepelen van regelgeving en door het starten met een pilot flexibele aansluiting aanbod/vraag voor het bedrijventerrein Messchenveld. Tegelijkertijd zetten we in op een goede begeleiding en stimulering van nieuwe initiatieven. Dit vraagt om een heroriëntatie binnen de organisatie. We versoberen de bestaande regeling voor het beheer van monumenten in de verwachting dat dit niet zal leiden tot een kwaliteitsvermindering. openbare ruimte budgetten slim inzetten en een aantrekkelijke binnenstad We zetten in op een goed ingerichte en verzorgde openbare ruimte. Dit levert een grote bijdrage aan de aantrekkelijkheid van de stad. Participatie vraagt om een andere houding van inwoners en het lokale bestuur. We gaan de budgetten voor het beheer van de openbare ruimte slimmer inzetten met specifieke aandacht voor de binnenstad. We blijven werken aan natuurontwikkeling. Nieuwe ontwikkelingen mogen niet ten koste gaan van groene gebieden en water. Het beheer is gericht op een schone, hele en veilige openbare ruimte volgens de bestuurlijk vastgestelde beeldkwaliteitsniveaus. Als gevolg van de noodzaak om te bezuinigen zal de beeldkwaliteit naar beneden worden bijgesteld met blijvende aandacht voor de binnenstad. Het wordt gedifferentieerd verlaagd. Dit heeft een relatie met de aantrekkelijkheid en leefbaarheid van woonwijken. Het beheer en de verzorging van de openbare ruimte wordt meer gericht op het minder of anders doen. Onderzocht wordt of kapitaalintensieve onderdelen anders gefinancierd of verzelfstandigd kunnen worden en arbeidsintensieve werkzaamheden uitgevoerd kunnen worden door meewerkers. Dit in relatie met de Participatiewet. Objecten in de openbare ruimte worden bij einde levensduur niet meer vanzelfsprekend vernieuwd of vervangen. We denken hierbij aan bijvoorbeeld speeltoestellen en straatmeubilair. terug begroting Assen 2015 > beleid > programma s > 1 wonen in Assen verder }
- pagina 14 van 27 - wat willen we bereiken wat doen we daarvoor openbare ruimte beheerbudgetten slim inzetten en een aantrekkelijke binnenstad vervolg openbare ruimte Het beheer zal in de toekomst meer gericht zijn op risico-gestuurd beheer. We verkennen de mogelijkheden van nieuwe vormen van samenwerking, financiële arrangementen en maatschappelijk aanbesteden. We gaan de beperkte budgetten nog slimmer inzetten, met specifieke aandacht voor de binnenstad. Daarbij is de inzet van inwoners en andere partijen onontbeerlijk, we streven naar voldoende werkaanbod voor meewerkers. Groot onderhoud wordt alleen uitgevoerd op het moment dat de veiligheid niet meer is gewaarborgd, kapitaalverlies dreigt of wanneer bij de uitvoering samengewerkt kan worden met andere partijen of projecten (werk met werk maken). naar paragraaf onderhoud kapitaalgoederen, onderdeel overige infrastructuur bereikbaarheid, verkeer en vervoer bereikbaarheid van Assen garanderen We willen de bereikbaarheid van Assen garanderen door in te zetten op het in stand houden en beter benutten van de bestaande voorzieningen en infrastructuur. Door de uitvoering van het programma FlorijnAs is de grootste (toekomstige) mobiliteitsopgave in de stad opgelost. Beter benutten van onze bestaande infrastructuur via sensortechnologie maakt dat we minder nieuwe infrastructuur hoeven aan te leggen. Het komende jaar richten we ons nog op het opstellen van de nota mobiliteit. Het garanderen van de bereikbaarheid van Assen zal vooral gericht zijn op het in stand houden van de bestaande voorzieningen en het beter benutten hiervan. We overwegen onze inzet op gedragsbeïnvloeding van het verkeer te beperken. terug begroting Assen 2015 > beleid > programma s > 1 wonen in Assen verder }
- pagina 15 van 27 - wat willen we bereiken wat doen we daarvoor bereikbaarheid, verkeer en vervoer (vervolg) fietsnetwerk Assen op orde Het fietsnetwerk in Assen is voor een groot deel op orde. Onze inzet richt zich op het in stand houden en waar mogelijk optimaliseren ervan. Daarnaast willen we de fietsbereikbaarheid van Assen verbeteren. Beter benutten van onze bestaande infrastructuur via sensortechnologie maakt dat we minder nieuwe infrastructuur hoeven aan te leggen. Om de fietsbereikbaarheid te verbeteren verkennen we de kansen van een fietssnelweg van Assen naar Groningen langs het Noord-Willemkanaal samen met de provincie Drenthe.. slim combineren openbaar vervoer in Assen noodzakelijk Bij het openbaar vervoer richten wij ons op instandhouding van een goede binnenstedelijke OV-voorziening, al dan niet in combinatie met een efficiënt doelgroepenvervoer. De decentralisatie van het AWBZvervoer naar de gemeente per 1 januari 2015 maakt slimme combinaties noodzakelijk. Door slimme verbindingen te maken met bestaande vervoersvormen (dagbesteding, WMO, servicebussen) kan de bereikbaarheid voor wijken en doelgroepen overeind blijven. Zo willen we de decentralisatie van AWBZ-vervoer innovatief aanbesteden. Slim combineren wordt een noodzaak nu het OV-bureau Groningen Assen verder bezuinigt en van het stedelijk vervoer waarschijnlijk een stedelijke verantwoordelijkheid gaat maken. duurzaamheid kansen benutten, duurzaam ontwikkelen actief stimuleren op alle fronten We willen een ambitieuze, groene gemeente zijn die duurzaam ontwikkelt, bouwt en actief de toepassing van onder andere zonne-energie stimuleert. De omslag naar duurzame energie is ingezet en wij verwachten dat deze verduurzaming de komende jaren verder groeit. Wij zien hier kansen. In het nieuwe woonplan werken we het thema energiebesparing en decentrale opwekking in relatie tot het wonen uit. We participeren in de discussies over de energietransitie. Dit doen we onder andere in het kader van de Noordelijke Energieagenda (SWITCH). Op basis van de energiepotentiekaart gaan we de mogelijkheden voor vormen van duurzame energie, zoals windmolens nabij het TT-circuit of langs de A28, verder onderzoeken. We ondersteunen initiatieven voor decentrale opwekking van duurzame energie en spelen daarbij zo nodig een regisserende rol. We continueren het duurzaamheidsfonds en zetten dit onder andere in om particuliere initiatieven te ondersteunen. Hiermee willen we een veelvoud aan investeringen in duurzaamheid ontlokken. terug begroting Assen 2015 > beleid > programma s > 1 wonen in Assen verder }
- pagina 16 van 27 - wat willen we bereiken wat doen we daarvoor duurzaamheid (vervolg) energiebesparing maakt renoveren mogelijk Energiebesparing en decentrale opwekking van energie is gericht op kwaliteitsverbetering van woningen en het betaalbaar houden van de totale woonlasten. We spelen in op kansen bij de omslag naar duurzame energie. De mogelijkheid om woningrenovatie te betalen uit energiebesparingen is een kans die we onder andere via uitrol van de pilot Nul op de meter in De Lariks zullen benutten. van afval naar herbruikbare grondstoffen Bij afval gaan we niet langer uit van afval, maar van grondstoffen die steeds beter hergebruikt kunnen worden. We gaan het scheiden van afvalstromen verder ontwikkelen naar maximaal 30 kg restafval per inwoner per jaar in 2025. Dit doen we onder andere door containermanagement, meer afvalscheiding bij hoogbouw en een pilot met omgekeerd inzamelen. gemeente Assen geeft het goede voorbeeld We geven zelf het goede voorbeeld door onze eigen gebouwen te verduurzamen. We stimuleren onze partners en particulieren om duurzaam te (ver)bouwen. We geven zelf het goede voorbeeld door onze eigen gebouwen te verduurzamen, bijvoorbeeld door zonnepanelen te plaatsen. We verminderen het aantal lichtpunten en vervangen deze door energiezuinige en slimme verlichting. terug begroting Assen 2015 > beleid > programma s > 1 wonen in Assen verder }
- pagina 17 van 27 - wat kost het wonen in Assen programmabegroting 2015 (bedragen x 1.000) beleidstheme lasten baten saldo mutatie reserves resultaat woningbouw, woonplan en RO xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx openbare ruimte xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx bereikbaarheid, verkeer en vervoer xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx duurzaamheid xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx programmatotaal xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx wonen in Assen meerjarenbegroting (bedragen x 1.000) rekening 2013 begroting 2014 begroting 2015 begroting 2016 begroting 2017 begroting 2018 lasten xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx baten xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx saldo xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx mutatie reserves xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx resultaat xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx xxx.xxx terug begroting Assen 2015 > beleid > programma s > 1 wonen in Assen verder }
- pagina 18 van 27 - wat kost het middeleninzet wonen in Assen Analyse gebaseerd op verschil in beleid, niet op kostensoorten. Wij werken aan het definitief bepalen van de middeleninzet per programma en de achterliggende analyse. De bedragen en teksten worden in de definitieve begrotingsstukken gepresenteerd. Hierna voor nu dus nog even de bekende lorum ipsum voorbeeldalinea s. ambities en bezuinigingen aliquam a euismod nunc } Nullam ultrices luctus massa. Aenean gravida nisi nec libero venenatis pulvinar. } Ut dictum, nibh vel porta lobortis, urna justo bibendum ante, eget eleifend neque arcu sit amet sem. } In aliquet massa vel quam placerat, venenatis porttitor leo sodales. Quisque facilisis. Fusce elementum condimentum est sed luctus. Duis adipiscing, justo sit amet vulputate dictum, nisl diam egestas augue, vel viverra neque turpis eget odio. Duis faucibus a risus id tempus. Vestibulum sollicitudin, neque posuere pretium laoreet. Aenean id sem id nibh molestie luctus at id odio. Nam non pharetra dui. vivamus in erat ut urna Vivamus accumsan mi eget leo tincidunt consectetur. Suspendisse nec vulputate turpis. Mauris nec sapien dolor. Praesent auctor, nisl ut venenatis laoreet, nisi felis aliquam lorem, Aliquam lectus nulla, hendrerit eu nunc eu, pretium egestas arcu. Curabitur dapibus libero. Sed aliquet mi diam, tristique condimentum mauris scelerisque vitae. Duis faucibus a risus id tempus. Vestibulum sollicitudin, neque posuere pretium laoreet, Curabitur rhoncus massa non leo lobortis, at dignissim mi venena. volume- en prijsontwikkeling Aenean posuere, tortor sed cursus feugiat, nunc augue blandit nunc, eu sollicitudin urna dolor sagittis lacus. Donec elit libero, sodales nec, volutpat a, suscipit non, turpis. Nullam sagittis. Suspendisse pulvinar, augue ac venenatis condimentum, sem libero volutpat nibh. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae. Aenean id sem id nibh molestie luctus at id odio. Nam non pharetra dui. Proin pretium sit amet tellus sit amet laoreet. Pellentesque iacu. autonome externe ontwikkeling Proin pretium sit amet tellus sit amet laoreet. Aenean pulvinar sem vel urna tristique condimentum. Praesent ut ligula non mi varius sagittis. Cras sagittis. Praesent ac sem eget est egestas volutpat. Vivamus consectetuer hendrerit lacus. Cras non dolor. Vivamus in erat ut urna cursus vestibulum. Fusce commodo aliquam arcu. naar financiële analyse programma wonen in Assen terug begroting Assen 2015 > beleid > programma s > 1 wonen in Assen verder }
- pagina 19 van 27 - indicatoren via Assen in cijfers Hier geen statische tabel, maar een dynamische koppeling naar het Assen in cijfers programmarapport indicatoren online'. Bezoekers kunnen zonder restricties alle historische informatie en prognoses raadplegen, personaliseren en opslaan. Wij zullen in de programmabegroting 2015 per beleidsprogramma een koppeling naar het online programmarapport opnemen. Hierin worden de gegevens en prognoses die indicatief zijn voor de nieuwe programmaindeling conform het collegeprogramma 2014-2018 opgenomen. De tabel in het rapport wordt geïllustreerd met relevante grafieken. Aan het rapport per beleidsprogramma wordt op het moment dat dit raadsvoorstel aan de orde is nog gewerkt. Het dynamische programmarapport zal dus nog worden aangepast en de hierna volgende tabel vervangen. terug begroting Assen 2015 > beleid > programma s > 1 wonen in Assen verder }
- pagina 20 van 27 - tab beleid paragrafen 1. lokale heffingen 2. weerstandsvermogen en risicobeheersing 3. onderhoud kapitaalgoederen 4. financiering 5. bedrijfsvoering 6. verbonden partijen 7. grondbeleid terug begroting Assen 2015 > tab beleid > paragrafen verder }
- pagina 21 van 27 - paragraaf 3 onderhoud kapitaalgoederen beleid Een onderhouden stad is een aantrekkelijke stad. Als gemeente hebben wij duurzame middelen nodig om goederen en diensten aan inwoners te kunnen leveren. Kapitaalgoederen zoals wegen, riolering, water, groen en gebouwen, hebben onderhoud nodig. Deze paragraaf geeft inzicht in de beleidskaders voor de instandhouding van kapitaalgoederen en de financiële consequenties hiervan. opbouw Kapitaalgoederen zijn verdeeld in de categorieën: } begraven } groen } riolering en water } overige infrastructuur } wegen Per categorie is de indeling steeds als volgt: - wat willen we bereiken - wat doen we daarvoor - afwijkingen en risico s - wat kost het - beleidskaders - verbinding details paragraaf kapitaalgoederen algemene beleidskaders } } Raamnota Openbare Ruimte notitie IBOR - Integrale Beheer van de Openbare Ruimte - Assen revisie 2010 nota bene De overige beleidskaders zijn per categorie aangegeven in de paragraaf zelf. - mijn mooie stad is schoon, heel en veilig - Wij zetten de beheerbudgetten slim in, met extra aandacht voor de binnenstad. toelichting dummy Ten behoeve van het illustreren van deze dummy hierna alleen een voorbeeld van het onderdeel overige infrastructuur. In de echte paragraaf kapitaalgoederen komen natuurlijk alle categorieën kapitaalgoederen aan bod. terug begroting Assen 2015 > beleid > paragrafen > 3 onderhoud kapitaalgoederen verder }
- pagina 22 van 27 - overige infrastructuur wat willen we bereiken Wij willen een stad die schoon, heel en veilig is. Verkeersveiligheid, duurzaamheid, comfort en beeldkwaliteit willen we behouden. wat doen we daarvoor Het reguliere onderhoud wordt uitgevoerd op basis van IBOR integraal beheer openbare ruimte standaarden. Voor het centrum, winkelcentra in de wijken en de entrees van Assen hanteren we een hoog onderhoudsniveau. Andere structurele elementen, het buitengebied en de wijken worden op basisniveau onderhouden. De prioritering van projecten vanuit einde levensduur, maatschappelijke vragen of functiewijzigingen is dynamisch, wij maken steeds een integrale afweging. Continue monitoring stelt ons in staat om de planning voor de komende vier tot zes jaar tijdig bij te sturen. } Beheerplannen geven inzicht in de werkwijze en financiering van het dagelijks onderhoud. } De voorzieningen voor groot onderhoud en vervanging van Kunstwerken en Verkeersregelingen zijn voldoende. } Wij kiezen voor grootschalige vervanging van openbare verlichting. afwijkingen en risico s In het kader van de bezuinigingen op Schoon, Heel en Veilig hebben we groot onderhoud soms weloverwogen uitgesteld. Indien de verzorging van de openbare ruimte hierdoor op onderdelen toch onvoldoende zou zijn, kunnen incidenteel extra middelen worden ingezet. wat kost het middeleninzet openbare ruimte programmabegroting 2015 (bedragen * 1.000) onderdeel realisatie 2013 begroting 2014 begroting 2015 begroting 2016 begroting 2017 begroting 2018 schoonhouden openbare ruimte xxx xxx xxx xxx xxx xxx openbare verlichting xxx xxx xxx xxx xxx xxx kunstwerken xxx xxx xxx xxx xxx xxx verkeersregelingen xxx xxx xxx xxx xxx xxx bermen xxx xxx xxx xxx xxx xxx klein straatmeubilair xxx xxx xxx xxx xxx xxx totaal xxx xxx xxx xxx xxx xxx beleidskaders } Beleidsplan openbare verlichting 2008 } Beheersplan kunstwerken 2011 } Beleidsplan graffiti en wildplakken 2011 } Beleids- en beheersplan verkeersregelinstallaties 2013 verbinding binnen programmabegroting naar beleidsdeel programma wonen in Assen, onderdeel openbare ruimte naar financieel deel middeleninzet op beleidsproduct verzorging infrastructuur terug begroting Assen 2015 > beleid > paragrafen > 3 onderhoud kapitaalgoederen verder }
- pagina 23 van 27 - tab financieel baten en lasten 1. overzicht per programma 2. algemene dekking 3. financiële toelichting 4. overzicht mutatie reserves 5. EMU saldo terug begroting Assen 2015 > tab financieel > baten en lasten verder }
- pagina 24 van 27 - baten en lasten 1 overzicht per programma financieel lasten en baten per beleidsproduct programmabegroting 2015 programma wonen in Assen (bedragen x 1.000) programma realisatie begroting meerjarenraming 2013 2014 2015 2016 2017 2018 ruimtelijke ordening xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx monumentenzorg xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx wonen xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx bouwzaken xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx wegbeheer xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx verzorging infrastructuur xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx groenbeheer xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx rioolbeheer en waterzuivering xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx begraven xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx beheer en exploitatie buitenruimte xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx verkeer xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx openbaar vervoer xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx milieubeleid xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx huishoudelijk afval xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx bedrijfsafval xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx totaal lasten xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx ruimtelijke ordening xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx monumentenzorg xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx wonen xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx bouwzaken xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx wegbeheer xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx verzorging infrastructuur xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx groenbeheer xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx rioolbeheer en waterzuivering xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx begraven xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx beheer en exploitatie buitenruimte xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx verkeer xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx openbaar vervoer xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx milieubeleid xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx huishoudelijk afval xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx bedrijfsafval xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx totaal lasten xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx programmaresultaat voor bestemming xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx storting reserves xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx beschikking reserves xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx programmaresultaat na bestemming xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx xx.xxx naar bijlage I detailtabel financiële raming en realisatie per product terug begroting Assen 2015 > financieel > baten en lasten > 1 overzicht per programma verder }
- pagina 25 van 27-1 wonen in Assen xxx.xxx V/N woningbouw en woonplan inclusief ruimelijke ordening xxx.xxx V/N Curabitur volutpat elit ligula, a pretium nisi interdum sed. Maecenas quis tellus commodo, tempor turpis vel, molestie nulla. Vivamus pretium quam vel mi dictum, a luctus sem suscipit. Nullam convallis tellus vel metus tincidunt pos. openbare ruimte xxx.xxx V/N Ut ut elit magna. Aliquam erat volutpat. Fusce venenatis augue quam. Morbi molestie lectus at elit volutpat, id aliquam nunc tincidunt. Integer ipsum, rhoncus sed ante in, cursus viverra nulla. bereikbaarbaarheid, verkeer en vervoer xxx.xxx V/N duurzaamheid xxx.xxx V/N Ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae; Sed congue ac lacus. Vivamus pretium quam vel mi dictum, a luctus sem suscipit. Nullam convallis tellus vel metus tincidunt posuere. Vestibulum aliquam purus consectetur pretium molestie. nota bene Enzovoort De echte programmabegroting gaat hier natuurlijk verder met de analyse op hoofdlijnen van de overige programma s. Om in de dummy verdieping en verbanden te demonstreren die door interne links ook wel ankers genoemd - binnen het document zelf zijn gelegd is in deze dummy enkel het financiele voorbeeld van het programma wonen in Assen opgenomen. Curabitur eu turpis lobortis, consectetur magna id, interdum leo. Morbi at malesuada erat. Nulla faucibus in elit vel lobortis. Vivamus consectetur varius mauris id egestas. Nulla at ipsum vitae justo mattis tristique. Vestibulum ante. terug begroting Assen 2015 > financieel > baten en lasten > 1 overzicht per programma verder }
- pagina 26 van 27 - tab addendum bijlagen I. financiële raming en realisatie per product II. kapitaallasten III. onderhandenwerk grondexploitaties terug begroting Assen 2015 > tab addendum > bijlagen verder }
- pagina 27 van 27 - bijlage I financiële raming en realisatie per product addendum producten wonen in Assen Deze pagina is opgenomen ten behoeve van het in de dummy demonstreren van verbanden binnen de programmabegroting. De gevulde bijlage met tabellen volgt in de echte programmabegroting. naar financieel hoofdstuk financiële analyse programma wonen in Assen terug begroting Assen 2015 > bijlage I > financiële raming en realisatie per product verder }