2 Rapportage Schoolzwemmen samenvatting 2011-2012
Rapportage Schoolzwemmen samenvatting 2011-2012 Ouders van nu Veel ouders van jonge kinderen herinneren zich vast hun eigen schoolzwemlessen nog wel. H et schoolzwemmen zoals we dat nu kennen is namelijk ontstaan in de jaren 70. M en vond dat in een waterrijk land als N ederland alle kinderen onder de 12 jaar moesten kunnen zwemmen. O m dit het eenvoudigst en makkelijkst te bereiken, werd ervoor gekozen leerlingen onder schooltijd zwemles te laten volgen, als onderdeel van de gymles. Schoolzwemmen bestond daarvoor waarschijnlijk ook al, m aar niet op grote schaal. Leren zwemmen is belangrijk. D it geldt zeker voor kinderen. Ze vinden water altijd spannend en w anneer zij niet kunnen zwemmen, kan dit gevaarlijk zijn. Voor Haagse kinderen, die in een waterrijke omgeving wonen: de zee, vijvers en slootjes, geldt des te m eer dat zij zich veilig in de buurt van water m oeten kunnen begeven. Veel ouders nemen hun verantwoordelijkheid en gaan m et hun kinderen naar het zwembad. Voor hun veiligheid is het belangrijk om ze vertrouw d te maken m et water, eenm aal gewend aan w ater leren kinderen sneller zwemmen. Doel D e gem eente D en H aag streeft ernaar dat alle kinderen leren zwemmen en stelt daarom alle scholen vanaf groep 5 uit het H aagse basisonderwijs in de gelegenheid deel te nem en aan schoolzwem m en. O m kinderen zo voorbereid mogelijk aan het schoolzwemmen te laten beginnen, zodat ze in ieder geval een A-diploma behalen, worden ouders enerzijds gestim uleerd zelf m et hun (jonge) kind naar het zwembad te komen. Anderzijds w ordt er tijdens de reguliere zwemlessen aandacht besteed aan het watervrij maken zodat de schoolzwemtijd zo effectief mogelijk benut wordt. K inderen die zonder of m et weinig ervaring toch m et schoolzwemmen starten, w ordt zoveel mogelijk m aatwerk geboden, zodat tenm inste een A-diploma w ordt behaald. Het voornaamste doel van het schoolzwemmen is dat zoveel mogelijk leerlingen het schoolzwemmen afronden met minimaal een A-diploma van het nationale Zwem-ABC. De m eer ervaren kinderen w ordt m et schoolzwem m en de mogelijkheid geboden om m eer diplom a s van het Zwem-ABC te behalen of zelfs Zwemvaardigheid 1 (mits organisatorisch mogelijk). H et Zwem-ABC bestaat uit drie diplom a s: A, B en C. M et het A-diploma beheerst een kind de grondbeginselen van het zwemmen, m et het C-diplom a is een kind geheel zwemvaardig en bovenal zwemveilig. H et streven is dat een kind het A-, B- en C-diplom a behaalt, zodat het daadwerkelijk zwemveilig is. O m dat het doorgaans voor kinderen niet mogelijk is alle drie de zwemdiplom a s tijdens het schoolzwemmen te behalen, is het doel een kind in ieder geval het A-diploma te laten behalen. D e volgende stap is ouders te stim uleren hun kind vervolgdiplom a s te laten halen tijdens zwemlessen van de gem eente of verenigingen.
Rapportage Schoolzwemmen samenvatting 2011-2012 Belangrijkste resultaten D eze verkorte rapportage laat de belangrijkste resultaten zien van het schoolzwemseizoen 2011-2012. D aarnaast w ordt een toelichting gegeven op de diverse onderdelen van het schoolzwem program m a. D it seizoen heeft 86,4% van de leerlingen van het basisonderwijs het schoolzwemmen afgerond m et tenm inste een A-diploma. 83% 8 0% 07-'08 08-09 '09-'10 10-'11 11 -'12 Grafiek 1 definitieve uitstroom Haags basisonderwijs H et aantal kinderen dat m inim aal een A-diploma behaalt, is licht gedaald. D it blijft, net als voorgaande jaren, een aandachtspunt voor de gem eente. Als oplossing hiervoor wordt de scholen steeds m eer m aatw erk geboden. Bijvoorbeeld door leerlingen extra zwemles te laten volgen tijdens vakanties (turbozwem m en) zodat ze alsnog een diploma halen. D aarnaast w ordt m et scholen die niet deelnem en besproken waarom niet. W ellicht is het mogelijk binnen het bestaande program m a een aanpassing door te voeren, zodat een school wel komt zwemmen. In totaal hebben 133 scholen m et 7.954 leerlingen deelgenom en aan het schoolzwemmen. V oor het eerst dit jaar zijn, als onderdeel van maatwerk, ook de deelnemers aan het gewen nings zwem m en en het praktijkonderwijs meegeteld.
Rapportage Schoolzwemmen samenvatting 2011-2012 5 Schoolzwemprogramma Meer schoolzwemmen, minder wachtlijsten In D en H aag is zwemmen populair. De belangstelling voor het leren zwemmen is dan ook erg groot. Alle Haagse basisschoolkinderen kunnen vanaf groep 5 aan het schoolzwem m en deelnem en, waar geen wachtlijst voor geldt. N aast het schoolzwem m en schrijven ouders hun kinderen in voor particuliere zwemlessen. D it gebeurt op steeds jongere leeftijd, w aardoor de w achtlijsten toenemen. D oor deze toenam e van de wachtlijsten en het tekort aan zwemwater is de kans groot dat jonge kinderen geen zwemles kunnen volgen. Voor deze kinderen en voor ouders die niet in de gelegenheid zijn hun kinderen particuliere zwemles aan te bieden (veelal ouders in achterstandswijken) is het schoolzwemmen de enige mogelijkheid om hun kinderen een zwemdiplom a te laten halen. D e leerlingen die deelnem en aan het schoolzwemmen, krijgen les volgens een basisprogram m a, ingevuld naar de eisen van het nationale Zwem-ABC. Basisprogramma L eerlingen die zonder diploma beginnen m et schoolzw em m en worden door middel van w atergew enningsoefeningen vertrouwd gem aakt m et het water. K inderen m et watervrees krijgen extra aandacht. Zo w ordt de basis gelegd voor het leren zwemmen. W anneer de leerlingen eenmaal vertrouwd zijn m et het w ater (watervrij) leren ze o.a. drijven op buik en rug, te water gaan en eruit klim m en en onder water gaan. Als de kinderen dat onder de knie hebben, w ordt begonnen m et het aanleren van zwemslagen. D e praktijk leert dat kinderen zonder enige zw em ervaring een aanzienlijk aantal lessen nodig hebben voordat ze watervrij zijn. D aarna m oeten ze de zwemslagen nog aanleren. De weg naar het A-diploma is het belangrijkste en vergt ook veel tijd: gemiddeld 80 lessen. D aarna kan het B- en C-diplom a relatief snel behaald worden. H et schoolzwemmen bestaat elk seizoen uit gemiddeld 37 lessen, een les duurt 35 m inuten. Leerlingen die al in het bezit zijn van het Zwem-ABC kunnen tijdens het schoolzwem m en hun zwemvaardigheid nog verder vergroten door te oefenen voor het diploma Zwemvaardigheid 1. N aast het basisprogram m a is er het vangnet: leerlingen die er niet in zijn geslaagd hun A-diploma te behalen binnen de vastgestelde periode, m ogen een extra jaar zwemmen om zo alsnog een diplom a te behalen. Extra aanbod N aast het eerder genoemde vangnet is er een extra aanbod ter stim ulans en aanvulling op het vangnet en is bestem d voor: diegenen die het niveau van de zwemlessen niet kunnen bijhouden. kinderen die een extra zetje nodig hebben voordat ze aan het diplomazwemmen kunnen deelnem en.
6 Rapportage Schoolzwemmen samenvatting 2011-2012 De extra lessen worden naast het schoolzwemmen - buiten schooltijd - aangeboden en bestaan uit turbozw em m en en het zaterdagvangnet. Turbozw em m en vindt plaats tijdens korte schoolvakanties. H et zwembad nodigt de kinderen uit om gedurende drie dagen elke dag twee uur te kom en zwemmen. De H outzagerij biedt vaak een dubbel program m a aan, om dat de kinderen die hier komen m eestal extra aandacht nodig hebben. In de H outzagerij is er het zaterdagvangnet. K inderen kunnen op zaterdag extra zwemles volgen. N aast het extra aanbod hebben dit seizoen 237 leerlingen van groep 4 gewenningszwem m en gevolgd: leerlingen konden w ennen aan het water om zodoende voorbereid te zijn op de lessen van het schoolzwemmen.
Rapportage Schoolzwemmen samenvatting 2011-2012 Deelnemers V oor wat betreft het schoolzwemmen heeft de gem eente D en H aag voor m aatw erk gekozen: verschillende onderw ijsvorm en krijgen een eigen schoolzw em pakket aangeboden. Een- of tweejarige zwemcursus De gem eente biedt de H aagse basisscholen de mogelijkheid één of twee jaar deel te nem en aan het schoolzwem m en. E en basisschool die één jaar deelneem t aan het schoolzwemmen (groep 5) kan m et groep 6 deelnem en aan het reguliere vangnet. D it vangnet is een extra jaar schoolzwem m en voor leerlingen die hun A-diploma nog niet hebben behaald. Scholen die deelnem en aan een tweejarige zwemcursus m ogen m et groep 5 en 6 deelnemen aan het schoolzwem m en en m et leerlingen van groep 7 deelnem en aan het reguliere vangnet. H ier vallen ook de scholen van het speciaal basisonderwijs onder, aangezien zij hetzelfde zw em program m a volgen. REC (Regionale Expertisecentra) O ok de zogenoem de REC-scholen kunnen deelnemen aan het schoolzwemmen. D it zijn scholen voor communicatief, gedragsmatig, verstandelijk en/of lichamelijk gehandicapte kinderen en vallen onder de W et op de Expertisecentra (W EC). Deze scholen komen zwemmen m et leerlingen uit de groepen 3 t/m 8. De school bepaalt welke groepen meedoen. Groep 5 Groep 6 Groep 7 Basisonderwijs, eenjarige zwemcursus Ja Vangnet Basisonderwijs, tweejarige zwemcursus Ja Ja Vangnet Regionale Expertisecentra (REC) groep 3 t/m 8 O nderstaand schema toont de deelnemers van het schoolzwem m en en de verschillende soorten m aatwerk, ook wel vangnet genoemd. D it m aatwerk kom t later in de rapportage aan de orde. Gewenningszwemmen Éénjarige zwemcursus Tweejarige zwemcursus REC Regulier vangnet, groep 6 Regulier vangnet, groep 7
Rapportage Schoolzwemmen samenvatting 2011-2012 Resultaten op een rij Deelname scholen N og steeds nemen veruit de meeste scholen, 86% deel, aan het schoolzwemprogramma. W ederom is er sprake van een lichte daling: scholen sluiten of fuseren. Daarnaast valt te zien dat veel scholen uit de nieuwere wijk (bijvoorbeeld Ypenburg/Leidschenveen) niet deelnemen. De afstand van school naar het zwembad is te groot. Een andere reden om te besluiten niet deel te nem en is dat schoolzw em m en niet standaard in het lespakket zit en lestijd in beslag neem t. Scholen m oeten daarom de afweging maken om wel of niet deel te nem en. Voor scholen waar reeds een hoog percentage diplomabezit geldt, betekent dit m eestal dat er niet w ordt deelgenomen aan h et schoolzwemmen. In totaal zijn er 154 scholen in D en Haag: 144 basisscholen en 10 R E C. Scholen die niet hebben deelgenomen aan het schoolzwem m en (22) worden persoonlijk benaderd.om hen te m otiveren wel deel te nem en aan het schoolzwemmen. Categorie '07 - '08 '08 -'09 '09-'10 '10 -'11 '11 -'12 Scholen met éénjarige zwemcursus Scholen met tweejarige zwemcursus 40 40 40 39 35 92 95 94 91 88 Regionale Expertisecentra 10 10 10 10 10 Totaal 142 145 144 140 133 Aantal leerlingen H et aantal leerlingen van al deze scholen tezamen was dit seizoen 7.954, dit is, voor het eerst, inclusief deelnemers van het gewenningszwemmen en het praktijkonderwijs. Als gevolg van een verm inderd aantal deelnem ende scholen is ook hier sprake van een lichte daling. Categorie '07 - '08 '08 -'09 '09 -'10 '10 -'11 '11 - '12 Scholen met éénjarige zwemcursus Scholen met tweejarige zwemcursus 1.841 2.023 2.017 2.037 1.701 5.771 5.672 5.784 5.624 5.340 Regionale Expertisecentra 619 621 594 644 576 Gewenningszwemmen, praktijkonderwijs Totaal Ibbhsi 8.316 i mm ;] 8.305 m 337 Percentage kinderen zonder zwemervaring blijft gelijk Speciale aandacht gaat uit naar de leerlingen van groep 5. D eze kinderen kom en voor het eerst schoolzwemmen. In totaal heeft 56% van deze leerlingen geen diploma (seizoen 2011-2012). D it percentage is gelijk aan h et gemiddelde van de voorgaande seizoenen. Een groot percentage van deze leerlingen, 47% afkomstig van scholen m et een tweejarige zwemcursus, m oet eerst nog watervrij worden gem aakt voordat ze aan de daadwerkelijke zwemles kunnen beginnen. H ierdoor zijn aan het begin van het seizoen vooral de ondiepe bassins erg vol.
9 Vangnet Van de 35 scholen m et een eenjarige zwem cursus nam en er 9 deel en van de 88 scholen m et een tweejarige zwemcursus nam en er 20 deel aan het vangnet. Veel scholen doen niet mee aan het vangnet om dat de leerlingen die hiervoor in aanm erking komen dan te veel lesstof missen, terwijl ze vaak al extra aandacht nodig hebben. Alleen degenen die nog geen A-diploma hebben, mogen deelnem en aan het vangnet, de overige leerlingen blijven op school. In totaal hebben 52 leerlingen van scholen m et een eenjarige zwemcursus deelgenom en aan het vangnet. Van deze leerlingen hebben 21 alsnog een A-diploma behaald, dat is 40%. Voor scholen m et een tweejarige zwemcursus geldt dat 237 leerlingen hebben deelgenom en aan het vangnet, waarvan er 144 toch nog een A-diploma hebben behaald, dat is 61%. 86,4% rondt schoolzwemmen af met diploma Zoals eerder vermeld, rondt in totaal 86,4% van de leerlingen het schoolzwemmen af m et een diploma. O nderstaande tabel toont de resultaten per onderwijscategorie. Scholen met éénjarige zwemcursus Scholen met tweejarige zwemcursus 92,2% 83,2% Totaal 86.4% In totaal hebben de leerlingen 3.425 diplom a s van het nationale Zwem-ABC behaald en 475 diplom a s Zwemvaardigheid 1. 475 A-diploma 929 1.533 B-dip!oma C-diploma Zwemvaardigheid 1 963 Grafiek 2 aantal behaalde diploma's Onderstaande grafieken tonen het niveau van de leerlingen aan het begin en einde van het seizoen. Grafiek 3 niveau leerlingen bij instroom 792 101 l Geen diploma 1.275 940 A-diploma 4 5 0 9 B-diploma C-diploma Zwemvaardigheid 1
10 Rapportage Schoolzwemmen samenvatting 2011-2012 621 Geen diploma 1 639 2.493 A-diploma B-diploma C-diploma Zwemvaardigheid 1 1.437 1.517 Grafiek 4 niveau leerlingen bil uitstroom Extra vangnet In de Houtzagerij zijn 1.240 bezoekers geregistreerd die op zaterdag hebben deelgenomen aan het zaterdagvangnet. In de korte schoolvakanties hebben 1.193 leerlingen deelgenomen aan turbozwem m en Sommige kinderen hebben tijdens het turbozwem m en zulke goede vorderingen gemaakt, dat zij klaar waren voor het diplomazwemmen. O m de behaalde resultaten zo snel mogelijk om te zetten in een diploma, heeft een aantal zwembaden tijdens het turbozw em m en ook diplomazwemmen georganiseerd. D it bevordert tevens de doorstroom naar volgende niveaus. In de zwembaden de W aterthor en D e Schilp hebben 237 leerlingen van groep 4 meegedaan aan gew enningszwem m en. M et deze rapportage w ordt benadrukt dat het belangrijk is voor kinderen om te leren zwemmen. D oordat D en H aag een waterrijke stad is, geldt zeker voor H aagse kinderen dat zij zich veilig in de buurt van water kunnen begeven. De gem eente D en H aag blijft zich dan ook inzetten om het schoolzwemmen aan de H aagse basisscholen aan te bieden. En streeft ernaar dat zoveel mogelijk leerlingen het schoolzwemmen afronden m et m inim aal een A-diploma van het nationaal Zwem-ABC. D e volledige tekst van de schoolzw em rapportage is te vinden op www.dcnhaag.nl/7wem1nen, onder het kopje schoolzwemmen bij zw em inform atie.
Rapportage Schoolzwemmen samenvatting 2011-2012 11 Jaaroverzicht Zwemles op maat Steeds m eer scholen doen mee aan het Leerkansenprofiel. De scholen gebruiken de extra lesuren om hun leerlingen de mogelijkheid te bieden zich verder te ontwikkelen m et taal en rekenen. O ok binnen de leerlijnen van toneel, sport, m uziek zijn taal en rekenen essentieel. D oor deze visie stellen scholen steeds m eer eisen aan het schoolzwemmen. D it seizoen is daarop ingespeeld door een extra vangnet onder Leerkansenprofieltijd in zwembad de H outzagerij en is een pilot Zwemvaardigheid 2 in zwembad de Blinkerd gestart. D aarnaast zijn voorkeurstijden zo veel mogelijk gehonoreerd. Zwemstuurkaarten Alle zwembaden hebben dit seizoen intensiever het gebruik van zw em stuurkaarten to e gepast. D it zijn kaarten, gem aakt van speciaal m ateriaal, die tijdens de les (ook in het water) worden gebruikt. De kaarten laten op simpele wijze de details van een techniek aan een (individueel) kind zien. H un belevingswereld en de verhoudingen van hun lichaam, m aar natuurlijk ook alle belangrijke punten van een goede techniek zijn duidelijk afgebeeld. bron: www.zwemstuurkaarten.nl Recordaantal Haagse scholieren zwemt af In juni zwom m en m eer dan 2.500 leerlingen van de H aagse basisscholen af. D it waren er circa 500 m eer dan vorige zomer. W ethouder Ingrid van Engelshoven (Onderwijs, D ienstverlening) feliciteerde de basisscholieren in zwembad de H outzagerij m et het behalen van het zwemdiplom a. School zwem kampioenschappen Zeven scholen streden op 8 februari om de schoolzwemwisselbokaal in zwembad de W aterthor. De W illem de Zwijgerschool won dit zwemspektakel en mag zich een jaar lang Schoolzwemkampioen van D en H aag noemen. Daarnaast ontvingen ze de bokaal voor de le plaats en zijn ze uitgenodigd om deel te nemen aan de Provinciale Schoolzwemkampioenschappen.
Colofon Uitgave Gem eente Den Haag Dienst Onderwijs, C ultuur en Sector Sport Productgroep Binnensport Ontwerp en productie G em eente Den Haag Intern Dienstencentrum Website www.denhaag.nl/zwemmen Oplage 150 exemplaren