Op stapel 2009-01 In de rubriek Op stapel geven we kort toelichting bij regelgeving die eerstdaags wordt gepubliceerd. De toelichting geeft de stand van zaken weer bij de onderhandelingen in Sectorcomité X. Definitief uitsluitsel kan uiteraard alleen de tekst geven die in het Belgisch Staatsblad wordt gepubliceerd. Voor bijkomende inlichtingen kunt u terecht bij: GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Onderwijsorganisatie en personeel Hilde Eloot E-mail : hilde.eloot@g-o.be Tel : 02-7909405 Een exemplaar van de teksten van de (voor)ontwerpen kunt u aanvragen bij Willy Dessers : E-mail : willy.dessers@g-o.be Tel: 02-7909357 In sectorcomité X werden recent de onderhandelingen afgesloten over twee voorontwerpen van decreet : het voorontwerp van decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs en het voorontwerp van decreet betreffende het secundair na secundair onderwijs en het hoger beroepsonderwijs. Het voorontwerp van decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs In dit voorontwerp van decreet, dat zal ingaan op 1 september 2009, expliciteert de overheid haar ideeën over kwaliteit en interne en externe kwaliteitszorg in onderwijs. Uitgangspunt hierbij is dat elke instelling of centrum moet voldoen aan stevige kwaliteitseisen : dit houdt minimaal in dat zij de onderwijsreglementering respecteert én haar eigen kwaliteit op systematische wijze onderzoekt en bewaakt. De instelling kiest zelf de wijze waarop zij dit doet. Om de kwaliteit te bewaken en te bevorderen hebben instellingen recht op begeleiding door de pedagogische begeleidingsdienst. Omdat nascholing onlosmakelijk verbonden is met kwaliteitszorg en bevordering, wordt de organisatie en het aanreiken van nascholing, op heden georganiseerd door de nascholingskoepels, voortaan geïntegreerd binnen de begeleidingsdiensten. Wat de externe kwaliteitszorg betreft ligt de bevoegdheid bij de inspectie. Doorlichtingen blijven de kerntaak van de inspectie maar de aanpak verandert. Het gebruik van het CIPOreferentiekader wordt decretaal verankerd. De inspectie licht vanaf 01-09-2009 door op basis van het schoolprofiel. Dit komt tot stand op basis van vooronderzoek, gegevens uit databanken en (eventueel) het vorig inspectieverslag. De inspectie kan ervoor opteren om slechts bepaalde aspecten van een school door te lichten (gedifferentieerd doorlichten). De inspectie kan aangeven dat de school een beleid hoort te ontwikkelen en uit te voeren ; zij spreekt zich niet uit op welke wijze dit moet gebeuren. Wanneer de inspectie een ongunstig advies uitbrengt, zal zij voortaan aangeven of de instelling zonder of met externe ondersteuning de vastgestelde tekorten kan remediëren. Verder worden in het decreet een aantal aspecten van de rechtspositieregeling van de inspectie en de personeelsleden van de pedagogische begeleidingsdienst gewijzigd. De
bepalingen m.b.t. functiebeschrijving en evaluatie zijn voortaan ook van toepassing op de personeelsleden van de pedagogische begeleidingsdiensten. Het GO! gaat akkoord met het voorontwerp van decreet maar formuleert volgende bemerkingen : 1. Het GO! wijst erop dat zelfevaluatie een wezenlijk onderdeel is van een kwaliteitszorgsysteem en dat het ondersteunen van zelfevaluatie bijgevolg als een opdracht van de pedagogische begeleidingsdienst expliciet in het decreet diende vermeld te worden. is. Het betreurt bijgevolg dat artikel 18 1 2 e) zelfevaluatie niet langer vermeldt. 2. Het GO! is van mening dat beleidsvoerend vermogen een essentiële voorwaarde is voor een kwaliteitsvolle ontwikkeling van instellingen. Daarvan zal ondermeer ook afhangen of de instelling zonder of met externe ondersteuning de vastgestelde tekortkomingen kan remediëren. Het GO! is van oordeel dat elke instelling recht heeft op de maximale informatie dienaangaande. Het betreurt dan ook dat het decreet dermate is afgezwakt dat deze informatie over het beleidsvoerend vermogen van de instelling enkel bij een ongunstig advies gegeven wordt. 3.Het GO! stelt vast dat de overheid niet wenste in te gaan op de vraag naar een mogelijkheid tot het inrichten van een nieuw organiek ambt dat zich hiërarchisch situeert tussen pedagogisch adviseur en adviseur-coördinator. Voor de organisatie en werking van een begeleidingsdienst wordt een dergelijke functie nochtans meer en meer als een noodzaak ervaren ; des te meer zal dit het geval zijn nu de regelgeving functiebeschrijving en evaluatie ook toepasselijk wordt op de begeleidingsdiensten. Door gebrek aan een tussenniveau moeten alle werkzaamheden in dit kader verplicht uitgeoefend worden door de adviseur-coördinator. Het voorontwerp van decreet betreffende het secundair na secundair onderwijs en het hoger beroepsonderwijs. Met voorliggend decreet wordt een nieuw regelgevend kader geschapen voor die beroepsgerichte opleidingen die na het secundair onderwijs kunnen gevolgd worden maar niet leiden tot een bachelor. Dit decreet wil al deze opleidingen duidelijk positioneren op de kwalificatieladder en wil de onderwijsverstrekkers de mogelijkheid geven actief in te spelen op de evoluties en behoeften van de arbeidsmarkt. Deze opleidingen zijn dus in eerste orde zeer arbeidsmarktgericht. Nauwe samenwerking met het bedrijfsleven, inclusief een ruime invulling werkplekleren, is voor deze opleidingen dan ook een conditio sine qua non. Voor wie zich nadien verder wil bekwamen kunnen deze opleidingen ook een opstap zijn naar de bacheloropleiding in de hogescholen. De overheid creëert met dit decreet heel specifiek volgende opleidingen : * Se-n-Se - opleidingen : dit is secundair na secundair onderwijs. Hierin worden gevat : de huidige zevende specialisatiejaren in TSO en KSO. Deze bestaande opleidingen worden omgevormd en gemoderniseerd tot opleidingen van 2 semesters. De oprichting van nieuwe dergelijke opleidingen in de toekomst wordt aangemoedigd. De nieuwe opleidingen zullen 1,2 of 3 semesters kunnen duren en kunnen starten op 1 september of 1 februari. Deze opleidingen worden allemaal specifiek. Wie afstudeert krijgt een certificaat. De Se-n-Se-opleidingen kunnen enkel ingericht worden in scholen voor secundair onderwijs.
* HBO5-opleidingen : dit zijn de huidige HOSP-opleidingen en de vierde graad verpleegkunde van het BSO. De HBO5-opleidingen verpleegkunde zijn gesitueerd binnen het secundair onderwijs ; de coördinerende school is steeds een secundaire school maar de school kan voor de organisatie van de opleiding samenwerken met hogescholen of CVO s. Voor de bestaande HBO-5-opleidingen in de centra voor volwassenenonderwijs werden een aantal beschermende maatregelen in het ontwerpdecreet ingeschreven, waardoor de bestaande opleidingen, ook na de omvorming, ingebed zijn en blijven in de centra voor volwassenenonderwijs. Nieuwe opleidingen HBO5 kunnen in de toekomst zowel in centra voor volwassenenonderwijs als in hogescholen worden ingericht. Wat de kwaliteitszorg betreft zullen de HBO5-opleidingen vallen onder het stelsel van accreditatie en visitatie. Wie afstudeert krijgt een diploma van gegradueerde. Het GO! geeft een protocol van akkoord bij dit decreet maar formuleert een aantal bedenkingen. Uittreksels uit het protocol : Het GO! merkt op dat in vergelijking met het oorspronkelijke opzet van de overheid het voorliggend decreet behoorlijk is afgezwakt en uitgehold. Door de invulling van het hoger beroepsonderwijs te beperken tot de opleidingen die leiden tot een onderwijskwalificatie van niveau 5 vallen de opleidingen van het niveau 4 in het volwassenenonderwijs volledig uit de boot. Het GO! ziet hierin een gemiste kans ; het betreurt evenzeer dat door de overheid het deeltijds kunstonderwijs niet werd meegenomen in de discussie, alhoewel zich ook daar een aantal beroepsgerichte opleidingen situeren die matchen met de ideeën van het hoger beroepsonderwijs. Het GO! apprecieert dat de overheid op de valreep nog een aantal overgangsmaatregelen heeft ingeschreven ten voordele van de bestaande HBO5-opleidingen waardoor er toch meer rechts- en bestaanszekerheid is gecreëerd voor de bestaande opleidingen, ook na 2012. De omvorming van de vierde graad verpleegkunde naar de HBO5-opleiding verpleegkunde wordt toegejuicht. Door deze omvorming krijgt de opleiding immers een duidelijke positionering en kan de opleiding ook een nieuw elan krijgen. Het gegeven dat voor HBO5- opleidingen verpleegkunde uitsluitend een secundaire school coördinerende school kan zijn zorgt ervoor dat deze opleidingen duidelijk gesitueerd en gepositioneerd zijn maar de mogelijkheden tot samenwerking en inzet van externe knowhow bieden kans om de opleiding uit te diepen en te verbreden. Rekening houdend met de toch wel ingrijpende her- en omvormingen zowel voor secundaire scholen als voor CVO s op het vlak van programmatie en externe kwaliteitszorg én de korte termijn waarop een en ander moet gebeuren, vraagt het GO! voldoende middelen en omkadering. Dat de overheid zich verbindt om de kosten voor de externe kwaliteitszorg te dragen is terecht ; om de Se-n-Se-opleidingen en het hoger beroepsonderwijs alle kansen te geven om zich op de markt van de snel op de arbeidsmarkt inspelende beroepsopleidingen verder met succes te begeven zijn voldoende middelen en omkadering een absolute noodzaak. Het GO! apprecieert dat de overheid gezocht heeft naar incentives om de 7 jaren TSO en KSO op te waarderen. Men kan zich wel de vraag stellen of deze hervormingen op het ogenblik opportuun zijn en of dit geen voorafname is, zeker op het ogenblik dat de blauwdruk hervorming SO op tafel ligt.. Het GO! juicht toe dat de overheid de mogelijkheid creëert voor de werving van voordrachtgevers en het mogelijk maakt dat via overdracht van uren naar andere instellingen desgewenst externe knowhow kan worden aangetrokken.
Het GO! twijfelt wel aan de optimistische visie van de overheid met betrekking tot de mogelijke instroom op de nieuwe mogelijk startdatum voor Se-n-Se-opledingen, nl. 1 februari maar vindt het een goede zaak dat de overheid een specifieke maatregel inschrijft waardoor de gunstigste teldatum dubbel telt ingeval van geen of minder inschrijvingen op één van de twee teldata. Op basis van al deze vaststellingen is het GO! overtuigd dat in dit decreet weliswaar een aantal noodzakelijke en interessante stappen zijn gezet voor de beroepsgerichte opleidingen na het secundair onderwijs maar dat er in het voorliggende decreet ook nog een aantal elementen zijn (o.a. diverse personeelsproblematieken) waar de overheid zelf toegeeft nog onvoldoende zicht op te hebben maar wel uitgaat van een positieve evolutie. Het GO! zal dit dossier en de verdere uitvoeringsbesluiten dan ook verder nauwlettend opvolgen. Voor de volledige tekst van het protocol : klik hier. In Sectorcomité X werden daarnaast recent ook een aantal besluiten onderhandeld : Het ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering betreffende de toekenning van de middelen mentorschap. Dit besluit regelt de berekening en toekenning van de middelen mentorschap voor de schooljaren 2008-2009 en 2009-2010. In de nieuwe berekeningswijze wordt voortaan rekening gehouden met de uren stage, uitgeoefend door de stagiairs in de scholen, en niet meer met de loutere aantallen stagiairs. Ingevolge de laattijdige agendering van dit dossier werden voor de periode september-december 2008 noodzakelijkerwijze overgangsmaatregelen ingeschreven waardoor de scholen en centra tijdens die periode recht hadden op dezelfde middelen als vorig schooljaar. Vanaf januari 2009 behouden alle scholen minstens wat ze kregen tijdens de periode september-december 2008 ; een aantal scholen krijgen bijkomende uren toegekend. Via een decreetswijziging in Onderwijsdecreet XIX wordt de overdracht van de bijkomende middelen naar het schooljaar 2009-2010 mogelijk gemaakt. Het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap gaat akkoord met dit ontwerpbesluit omdat het tenvolle de uitgangspunten en doelen van het mentorschap onderschrijft en ondersteunt. Het GO! is van oordeel dat de aanvangsbegeleiding gedurende het eerste jaar van de loopbaan als leraar, de ondersteuning van de student/cursist tijdens de stages en de ondersteuning van de leraar in opleiding essentiële opdrachten zijn voor alle instellingen en centra in het kader van een efficiënt personeelsbeleid. Om deze opdrachten terdege te kunnen uitoefenen moeten er door de overheid voldoende middelen geïnvesteerd worden. Ingevolge CAO VIII waren heel wat bijkomende middelen beschikbaar vanaf dit schooljaar. Het GO! apprecieert dat de resterende LIO-middelen worden verdeeld over de twee andere componenten en stelt tevreden vast dat de overheid bij de verrekening van de stages zich voortaan baseert op uren stages en niet langer op aantallen stagiairs wat moet leiden tot een correcter beeld en resultaat. Het GO! moet echter tot zijn spijt vaststellen dat de wijze waarop de overheid het dossier voor dit schooljaar heeft aangepakt, eigenlijk onaanvaardbaar is. Het besluitvormingsproces werd veel te laat op gang getrokken waardoor pas in januari instellingen en centra zicht krijgen op de door hen gegenereerde middelen en overgangsbepalingen noodzakelijk bleken, waardoor niet alle scholen de volledige omkadering krijgen waarop ze in feite recht hebben. Om een goed beleid te kunnen voeren, moeten instellingen en centra ruim vóór 1/9 zicht hebben op de hun toegekende middelen.
Het GO! hoopt dat de berekening en toekenning van de middelen naar volgend schooljaar tijdig kan gebeuren maar wil in deze toch zijn bezorgdheid uiten gelet het gegeven dat een degelijk registratiesysteem voor de stages nog moet ontwikkeld worden. Het ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering betreffende de vormingen voor directeurs van de onderwijsinstellingen en de centra voor leerlingenbegeleiding Dit ontwerp regelt de uitvoering van punt 3.1.4. van CAO VIII over de opleiding en nascholing van directeurs. Jaarlijks worden er middelen ter beschikking gesteld van de nascholingskoepels pro rato van het aantal onderwijsinstellingen en centra voor leerlingenbegeleiding die op 1 februari behoren tot het GO! of tot de representatieve groeperingen van de inrichtende machten van het gesubsidieerd onderwijs. Die middelen kunnen enkel worden aangewend voor de terugbetaling van kosten verbonden aan de door directeurs persoonlijk gevolgde opleidingen. In zijn loopbaan kan een directeur ten bedrage van maximaal 1.500 euro beroep doen op deze middelen. Om voor terugbetaling in aanmerking te komen, moeten de opleidingen opgenomen zijn in een lijst die is vastgelegd door de nascholingskoepels, in overleg met de representatieve vakorganisaties. De opleidingen moeten gericht zijn op het versterken van de professionele competenties voor het schoolleiderschap in de instellingen. In het ontwerp wordt verder bepaald wanneer en onder welke voorwaarden de middelen worden gestort. Het ontwerp voorziet een vierjaarlijkse evaluatie. Het GO! gaat akkoord met dit ontwerpbesluit. In het hoog overlegcomité XVIII werd eerder ook nog overlegd over : Het ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 28 augustus 2000 houdende oprichting en samenstelling van de lokale comités voor de personeelsleden van het GO! De organisatie van de syndicale raadpleging is overlegmaterie, vandaar dit overleg in het HOC XVIII. Dit ontwerp van besluit richt een basiscomité voor de permanente ondersteuningscel voor de centra voor leerlingenbegeleiding (POC) op. Verder zegt dit ontwerp dat het tussencomité van de scholengroep bevoegd is om te onderhandelen over materies die tot de bevoegdheid van de scholengroep behoren. Het is niet bevoegd voor materies die zijn toegewezen aan het lokaal comité, opgericht op het niveau van netoverschrijdende scholengemeenschappen in het basis- en het secundair onderwijs. In dit geval is immers het OCSG bevoegd, zoals voorzien bij artikel 125duodetricies van het decreet van 25 februari 1997 betreffende het basisonderwijs en bij artikel 81quinquies decies van het decreet van 14 juli 1998 houdende diverse maatregelen met betrekking tot het secundair onderwijs en tot wijziging van het decreet van 25 februari 1997 betreffende het basisonderwijs. ------------------------------------------------