Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Onderzoek naar elektriciteitsverbruik Stéphane Barbier CENERGIE
DOELEN Gemiddeld consumptie Zijn factuur analyseren Wat is het elektriciteitsverbruik in de gebouwen? Analyses behandelen die in verschillende typen tertiaire gebouwen gemaakt zijn 2
Algemeen schema van de presentatie Inleiding Benchmarking De factuur Verbruiksanalyse: kantoor Verbruiksanalyse: handel Energievernietiging 3
WAAR ZIJN DE CONSUMPTIES? INLEIDING 4
ENERGIEBALANS Kleine kantoorgebouwen Grote kantoorgebouwen Rest Kantoorapparatuur 35% Brandstoffen 35% Rest Brandstof antoormachines 10% Rest 10% Kantoorapparatuur 20% 20% Brandstof 21% 21% Rest Kantoormachines 11% 11% Brandstoffen 10% 10% Ventilatie, airco + pompen 7% entilatie, Airco + pompen 7% Verlichting 27% Verlichting Ventilatie, 19% Verlichting 27% airco + Verlichting 19% Ventilatie, pompen Airco + pompen 40% 40% Gemmiddelde consumptie van kantoor in Brussel : BILAN ENERGETIQUE DE LA REGION DE BRUXELLES-CAPITALE 2009, Juin 2011 2.1.1 Energiebalans 5
ELEKTRICITEITSVERBRUIK BENCHMARKING 6
kwh elek./m² Indicators voor elektriciteit Wees voorzichtig met benchmarking op basis van indicators, bijvoorbeeld het gemiddeld elektriciteitsverbruik van een kantoor... 300 250 248 200 150 165 100 123 94 ebench Kengetal 50 43 61 0 Gemiddeld Type 1 Type 2 Type 3 Type 4 Type 5 Type 6 Basis Nederland Gebruiksuren Funct. typen u/week 50 50 100 100 100 100 M²/Fte m² per FTE 100 100 100 15 15 15 Elektr. Airco Elektr. Elektr. koeling verwarming Elektr. verwarming 2.1.2 Benchmarking 7
Specifiek verbruik (kwh/m 2 ) Specifiek elektriciteitsverbruik (kwh/m²) 300 250 200 Indicators voor elektriciteit Vergelijking met gegevens van NOVEM (Nederlandse Organisatie Voor Energie en Milieu) Hoofdzakelijk te wijten aan het type HVAC-installatie Kengetal elektriciteit Indicator elektr. NOVEM Novem ondergrens NOVEM Novem bovengrens Gemiddelde K2000 K2000 150 100 50 0 Zeer onbevredigend lichtcomfort Zonnepanelen + zuinige verlichting Zuinige verlichting + opslagplaatsen 0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 40.000 45.000 50.000 Totale Totaal netto-vloeroppervlakte netto-oppervlak (m 2 ) (m²) zonder zonder garage garages Gebouw met een zeer lage bezettingsgraad 2.1.2 Benchmarking 8
Specifiek verbruik (kwh/m 2 ) Specifiek elektriciteitsverbruik (kwh/m²) Indicators voor elektriciteit 300 250 Kengetal elektriciteit Indicator elektr. NOVEM Novem ondergrens NOVEM Novem bovengrens Gemiddelde K2000 K2000 200 150 Vrijwel identieke gebouwen: Enige grote verschil: vochtigheid 100 950.000 kwh/jaar 15 W/m² 0 W/m² 50 0 0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 40.000 45.000 50.000 Totale Totaal netto-vloeroppervlakte netto-oppervlak (m 2 ) (m²) zonder zonder garage garages 9 2.1.2 Benchmarking
Specifiek verbruik (kwh/m 2 ) Specifiek elektriciteitsverbruik (kwh/m²) Correlatie met HVAC-installatie 250 200 Gebouwen met met volledige koeling airconditioning en elek. verwarming Gebouwen met met volledige koeling airconditioning en met elektrische verwarming Gebouwen zonder volledige koeling airconditioning 150 100 50 0 0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 40.000 45.000 50.000 Totale Totaal netto-vloeroppervlakte netto-oppervlak (m 2 ) zonder (m²) zonder garage garages 2.1.3 Correlaties 10
Specifiek verbruik (kwh/m Specifiek elektriciteitsverbruik 2 ) (kwh/m²) Correlatie met HVAC-installatie 250 200 Gebouwen met met volledige airconditioning koeling Gebouwen met met volledige airconditioning koeling en met elektrische elektrische verwarming Gebouwen zonder volledige airconditioning koeling 150 100 50 0 0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 40.000 45.000 50.000 Totale Totaal netto-vloeroppervlakte netto-oppervlak (m 2 ) (m²) zonder zonder garage garages 2.1.3 Correlaties 11
Specifiek verbruik (kwh/m 2 ) Specifiek elektriciteitsverbruik (kwh/m²) Correlatie met HVAC-installatie 250 200 Gebouwen met met volledige koeling airconditioning Gebouwen met met volledige koeling airconditioning en met elektrische en elek. verwarming Gebouwen zonder zonder volledige volledige koeling airconditioning 150 100 50 0 Gebruik van de koude-installatie? 0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 40.000 45.000 50.000 Totale Totaal netto-vloeroppervlakte netto-oppervlak (m 2 )(m²) zonder zonder garage garages 2.1.3 Correlaties 12
Specifiek verbruik (kwh/m Specifiek elektriciteitsverbruik (kwh/m²) 2 ) Gemiddelde waarden... 160 140 120 100 Factor 2 80 60 40 20 0 Gebouwen Gebouwen met met volledige airconditioning koeling Gebouwen Gebouwen zonder zonder volledige airconditioning koeling 2.1.3 Correlaties 13
ELECTRICITEIT DE FACTUUR 14
FACTUUR ANALYSEREN bijna 10% toeslag! 15
FACTUUR ANALYSEREN Sommige apparaten zoals TL-buisen uitgerust met traditionele ballast, motoren, leiden tot een reactive energie gebruik Met hoogspanning moeten we een cos phi > 0,9 De oplossing : Condensatoren Batterij 16
FACTUUR ANALYSEREN Te voorkomen : piekverbruik Cost van kwh afhankelijk van U 17
VERBRUIKSANALYSE EN PROFIELEN Kantoor Bank Technische faciliteiten gerenoveerd in 2011 13 500 m² Bezetting : Ma-Vri 7h-18h Bezetting : 3% van het gebouw op zaterdag (ochtend) 18
Baseload Electriciteit Baseload Maandag to Vrijdag Zat/Zondag 19
50% climatisatie gebruik uit bezetting uren van het gebouw
Baseload Electricité Regressie Invloed van buitentemperatuur op het energieverbruik van het gebouw Geen correlatie tussen vermogen en buiten temperatuur Gebruik van het koud voor IT 21
VERBRUIKSANALYSE EN PROFIELEN Kantoor 750 m³ Geprefabriceerde gebouw van 2009 Elektrische verwarming (50%) / Warmtepomp (50%) Bezetting : Ma-Vri : 6h-18h 22
Verlichting Lichten aan alleen tijdens bezetting 23
Binnen Temperatuur 24
Resultaten 50% van het electriciteit gebruikt om te verwarmen tot 23 C een onbewoonde gebouw. 25
VERBRUIKSANALYSE EN PROFIELEN HANDEL 26
Consumption [kwh] Average temperature [ C] Handel - Analyse Consumption electricity vs temperature - Amsterdam 2009/2010 180.000 25 160.000 140.000 20 120.000 15 100.000 80.000 10 60.000 5 40.000 20.000 0 0 January February March April May June July September October November December januari februari maart Night Day Average temperature april mei juni juli augustus september 27 :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t +32 3 271 19 39 :: www.cenergie.be :: -5 27
Handel - Analyse Cooling Cooling max Cooling idle Shop closed 50% lighting (+ hvac?) Shop open 100% lighting + hvac Baseload 1/1-1/8 + 28/10-31/12 Baseload 2/8 28/10 :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t +32 3 271 19 39 :: www.cenergie.be :: 28
Handel - Analyse Nachtelijke werkzaamheden :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t +32 3 271 19 39 :: www.cenergie.be :: 29
Handel - Analyse 50% van het verbruik buiten openingstijd! 30
Handel - Analyse Baseload lower again 31
Handel - Analyse 20 kw baseload 96 h/week x 19 weeks = 1.824 h 1.824 h x 20 kw = 36.480 kwh 3.648 32
Handel - Analyse Better performance starting 13/3 33
Handel - Analyse 34
GELIJKTIJDIGE KOUDE EN WARMTE ENERGIEVERNIETIGING 35
Energievernietiging Warmte en koude in de GP 36
Energievernietiging 37
Thursday 16/dec/10 0:00 Thursday 16/dec/10 12:00 Friday 17/dec/10 0:00 Friday 17/dec/10 12:00 Saturday 18/dec/10 0:00 Saturday 18/dec/10 12:00 Sunday 19/dec/10 0:00 Sunday 19/dec/10 12:00 Monday 20/dec/10 0:00 Monday 20/dec/10 12:00 Tuesday 21/dec/10 0:00 Tuesday 21/dec/10 12:00 Temperature [ C] Temperature [ C] Energievernietiging 80 Heating & Cooling Week 1 80 70 70 Simultaneous Heating and Cooling 60 50 60 40 50 Heating Coil supply @ 72 C 30 20 40 10 30 Outside temp @ -4 C 0-10 20-20 10 Cooling Coil supply @ 7 C 0 Tijdstip Outside temp Heating Coil Supply Heating coil return Cooling Coil supply Cooling coil re 38
Warmteterugwinning... of energievernietiging? Bron: Energie+ 39
Warmteterugwinning... of energievernietiging? Meetperiode Gebruiksuren Gemiddelde MIN MAX Gemiddelde MIN MAX Temp 4e 24,0 18,3 27,3 24,2 20,8 27,3 Temp 2de 25,3 23,9 27,6 24,9 23,9 27,3 Temp inkom 23,3 19,2 30,9 23,2 19,8 26,6 Temp GLV 24,5 22,0 28,0 25,1 23,0 27,6 LG pulsie voor vw- en koelbatterij 19,9 15,1 24,3 19,7 15,1 24,3 LG pulsie lokalen 21,6 18,0 24,9 21,4 18,0 24,3 LG extractie 22,1 19,8 26,2 23,0 19,8 26,2 Temp 3de 25,3 23,2 27,1 25,0 23,2 26,6 RV 3de 42,7 30,0 60,5 44,2 30,0 60,5 Temp 1e 23,1 20,6 26,1 23,0 21,9 25,6 RV 1e 41,1 27,5 56,5 42,6 29,0 51,0 Is de lucht over het algemeen kouder vóór conditionering? 40
Temperatuurmetingen 41
Koelbatterij luchtgroep Retour koelbatterij zeer hoog 42
Opgenomen vermogen (kw) Opgenomen vermogen (kw) Vermogenspiek bij starten van de koelmachine 80 70 Koelmachines Koelmachine Totale belasting Totale belasting 60 50 40 Grote invloed op de elektriciteitsrekening 30 20 10 0 24/05/99 25/05/99 43
Om te onthouden van de presentatie Grote verschillen in elektriciteitsverbruik Net als bij verwarming speelt de regeling een belangrijke rol Analyse van het verbruik en monitoring zijn belangrijke hulpmiddelen: analyse van de base load Door temperatuurmeting kunnen storingen in verband met warmte en koude evenals energievernietiging worden gedetecteerd 2.2.1 Koudeproductie 44
Nuttige hulpmiddellen, websites, enz. : http://www.energieplus-lesite.be (frans) Referentie Praktische handleiding voor de duurzame gebouw en andere bronnen : ENE01 : keuze van efficiënte elektrische uitrustingen en efficiënte verlichting 45
Contact Stéphane Barbier Project manager CENERGIE : 03/271.19.39 E-mail: stephane.barbier@cenergie.be 46