Beroepsinstantie inzake de openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie Vlaamse Regering Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Afdeling Kanselarij Boudewijnlaan 30, bus 20 1000 Brussel tel. secretariaat: 02/553.57.03 fax secretariaat: 02/553.57.02 e-mail: openbaarheid@vlaanderen.be Dossiernummer : OVB/2011/99 DE BEROEPSINSTANTIE Gelet op het decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur; Gelet op het besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 tot oprichting van de beroepsinstantie inzake de openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie; Gelet op het oorspronkelijke verzoek per e-mail d.d. 31 maart 2011 van xxx, gericht aan de gemeentesecretaris van de stad Landen, waarbij een afschrift werd gevraagd van de veiligheidsnota die werd opgemaakt door SGS Belgium NV en die bijlage 5 uitmaakt van het milieuvergunningsaanvraagdossier dat werd ingediend door xxx voor de exploitatie van een windmolenpark gelegen xxx. Gelet op de beslissing van de gemeentesecretaris van de stad Landen dd. 4 april 2011 waarbij een afschrift van de veiligheidsnota werd geweigerd; Gelet op het beroepschrift van xxx d.d. 10 juni 2011 tegen de weigeringsbeslissing van de stad Landen; Gelet op de registratie van het beroepschrift op 10 juni 2011; Wat de ontvankelijkheid betreft: Overwegende dat het oorspronkelijke verzoek tot openbaarmaking dateert van 31 maart 2011; Overwegende dat de beslissing tot weigering van de stad Landen dateert van 4 april 2011; dat in deze beslissing de beroepsmogelijkheid werd vermeld doch zonder verwijzing naar de beroepsmodaliteiten, hoewel artikel 35 van het decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur dit vereist om de beroepstermijn te kunnen doen lopen; 1
Overwegende dat daaruit volgt dat de beroepstermijn zoals voorzien in artikel 22, lid 2 van het decreet van 26 maart 2004 bijgevolg geen aanvang heeft genomen; Overwegende dat het beroepschrift dd. 10 juni 2011 dan ook als ontvankelijk wordt beschouwd; Wat de gegrondheid betreft: Overwegende dat in overeenstemming met artikel 7, tweede lid van het decreet van 26 maart 2004 het recht op passieve openbaarheid betrekking heeft op bestuursdocumenten; dat op grond van deze bepaling elke instantie in principe verplicht is aan eenieder die erom verzoekt inzage te geven in, uitleg te verschaffen over of een afschrift te bezorgen van de gewenste bestuursdocumenten, dat de openbaarmaking slechts kan geweigerd worden mits toepassing wordt gemaakt van één of meerdere uitzonderingsgronden, zoals gestipuleerd in de artikelen 11 tot en met 15 van voormeld decreet; Overwegende dat xxx uit Harelbeke bij de stad Landen een dossier indiende betreffende een milieuvergunningsaanvraag klasse 1 voor de aanleg van een windmolenpark gelegen xxx; Overwegende dat de verzoeker op 31 maart 2011 aan de stad Landen vroeg om een afschrift van bijlage 5 uit het aanvraagdossier, namelijk de veiligheidsnota opgemaakt door de firma SGS; dat de verzoeker hierbij meedeelde dat hij eerder die dag bij de milieudienst van Landen was langsgeweest en dat de gevraagde kopie hem werd geweigerd, alsook het nemen van foto's uit deze bijlage; Overwegende dat de gemeentesecretaris van de stad Landen op 4 april 2011 aan de verzoeker meedeelde dat geen kopieën konden verstrekt worden van het bewuste document; dat artikel 14 van het decreet openbaarheid van bestuur bepaalt dat een aanvraag tot openbaarmaking kan geweigerd worden indien het document vertrouwelijke commerciële en industriële informatie bevat of wanneer deze informatie beschermd wordt om een gelegitimeerd economisch belang te vrijwaren, tenzij degene van wie de informatie afkomstig is met de openbaarheid instemt; dat het verzoek van xxx door de stad Landen werd doorgespeeld aan xxx, eigenaar van de informatie; Overwegende dat de gemeentesecretaris voorts meedeelde aan de verzoeker dat het intellectueel eigendomsrecht een afzonderlijke bescherming behoeft; dat ze dit toelichtte in de volgende bewoordingen: niet de openbaarmaking op zich van de informatie die beschermd is door het intellectueel eigendomsrecht behoeft bescherming, alleen het ongeoorloofd kopiëren van dergelijke informatie is strikt gereglementeerd door de auteurswet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten (artikel 20 2 laatste lid) ; Overwegende dat de beroepsinstantie, om met kennis van zaken te kunnen oordelen over het beroepschrift, op 15 juni 2011 de veiligheidsnota die werd opgemaakt door SGS en de nodige toelichting heeft gevraagd aan de stad Landen; Overwegende dat de milieudienst van de stad Landen op 15 juni 2011 aan de beroepsinstantie meedeelde dat het veiligheidsverslag niet zou worden bezorgd aan de beroepsindiener en dit op uitdrukkelijk verzoek van xxx; dat het deel van de veiligheidsstudie op de voorpagina meldt dat het om vertrouwelijke informatie gaat; dat de gemeente na het verzoek van xxx 2
belde naar de mensen van xxx die bevestigden dat er geen kopieën of foto's van de veiligheidsstudie mochten gemaakt worden; Overwegende dat de stad Landen voorts meedeelde aan de beroepsinstantie dat het dossier van xxx op het gemeentehuis ter inzage lag tijdens het openbaar onderzoek van de vergunningsaanvraag; dat tijdens deze periode de beroepsindiener het dossier niet zou komen inkijken zijn, alhoewel hij op de hoogte was van de aanvraag daar hij op de openbare infovergadering aanwezig was; dat pas na afgifte van de vergunning aan xxx door het provinciebestuur er massaal protest ontstond; dat de stad Landen meende vanuit het stadsbestuur dat het dossier best opnieuw ter inzage werd gelegd; dat degenen die dat wensten zich op die manier konden informeren om desgevallend een gemotiveerd beroep aan te tekenen bij de minister van Leefmilieu tegen de verleende vergunning; dat het in die periode was dat de beroepsindiener zich aanbood; dat hij het volledig dossier, inclusief de veiligheidsbijlage kon inkijken; dat hij ook een afschrift kon krijgen van het dossier, alleen niet van de veiligheidsstudie omdat xxx daar bezwaar tegen had; dat hij dit deel van het dossier enkel en alleen kon inlezen, aldus de stad Landen; Overwegende dat deze drie concrete wijzen waarop het grondwettelijk recht, zoals gegarandeerd door artikel 32 van de Grondwet, kan uitgeoefend worden, evenwaardig zijn; dat de keuze van de wijze van uitoefening van het recht op openbaarheid uitsluitend bij de aanvrager ligt (cfr. de artikelen 17, 1 en 20, 1 van het decreet van 26 maart 2004); dat de stad Landen aangeeft dat ze geen bezwaren had tegen de inzage van het gehele milieuvergunningsaanvraagdossier dat was ingediend bij de stad Landen, inclusief de veiligheidsnota in bijlage 5; dat de beroepsindiener ook daadwerkelijk het gehele dossier heeft kunnen inkijken; dat de gemeente, wanneer zij de inzage van bestuursdocumenten toelaat, gelet op deze evenwaardigheid van de verschillende mogelijkheden van uitoefening van het recht op openbaarheid niet tezelfdertijd op grond van artikel 14 van het openbaarheidsdecreet kan weigeren om een afschrift te verlenen van de veiligheidsnota uit het dossier; Overwegende dat de stad Landen voor de weigering tot het verlenen van een afschrift van de veiligheidsnota ook verwijst naar de bescherming van intellectuele eigendomsrechten; Overwegende dat het decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur geen regels bevat op het vlak van bescherming van intellectuele rechten; dat de intellectuele eigendom volgens artikel 6, 1, VI, lid 5, 7 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen immers een federale aangelegenheid is; dat het decreet van 26 maart 2004 de federale regelgeving betreffende intellectuele rechten onverlet laat en instanties er dus vanzelfsprekend niet van ontslaat die regelgeving te eerbiedigen bij het nemen van beslissingen over aanvragen tot openbaarmaking; Overwegende dat artikel 1, 1 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten het recht om een werk van letterkunde of kunst te reproduceren op welke wijze en in welke vorm ook, direct of indirect, tijdelijk of duurzaam, volledig of gedeeltelijk, uitsluitend voorbehoudt aan de auteur; dat een werk de bescherming geniet van het auteursrecht als het van oorspronkelijkheid getuigt, wat inhoudt dat het werk de persoonlijke stempel draagt van de maker; dat de bescherming van rechtswege ontstaat; Overwegende dat de stad Landen de beroepsinstantie meedeelde xxx te hebben gecontacteerd met de vraag of er kopieën of foto's van de veiligheidsstudie mochten gemaakt worden en dat xxx deze vraag weigerde; dat de regel nochtans niet is dat een instantie een afschrift van een 3
auteursrechtelijk werk maar moet weigeren nadat de rechthebbende zelf voorafgaandelijk zijn toestemming heeft geweigerd; dat de vaststelling dat de openbaarmaking van een auteurswerk wordt gevraagd, volstaat om de aanvraag van de hand te wijzen; dat geen regel een instantie, alvorens te beslissen, verplicht de rechthebbende te vragen of hij akkoord gaat met het overhandigen van een afschrift van zijn werk; dat er evenmin een regel bestaat die een instantie opdraagt met de rechthebbende contractueel te bedingen dat een gratis en onbeperkt recht van reproductie bestaat voor het maken van afschriften om te voldoen aan aanvragen tot openbaarmaking; Overwegende dat echter eerst dient te worden nagegaan of de veiligheidsnota opgesteld door SGS in opdracht van xxx getuigt van een bepaalde oorspronkelijkheid en dat het werk de persoonlijke stempel draagt van de maker; Overwegende dat uit nazicht door de beroepsinstantie blijkt dat de veiligheidsnota niet het vereiste individuele karakter vertoont; dat in de veiligheidsnota bij de omschrijving van het wetgevend kader en de methodiek wordt vermeld dat het Vlaams Energieagentschap en de dienst Milieuvergunningen instonden voor de ontwikkeling van een standaard methodologie voor de evaluatie van veiligheidsrisico s; dat in opdracht van het Vlaams Energieagentschap door SBS Belgium NV een studie werd uitgevoerd naar veiligheidsrisico s van windturbines; dat hierin een methodiek wordt beschreven om de veiligheidsrisico s van windturbines te bepalen; dat in deze studie de risicocriteria staan vermeld waaraan de risico s getoetst dienen te worden; dat de studie tevens werd goedgekeurd door de Dienst Veiligheidsrapportering van LNE en de afdeling Milieuvergunningen van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE); dat in de veiligheidsnota wordt vermeld dat in onderhavige studie (i.c. de veiligheidsnota) wordt rekening gehouden met die studie; Overwegende dat uit nazicht van de veiligheidsnota blijkt dat de inhoud van dit document bestaat uit een voorblad met algemene inlichtingen (initiatiefnemer van het project, uitvoerder, ), een omschrijving van het wetgevend kader en de methodiek, een projectomschrijving, een screening van externe risico s van de windturbines; een samenvatting, referenties, een bijlage met de berekening van het groepsrisico en een bijlage met een overzicht van treinongevallen; Overwegende dat de stad Landen zich voor de weigering tot het verlenen van een afschrift op grond van intellectuele eigendomsrechten baseert op het voorblad van de veiligheidsnota waarop vermeld staat dat dit rapport eigendom is van xxx en vertrouwelijk behandeld dient te worden en dat het rapport of delen ervan niet mogen gekopieerd worden zonder uitdrukkelijke toestemming van xxx; dat er wel inzage verleend werd aan iedereen die er om verzocht maar dat er enkel geen toelating werd gegeven om kopieën te nemen of foto s of scans te nemen omdat dit op het voorblad van de veiligheidsnota (bladzijde 3) verboden werd; Overwegende dat deze vermelding op het voorblad van de veiligheidsnota het gevolg is van een overeenkomst tussen xxx en SGS Belgium NV; dat contracterende partijen echter niet bij overeenkomst kunnen afwijken van de bepalingen van het openbaarheidsdecreet; dat deze clausule op het voorblad van de veiligheidsnota bijgevolg geen afbreuk doet aan het principe van openbaarheid van bestuur; Overwegende dat ook de melding in de veiligheidsnota dat elke niet toegestane wijziging, evenals de namaak of vervalsing van de inhoud of het uitzicht van dit document onwettig is en dat overtreders vervolgd zullen worden geen afbreuk doet aan het openbaarheidsprincipe; 4
Overwegende dat de stad Landen reeds inzage verleende van het volledige milieuvergunningsaanvraagdossier, inclusief de veiligheidsnota; dat de veiligheidsnota beschouwd dient te worden als een openbaar document waarin wordt nagegaan of er eventuele veiligheidsrisico s kunnen verwacht worden naar aanleiding van de geplande windturbines; dat het beroep om deze redenen als gegrond moet worden beschouwd; Na beraadslaging, BESLUIT: Het beroepschrift van xxx tegen de weigering van de stad Landen om een afschrift te bezorgen van de veiligheidsnota betreffende de geplande windturbines wordt als ontvankelijk en gegrond beschouwd. Bijgevolg dient de gevraagde veiligheidsnota openbaar te worden gemaakt door er een afschrift van te verstrekken. Brussel, 1 juli 2011 Voor de beroepsinstantie, afdeling openbaarheid van bestuur Bruno ASSCHERICKX Voorzitter 5