Basisondersteuning op de scholen van het samenwerkingsverband VO Regio Utrecht West Aangeboden door het bestuur van het samenwerkingsverband Regio Utrecht West ter instemming aan de MR en van de scholen behorend bij het samenwerkingsverband Regio Utrecht West Juni 2013 1
Inhoudsopgave BASISONDERSTEUNING 1 OP DE SCHOLEN VAN HET SAMENWERKINGSVERBAND 1 VO REGIO UTRECHT WEST 1 INLEIDING 3 BASISONDERSTEUNING 3 TOELICHTING BIJ ONDERSTEUNINGSPROFIEL 4 BASIS ONDERSTEUNINGSPROFIEL SAMENWERKINGSVERBAND VO REGIO UTRECHT WEST 7 1. SAMENWERKING MET OUDERS EN INFORMATIE NAAR DE OUDERS BIJ ZORGTOEWIJZING 7 2. ZORG VOOR EEN VEILIG SCHOOLKLIMAAT, ZOWEL VOOR LEERLINGEN ALS VOOR MEDEWERKERS 7 3. (ORTHO)PEDAGOGISCHE EN/OF ORTHODIDACTISCHE PROGRAMMA S EN METHODIEKEN, DIE GERICHT ZIJN OP SOCIALE VEILIGHEID EN COGNITIEVE ONTWIKKELING EN ONDERSTEUNING 8 4. PREVENTIEVE ONDERSTEUNING EN CURATIEVE ZORG DIE DE SCHOOL (SAMEN MET PARTNERS) KAN BIEDEN 9 5. DIFFERENTIATIE 10 6. WIJZE VAN OVERDRACHT 11 7. REGISTRATIE IN EEN LEERLINGVOLGSYSTEEM 11 8. FYSIEKE TOEGANKELIJKHEID VAN SCHOOLGEBOUWEN, AANGEPASTE WERK- EN INSTRUCTIERUIMTES 12 9. EEN PROTOCOL VOOR VERPLEEGKUNDIGE EN MEDISCHE HANDELINGEN 12 BEGRIPPENLIJST 13 2
Inleiding Het verzorgen van een dekkend aanbod van onderwijsondersteuning in de regio voor alle leerlingen, door de besturen binnen ons samenwerkingsverband, is de kern van het nieuwe onderwijsstelsel Passend Onderwijs vanaf 2014. Hierbij is het streven dat leerlingen - al dan niet met extra ondersteuning - een ononderbroken ontwikkelingsproces kunnen doormaken. De mogelijkheden, de onderwijsbehoeften en het ontwikkelperspectief van de leerling staan hierbij centraal. Handelingsgericht denken, werken en handelen vormt hiervan de basis: wat heeft de leerling nodig? hoe kan dat worden georganiseerd? wie zijn daarvoor nodig? De wet Passend Onderwijs onderscheidt twee verplichte documenten: het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband en het ondersteuningsprofiel van de scholen. In het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband stelt het samenwerkingsverband een niveau van basisondersteuning vast, zodat ouders weten wat zij ten minste van iedere school in de regio mogen verwachten. In het schoolondersteuningsprofiel staat een beschrijving van de voorzieningen die daarnaast op de individuele school zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning behoeven. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling dat het ondersteuningsprofiel een tweede zorgplan van de school wordt. Voor gedetailleerde beschrijvingen van de uitwerking van bepaalde ondersteuningsaspecten wordt verwezen naar het ondersteuningsprofiel van de scholen, dat ouders en andere belanghebbenden op de website van de scholen kunnen vinden. Basisondersteuning Dit is het geheel van preventieve en lichte curatieve interventies die binnen de onderwijsondersteuningsstructuur van alle scholen binnen het samenwerkingsverband planmatig en op een overeengekomen kwaliteitsniveau, eventueel in samenwerking met ketenpartners, worden uitgevoerd. Deze interventies worden op de school uitgevoerd, onder regie en verantwoordelijkheid van de school. Voor de kwaliteit van de uitvoering van de ondersteuning zijn de schoolbesturen verantwoordelijk. Het is tevens onderdeel van het Toezichtskader van de Inspectie van het Onderwijs. Het uitgangspunt binnen het samenwerkingsverband Regio Utrecht West is dat de middelen, die bedoeld zijn voor ondersteuning van leerlingen, ook daadwerkelijk worden ingezet voor de ondersteuning van leerlingen. De school, locatie of afdeling legt daarover verantwoording af door de inzet van deze middelen zichtbaar te maken in de begroting, het jaarverslag en het resultatenoverzicht. Voor alle vormen van onderwijsondersteuning die de basisondersteuning overstijgen wordt het begrip extra onderwijsondersteuning gehanteerd (voorheen ook breedtezorg genoemd). Klachten over de ondersteuning van leerlingen kunnen worden ingediend conform de klachtenregeling van de afzonderlijke scholen; geschillen lopen via de klachtenregeling van de verschillende scholen dan wel de landelijke geschillen regeling. Elke afzonderlijke school heeft een ondersteuningsprofiel. Dit profiel is gemaakt vanuit het perspectief van de leerling, zijn/haar onderwijs- en ondersteuningsbehoefte, volgens het basisprincipe Toewijzen Volgens Onderwijsbehoefte (TVO). In het ondersteuningsprofiel wordt aangegeven: 3
expertise van het (ondersteunings)team voor wat betreft preventieve en lichte curatieve interventies, o.a. - opzet en reikwijdte van de ondersteuningsstructuur (hieronder valt ook de eigen invulling van de school van de interventies en voorzieningen in de basisondersteuning, die de beschrijving onder de kopjes basisondersteuning VO Regio Utrecht West overstijgt of daarvan afwijkt) - speciale onderwijsconcepten - speciale groepen of arrangementen binnen de school - hoe de school handelt bij signalen of problemen van leerlingen - hoe en wanneer de school andere trajecten inzet - professionele informatie-uitwisseling (privacy) hoe specifieke expertise van samenwerkende scholen wordt benut met welke ketenpartners de school samenwerkt afspraken met de gemeente over uitvoering van jeugdgerelateerde zorgtaken Toelichting bij ondersteuningsprofiel Het ondersteuningsprofiel van de scholen wordt effectief op 1 augustus 2014. Het profiel beschrijft de stand van zaken op die datum. Onder het kopje Basisondersteuning VO Regio Utrecht West staat wat elke school binnen ons samenwerkingsverband op 1 augustus 2014 moet aanbieden. De hierin genoemde onderwerpen komen uit het Referentiekader 1. In het ondersteuningsprofiel van de school beschrijft de school wat zij biedt naast de voor alle scholen geldende basisondersteuning. Vervolgens wordt bij In ontwikkeling is uiteengezet aan welke elementen van de basisondersteuning op alle scholen gewerkt wordt. Ten slotte worden in casu gezamenlijke ambities geformuleerd. Deze ambities komen terug in de beleidsagenda van het samenwerkingsverband. Het samenwerkingsverband maakt een schematisch overzicht van het ondersteuningsaanbod van de scholen op basis van de afzonderlijke ondersteuningsprofielen. Zo kunnen ouders in een oogopslag zien waar zij terecht kunnen als hun kind een specifieke ondersteuningsvraag heeft. Elke vier jaar worden het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband vernieuwd en de onderwijsprofielen van de scholen bijgesteld. 1 Referentiekader Passend Onderwijs, opgesteld door PO-raad, VO-raad, AOC Raad, MBO raad, januari 2013 4
Ondersteuningsprofiel VeenLanden College participerend in het samenwerkingsverband VO Regio Utrecht West Naam school: VeenLanden College Adres: Diamant 9 te Mijdrecht Telefoon: 0297-283459 Naam en functie van de invuller: Heske de Jong, Jannetje ter Punt Onderwijstypen: mavo, havo, atheneum Aantal leerlingen bij benadering: 1800 Visie op het pedagogisch-didactisch klimaat (korte samenvatting): Een visie op onderwijzen en leren Het VLC wil inspelen op de basisbehoeften van leerlingen. Een veilige leeromgeving, de mogelijkheden om zelf keuzes te maken, je gezien en gehoord te voelen en anderen laten zien dat je wat kan, bevorderen het leren. Binnen deze pedagogische setting wil het VLC leerlingen opvoeden tot het nemen van verantwoordelijkheid, hen voorbereiden op de maatschappij en hen kansen geven zich te ontplooien. Leerlingen leren door te denken en te doen, door actief met de lesstof om te gaan en samen te werken met anderen. De leraar structureert de leersituatie voor leerlingen. Hij laat hen samenwerken, hij biedt de lesstof contextrijk aan, legt dwarsverbanden en sluit aan op hun leefwereld en de aanwezige voorkennis. We streven ernaar om van het leren op school meer te maken dan alleen het volgen van lessen. We stimuleren leerlingen mee te doen met onze activiteiten op het gebied van cultuur en sport. De visie in de praktijk Het VLC hanteert steeds meer onderwijsvormen die ruimte bieden voor een grotere mate van zelfstandigheid van die leerlingen. Door leerlingen sterker uit te dagen en door te appelleren aan hun nieuwsgierigheid, verantwoordelijkheidsgevoel en eigen interesses, wordt getracht hun intrinsieke motivatie te versterken. Het motto het VLC daagt je uit krijgt een praktische uitwerking in (vakoverstijgende) projecten, zelfstandige opdrachten, excursies e.d., maar ook in klassikale lessen zijn er volop mogelijkheden om een actieve deelname van de leerlingen aan het leerproces te realiseren. Klassikaal onderwijs wil niet zeggen dat wordt uitgegaan van een voor iedere leerling gelijk en identiek verlopend leerproces. De docent heeft vakinhoudelijke kennis en is ook in staat zijn didactiek te variëren door andere vormen van instructie, uitleg en ondersteuning. Voorts verwachten we van docenten dat ze een adequaat klassenmanagement hebben, hoge verwachtingen van de leerlingen uitspreken, hun lessen goed structureren en hun leerlingen stimuleren en uitdagen om zelfstandig aan de slag te gaan. Voorts wordt aandacht geschonken aan doorlopende leerlijnen. Er moet een zorgvuldige vakinhoudelijke opbouw zijn over de leerjaren heen, maar ook een opbouw in wat je verwacht van leerlingen aan zelfstandigheid. Dat begint in de brugklassen en mondt uiteindelijk uit in de sector- of profielwerkstukken in de examenklassen. 5
Visie op extra begeleiding Soms hebben leerlingen extra begeleiding nodig om zich te ontwikkelen. Onder begeleiding verstaat het VLC: het scheppen van voorwaarden en ondernemen van activiteiten die erop gericht zijn dat leerlingen, zowel individueel als in groepsverband optimaal functioneren binnen het aanbod van de school. Om de leerlingenzorg en de verwijzing naar buitenschoolse zorg goed op elkaar af te stemmen en te combineren heeft het VLC een zorgcoördinator aangesteld. Duidelijk beleid, dat is uitgewerkt in heldere procedures, waarbij de verantwoordelijkheid voor de uitvoerig eenduidig is toegekend aan functionarissen, is noodzakelijk voor succesvolle extra begeleiding aan leerlingen die dat nodig hebben om te slagen op school. De functionarissen moeten de mogelijkheid krijgen om zich voor hun taak goed toe te rusten. Het VLC biedt in het kader van de VLC Academie uitgebreide mogelijkheden aan de medewerkers om zich extra te scholen voor taken in de extra begeleiding. Om daarnaast ook het beleid en de procedures op niveau te brengen en te handhaven wordt de uitvoering systematisch gevolgd door middel van een jaarverslag. Jaarlijks wordt gerapporteerd hoeveel interventies gedurende het schooljaar zijn uitgevoerd, welke interventies dat waren, bij hoeveel leerlingen en wat het resultaat van deze interventies was. Jaarlijks wordt aan de betrokkenen van de extra begeleiding gevraagd of er op basis van hun ervaring met de uitvoering van de extra begeleiding verbeteringen wenselijk zijn in het beleid en de procedures. Betrokkenen zijn in dit verband leerlingen, ouders, medewerkers van de school en externe hulpverleners. Langs deze weg kunnen het beleid en de procedures jaarlijks worden verbeterd. Eens in de drie jaar worden het beleid en de procedures betreffende extra begeleiding aan leerlingen geëvalueerd. Met behulp van de gegevens van deze evaluatie worden het beleid en de procedures betreffende extra begeleiding aangepast. Grenzen aan de begeleiding Net zoals het onderwijzen, is het bieden van extra begeleiding binnen het onderwijs mensenwerk. Soms zijn de beste docenten in de beste opzet van het onderwijs en met het bieden van extra begeleiding, niet in staat om een leerling het gewenste resultaat te laten bereiken. Leerlingen en ouders, die vinden dat resultaat uit blijft omdat docenten en/of de structuur tekortschieten kunnen daarover een klacht indienen bij de teamleider, de schoolleiding of vertrouwenspersonen. Bij klachten hanteert het VLC de klachtenprocedure van de Cedergroep waarbij het VLC is aangesloten. Het VLC ziet klachten van leerlingen en ouders ook als advies om het onderwijs en het bieden van extra begeleiding in het VLC te verbeteren.. 6
Basis Ondersteuningsprofiel samenwerkingsverband VO Regio Utrecht West Wij bieden, vanuit de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van de leerling gezien, intern of in samenwerking met partners (zoals Bureau Jeugdzorg, leerplicht, maatschappelijk werk, jeugdgezondheidszorg etc): 1. Samenwerking met ouders en informatie naar de ouders bij zorgtoewijzing Er is sprake van educatief partnerschap met ouders. Ouders worden vroegtijdig betrokken na signalering en bij interventies. Ouders en scholen hebben informatieplicht. Ouders weten, bijv. uit de schoolgids, wat van hen verwacht wordt op het gebied van informatieverstrekking naar de school. Het uitgangspunt hierbij is dat er sprake is van een gelijkwaardige relatie tussen ouders en school, met waardering voor elkaars deskundigheid. de school betrekt ouders bij het opstellen van een IOP (= Individueel Ontwikkelings Perspectief, voorheen handelingsplan genoemd) bij leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte een beschrijving in de schoolgids van wat de ouders van de school mogen verwachten een beschrijving in het schoolplan van wat de school van ouders verwacht - in de onderbouw hebben we ouderklankbordgroepen - het VLC betrekt ouders bij activiteiten 2. Zorg voor een veilig schoolklimaat, zowel voor leerlingen als voor medewerkers De school waarborgt actief een sociaal en veilig klimaat. Daartoe zijn ten minste aanwezig: een verzuimprotocol, pestprotocol, vertrouwenspersoon, convenant veilige en leefbare school en meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld. gedragsafspraken voor de leerlingen gedragsafspraken voor de medewerkers een intergraal verzuim-, veiligheids- en ondersteuningsbeleid veiligheidscoördinatie (een contactpersoon bij de gemeente en de politie) een protocol omgaan met ingrijpende gebeurtenissen/rouw een convenant met de politie veiligheid in en om de school 7
een alcohol- en rookbeleid vignet de gezonde school in Vinkeveen en Mijdrecht incident- en ongevallenregistratie beleid nadrukkelijk gericht op het voorkomen van tussentijdse lesuitval In ontwikkeling is: - Aanpassing van het protocol sociale media in aanvulling op het pestprotocol - Protocol medisch handelen - Protocol AMOK procedure (gevaarlijke eenlingen in de school) 3. (Ortho)pedagogische en/of orthodidactische programma s en methodieken, die gericht zijn op sociale veiligheid en cognitieve ontwikkeling en ondersteuning Er zijn aangepaste methoden en materialen beschikbaar gericht op zowel leren als gedrag. Zo zijn er voor leerlingen die dit nodig hebben activiteiten die gericht zijn op sociale vaardigheden en/of faalangstreductie beschikbaar. de school heeft rollen en verantwoordelijkheden van interne ondersteuners vastgelegd expertise op het gebied van handelingsgericht werken het maken van IOP s (handelingsplannen) expertise (kennis en aanpak) m.b.t. AD(H)D/ ASS/ psychiatrische problematiek teamaanpak op gedrag in de klassensituatie kennis over andere culturele achtergronden elke leerling heeft een eigen eerste aanspreekpunt (mentor) vertrouwenspersonen keuzebegeleiding huiswerkbegeleiding Trajectum binnenboordtraject: ter voorkoming van vroegtijdig schoolverlaten brugklasassistenten (opvang door onderwijsassistenten in het OLC) training voor kinderen van gescheiden ouders, doorverwijzing extern aandacht voor schoolse vaardigheden agendabeheer/ huiswerkvaardigheden/ tas inpakken enz. financiële bijdrage school aan extern trajecten: sociale vaardigheden en faalangstreductietraining. aandacht voor sociaal-emotionele schoolvaardigheden samenwerken/ keuzes makes/ op tijd komen enz. 8
In ontwikkeling is: de medewerkers kunnen ondersteuningsvragen vroegtijdig signaleren mediation (die ook ingezet wordt bij meningsverschillen met ouders met als doel het voorkomen dat de geschillencommissie ingezet wordt). Ambitie is: expertise vergroten op gebied van handelingsgericht werken 4. Preventieve ondersteuning en curatieve zorg die de school (samen met partners) kan bieden De school geeft (samen met ketenpartners) inhoud aan preventieve en curatieve ondersteuning door middel van - interventies van maatschappelijk werk - integrale aanpak ziekteverzuim - adequate communicatie met de leerplichtambtenaar en uitvoering van het regionaal verzuimprotocol De school neemt deel aan een met de ketenpartners gevormd multidisciplinair overleg (bijv. ZAT). Hierin wordt handelingsgericht samengewerkt met als doel de deelname van de leerling aan het reguliere onderwijs. intern zorgteam individuele leerlingbegeleiding de school evalueert jaarlijks met de ketenpartners de inzet en opbrengst van de ondersteuning en begeleiding & de inzet en opbrengt van het overleg gespecialiseerde ondersteuning op het gebied van schoolse vaardigheden/ werkhouding sociaal-emotionele ontwikkeling individuele begeleiding voor leerlingen in de tweede klassen is er een project de gezonde school. In dit project gaat het voornamelijk over weerbaarheid in de brede zin van het woord voorlichting in de school door ketenpartners tussenvoorzieningen, bijvoorbeeld een traject voor hoogbegaafden, voortijdige uitstroom naar het MBO, een traject voor zieke leerlingen etc. via schoolverpleegkundige ondersteuning aan leerlingen ondersteuning via de leerplichtambetnaar 9
In ontwikkeling is: gestructureerde aanpak van de evaluatie met de ketenpartners pilot experimenteergelden, waarbij intensieve samenwerking plaatsvindt in het kader van de transitie bij de jeugdzorg. Ambitie is: Leidende rol voor het samenwerkingsverband in het verbeteren van de samenwerking met ketenpartners. 5. Differentiatie Het merendeel van de docenten voldoet aan de competenties van SBL 2. Binnen iedere individuele school worden alle SBL- competenties als geheel gedekt. deskundigheidsbevordering aan docenten hulplessen compenserende maatregelen voor leerlingen met dyslexie aandacht voor andere leerproblematiek (via de coördinator leerproblematiek) afname van NIO, leerstijlentest In ontwikkeling is: docenten maken n.a.v. de onderwijsbehoeften van de leerling zo nodig aanpassingen in hun lessen op het gebied van o.a.: o verschillende leerstijlen o meer of minder dan gemiddelde cognitieve mogelijkheden (verrijkingsstof, bijles enz.) o specifieke psychologische of sociaal-emotionele kenmerken o dyslexie en dyscalculie: de school heeft passende materialen en methodieken voor leerlingen met dyslexie en/of dyscalculie. In het dyslexie/dyscalculieprotocol is opgenomen hoe gesignaleerd en gediagnosticeerd wordt en tevens hoe wordt omgegaan met leerlingen met vastgestelde dyslexie of dyscalculie Ambitie is: expertise vergroten op gebied van differentiatie en aansluiting bij leerstijlen 2 die competenties zijn: interpersoonlijk, pedagogisch, vakinhoudelijk, didactisch, organisatorisch competent, competent in het samenwerken met collega s en met de omgeving, competent in reflectie en ontwikkeling 10
6. Wijze van overdracht Bij leerlingen met extra onderwijs- of ondersteuningsbehoefte vindt altijd een warme (= uitgebreide mondelinge) overdracht plaats. Hierbij gaat het om doorlopende leer- en zorglijnen, waarvan het IOP een onderdeel is. Het betreft zowel de overstap van primair onderwijs naar voortgezet onderwijs als de overstap van de ene vo-school naar de andere vo-school en de doorstroom naar het mbo/ hbo/ wo. Onderwijs- en ondersteuningsbehoeften worden in kaart gebracht en vastgelegd op basis van schriftelijke informatie bij de aanmelding, aangevuld met mondelinge informatie bij de warme overdracht en informatie van ouders. een POVO-procedure ouders kunnen tijdig betrokken bij de overdracht van leerlingen in overleg kan een lesobservatie op de school van herkomst worden gedaan doorstroom richting MBO (onderdeel van RMC-activiteiten) afname van een NIO overleg met het basisonderwijs (BOVO overleg) In ontwikkeling is: verbetering / aanvulling POVO procedure en verbetering digitaal overdrachtsdossier positie van de PCL helder verschil tussen aanmelden bij en aannemen door de school cq samenwerkingsverband verbetering overdracht naar het MBO (via de nieuwe werkgroep VO-MBO) 7. Registratie in een leerlingvolgsysteem De school beschikt over een beveiligd digitaal systeem, waarin gegevens over de leerlingen beschikbaar zijn voor de medewerkers en (deels) voor de ouders en leerlingen. Het is een middel dat wordt ingezet om het handelingsgericht werken te ondersteunen, met als functies dossieropbouw en communicatie. In het leerlingvolgsysteem worden de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte, ontwikkeling en vorderingen van de leerling, interventies en geboden ondersteuning, verzuim en incidenten en samenwerking met ouders vastgelegd. Betrokken docenten en relevante professionals zorgen dat zij bekend zijn met de voor hen relevante inhoud van het leerlingvolgsysteem. Met behulp van het leerlingvolgsysteem worden systematisch de uitstroom- en afstroomgegevens van de school bijgehouden. 11
(digitale) inzage in het leerlingvolgsysteem voor ouders/verzorgers wat betreft schoolresultaten In ontwikkeling is: Voor ouders: inzage in aanwezigheidsregistratie, inzage in huiswerkregistratie De school registreert de resultaten van ingezette acties en beoordeelt de effectiviteit en het rendement ervan Ambitie is: 8. Fysieke toegankelijkheid van schoolgebouwen, aangepaste werk- en instructieruimtes Er zijn onderwijsprogramma s die waar nodig zijn afgestemd op leerlingen met fysieke beperkingen en langdurig zieke leerlingen, bijv. aangepaste roosters en het thuis aanleveren van werk. rolstoeltoegankelijkheid invalidentoilet lift digitale leeromgeving 9. Een protocol voor verpleegkundige en medische handelingen Er is vastgelegd welke verpleegkundige en medische handelingen mogelijk en onmogelijk zijn, bijv. medicijnverstrekking, diabetesinjecties. Zie protocol in de bijlage (vast te stellen door SLO in mei). Speciale begeleiders voor: ondersteuning aan leerlingen met een chronische ziekte (cluster 3 indien verzuim beperkt is en er geen medisch/verpleegkundige handelingen door personeel van de school vereist zijn) ondersteuning aan leerlingen met beperkt zicht(cluster 1 indien leerling gebruik maakt van geadviseerde hulpmiddelen en vorige begeleidingsadviezen) ondersteuning aan leerlingen met beperkt gehoor (cluster 2 indien leerling gebruik maakt van geadviseerde hulpmiddelen en overige (begeleidingen)adviezen) ondersteuning aan leerlingen met beperkte motoriek/ fysieke ontwikkeling die geen medisch/verpleegkundige handelingen door medewerkers van de school vereisen en wanneer de leerlinge gebruik maakt van de geadviseerde hulpmiddelen en overige 12
(begeleidingen)adviezen Ambitie is: digitale omgeving ontwikkelen voor registratie medisch handelen Rebound, Support of Kansklas: Hieronder volgt een korte beschrijving van de wijze waarop wij de interne Rebound op onze school vormgeven: Opzet Trajectum 2013-2014 Begeleiding van leerlingen die tijdelijk een time-out nodig hebben Doelgroep: Alle leerlingen die tijdelijk, om wat voor reden dan ook, vastlopen in het reguliere onderwijsleerproces. Voorbeelden: - een leerling die uit moet stromen naar het MBO; - een leerling die hoogbegaafd is; - een leerling die langdurig ziek is geweest; - een leerling die gedragsproblemen heeft; - een leerling die leerproblemen heeft. Wanneer komt een leerling voor dit traject in aanmerking? - Als er sprake is van handelingsverlegenheid in de reguliere situatie, waarbij door middel van aantoonbare interventies/afspraken (handelingsplan) resultaat uitbleef. Hoe ziet de begeleiding er uit? Een leerling wordt tijdelijk opgevangen tijdens de lessen waar de handelingsverlegenheid zich voordoet. Dit betekent dat de leerling tijdelijk uit de les gaat en opgevangen wordt. De trajectbegeleider begeleidt de leerling volgens het handelingsplan. En er gaat gewerkt worden aan de handelingsverlegenheid van de docent (door middel van observatie, collegiale consultatie, herstelgesprek etc.) Het proces is erop gericht om de handelingsverlegenheid te laten verdwijnen. De bedoeling is dat de leerling zo snel mogelijk terugkomt in de reguliere klas. De leerling is aangemeld door de teamleider in overleg met de zorgcoördinator. Er is een handelingsplan met beknopte informatie en geschiedenis en het doel is omschreven. Er is een beeld van de docenten (hoor). Er is een beeld van de leerling (wederhoor). De trajectbegeleider heeft de situatie in kaart gebracht en maakt een handelingsplan. Er is een tijdspad afgesproken/een voorstel gedaan voor het komende traject. Er is een rooster gemaakt voor de leerling. De eventuele opvangdocenten/olc zijn geïnformeerd. De leerling en ouders zijn geïnformeerd. Er is een tijdpad gemaakt voor herstelgesprekken tussen leerling en docent(en). 13
Afspraken zijn genoteerd in het handelingsplan. Er is een evaluatiegesprek gepland. Taakomschrijving trajectbegeleider: Wordt persoonlijk coach van één leerling. Zorgt ervoor dat de leerling elke week een nieuw rooster krijgt, kijkt regelmatig in de elektronische leeromgeving of de leerling beschikt over voldoende huiswerk en verzamelt de feedbackgegevens over de leerling. Is betrokken bij het intakegesprek, de tussentijdse evaluatie en eindevaluatie van deze leerling en is betrokken bij de herstelgesprekken. Bespreekt met de leerling de zaken waar hij of zij tegen aanloopt. Analyseert het gedrag van de leerling en intervenieert op het gedrag (van de leerling) om handelingsbekwaamheid te bewerkstelligen. Besteedt aandacht aan de vragen in het handelingsplan en de leerstofinhoud. Reflecteert wekelijks op de ontwikkelingsvragen in het handelingsplan van de leerlingen. Observeert lessen en geeft feedback aan de leerling/docent(en). Taakomschrijving coördinator: - Bewaakt de communicatie tussen betrokken partijen. - Houdt toezicht op de naleving van de gemaakte afspraken. - Overziet het geheel van het Trajectum en signaleert dat er zaken verbetering behoeven en doet voorstellen ter verbetering. - Heeft regelmatig overleg met de trajectbegeleiders. Bereik Alle leerlingen die tijdelijk vastlopen in de reguliere setting Bijlagen: 1. Zorgplan 2. Van signaal tot Passend Onderwijs 14
Begrippenlijst Differentiatie Differentiatie is de manier waarop een leerkracht omgaat met de verschillen tussen leerlingen in de klas. Ketenpartners Persoon of organisatie, buiten de eigen schoolorganisatie of het samenwerkingsverband, die een bijdrage levert aan de totstandkoming en/of levering van (passend) onderwijs. Bijvoorbeeld: leerplicht, politie, jeugdzorg, maatschappelijk werk enz. Leerlingvolgsysteem Via het leerlingvolgsysteem (LVS) krijgt de docent en de schoolleiding (en bij uitbreiding de overheid en ouders) zicht op de studievoortgang van een leerling maar ook op het niveau van een klas en de school. Leerlingmediation Tijdens een leerlingmediation wordt een gesprek tussen ruziemakers begeleid door leerlingen die zijn opgeleid als mediators. Orthopedagogisch De orthopedagogiek betreft een specialisatie in de pedagogiek die zich richt op de opvoeding van kinderen met een mentale en/of fysieke beperking en kinderen die zich in een problematische leerof opvoedingssituatie bevinden. 15