Gezamenlijke dienst van de Doopsgezinde Gemeenten in Twente en de Vrije Evangelische Gemeente Enschede op zondag 29 januari 2017 Thema: Gelukkig zijn de brengers van vrede Voorganger: ds. Carla Borgers Organist: Henk Oosterveen Welkom en mededelingen Bemoediging Onze hulp is in de naam van de Eeuwige, die hemel en aarde gemaakt heeft; die ons mensen heeft gezet op de weg van barmhartigheid, gastvrijheid en vrede, die ons nabij is met haar lichtende, zegenrijke aanwezigheid, en trouw blijft tot in lengte van dagen. Amen Openingslied Liedboek 217 De dag gaat open, coupl. 1 t/m 3 Gebed om ontferming Wij roepen u aan God om de boosheid van zovelen, om de onverschilligheid van leiders van bedrijven, van volken, om het voortdurende geweld, de oorlogen en rampen. Daarom bidden wij: ontferm u God, daar waar wij onmachtig zijn. Wij roepen u aan om ons verlangen naar vrede dat maar niet wordt vervuld, om de hoop van velen die te vaak verkeert in wanhoop, om het verdriet van hen die geen tranen meer over hebben. Daarom bidden wij: ontferm u God, daar waar wij het niet kunnen. Wij roepen u aan om de vele mensen die onvermoeibaar werken aan vrede, die bruggen bouwen, oorlogsslachtoffers bijstaan, daders voor het gerecht proberen te brengen. Om al die goede dingen die er óók zijn om mensen van goede wil, in wie u zichtbaar bent zingen we de lofzang. Loflied Liedboek 713 Wij moeten Gode zingen, coupl. 1, 2 en 5 Inleiding De eerste twaalf verzen van Matteüs 5, bij velen beter bekend als de zaligsprekingen zijn voor sommige christenen een té smalle weg om te bewandelen; een weg vol voetangels en klemmen, alleen begaanbaar voor superchristenen. Ze beginnen er niet eens aan.
Voor anderen is het juist dé weg om te gaan, dé manier om Christus na te volgen. Niet zelden resulteren die pogingen in teleurstelling en frustratie: té veel voetangels en klemmen. Misschien is er nog een andere, derde manier om deze tekst te lezen en te interpreteren. Naar die derde weg gaan we vanochtend op zoek. Maar eerst horen we een deel van Psalm 37. Wie goed luistert hoort enkele begrippen uit de psalm terug in de zaligsprekingen. Lezing OT Psalm 37, 1-11 1 Van David. Erger je niet aan slechte mensen, wees niet jaloers op wie kwaad doen, 2 zij verdorren snel als gras, zij verwelken als het jonge groen. 3 Vertrouw op de HEER en doe het goede, bewoon het land en leef er veilig. 4 Zoek je geluk bij de HEER, hij zal geven wat je hart verlangt. 5 Leg je leven in de handen van de HEER, vertrouw op hem, hij zal dit voor je doen: 6 het recht zal dagen als het morgenlicht, de gerechtigheid stralen als de middagzon. 7 Blijf kalm en wacht op de HEER, erger je niet aan wie slaagt in het leven, aan wie met listen te werk gaat. 8 Wind je niet op, laat je woede varen, erger je niet, dat brengt maar onheil. 9 Slechte mensen worden verdelgd, wie hopen op de HEER, zullen het land bezitten. 10 Nog even, en verdwenen is de zondaar, je kijkt waar hij is, maar vindt hem niet. 11 Wie nederig zijn, zullen het land bezitten en gelukkig leven in overvloed en vrede. Lied In de Heer schep ik mijn vertrouwen (2x zingen) Evangelielezing: Matteüs 5, 1-12 1 Toen hij de mensenmassa zag, ging hij de berg op. Daar ging hij zitten met zijn leerlingen om zich heen. 2 Hij nam het woord en onderrichtte hen: 3 Gelukkig wie nederig van hart zijn, want voor hen is het koninkrijk van de hemel. 4 Gelukkig de treurenden, want zij zullen getroost worden. 5 Gelukkig de zachtmoedigen, want zij zullen het land bezitten. 6 Gelukkig wie hongeren en dorsten naar gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden. 7 Gelukkig de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden.
8 Gelukkig wie zuiver van hart zijn, want zij zullen God zien. 9 Gelukkig de vredestichters, want zij zullen kinderen van God genoemd worden. 10 Gelukkig wie vanwege de gerechtigheid vervolgd worden, want voor hen is het koninkrijk van de hemel. 11 Gelukkig zijn jullie wanneer ze je omwille van mij uitschelden, vervolgen en van allerlei kwaad betichten. 12 Verheug je en juich, want je zult rijkelijk worden beloond in de hemel; zo immers vervolgden ze vóór jullie de profeten. Lied Canon Gelukkig (tekst en muziek: Jan Marten de Vries) Overdenking Gelukkig zijn de brengers van vrede Wat een prachtige zin is dit. Je zou er helemaal blij van kunnen worden. Zeker als je hem telkens herhaalt, vooral zingend zoals we dat in de canon van Jan Marten de Vries deden. Gelukkig zijn de brengers van vrede Zo n zin opent vergezichten, laat ons dromen. Maar als je uitgezongen bent wordt je de harde werkelijkheid des te harder gewaar. De kranten en het NOS journaal hebben andere teksten. Wat zeg je dan bij jezelf? Dat die bergrede er alleen is voor idealisten? Of, zoals vroeger, dat de bergrede alleen voor beroepsgelovigen is en niet voor gewone mensen? Of dat Jezus het mooi heeft gezegd, maar dat alleen hij dit kon volbrengen? Of zeg je misschien dat het bergrede-christendom alleen voor watjes is, voor dromers die hun ogen sluiten voor de werkelijkheid? Ik denk dat het allemaal niet waar is. Ik denk dat de bergrede er juist is voor idealisten én realisten, voor dromers én doeners. Ik denk dat we de brengers van vrede, de zachtmoedigen, de barmhartigen, de zuiveren van hart keihard nodig hebben in deze wereld, in al hun verscheidenheid. Wie zijn ze dan, die brengers van vrede? Zijn het de diplomaten die in tijd en energie vretende gespreksrondes strijdende partijen proberen te overtuigen van het nut van vredesgesprekken? Zijn het de bruggenbouwers die elk -zoals op het plaatje- stenen aandragen om bij elkaar te komen, hun verschillen te overbruggen en hun ruzies of die van anderen bij te leggen? Zijn het de onvermoeibare vredeswerkers in conflictgebieden die proberen daders en slachtoffers bijeen te brengen. Zijn het de praktische werkers die samen met de bevolking in een gebied scholen en ziekenhuizen bouwen, puin ruimen, verwoeste huizen herstellen, voedsel en kleding uitdelen, de landbouw weer op gang brengen? Ik denk dat ze allemaal, elk naar eigen inzicht en kunnen, brengers van vrede zijn. Ze zijn ook allemaal nodig: de taaie onderhandelaars, de bruggenbouwers, de idealisten, de werkers die desnoods met blote handen sjouwen en bouwen. Zij zijn meestal ook de nederigen van hart (in de oude NBG-vertaling de armen van geest genoemd). Het zijn mensen die zonder pretenties, zonder ophef de dingen doen díe ze doen. Voor hen geen persmomenten met flitsende camera s. Stilletjes werken ze om de treurenden te troosten en om hen die hongeren en dorsten naar gerechtigheid een luisterend oor en een beetje recht te verschaffen. Applaus is er maar zelden voor hen. Eerder een ontijdige dood of posttraumatische stress door alles wat ze meemaken in de gebieden waar ze werken. Gebieden die vaak nog niet veilig zijn en waar een mensenleven niet telt.
Allemaal worden ze gedreven om te doen wat ze doen. Gedreven door wat? Misschien barmhartigheid, medemenselijkheid, naastenliefde, misschien door woede om het onrecht en het lijden dat zó veel mensen wordt aangedaan op zo heel veel plekken in de wereld. De vredestichters, de vervolgden omwille van de gerechtigheid, zij die worden uitgescholden en van allerlei kwaad worden bericht, juist zij worden gelukkig geprezen. En daarachteraan komen de troostrijke woorden dat hun loon groot zal zijn in de hemel. Veel christenen geloven nog steeds dat die beloning in de hemel en dat koninkrijk der hemelen iets is van na onze dood, een verre droom, in een andere werkelijkheid dan de onze. En dat die bergrede alleen kans van slagen heeft als Christus is teruggekeerd op aarde. Niets is minder waar. Dat hemelse koninkrijk heeft alles met deze wereld en met onze werkelijkheid te maken. Wie leeft in Gods koninkrijk leeft in Gods sfeer, maar wel gewoon hier in de vaak weerbarstige werkelijkheid van alledag. Eigenlijk is er geen ontsnappen aan: wie zegt Jezus en zijn leer serieus te nemen, neemt de hele bergrede serieus, inclusief de zalig- of gelukkig-sprekingen. En dan is er werk aan de winkel voor elke christelijke gemeente die ook de bergrede als haar leer- en leefboek een serieuze plek heeft gegeven. Dan is er werk aan de winkel, niet alleen voor doopsgezinden of vrije evangelischen, maar voor elke christelijke gemeenschap die de weg met Christus wil gaan in zijn intense betrokkenheid bij de armen, bij de mensen die geen kant op kunnen. Dat koninkrijk dat hij verkondigde is er voor wie niets heeft, voor de vluchtelingen, voor de vervolgde christenen en moslims, voor de vrouwen en meisjes die als slavinnen van hand tot hand gaan, misbruikt en mishandeld. Dat koninkrijk is er ook voor regeringsleiders die oprecht werk maken van armoedebestrijding, voor wetenschappers die hun gaven inzetten om iets te doen tegen klimaatverandering en vervuiling, voor jongeren die zich inzetten voor anderen, voor de mensen die gastvrijheid in de praktijk brengen. Gelukkig zijn de brengers van vrede, de brengers van shalom. Die bijbelse vrede raakt aan alle aspecten van het leven. Ze raakt aan armoede, aan onrecht, aan uitbuiting van mens en dier, aan oorlog, aan verwoesting van het leefmilieu van mens en dier, aan slechte gezondheidszorg en slecht onderwijs, aan discriminatie. Wie wil werken aan vrede is niet klaar na het tekenen van een vredesverdrag. Dan begint het pas. Jezus wist dat. Dat had hij geleerd bij de rabbijnen en tijdens het bestuderen van de thora. Daarna ging hij zelf op pad, leraarde in synagogen en op straat, genas mensen, liep een eindje met hen op, stelde en beantwoordde vragen, kortom hij was betrokken bij het alledaagse leven van de mensen. Hij wist van hun tekorten, hun armoede, hun ziekten en moeiten. Hij wist van nabij hoe het was om onder een onderdrukkend regiem te moeten leven, om financieel uitgeknepen te worden, om zonder pardon van je land te worden beroofd. Ik besluit deze overdenking met een aantal vragen. Durven wij het mét hem aan om brengers van vrede te zijn, werkers aan gerechtigheid? En hoe dan? En hoe ver gaan we met hem mee? Orgelspel Open ruimte Dank- en voorbeden Stil gebed Onze Vader Collecten
Slotlied Liedboek 767 De toekomst van de Heer is daar, coupl 1 t/m 3 Opdracht De toekomst van de Heer is daar, zongen we. Mogen wij de verkondigers zijn van die toekomst van vrede en rechtvaardigheid, van die weg van leven. Niet een weg van louter gelukzaligheid, maar één van hoop én wanhoop, vreugde én verdriet. Een weg die we delen met velen. Gezongen zegenbede: De vrede van Christus