Coördinaten van het Referentielaboratorium Dr. I. LE ROUX W.I.V. - Dpt Pasteur - Hondsdolheid Engelandstraat, 642 1180 Brussel Tel. : 02/373.31.56 Fax : 02/373.32.86 E-mail : ileroux@pasteur.be Het referentielaboratorium voor rabiës is gevestigd in het WIV-Departement Pasteur Instituut te Brussel. Vaccinatie tegen rabiës bij de mens 1. Aantal vaccinaties uitgevoerd in 1430 personen kregen het vaccin tegen rabiës toegediend. Tabel 1 : : behandelde personen (N; 2004-) Vaccinatie vóór besmetting Primovaccinaties 986 1197 847 1050 Herhalingen 185 178 173 246 Totaal 1171 1375 1020 1296 Aantal gevaccineerde personen (na blootstelling in België en in het buitenland) 129 128 111 134 Algemeen totaal 1300 1503 1131 1430 rage_t1 Gebruikt vaccin tegen rabiës Gebruikte immunoglobulines tegen rabiës Post-vaccinale complicaties van neurologische aard Overlijden ten gevolge van rabiës bij gevaccineerden Vaccin Mérieux. Het rabiësvaccin van het Institut Mérieux is een gelyofiliseerde gestabiliseerde suspensie van een rabiësvaccin op basis van een Wistar PM/WI 38- stam die helemaal is geïnactiveerd door bètapropiolactone en wordt verkregen door de kweek op humane diploïde MRC5 -cellen Rabipur van het bedrijf Chiron : gelyofiliseerde gestabiliseerde suspensie van de geïnactiveerde stam "flury LEP ". Deze stam wordt gekweekt op een primaire voedingsbodem van kippenfibroblast. De immunoglobulines tegen rabiës van humane oorsprong zijn geleverd door Aventis Pasteur (Mérieux) Geen Geen rage 1
Referentielaboratorium Tabel 2 : : evolutie van het aantal vaccinaties tegen rabiës (curatief en preventief) van 1980 tot in België (GG : gammaglobulinen) Jaar Preventieve vaccinaties Curatieve vaccinaties Curatieve + primo herhaling totaal zonder GG met GG totaal Preventieve 1966 -- -- -- 29 -- 29 29 1967 5 -- 5 121 -- 121 126 1968 28 -- 28 263 -- 263 291 1969 27 -- 27 121 5 126 153 1970 24 -- 24 37 1 38 62 1971 -- 10 10 28 1 29 39 1972 -- -- -- 17 5 22 22 1973 -- -- -- 15 -- 15 15 1974 24 46 70 68 11 79 149 1975 22 9 31 155 14 169 200 1976 204 23 227 654 50 704 931 1977 123 15 138 193 19 212 350 1978 123 73 196 90 19 109 305 1979 76 51 127 47 8 55 182 1980 65 42 107 64 20 84 191 1981 62 69 131 207 24 231 362 1982 243 104 347 732 80 812 1159 1983 155 194 349 688 173 861 1210 1984 481 267 748 667 116 783 1531 1985 229 251 480 768 135 903 1383 1986 233 251 484 760 141 901 1385 1987 211 218 429 501 154 655 1084 1988 293 253 546 587 191 778 1324 1989 372 307 679 1073 206 1279 1958 1990 260 349 609 370 123 493 1102 1991 202 302 504 85 78 163 667 1992 226 235 461 103 77 180 641 1993 227 241 468 39 32 71 539 1994 190 202 392 117 43 160 552 1995 286 184 470 280 54 334 804 1996 529 197 726 167 52 219 945 1997 338 219 557 70 56 126 683 1998 426 174 600 62 40 102 702 1999 195 563 758 69 13 82 840 2000 645 271 916 51 9 60 976 2001 629 135 764 31 11 42 806 2002 804 138 942 4 3 7 949 2003 771 131 902 13 7 20 922 2004 986 185 1171 9 6 15 1186 2005 1197 178 1375 15 14 29 1404 2006 848 173 1021 47 4 51 1072 1050 246 1296 61 7 68 1364 2. Vaccinaties tegen rabiës na blootstelling In heeft België op zijn grondgebied één geval van dierlijke rabiës vastgesteld. Het ging om een jonge hond van 4 maanden die illegaal uit Marokko werd ingevoerd en die ongeveer 3 maanden in Beersel (Vlaams-Brabant) verbleef alvorens de symptomen van rabiës te ontwikkelen; daarna werd hij geëuthanaseerd. De klinische diagnose werd door de tests, uitgevoerd in ons laboratorium, bevestigd. Het epidemiologische onderzoek heeft het mogelijk gemaakt om 41 personen te identificeren die mogelijk besmet waren geraakt door een contact (beten, krabletsels, contact met speeksel op de slijmvliezen of de niet-intacte huid). Deze personen werden door onze dienst behandeld. Deze personen werden in de tabellen hieronder onder de rubriek Gevallen van Beersel geïnventariseerd. rage_t2 2
Tabel 3 : : aantal behandelde personen (N; 2004-) Na blootstelling in België 15 29 12 68 gevallen van Beersel 41 in het buitenland 114 97 99 66 onbepaald 2 0 Totaal 129 128 111 175 rage_t3 Tabel 4 : : spreiding, per provincie, van de personen behandeld na blootstelling in België (N; 2004-) Na blootstelling in België 2004 2005 2006 Antwerpen 0 1 0 1 Brabant wallon 0 1 1 0 Brussel 3 5 1 1 Hainaut 2 3 1 2 Liège 1 5 4 1 Limburg 0 2 0 0 Luxembourg 6 7 2 2 Namur 1 3 0 3 Oost-Vlaanderen 0 2 2 1 Vlaams-Brabant 0 0 1 41 gevallen van Beersel 41 West-Vlaanderen 1 0 0 0 Niet geregistreerd 1 0 0 16 rage_t4 3
Referentielaboratorium Tabel 5 : : verdeling, per land, van de behandelde personen na blootstelling in het buitenland (N; 2004-) Na blootstelling Na blootstelling in buitenland in buitenland Afghanistan 1 0 Indonesië 3 Albanië 1 Irak 1 Algerije 1 Iran 1 Argentinië 1 0 Israël 1 Bengladesh 1 0 Italië 1 2 0 Birma 1 0 Kaap Verde 1 0 Bolivia 1 1 Kenia 2 6 1 Botswana 2 0 Kongolees D. R. 2 1 0 Brazilië 1 1 Kosovo 1 0 Bulgarije 1 0 Madagaskar 2 1 1 0 Burkina Faso 2 0 Marokko 5 8 10 7 Burundi 1 0 Mexico 2 1 1 Cambodja 1 1 1 Mongolië 1 0 Chili 1 1 1 Namibië 1 0 China 1 1 1 Nepal 2 1 0 Colombia 1 Noord-Afrika 1 Corse 2 1 0 Oezbekistan 1 Costa Rica 1 2 0 Peru 2 4 0 Croatie 1 1 Polen 1 0 Djibouti 1 0 Roemenië 5 3 3 5 Dominicaanse Republiek 1 0 Rusland 2 3 2 Duitsland 1 0 Senegal 3 4 Ecuador 2 1 0 Sierra Leone 1 0 Egypte 1 1 0 Spanje 1 0 Ethiopië 1 0 Sri Lanka 1 1 1 Filippijnse 3 1 1 Tanzania 1 0 Frankrijk 7 2 1 4 Thailand 12 10 12 7 Gambia 1 Tunesië 3 6 12 0 Griekenland 3 1 1 0 Turkije 16 14 5 Groothertogdom Luxemburg 1 0 V.S. 1 0 Guatemala 1 0 Vietnam 2 2 5 Guinea 1 Zuid-Afrika 5 1 0 Guyana 1 0 Zwitserland 1 0 India 8 5 8 7 Niet gepreciseerd 16 19 16 2 Totaal 110 92 92 71 rage_t5 4
Tabel 6 : : diersoorten die verantwoordelijk zijn voor mogelijke besmetting met vaccinatie van de contactpersoon tot gevolg in België (N; 2004-) Diersoort Tamme dieren Ezel 1 Geit 1 Hond 4 7 3 41 Kat 1 4 1 2 Wilde dieren Aap 1 2 Fret 1 1 Muis 1 1 Rat 1 1 Steenmarter 1 Vleermuis 6 7 3 4 Vos 3 4 3 Onbepaald 1 Niet geïnventariseerd 17 Besmetting in laboratorium 1 Tabel 7 : : resultaat van de diagnose bij verdacht besmette dieren na contact met personen in België (N; 2004-) Aard van het resultaat van de diagnose rage_t6 2004 2005 2006 Diagnose van rabiës bevestigd door laboratorium 0 0 0 41 Diagnose van rabiës ontkracht door laboratorium 0 2 1 2 Dier onder toezicht 0 2 2 Ontsnapt dier, geen resultaten 15 13 8 Overleden dier, geen resultaten 0 4 1 Geslacht dier, geen resultaten 0 0 0 Niet gepreciseerd 0 8 0 25 Tabel 8 : : oorsprong van de besmetting na blootstelling in België (N; 2004-) Oorsprong van de besmetting Krab 2004 1 2005 2 2006 7 Beet 11 18 11 16 Krab + beet 1 1 Contact met wonde 1 4 Contact met slijmvlies 1 5 1 12 Onbepaald 4 28 Tabel 9 : : plaats van de besmetting na blootstelling in België (N; 2004-) Besmettingsplaats rage_t8 hoofd 1 2 onderste ledematen 2 5 3 bovenste ledematen 9 11 2 15 niet gepreciseerd 5 15 5 50 Totaal 15 30 12 68 rage_t9 rage_t7 5
Referentielaboratorium Tabel 10 : : behandelingen in België na besmetting in België (N; 2005-) Toegepaste behandelingen Totaal 2005 2006 rappel 6 curatief volledig met gammaglobulines 15 4 54 curatief volledig zonder gammaglobulines 14 8 7 onderbroken curatief 1 Totaal 29 12 68 3. Vaccinaties tegen rabiës vóór de blootstelling rage_t10 Dit jaar werden 1050 personen preventief gevaccineerd en 246 personen hebben een herhaling gekregen. Tabel 11 : : rechtvaardiging van de preventieve vaccinaties (primovaccinaties en herhalingen samen) (N; 2005-) Rechtvaardiging van de preventieve vaccinaties professionele redenen 2006 233 168 reis in het buitenland 727 1125 niet gepreciseerd 60 3 Totaal 1020 1296 rage_t11 4. Serologie ter controle Ter controle wordt een serologie uitgevoerd, volgens de voorschriften van de WGO, op het einde van een curatief vaccinatieschema om de doeltreffendheid ervan te controleren of een a twee keer per jaar voor de personen met risicogedrag. Dit jaar werden 301 tests uitgevoerd. Controle van dierlijke rabiës 1. Epidemiotoezicht Het totale aantal analyses van diagnoses bij dieren is 602 : 1 enkel was positief en 601 gevallen waren negatief (tabel 12). 2. Controle van de doeltreffendheid van de vaccinatie van huisdieren Ons laboratorium is geaccrediteerd door de Europese Gemeenschap om serologische tests uit te voeren die de doeltreffendheid van de vaccinatie van huisdieren controleren. Deze serologische tests zijn vereist om toe te treden tot of vrij te circuleren in de Europese Gemeenschap (2000/258/EEC, 20 March 2000). In werden 4911 tests uitgevoerd (3582 honden en 1329 katten). 6
Tabel 12 : : verdeling van rabiës volgens de diersoorten in België (N; 1966-) Jaar Wilde diersoorten Tamme diersoorten Totaal Totaal vos das hertach- diversen rund schaap paard varken hond kat positief geanalytige geit seerde dieren 1966 46 1 1 -- 1 -- -- -- -- 1 50 238 1967 228 12 6 4 59 5 -- -- -- 8 322 1055 1968 287 3 3 6 119 10 1 -- 1 18 448 1115 1969 120 4 2 3 31 5 -- 1 -- 6 172 619 1970 14 -- -- -- 6 -- -- -- -- -- 20 292 1971 -- -- -- -- 5 -- -- -- -- -- 5 212 1972 7 -- -- -- 1 -- -- -- -- -- 8 342 1973 -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- 63 1974 81 -- 2 3 7 1 -- 1 2 7 104 295 1975 142 -- 2 1 35 2 1 -- -- 12 195 529 1976 289 6 3 10 106 23 5 1 4 25 472 1310 1977 32 -- 1 3 15 2 4 -- 1 8 66 510 1978 40 1 -- -- 10 2 -- -- 2 6 61 418 1979 18 -- -- 1 4 -- -- -- -- 3 26 335 1980 35 1 -- -- 7 -- 1 -- -- 2 46 311 1981 121 2 1 4 34 5 1 -- 2 2 172 549 1982 354 4 4 8 179 49 8 -- 3 25 634 1328 1983 280 2 3 6 95 43 15 -- 6 38 488 1380 1984 275 1 2 4 161 24 3 -- 2 15 487 1407 1985 209 3 1 7 150 30 2 2 7 19 430 1164 1986 177 6 3 6 101 21 1 -- 9 18 342 975 1987 140 3 2 9 43 18 3 -- 5 18 241 1204 1988 336 5 1 10 95 46 1 -- 5 14 513 1537 1989 520 8 6 13 162 76 10 1 12 33 841 2022 1990 57 3 -- 6 56 5 4 -- 2 11 144 1121 1991 19 -- -- -- 6 -- 3 -- -- 1 29 803 1992 17 -- -- -- 8 8 1 -- -- -- 34 797 1993 -- 1 -- -- -- -- -- -- -- 1 2 691 1994 43 -- -- -- 14 3 -- -- -- 1 61 770 1995 135 2 -- -- 44 23 5 -- -- 4 213 1278 1996 28 1 -- 1 7 1 3 -- 1 2 44 1112 1997 5 -- -- 1 3 -- -- -- -- -- 9 874 1998 1 -- -- -- -- -- -- -- -- -- 1 934 1999 -- -- -- -- 1 -- -- -- -- -- 1 906 2000 -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- 902 2001 -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- 806 2002 -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- 949 2003 -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- 605 2004 -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- 588 2005 -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- 537 2006 -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- 438 -- -- -- -- -- -- -- -- 1 -- -- 602 rage_t12 7