Informatiebijeenkomst Trombosedienst Welkom 07 februari 2013
Programma Algemene Inleiding Marianne van der Heijden, directeur Medische achtergrond informatie Lilian Hollander, doseerarts Van Bloedafname tot doseerkaart Beppie Oosterbaan, doseeradviseur Zelfmeten, iets voor mij? Corry van Tongerlo, zelfmeet/allround medewerker Toekomst, nieuwe middelen (NOAC s) Nathalie Péquériaux, medisch leider Medisch Vragenkwartiertje Sluiting
Algemene Inleiding Opgericht 9 april 1958 op initiatief van cardioloog Bernard Homan. Met ingang van 1 januari 2003 een zelfstandige stichting binnen het Jeroen Bosch Ziekenhuis.
Wat doen wij? Bloedafname voor huisartsen en specialisten Controle van het instellingsniveau van antistollingsmiddelen: - Acenocoumarol - Fenprocoumon/Marcoumar
Uw vertrouwde team Management Directeur Medisch Leider Unithoofd Medisch specialist Doseerartsen Binnendienst Doseeradviseurs Allround medewerkers secretariaat Medewerkers zelfmeet Medewerkers kwaliteit en automatisering Buitendienst Medewerkers Regionale Bloedafnamedienst Doseeradviseurs Allround medewerkers
Trombosedienst in cijfers Trombosedienst s Hertogenbosch e.o. Aantal mensen met antistollingsbehandeling: 6.300 Aantal INR-bepalingen: 106.000 Bloedafnames aan huis: 44.000 Bloedafnames op de prikposten: 62.000 Aantal mensen met zelfmeetapparatuur: 638 Alle trombosediensten in Nederland Aantal mensen met antistollingsbehandeling: 428.000 Aantal INR-bepalingen: 6.300.000 Aantal mensen met zelfmeetapparatuur 29.279
Uniek in de wereld Federatie Nederlandse Trombosediensten 59 trombosediensten in Nederland 2 trombosediensten in Spanje 1 trombosedienst op Curaçao
Kwaliteitscertificaat Laboratorium Klinische Chemie en Hematologie en de Stichting Trombosedienst e.o. van het Jeroen Bosch Ziekenhuis zijn geaccrediteerd door de CCKL
Medische achtergrondinformatie Lilian Hollander Doseerarts
Trombose Trombose Stolselvorming in de bloedvaten of in het hart
Samenstelling van het bloed Waterige vloeistof plasma Rode bloedcellen zuurstoftransport Witte bloedcellen afweer infecties Bloedplaatjes (trombocyten) bloedstolling
Samenstelling van het bloed Plasma suikers vetten eiwitten o.a. stollingseiwitten (factoren) hormonen vitamines witte bloedcellen bloedplaatjes rode bloedcellen
Vorming bloedplaatjesprop
Het stolsel is gevormd Eiwitnetwerk om de bloedplaatjesprop te verstevigen
Stollingseiwit Stollingseiwitten worden gemaakt in de lever met behulp van vitamine K
Vitamine K antagonisten (Coumarine) acenocoumarol en fenprocoumon (Marcoumar) belemmeren de werking van vitamine k de lever kan nu minder stollingseiwitten produceren minder kans op stolselvorming
Vitamine K en voedingsmiddelen Met name de groene groenten bevatten veel vitamine K
samenvattend Beschadiging van een bloedvat Er wordt een bloedplaatjesprop gevormd De stollingseiwitten in het bloed (gemaakt in de lever m.b.v. vitamine K) verstevigen de bloedplaatjesprop Het stolsel is gevormd, het defect gedicht, de bloeding gestelpt!
Bloeding en trombose
Stolselvorming waar en waardoor? In het hart door boezemfibrilleren (hartritmestoornis) of op een kunstklep In de slagaders door beschadiging van de vaatwand (aderverkalking!) In de aders (soms) door vertraagde bloedstroom
Atriumfibrilleren (boezemfibrilleren) Onschuldige ritmestoornis van het hart Onregelmatige hartslag Veranderde bloedstroom in boezems Kans op stolselvorming in de boezems!
Stolselvorming waar en waardoor? In het hart door boezemfibrilleren (hartritmestoornis) of op een kunstklep In de slagaders door beschadiging van de vaatwand (aderverkalking!) In de aders (soms) door vertraagde bloedstroom
Stolselvorming in slagaders Beschadiging van de vaatwand door Aderverkalking (roken!!!, hoge bloeddruk, hoog cholesterol, overgewicht) Vaatoperaties
Stolselvorming waar en waardoor? In het hart door boezemfibrilleren (hartritmestoornis) of op een kunstklep In de slagaders door beschadiging van de vaatwand (aderverkalking!) In de aders (soms) door vertraagde bloedstroom
Diep Veneuze Trombose (DVT)
Longembolie
Wanneer bloedverdunners? Preventie (voorkomen) Behandelen Acenocoumarol Fenprocoumon (Marcoumar) LMWH injecties (fraxiparine) + Acenocoumarol Fenprocoumon (Marcoumar)
Dosering varieert sterk per patiënt Acenocoumarol 1-10 tabletten per dag! Fenprocoumon ½ - 6 tabletten per dag!
Hoeveel tabletten? Hoe weten we hoeveel tabletten iemand nodig heeft? We meten de INR INR is een maat voor de stollingstijd van het bloed
Therapeutische waarde aantal Therapeutisch gebied INR 2-4 stolsels bloedingen INR 1 2 3 4 5
Streefgebieden INR 2.5 tot 3.5 boezemfibrilleren, trombosebeen, longembolie INR 3.0 tot 4.0 mechanische hartklepprothese, na vaatoperaties hartziekten
Doorgeschoten antistolling INR koorts ziekten diaree en/of braken andere medicijnen langdurige immobiliteit overmatig alcoholgebruik te weinig groene groenten, een vetarm dieet slechte leverfunctie (ernstige leverontsteking)
Tekort antistolling INR vergeten van de tabletten!!! uitbraken van de tabletten andere medicijnen multivitamines waar vitamine K in zit (let op wat u bij de drogist koopt!) patiënt wordt actiever!
Van bloedafname tot doseerkaart Beppie Oosterbaan Doseeradviseur
De ochtend Binnendienst: Telefoon beantwoorden Bloedafname Administratieve verwerking zoals: ofaxen van de apotheek onieuwe aanmeldingen Buitendienst: Bloedafname Verzamelen van (medische) gegevens van de patiënt
De binnendienst Applicaties (Hulpprogramma s) TDAS (regulier) Porta Vita (zelfmanagement, NPT) Hoeveel tabletten moet ik innemen? Ik krijg een ingreep, moet ik stoppen?
De buitendienst Wekelijks 100 routes Prikposten Tehuizen Huisbezoeken Verdeeld over vijf werkdagen Door 45 medewerkers
Routeplanning digitaal
De prikpost Wachtruimte Prikruimte
Bloedafname aan huis
Wat moeten wij weten? Afwezigheid (bijv. vakantie of opname) Medicijnveranderingen Ingrepen zoals tandarts of operaties Ziekte zoals koorts/ braken/ diarree Verandering leefomstandigheid (bijv. bedrust) Bloedingen Vergeten van tabletten Opname gehad? Dan formulier antistolling meegeven! Indien geen kaart ontvangen: na 2 dagen bellen, niet op zaterdag! Digitaal via www.trombosedienst-denbosch.nl Doseerkaart Online
Het patiëntenstrookje heel belangrijk!
(her)aanmeldingsformulier Bij ontslag uit ziekenhuis Bij eerstvolgende controle aan trombosedienst geven
Het laboratorium Gemiddeld 425 INR bepalingen per dag
Laboratoriumproces geautomatiseerd
Gegevens vastleggen Scannen van de patiëntenstrookjes
Verwerken van (medische) bijzonderheden
Doseerscherm: doseren op maat
Samenvatting Binnendienst Buitendienst Overdracht Labuitslagen Doseren
Zelfmeten, iets voor mij? Corry van Tongerlo Zelfmeet/allround medewerker
Zelfmanagement
Algemene informatie Totaal aantal cliënten bij TD in 2012: 6300. Zelfmanagement door gebruik van Coaguchek: 638 85% van de zelfmetende cliënten doseert ook zelf.
aantal Leeftijd verdeling zelfmetende cliënten 80 70 60 50 40 Reeks1 30 20 10 0 80-85 75-80 70-75 65-70 60-65 55-60 50-55 45-50 40-45 35-40 25-30 20-25 15-20 10-15 5-10 leeftijd
Voordelen Vrijheid: Niet afhankelijk van een prikpost INR meten op zelfgewenste plaats en tijdstip Zelfstandigheid: Meer inzicht in eigen INR waarde Desgewenst leren zelf de hoeveelheid tabletten bepalen Bewustwording van goede inname van tabletten Beter inzicht in reactie van lichaam/geest op antistolling Controle bij de trombosedienst afgestemd op de agenda van de cliënt
Beperkingen Cliënten met erg trillende handen Cliënten met een ernstige visuele beperking Mogelijke oplossing: meten/doseren door partner
Vakantie of werk in het buitenland Geen contact met buitenlandse medische dienst. Bepalen van INR kan gewoon doorgaan. Altijd contact mogelijkheden met eigen TD. De trombosedienst bewaakt en behoudt controle Het gemak voor de cliënt!!!!!
Voorwaarden Richtlijnen van de FNT: Langdurig gebruik van antistollingsmiddelen Twee keer achter elkaar een uitslag binnen de therapeutische range Verschil INR tussen zelfmeetapparaat en bepaling op laboratorium maximaal 20%
Ook voor kinderen Voorwaarde is dat de bepaling betrouwbaar wordt uitgevoerd door het kind na een training. Kinderen trainen altijd bij de trombosedienst, niet via e-learning Een ouder/verzorger kan de bepaling aanleren en uitvoeren bij het kind. Doseren tot 18 jaar door de doseerarts (trombosedienst), daarna door een kind/ouder/verzorger na een gevolgde training.
Dubbelprikken Als een cliënt aan voorwaarden voor zelfmeten voldoet, volgt het zgn. DUBBELPRIKKEN : 1x INR bepalen door middel van bloedafname uit de arm. 2x INR bepalen met bloedafname via een vingerprik op de Coaguchek
Training zelfmeten Bij de trombosedienst, in het Jeroen Bosch Ziekenhuis Twee trainingen van 1.5 uur op een ochtend, met een week ertussen Groepstraining, 4 à 5 personen Thuis via e-learning
Zelfmeettraining Algemene informatie Uitleg van zelfmeetapparaat Instellen van zelfmeetapparaat Correct uitvoeren van vingerprik Oefenperiode thuis 2 trainings momenten Uitleg digitaallogboek
Zelfmeet training door e-learning Eerste afspraak: Coaguchek ophalen. Inlogcode voor de e-learning module. Oefenstrips. Cliënt heeft 2 weken tijd om de training thuis op de computer te volgen en te oefenen met het bepalen van de INR Tweede afspraak: Toetsing van het zelfmeten van de INR Uitleg van het digitaallogboek
Training zelfdoseren Cursus van 2 uur op één ochtend Beknopte uitleg over aantal ziektebeelden Uitleg van instructie map Uitleg over gebruik van tabletten Uitleg over hoeveelheid tabletten Hoe doseringen te berekenen Uitleg over gebruik van digitaallogboek m.b.t. doseerschema
Certificaat Zelfmeten/Zelfdoseren Beoordeling na 3 maanden zelfmeten/zelfdoseren: Goed uitvoeren van de vingerprik. Goed uitvoeren van de INR meting. Stripgebruik. Betrouwbaarheid. Dosering goed berekenen. Behandelaar krijgt altijd bericht.
Controle afspraak Het eerste jaar 1x per 3 maanden, daarna 1x per 6 maanden Controle moment: Altijd in overleg met cliënt. Afspraken van ½ uur. Controle afspraken: Dinsdag-, woensdag- en donderdagochtend Maandag- en dinsdagmiddag Avond spreekuur: 2x per maand, op dinsdag
Waarom de controle Uitlezen van alle INR-uitslagen uit het geheugen van zelfmeet apparaat. INR meting door cliënt op eigen apparaat. INR meting door medewerker op het referentieapparaat Verschil tussen beide metingen mag niet groter zijn dan 15%. Verstrekken/aanvullen van nieuwe strips en priknaaldjes. Bespreken van eventuele vragen.
Digitaal verwerken INR Doorgeven via www.digitaallogboek.nl Toegang met gebruikersnaam en wachtwoord. Werkt via internet: is daardoor overal te gebruiken. Uitleg hierover bij training. Duidelijke handleiding.
Interesse? Neem een voorlichtingsbrief mee Vul de antwoordstrook in Lever deze in bij de trombosedienst
Toekomst, nieuwe middelen Nathalie Péquériaux Medisch Leider
Nieuwe orale anticoagulantia (NOAC s) Geregistreerd: Dabigatran : Pradaxa van de firma Boehringer Ingelheim Rivoraxaban: Xarelto van de firma Bayer Nog niet geregistreerd: Apixaban: Eliquis van de firma Pfizer and Bristol-Myers Squibb
Registratie voor: Geregistreerd voor atrium fibrilleren, ook vergoed sinds december 2012 Grote gerandomiseerde studies Behandeling even effectief Minder (ernstige) bloedingcomplicaties (Rivoraxaban is ook geregistreerd voor acute diep veneuze trombose: effectiviteit en veiligheid gelijk aan de VKA) Geen laboratorium controle noodzakelijk dus geen controle bij de trombosedienst
Maar Niet getest bij de (kwetsbare) ouderen Geen antidotum beschikbaar Laboratorium test in ontwikkeling Therapietrouw
Vanuit de Ministerie van Volksgezondheid en de beroepsgroepen: Geleidelijke en veilige introductie van de NOAC s Protocollen bij Bloedingcomplicaties Acute en electieve ingrepen Laboratoriumtesten
Medische vragen?
Dank voor uw aandacht Marianne van der Heijden Beppie Oosterbaan Corry van Tongerlo Lilian Hollander Nathalie Péquériaux Anke van Dijk (Roche Diagnostics) En overige medewerkers trombosedienst