transkatheter aortaklepimplantatie TAVI

Inhoud Wat is een aortaklepstenose?... 3 Wat is een TAVI?... 4 Komt u voor een TAVI in aanmerking?... 4 1. Bespreking van uw gegevens door hart-team... 5 2. Afspraak bij verpleegkundig specialist... 5 3. Aanvullende onderzoeken die nodig zijn... 5 Hoe bereid u zich voor op de afspraak bij de verpleegkundig specialist?... 5 De ingreep... 6 Voorbereiding... 6 De implantatie... 6 Na de ingreep... 7 Complicaties... 7 Wat is het effect van de TAVI op uw gezondheid?... 8 Naar huis... 8 Ook belangrijk... 8 Vragen?... 9 2

Er is met u besproken dat u misschien in aanmerking komt voor een transkatheter aortaklepimplantatie. Deze ingreep wordt ook wel TAVI (Transcatheter Aortic Valve Implantation) genoemd. De ingreep is nodig vanwege een ernstige vernauwing van de aortaklep (aortaklepstenose). Wat is een TAVI? Waarom is een TAVI nodig? En welke voorbereidingen zijn nodig? Dat en meer leest u in deze folder. Wat is een aortaklepstenose? Een ernstige vernauwing (stenose) van een van de vier hartkleppen, de aortaklep, heet een aortaklepstenose. De aortaklep ligt tussen de linker hartkamer en de grote lichaamsslagader (de aorta). Een aortaklepstenose is het meest voorkomende klepprobleem bij mensen boven de 70 jaar, maar kan ook op een jongere leeftijd optreden. Bij een aortaklepstenose worden de klepbladen stug, meestal door het stapelen van calcium (kalk) op de klepbladen. Het gevolg is dat het bloed minder goed langs de klep kan doorstromen (obstructie van de bloedstroom). Door deze obstructie kost het de linker hartkamer meer moeite het bloed in de aorta te pompen, waardoor overbelasting van de linker hartkamer kan ontstaan. Na enige tijd kan dit negatieve gevolgen voor de functie van het hart hebben. Klachten kunnen zijn: meestal kortademigheid, in het begin alleen bij inspanning, maar later ook in rust duizelig of even buiten bewustzijn raken door verminderde bloedtoevoer naar de hersenen pijn op de borst vocht vasthouden hartkloppingen. Schematische afbeelding van het hart waarin de posities van de aortaklep te zien zijn. Door vernauwing van de aortaklep (aortaklepstenose) is de spierdikte van de linkerkamer toegenomen. De kleine grijze pijlen geven de richting van de bloedstroom aan. 3

Wat is een TAVI? TAVI (Transcatheter Aortic Valve Implantation) is een transkatheter aortaklepimplantatie. Transkatheter betekent dat er via een slang (katheter), en zonder de borstkas te openen, toegang tot het hart wordt verkregen. Het vervangen van de aortaklep gebeurt via een slagader, dit heet een gesloten implantatie. Bij een TAVI kan de ingreep op twee manieren worden gedaan, via: de arteria femoralis (liesslagader) de arteria subclavia (sleutelbeenslagader). Op basis van de onderzoeken bepaalt de arts de beste toegangsroute voor u. Komt u voor een TAVI in aanmerking? Alleen als u wordt afgewezen voor een klepvervanging via een standaard hartoperatie kunt u in aanmerking komen voor een TAVI. Om er achter te komen of een TAVI geschikt is voor u zijn de volgende stappen nodig: 1. Bespreking door OLVG cardiologen en cardio-thoracaal chirurgen (hartteam) van uw gegevens. 2. Afspraak met verpleegkundig specialist tijdens het TAVI-spreekuur op de polikliniek. 3. Aanvullende onderzoeken: afhankelijk van de uitslagen van deze onderzoeken, wordt definitief besloten of u voor een TAVI in aanmerking komt. 4

1. Bespreking van uw gegevens door hart-team De cardiologen en cardio-thoracale chirurgen van het OLVG gaan uw gegevens (klachten, onderzoeken) uitgebreid bespreken en komen met een behandeladvies. Wanneer de risico s van een standaard hartklepoperatie te hoog worden geacht, wordt er een TAVI overwogen. 2. Afspraak bij verpleegkundig specialist Een verpleegkundig specialist is een verpleegkundige die is opgeleid om zelfstandig medische beslissingen te kunnen nemen. Als het nodig is, overlegt de verpleegkundig specialist met de medische specialisten (interventiecardioloog en cardiothoracale chirurg). Tijdens dit spreekuur geeft de verpleegkundig specialist: uitleg over de ingreep. bespreekt met u de risico s en complicaties. Zij/hij stelt u medische vragen en doet lichamelijk onderzoek. De onderzoeken Echo van het hart, bloedonderzoek, longfunctieonderzoek, een gesprek met de anesthesioloog en soms een tandheelkundig onderzoek bij de kaakchirurg. Sommige onderzoeken zijn al gedaan door uw verwijzend cardioloog voordat u bent voorgesteld voor een TAVI. Deze hoeven dan niet nogmaals uitgevoerd te worden. Hartkatheterisatie om de kransslagaderen te beoordelen. Als er ernstige vernauwingen in een of meerdere kransslagaderen zitten, moeten deze meestal eerst gedotterd worden voordat een TAVI kan worden gedaan. Tijdens de hartkatheterisatie beoordeelt de cardioloog de conditie van de slagaders. CT scan van het hart en de grote vaten. Na afronding van al deze onderzoeken kan er een definitieve beslissing genomen worden over of de TAVI een geschikte behandeling voor u is. 3. Aanvullende onderzoeken die nodig zijn Voor deze aanvullende onderzoeken nemen wij patiënten meestal speciaal 1 of 2 dagen op. Wij raden u aan om iemand mee te nemen. 5

Hoe bereid u zich voor op de afspraak bij de verpleegkundig specialist? Neem altijd uw actueel medicatieoverzicht mee (gratis af te halen bij uw apotheek) of neem al uw medicijnen mee in originele verpakking. Bereid uw bezoek goed voor en schrijf van te voren op welke vragen u wilt stellen of wat u wilt vertellen. Neem gerust iemand mee naar het spreekuur, hij of zij kan ook vragen stellen. U meldt zich bij de balie van de polikliniek Cardiologie, poliplein 2. De ingreep Voorbereiding Opname in het ziekenhuis: u wordt een dag voor de ingreep opgenomen op een van de verpleegafdelingen van het Hartcentrum van het OLVG. De zaalarts controleert alle medische gegevens. Zonodig vindt extra bloedonderzoek plaats. Uiteraard bestaat de mogelijkheid om nog vragen te stellen over de ingreep. Medicijnen: sommige medicijnen worden voor de ingreep gestopt, met andere medicijnen moet u mogelijk starten. Gebruikt u acenocoumarol (Sintrom) of fenprocoumon (Marcoumar)? Meld dit dan van tevoren bij de arts. Deze medicatie dient in principe 3 tot 5 dagen voor de ingreep gestaakt worden. De implantatie De ingreep vindt op de hartkatheterisatiekamer plaats en wordt meestal onder narcose gedaan. Soms is een slaaproesje of plaatselijke verdoving toch voldoende. De anesthesioloog bepaalt dit in overleg met u. De arts plaatst een buisje via een kleine opening in de slagader van de lies of de schouder. Daarna voert hij een katheter met daarop een stent en de nieuwe klep op. De stent met de klep zit vast op de katheter. Soms moet de zieke klep weggedrukt worden door middels van een kleine ballon voordat de nieuwe klep kan worden geplaatst. Door het openen van een hoesje of het blazen van een ballon (afhankelijk van klepsoort) gaat de stent met de klep ontplooien. De stent zit nu vast aan de aortawand en de nieuwe klep werkt meteen. De arts sluit de opening in de slagader via aangebrachte hechtingen. De ingreep op de hartkatheterisatiekamer duurt 2 tot 3 uur. 6

A. Plaatsing van de katheterballon in zijn nog niet opgeblazen vorm in de vernauwde zieke aortaklep (soms nodig). B. Opblazen van de ballon, waardoor de zieke klep opzij wordt geduwd (soms nodig). C. Plaatsing en ontplooiing van de stent met hierin de nieuwe aortaklep. D. De stent in zijn ontplooide vorm met hierin de nieuwe functionerende biologische aortaklep. Na de ingreep U gaat na de ingreep de eerste 24 uur naar de Intensive Care en/of Hartbewaking. U heeft een urinekatheter, een infuus, een tijdelijk pacemakerdraad via de lies of halsader en u heeft misschien korte tijd zuurstof nodig via een kapje over uw neus en mond. Zodra er een stabiele situatie is, proberen we u over te plaatsen naar de gewone verpleegafdeling en daarna, indien van toepassing, naar uw eigen ziekenhuis. De duur van de opname is meestal 7 dagen (inclusief de opname in uw eigen ziekenhuis). Het is afhankelijk van eventuele complicaties. Soms is thuiszorg/revalidatie nodig na ziekenhuisopname. U gaat Ascal levenslang gebruiken en Plavix voor 6 maanden. Als u al bloedverdunners heeft, dan krijgt u daarbij Plavix (levenslang). Complicaties Bij elke ingreep is er een kans op complicaties. Deze hebben als gevolg, een verlenging van het ziekenhuis verblijf, een permanente schade of, in het ergste geval, het overlijden van de patiënt. De kans op het optreden van een of meerdere van deze complicaties varieert van 1 tot 10%. Hoe ernstiger de complicaties, hoe minder dit voorkomt. De mogelijke complicaties zijn: Bloeduitstorting, pijn of infectie in de lies of schouder Allergie voor contrast of geneesmiddelen Hartgeleidingsstoornissen waarvoor een definitieve pacemaker nodig is 7

TIA of herseninfarct ten gevolge van bloedstolsels of kalkdeeltjes die de bloedbaan kunnen blokkeren Niet goed functioneren van de kunsthartklep door bijvoorbeeld lekkage Hartinfarct Acuut nierfalen Acuut hartfalen Uitwendige of inwendige bloeding waarvoor bloedtransfusie of een vaatoperatie nodig is Bloeduitstorting in het hartzakje (pericardium) waarvoor spoedpunctie, voor ontlasting van het bloed in het hartzakje, nodig is Aortadissectie (beschadiging) waarvoor een spoedoperatie nodig is Delier/verwardheid Overlijden Bij acute medische problemen neemt u contact op met uw huisarts of spoedeisende hulp van het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Wat is het effect van de TAVI op uw gezondheid? Het merendeel van de patiënten merkt een duidelijke verbetering van de klachten. Wel dient u er rekening mee te houden dat klachten die niet door de hartklepvernauwing werden veroorzaakt niet verbeteren, zoals longklachten. Aangezien het een nieuwe ingreep betreft is het nog niet bekend wat de resultaten zijn op langere termijn (langer dan 5 jaren). Naar huis U heeft een poliklinische controle bij de verpleegkundig specialist in het OLVG na 2 tot 4 weken. Bij deze afspraak wordt gekeken naar u conditie, naar de resultaat van de TAVI ingreep en eventueel wordt er een hartrevalidatie traject voor u in gang gezet. Na 2 maanden krijgt u een controle-afspraak bij uw cardioloog in uw eigen ziekenhuis. Ook belangrijk Het is altijd mogelijk dat een ingreep uitgesteld wordt door onvoorziene omstandigheden. Denk bijvoorbeeld aan een patiënt die spoedeisende hulp nodig heeft. Hij krijgt om medische redenen altijd voorrang. Uiteraard stellen wij dan alles in het werk om u zo snel mogelijk te opereren/te behandelen. Bij deze ingreep is deze kans echter zeer klein. 8

Vragen? Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neem dan contact op met de verpleegkundig specialist. Zij heeft telefonisch spreekuur op dinsdag van 9.00 tot 10.00 uur en donderdag van 13.00 tot 14.00 uur via ' ((020) 599 48 36. Ook kunt u haar per mail benaderen: TAVI@olvg.nl Meer informatie staat ook op www.olvg.nl/hartcentrum. 9

onze lieve vrouwe gasthuis postbus 95500 1090 hm amsterdam (020) 599 91 11 www.olvg.nl algemene voorwaarden, kijk op www.olvg.nl/algemene_voorwaarden klacht of opmerking, ga naar www.olvg.nl/klacht Redactie en uitgave Marketing en Communicatie mei 2015/hartcentrum/301-1049/2014369