De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 21 april 2015 Beste natuurliefhebber/- ster, Dit verslag is oud nieuws. We waren een paar weken afwezig, daardoor was ik gescheiden van mijn computer en moest dit verslag dus wachten tot ik weer thuis was. Het was dinsdag 21 april een groot deel van de dag aangenaam lenteweer, maar er stond opnieuw (zowel voor het fietsen als het fotograferen) een hinderlijke wind. In de loop van de middag werd het iets somberder en de wind werd steviger en het werd frisser. Tijd om naar huis te gaan, maar ik bleef nog een uurtje. Die tijd had ik nuttiger kunnen besteden. Ook dit keer zag ik weer het mannetje van de blauwe metselbij en misschien zelfs ook het vrouwtje, maar zij liet zich helaas niet fotograferen. Ook de solitaire bij met de witte strepen naast de ogen kwam ik nog weer tegen, of zou het toch een wesp zijn? Voor de eerste keer zag ik dit jaar wespbijen, maar daarover later meer. Het look- zonder- look bloeide nog niet maar dat heeft vast niet meer lang geduurd. Look- zonder- look is een algemeen voorkomende plant die behoort tot de kruisbloemenfamilie. Binnen deze familie is de soort gemakkelijk te herkennen aan de witte bloemen, het blad en de geur. Na het wrijven van een blad komt er een geur vrij die volgens sommigen op uien lijkt, maar door de meeste mensen als knoflook wordt aangeduid. De plant dankt hieraan ook zijn naam; het ruikt naar look maar is botanisch niet verwant aan look. De keizerskroon is een plant uit de leliefamilie. De stevige stengel groeit snel tot 90-120 cm lengte. Het onderste derde of halve deel van de stengel is bezet met vele, brede, staande tot hangende bladeren. De bovenste helft van de stengel draagt geen bladeren tot aan de bloemtros. Boven op de tros zit een kroon van glanzende, smalle bladeren. De keizerskroon bloeit van het midden tot het eind van de lente. De bloemen zitten met tot zes stuks in een cirkelvormige bloeiwijze gerangschikt. Het zijn grote klokvormige bloemen. Een bekende verwant van de keizerskroon is de kievitsbloem en ook daarvan zag ik nog een paar mooie witte exemplaren.
De citroenvlinder vliegt in de maanden april, mei, juli en augustus. In de winter verstoppen citroenvlinders zich onder planten, onder bladeren, in holle bomen of tussen takkenbossen. Daar blijven ze de hele winter zitten, zelfs als het sneeuwt. Het mannetje van de citroenvlinder is makkelijk te herkennen aan zijn felgele kleur. Het vrouwtje is minder fel gekleurd. De gele dovenetel is een vaste plant van vochtige en beschaduwde plaatsen in gematigde gebieden. Deze voorjaarsbloem bloeit met name in mei en juni. Bij een gunstig voorjaar kan de plant ook al in april bloeiend worden gevonden. Doordat de plant zich sterk uitbreidt is het een ideale bodembedekker voor grote tuinen. De plant vergt weinig verzorging, blijft laag en vermeerdert in tuinen veelal via wortelstokken. De soort komt op het Euraziatisch continent algemeen voor in gematigde streken.
Misschien was deze koningin gewone wesp (te herkennen aan de tekening op het aangezicht) op rooftocht en had ze juist een prooi ontdekt. Ik verbaas me soms over de hoeveelheid ontlasting van de honingbij. Ongetwijfeld heeft deze bij overwinterd in de kast en misschien heeft ze nu voor de eerste keer de kast verlaten. Al de tijd dat ze stil zat en voedsel opnam, kwamen de onverteerbare bestanddelen in de endeldarm. Als er een dag komt waarbij de temperatuur boven de 10 C stijgt, komen de bijen naar buiten, vliegen uit en ontlasten zich. Op een paar paardenbloemen zag ik werksters van de honingbij die druk bezig waren met het verzamelen van stuifmeel.
Ook dit keer probeerde ik de gewone sachembij op de foto te krijgen. De sachembij is een forse bij, die wel wat op een hommel lijkt. Deze grote, breedgebouwde bij is in het vroege voorjaar in veel tuinen te vinden. De mannetjes gedragen zich heel opvallend: ze vliegen voortdurend snel langs bloemen, op zoek naar vrouwtjes. Als ze even stil zitten, kun je ze herkennen aan de geelwitte voorzijde van de kop en de lange, zwarte haarpluimen aan de middenpoten. Ook vrouwtjes zijn door hun grootte opvallende verschijningen. De gewone sachembij heeft een lange tong en dit blijkt ook uit de bloemen die hij graag bezoekt. Hoewel ze niet erg kieskeurig zijn, valt wel op dat sachembijen vaak bloemen bezoeken met een lange bloembuis, zoals die van lip- en vlinderbloemen en sleutelbloemen. In tuinen zijn ze vaak rond bloeiend longkruid te vinden. Een vrouwtje dat stuifmeel verzamelt blijft af en toe even aan een bloem hangen en is dan redelijk goed te fotograferen. Nesten worden gegraven in de grond, bij voorkeur in zonnige, enigszins steile oppervlakken. Je ziet nu steeds meer nieuwe insecten. De rosse metselbij is al enkele weken actief, maar het groene schildpadtorretje had ik dit jaar nog niet eerder gezien. Hij (zij) is ontwaakt uit z n winterslaap, want dit bladhaantje overwintert als volwassen insect. De snuitkeverwants zag ik een week eerder ook al.
Zowel de gewone sachembij, de rosse metselbij als het vosje (foto) zijn typische voorjaarssoorten, ze vliegen ongeveer vanaf eind eind maart. Over het algemeen begint de vliegtijd van mannen wat eerder dan die van vrouwen. De rosse metselbij verzamelt het stuifmeel onder het achterlijf in de buikschuier - rijen naar achter wijzende stevige haren - het vosje en de sachembij dragen de pollen op de achterpoten. Het vrouwtje van het vosje (rechts) lijkt door de sterke beharing een beetje op een hommel. Het mannetje (links) is veel minder gemakkelijk te herkennen. Het vosje (een zandbij) nestelt in de grond. Ik zag dit jaar nog niet eerder een wespbij. De wespbijen vormen in Nederland het grootste geslacht van parasitaire bijen. Deze bijen leggen een ei in het nest van een andere solitaire bij. Ze worden daarom koekoeksbijen of koekoekshommels genoemd. De wespbijen links en rechtsboven lijken sterk op elkaar, maar de linker is iets donkerder. De wespbij rechtsonder is duidelijk een andere soort. Er zijn van Nederland 46 soorten bekend. In de afgelopen jaren is het aantal soorten in Nederland toegenomen, een verdere toename lijkt door de klimaatsverandering aannemelijk.
De witbehaarde bij links zou een mannetje witbaardzandbij kunnen zijn. Deze bij komt minder algemeen voor in het stedelijk gebied. Het vrouwtje van deze algemene zandbij van de zandgronden graaft haar nest in de grond op niet of weinig begroeide plekken, soms in grote groepen bij elkaar. Het vrouwtje witbaardzandbij lijkt niet op het mannetje, ze lijkt (volgens mij) sprekend op de bij rechts. Dat zou dus een vrouwtje witbaardzandbij kunnen zijn. Deze zandbij liep wankelend door het zand (links). Op mijn verzoek stapte ze op een takje en voorzichtig hield ik het takje op enige afstand voor een paardenbloem. Zoiets lukt niet altijd, maar als je het voorzichtig doet heb je soms geluk. Groetjes, Luit