Aandacht in de stilte Vastenbezinning Emmaüsparochie 2 maart 2016 Begroeting We zijn hier samen gekomen tijdens de vastentijd om even stil te vallen op weg naar Pasen. Omdat we aan stilte aandacht willen geven is het goed om het nu even stil te maken. Kruisteken en Inleiding In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. In het begin was er slechts duisternis en leegte. De kosmos was slechts een eindeloos niets. Geen licht, geen beweging, geen leven, geen geluid. In haar leegte stuitte de duisternis op zichzelf. Ze werd zich bewust van de leegte, de stilte. Kun je je deze stilte voorstellen, de stilte van het niets? Kun je zo stil worden dat je het hoort? Kun je naar de stilte in jezelf luisteren? Openingsgebed God, alleen vanuit het stil worden kan ik met U spreken. Ik moet geen moeite doen U iets te zeggen. Misschien dat ik niets- zeggend méér bij U ben, dan wanneer ik mij verpak in mooie woorden. Amen. Lied: We luisteren naar De stilte van Stef Bos Niets is sterker, dan de stilte, Niets heeft zoveel kracht Als het zwijgen van de nacht. Niets is sterker, dan de stilte, Niets is sterker dan het woord, Dat niemand hoort. Er is vandaag weer zoveel gezegd, Zoveel mensen op de wereld hebben zoveel uitgelegd, Gekanker op een ander door die beterweters, Maar die beterweters zouden beter moeten weten
En vergeten wat ze weten want... Neem een voorschot op de dood, Voel de stilte om je heen Wie de zwijgzaamheid verdragen kan, Voelt zich nooit alleen Kom hier bij me, hou me vast, En vraag niet wat ik voel, Woorden zeggen vaak te veel, Wat ik niet bedoel. Lezing uit het boek Koningen (Kon. 19, 9-13) Daar ging Elia een grot binnen en overnachtte er. Toen kwam het woord van de HEER tot hem: Waarom bent u hier, Elia? Hij antwoordde: Omdat ik mij met al mijn ijver ingezet heb voor de HEER, de God van de machten. De Israëlieten hebben uw verbond met voeten getreden, uw altaren omvergehaald en uw profeten met het zwaard gedood; ik alleen ben overgebleven en mij staan ze naar het leven. Maar de HEER zei: Ga naar buiten en treed voor de HEER op de berg. Toen trok de HEER voorbij. Er ging een zeer zware storm voor de HEER uit die bergen deed splijten en rotsen verbrijzelde. Maar de HEER was niet in de storm. Op de storm volgde een aardbeving. Maar ook in de aardbeving was de HEER niet. Op de aardbeving volgde vuur. Maar ook in het vuur was de HEER niet. Op het vuur volgde het suizen van een zachte bries. Zodra Elia dit hoorde, bedekte hij zijn gezicht met zijn mantel, ging naar buiten en bleef staan bij de ingang van de grot. En toen klonk er een stem die hem vroeg: Waarom bent u hier, Elia? Duiding: Het Woord van God: donder en stilte (Taizé) Op de Sinai sprak God tot Mozes en de Israëlieten. Donderslagen, bliksemflitsen en een steeds harder aanzwellend hoorngeschal gingen het Woord van God vooraf en vergezelden het (Exodus 19). Eeuwen later keert de profeet Elia terug naar dezelfde berg van God. Daar beleeft hij de ervaring van zijn voorouders opnieuw: orkaan, aardbeving en vuur. Elia houdt zich gereed om naar God te luisteren die hem in de donder toespreekt. Maar de Heer bevindt zich niet in de traditionele uitingsvormen van zijn macht. Wanneer het oorverdovend lawaai ophoudt, hoort Elia het gefluister van zuivere stilte, en dan spreekt God tot hem (1 Koningen 19). Lied: Gegroet jij die hier komt om licht Gegroet, jij die hier komt om licht, om kracht tot vrede. Dat nieuwe hoop en ruimer zicht jouw deel zijn heden. Bid nu om nieuwe moed: tot wat gebeuren moet, overal en onvermoed. Vrede, vrede, de lieve vrede! Gegroet, jij die hier roept om recht, om deel van leven.
Dat wij verstaan wat jij ons zegt en om jou geven. Gegroet, Jij die hier zwijgend spreekt, Jij, Ongeziene. Dat Jij ons hart nog openbreekt, dat wij Jou dienen. Evangelielezing Lc. 9, 10 Joh. 6,15 Joh. 12, 36 Lc. 5, 15b-16 Duiding Onze evangelielezing vanavond was bijzonder: vier aparte verzen uit drie evangelies. Ze hebben alle vier ongeveer dezelfde inhoud: Jezus trekt zich terug in stilte of in gebed. was voor Hem belangrijk, gebed voor Hem essentieel. Maar hoe Jezus die stilte doorbrengt, vernemen we niet. Hoe Hij bidt, horen wij niet. Er bestaan ook geen lange evangeliepassages over de teruggetrokken, biddende Jezus (behalve in het passieverhaal). En dat is goed. Zijn intiem leven, in reflectie met Zichzelf en in verbondenheid met God, gaat ons niet aan. Dit is zijn geheim. Net zoals ons gebedsleven niemand aangaat. Als we ermee te koop lopen, halen we de schroom weg over ons zielenleven, vernietigen we de sacraliteit van ons diepste zijn. Enkel één keer geeft Jezus iets prijs over hoe Hij bidt: bij het Onzevader. Laat ons nu samen dat gebed bidden. (Blijf maar zitten.) Lied: Boven woorden boven beelden Boven woorden, boven beelden, boven water, boven licht krijgt Gods liefde een gezicht in de liefde onder mensen. Boven vreugde, boven zorgen, boven opstand, boven rust, staat de liefde die ons kust want in haar is God verborgen. In de mens van lang geleden die als eerste is gegaan, uit de dood is opgestaan, is God aan het licht getreden. In de liefde zonder grenzen onder mensen met elkaar, daar wordt ons zijn naam gewaar: God is liefde onder mensen. Gebed om stilte (naar Gerard Zuidberg) om in onszelf een stem van stilte te mogen horen zodat ons zwijgen zich mag vullen met uw ondoorgrondelijke aanwezigheid.
Doorbreek onze woordenstroom, onze gedachten die ons beheersen. Maak ons leeg en ontvankelijk zodat stilte, die sprekender is dan onze woorden ons in bezit mag nemen. Stem van stilte, spreek in ons. Laat uit ons wegvloeien alle lawaai van zelfhandhaving en geldingsdrang, van zelfzucht en eigenbelang, zodat in ons zich een ruimte opent, waarin de leegte en het zwijgen ons opnieuw leren luisteren naar wat boven onszelf uitgaat. Stem van stilte, spreek in ons. Dat stilte ons van harte vrijmaakt van de afgoden in onszelf om, open voor uw geboden, te verstaan welke weg zich voor ons opent wat de plaats is die we innemen, hoe we onze aandacht willen richten en waarvoor we echt willen gaan. Bezinning Ik heb de stilte aangetikt, Ik vroeg haar met weinig woorden of ik binnen rusten mocht, Want ik was zo moe van het lawaai van alledag; En de stilte liet me toe. En in de stilte heb ik water horen zingen in de beken; En langs rotsen floot de wind haar melodie; En aan de bomen ruisten bladeren hun taal; En heel de wereld leefde op in een biddend lied. Ik heb het mogen horen Toen ik daar te rusten zat in die genadetuin van God; Want ik was zo moe van het lawaai van alledag, Van het jachtige verkeer, de snelle tred; Van de chaos, van de herrie, van de haast. Maar dat is voorbij gegaan; Verzaligd heb ik in Gods stilte zijn stem beluisterd In het leven om me heen. Zelfs de allerkleinste kelen trillen klanken naar de wereld; Alle zielen, zelfs de bloemen zingen langzaamaan naar rust...
Uit de weldaad van Gods stilte ben ik verkwikt teruggekeerd. Slotgebed (samen bidden) Eeuwige God, in de stilte roept U ons op om op te staan uit het lawaai van de dagen en ons los te maken van alles wat ons te veel bindt aan deze wereld. Eeuwige God, in de stilte opent U ons ogen om echt te zien, opent U onze oren om echt te horen, opent U ons hart om echt lief te hebben. Laat ons hier leven in het stille besef dat Uw rijk komen zal. Zending en zegen Het is ook jou toegewenst vanuit je diepste kern zwijgend met Hem spreken., die we aarzelend God mogen noemen. Dat Hij met ons mag zijn op onze veertigdagentocht! In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.