Gemeente Bernheze Plangebied Ter Weer te Heeswijk-Dinther

Vergelijkbare documenten
Gemeente Ede Plangebied Kerkhoflaan te Bennekom

Gemeente Rucphen Plangebied Koekoekstraat ong. te Sprundel

Bijlage IV. Plangebied Van Voorst tot Voorststraat te Vught Archeologisch inventariserend veldonderzoek (karterende fase)

GEMEENTE MILL EN SINT HUBERT PLANGEBIED FREDERIKSWEG 45 TE MILL. Inventariserend veldonderzoek (karterende fase) BAAC rapport V-11.

Steenbergen Plangebied Doornedijkje 26

6500 voor Chr. RAAP-NOTITIE 4478 Plangebied Noorderweg 27 te Noordwijk 3750 voor Chr. Gemeente Marum Archeologisch vooronderzoek: een verkennend veldo

Plangebied kapschuur aan de Holte 17 te Onstwedde

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Wijziging 1 Kom Ravenstein Bijlage 9 Veldonderzoek Ravenstein, Veersingel

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Verkennend archeologisch booronderzoek voor Koningin Julianalaan 19 te Waalre. Koen Hebinck

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Archeologisch booronderzoek voor het plangebied Ringbaan Noord-Maasstraat te Tilburg. Koen Hebinck

Archeologisch booronderzoek voor het plangebied Utrechtseweg 82 te Zeist. K oen Hebinck

Nieuw Delft veld 3 en 8 (westelijk deel)

GEMEENTE WIERDEN ARCHEOLOGISCHE INVENTARISATIE EN VERWACHTINGSKAART

Archeologie Deventer Briefrapport 27. November Controleboringen Cellarius - De Hullu (project 494)

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Plangebied Wytsmastraat te Burdaard Gemeente Ferwerderadiel Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

RAAP-NOTITIE Plangebied Burloseweg Gemeente Winterswijk Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Gemeente Soest Plangebied Oude Tempel te Soesterberg

Gemeente Rhenen Plangebied Cuneraweg te Achterberg

Ede, Roekelse Bos (gem. Ede)

Beulakerweg 127 te Giethoorn, gem. Steenwijkerland (Ov.)

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

4 Archeologisch onderzoek

Plangebied Sportterrein te Lippenhuizen

8 QUICKSCAN 2017 ARCHEOLOGIE KLAVER Gemeente Horst aan de Maas

Plan van Aanpak. Archeologisch vooronderzoek, bureau- en inventariserend veldonderzoek. gemeente Nieuwkoop

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Oude Amersfoortseweg 99 te Hilversum rapport 2022

Plangebied Rosinkweg noord

Plangebieden Steenmansweg en Zandspui te Etten-Leur

xxx Archeologisch Inventariserend Veldonderzoek door middel van verkennende boringen voor de locatie Oogenlust aan de Hees te Eersel, gemeente Eersel.

Wildemanstraat te Elst. rapport 2766

Wierden Plangebied De Klomphof

30 sept OU

Figuur 1. Resultaten onderzoek geprojecteerd op het Actueel Hoggtebestand Nederland (AHN).

Plangebied De Hullen 4 te Drijber

Adviesdocument 768. Oranjerie landgoed Mattemburgh, gemeente Woensdrecht. Project: Projectcode: HOOM2. Opdrachtgever: Brabants Landschap

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Gemeente 's-hertogenbosch Plangebied Diepenbrocklaan 19 te Rosmalen

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Heesch - Beellandstraat

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

VDL Nedcar de heer K. Engelen Dr. H. van Doorneweg RD Born

Archeologie West-Friesland, Nieuwe Steen 1, 1625 HV Hoorn, Postbus 603, 1620 AR Hoorn

Gemeente Overbetuwe Plangebied Molenzicht te Valburg

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ADVIES ARCHEOLOGIE 16 dec 2013

Afbeelding 1. De ligging van het plangebied Noordeinde 37 te Lambertschaag, binnen de rode rechthoek (bron: Google Earth)

Plangebied Kasteellaan 2

Archeologisch booronderzoek Eefselerweg 13a te Lievelde, gemeente Oost Gelre (GLD)

RAAP-NOTITIE Plangebied Kotmanpark-Oost Gemeente Enschede Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Plangebied Zijtak OZ 104 te Nieuw Amsterdam Gemeente Emmen Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Plangebied H.W. Iordensweg te Twello

Quick scan archeologie Vaartstraat Loonsevaert (perceel 2954), Kaatsheuvel gemeente Loon op Zand

Plangebied Hengelosestraat/Noordsingel Gemeente Haaksbergen Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Gemeente Wierden Plangebied Middenplein te Enter

Transect-rapport 608. N348 Raalte-Ommen, Fase 1 en 2. Gemeente Raalte/Ommen (Ov.) Archeologisch Inventariserend Veldonderzoek (IVO; karterende fase)

Plangebied Dijkhuizerzandweg

Plangebied HOV Spooronderdoorgang Santpoort- Driehuis in Santpoort-Noord

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Papendrecht, Westeind 25, gemeente Papendrecht (ZH). Archeologisch en cultuurhistorisch bureauonderzoek. Transect-rapport 528 (concept 1.

Plangebied Nieuwelaan-Oost te Limmen

GEMEENTE HOF VAN TWENTE PLANGEBIED BLOKSTEGENWEG/KUIPERSWEG TE AZELO. Bureauonderzoek en Inventariserend veldonderzoek (karterende fase)

Heemsteedsekanaaldijk/Overeindse weg

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Plangebied Tolhuispark in Dokkum

Nieuw Delft veld 6, 8 (oostelijk deel), 9 en kademuur Nieuwe Gracht Zuid

Bijlage 1 Aanvullend advies archeologisch onderzoek, Wozoco Giessenburg, Neerpolderseweg 19, Giessenburg, Gemeente Giessenlanden

Gemeente Rucphen Plangebied AM de Jongstraat te Zegge

Plangebied Dokter Kijlstraweg 2 te Mûnein

Plangebied Medisch Kwartier

Advies Archeologische Monumentenzorg 2015-nr. 71

Archeologisch bureau- en booronderzoek Muggenhoek 9 te Heeswijk-Dinther, gemeente Bernheze (NB)

RAAP-NOTITIE Plangebied De Botter te Hallum Gemeente Ferwerderadiel Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Larenseweg te Holten, gemeente Holten- Rijssen (Ov.)

Archeologisch bureauonderzoek & inventariserend veldonderzoek, verkennende fase. Sportlaan, Heerjansdam, Gemeente Zwijndrecht, B&G rapport 899

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Plangebied Eeuwlandseweg

Monumentenhuis Brabant bv

Plangebied Ljouwerterdyk 7 te Hallum

Plangebied Nijkerkerweg-Tolboom

jeroen wijnen Zuidnederlandse Archeologische Notities Amsterdam 2012 Archeologisch Centrum Vrije Universiteit - Hendrik Brunsting Stichting

Archeologisch booronderzoek Ommerweg 65-67, Zuidwolde, gemeente De Wolden (DR)

boring: 2016J187_ Lier Ygo

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Rapportage Verkennend Booronderzoek Archeologie Plangebied Hoek Kerkweg/Veluwelaan te Wezep, gemeente Oldebroek

Archeologisch booronderzoek Burgemeester De la Saussaye Briëtweg, De Wijk, gemeente De Wolden

Bureau voor Archeologie Rapport 273

Transcriptie:

Gemeente Bernheze Plangebied Ter Weer te Heeswijk-Dinther Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) BAAC Rapport V-13.0195 september 2013 Auteur: W.A. Bergman Status: concept

Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) 2

Colofon ISSN: 1873-9350 Auteur(s): W.A. Bergman Cartografie: J. van Gestel Redactie: drs. M. Tump Copyright: Van Grunsven Ontwikkeling te Erp / BAAC bv te 's- Hertogenbosch Eindcontrole: W.A. Bergman 16-09-2013 Autorisatie (senior archeoloog): drs. M. Tump 16-09-2013 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Van Grunsven Ontwikkeling te Erp en/of BAAC bv. BAAC bv Onderzoeks- en adviesbureau voor Bouwhistorie, Archeologie, Architectuur- en Cultuurhistorie Graaf van Solmsweg 103 5222 BS s-hertogenbosch Tel.: (073) 61 36 219 Fax: (073) 61 49 877 E-mail: denbosch@baac.nl Postbus 2015 7420 AA Deventer Tel.: (0570) 67 00 55 Fax: (0570) 61 84 30 E-mail: deventer@baac.nl 3 V-13.0196 Heeswijk-Dinther, ter Weer

Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) 4

Inhoud 5 Samenvatting 7 1 Inleiding 9 1.1 Onderzoekskader 9 1.2 Ligging van het gebied 9 1.3 Administratieve gegevens 11 2 Vooronderzoek 13 2.1 Inleiding 13 2.2 Aanvulling bureauonderzoek 13 2.3 Archeologische verwachting 14 3 Inventariserend Veldonderzoek 15 3.1 Werkwijze 15 3.2 Veldwaarnemingen 16 3.3 Verkennend booronderzoek 17 3.3.1 Lithologie en bodemopbouw 17 3.3.2 Bodemverstoringen 17 3.3.3 Archeologische indicatoren 17 3.4 Archeologische interpretatie 17 4 Conclusie en aanbevelingen 19 4.1 Conclusie 19 4.2 Aanbevelingen 19 5 Geraadpleegde bronnen 21 Bijlage 22 Bijlage 1 boorstaten 5 V-13.0196 Heeswijk-Dinther, ter Weer

Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) 6

Samenvatting BAAC bv heeft een inventariserend veldonderzoek met behulp van boringen (verkennende fase) uitgevoerd in het plangebied Ter Weer te Heeswijk-Dinther. De aanleiding om een verkennend booronderzoek uit te voeren komt voort uit een archeologisch advies van een in 2007 uitgevoerd bureauonderzoek. Volgens dit bureauonderzoek en de gemeentelijke archeologische verwachtingskaart ligt het plangebied in een zone met een hoge archeologische verwachting. Tijdens het veldonderzoek is de verwachting voor een deel onderschreven. Een deel van het plangebied is echter tot relatief grote diepte verstoord. Op basis van de resultaten van het uitgevoerde onderzoek wordt vervolgonderzoek in het deel van het plangebied met een hoge verwachting in de vorm van een proefsleuvenonderzoek wenselijk geacht. 7 V-13.0196 Heeswijk-Dinther, ter Weer

Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) 8

1 Inleiding 1.1 Onderzoekskader In opdracht van Van Grunsven Ontwikkeling heeft het onderzoeks- en adviesbureau BAAC bv een inventariserend veldonderzoek met behulp van boringen (verkennende fase) uitgevoerd in het plangebied Ter Weer te Heeswijk- Dinther. Aanleiding voor het onderzoek is het plan een nieuwe woning te realiseren. De minimale bodemverstoring bij de realisatie van de nieuwbouw is te verwachten tot in de C-horizont van de bodem, waarbij een gerede kans bestaat dat eventueel aanwezige archeologische waarden verstoord of vernietigd worden. De uitvoering van het verkennende booronderzoek is gebaseerd op de resultaten van een bureauonderzoek. 1 De uitvoering van dit onderzoek komt voort uit de specifieke verwachting voor vindplaatsen vanaf de late prehistorie. In het onderhavige rapport zijn de resultaten van het verkennende booronderzoek beschreven. Op basis van deze resultaten worden aanbevelingen gedaan voor eventueel vervolgonderzoek. Door middel van het inventariserend verkennend booronderzoek wordt aanvullende informatie vergaard over de intactheid van de bodemopbouw en eventueel aanwezige archeologische resten en/of vindplaatsen in het plangebied. Het inventariserend veldonderzoek heeft als doel het toetsen c.q. bijstellen van het verwachtingsmodel zoals dat is opgesteld tijdens het bureauonderzoek. Op basis van de resultaten van het booronderzoek wordt een selectieadvies opgesteld voor (delen van) het plangebied over het mogelijk vervolgtraject. Tijdens het onderzoek dienen de volgende onderzoeksvragen uit het Plan van Aanpak 2 te worden beantwoord: Hoe is de bodemopbouw en is deze nog intact? In hoeverre worden archeologische resten bedreigd en is vervolgonderzoek nodig en zo ja, in welke vorm? Het onderzoek is uitgevoerd conform de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie versie 3.2 3 en het onderzoeksspecifieke Plan van Aanpak. 1.2 Ligging van het gebied Het plangebied ligt in de bebouwde kom van Heeswijk-Dinther en wordt begrensd door Plein 1969 in het zuiden, de Hertog Janstraat in het oosten en 1 Kortlang 2007. 2 Bergman 2013. 3 CCvD 2010. 9 V-13.0196 Heeswijk-Dinther, ter Weer

verder door bebouwing met tuinen. Het terrein is braakliggend. Tot voor kort was het plangebied bebouwd met een flatgebouw en enkele aanleunwoningen met plantsoen. De oppervlakte bedraagt 6056 m². In figuur 1.1 is de ligging van het plangebied weergegeven. Figuur 1.1 Ligging van het plangebied. Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) 10

1.3 Administratieve gegevens Provincie: Gemeente: Plaats: Toponiem: Kadastrale gegevens: Noord-Brabant Bernheze Heeswijk-Dinther Ter Weer Gemeente Heeswijk-Dinther, sectie C nrs. 4525, 4313 en 5747 Datum opdracht: 9 september 2013 Datum veldwerk: 11 september 2013 Datum rapportage: 16 september 2013 BAAC projectnummer: V-13.0195 Coördinaten: 161.090 / 406.937 161.141 / 406.920 161.144 / 406.865 161.046 / 406.879 Kaartblad: 45G Oppervlakte: 6056 m² Datering: IJzertijd-late middeleeuwen Onderzoeksmeldingsnummer: 58274 Onderzoeksnummer: 47187 AMK-terrein: N.v.t. Waarnemingnummer(s): N.v.t Vondstmeldingsnummer(s): N.v.t Type onderzoek: Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) Opdrachtgever: Van Grunsven Ontwikkeling M. Hoogendorp Postbus 27 5489 ZG Erp Bevoegde overheid: Gemeente Bernheze Beheer documentatie: Bibliotheek Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en archief BAAC bv. Uitvoerder: BAAC bv, vestiging 's-hertogenbosch Graaf van Solmsweg 103 5222 BS 's-hertogenbosch tel. 073-6136219 Projectleider: W. Bergman w.bergman@baac.nl 11 V-13.0196 Heeswijk-Dinther, ter Weer

Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) 12

2 Vooronderzoek 2.1 Inleiding Het archeologisch bureauonderzoek Plangebied Ter Weer te Heeswijk is in 2007 uitgevoerd door ArchAeO. Na 2007 zijn nog enkele archeologische onderzoeken uitgevoerd en een waarneming in de omgeving van het plangebied geregistreerd. Deze zijn beschreven in paragraaf 2.2. In paragraaf 2.3 volgen een beknopte samenvatting van het bureauonderzoek uit 2007 en het verwachtingsmodel. 2.2 Aanvulling bureauonderzoek Op circa 500 m ten noordwesten van het plangebied zouden muurresten van een fundering van bebouwing uit de middeleeuwen of nieuwe tijd zijn aangetroffen. 4 Dit terrein is in figuur 2.1 met de zwarte contour weergegeven. Op circa 200 m ten zuiden van het plangebied is in 2009 een booronderzoek uitgevoerd, waaruit bleek dat de bodem daar tot minstens 1 m beneden maaiveld verstoord is. Vervolgonderzoek is niet aanbevolen. 5 Belendend aan dit gebied is in 2010 een booronderzoek uitgevoerd waar vanwege de landschappelijk gunstige ligging wel een proefsleuvenonderzoek wordt aanbevolen. 6 Beide gebieden samen zijn kleiner dan een hectare. Op circa 200 m ten noorden van het plangebied is eind 2007 een booronderzoek uitgevoerd waaruit bleek dat de bodem zowel verstoord was als te nat voor bewoning. 7 Op iets grotere afstand van het plangebied, circa 500 m ten noordoosten, zijn bij een booronderzoek in 2011 intacte podzolbodems onder een plaggendek aangetroffen. 8 Hier wordt een proefsleuven onderzoek aanbevolen. In 2009 is een archeologische verwachtings- en beleidsadvieskaart voor de gemeente Bernheze vervaardigd. 9 Als figuur 2.1 is een uitsnede van de verwachtingskaart weergegeven met daarop onderzoeken die na 2009 gemeld zijn. De verwachting op het aantreffen van archeologische resten is hoog. Op een vergelijkbare landschappelijke situatie als het plangebied is op circa 1,5 km ten oosten van het plangebied een archeologische opgraving uitgevoerd, waarbij onder meer sporen van een nederzetting en een grafveld uit de Romeinse tijd-ijzertijd zijn aangetroffen 10 (buiten de uitsnede van het kaartbeeld in figuur 2.1). 4 Archis-waarneming 414215 5 Onderzoeksmelding 38054 6 Onderzoeksmelding 41597 7 Onderzoeksmelding 20220 8 Onderzoeksmelding 48914 9 Buesink et al. 2011. 10 Moesker 2012. 13 V-13.0196 Heeswijk-Dinther, ter Weer

Figuur 2.1 uitsnede uit van de archeologische verwachtingskaart van Bernheze. 2.3 Archeologische verwachting Het plangebied ligt op een dekzandrug waarop zich in de loop van de late middeleeuwen een plaggendek heeft gevormd. In de omgeving van het plangebied zijn archeologische resten aangetroffen, daterend van de steentijd tot in de middeleeuwen. De verwachting op het aantreffen van resten binnen het plangebied is hoog, doch het bodemarchief zal deels verstoord zijn door de recent gesloopte bebouwing. Indien een plaggendek aanwezig is, kunnen hieronder resten voorkomen van bijvoorbeeld nederzettingen en begraafplaatsen uit de bronstijd tot de middeleeuwen of resten van een middeleeuwse nederzetting/boerderij. Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) 14

3 Inventariserend Veldonderzoek 3.1 Werkwijze Het inventariserend veldonderzoek is uitgevoerd op basis van de resultaten van het bureauonderzoek. Hierbij is de tijdens het bureauonderzoek opgestelde archeologische verwachting in het veld getoetst. Bij het inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) is het plangebied Ter Weer te Heeswijk- Dinther onderzocht op de geomorfologische, geologische en bodemkundige karakteristieken. Ook geeft het booronderzoek informatie over de intactheid van de bodem en daarmee informatie over de gaafheid van een eventuele archeologische vindplaats. Om inzicht te verkrijgen in de geologische en bodemkundige opbouw van de gebieden zijn acht boringen gezet met een Edelmanboor met een diameter van 7 cm. De boringen zijn uitgevoerd tot maximaal 1,2 m beneden maaiveld. De locaties van de boringen zijn ingemeten met een GPS. Hoewel het verkennende onderzoek niet specifiek is gericht op het opsporen van archeologische indicatoren is wel op de aanwezigheid daarvan gelet. De bodemlagen zijn met de hand en op het oog onderzocht op de aanwezigheid van archeologische indicatoren. Archeologische indicatoren (bv. aardewerk, huttenleem, vuursteen, metaal, houtskool en al dan niet verbrand bot) kunnen een aanwijzing zijn voor de aanwezigheid van een archeologische vindplaats ter plaatse of in de nabijheid van de boring met indicator. De bodemlagen zijn lithologisch 11 en bodemkundig 12 beschreven. Het veldonderzoek heeft plaatsgevonden op 11 september 2013. In navolgende paragrafen worden de resultaten van het veldonderzoek beschreven. De locaties van de boringen staan weergegeven op de boorpuntenkaart (figuur 3.1). De boorstaten zijn weergeven in bijlage 1. 11 NEN 1989. 12 De Bakker en Schelling 1989. 15 V-13.0196 Heeswijk-Dinther, ter Weer

Figuur 3.1 Boorpuntenkaart 3.2 Veldwaarnemingen Aan het maaiveld was aan relatieve laagtes en de aard van de vegetatie zichtbaar dat delen van het plangebied zijn vergraven (figuur 3.2). Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) 16

Figuur 3.2 Zicht op het plangebied vanaf boring 7 in zuidwestelijke richting. 3.3 Verkennend booronderzoek 3.3.1 Lithologie en bodemopbouw In de boringen 1 tot en met 3 is een sterk roesthoudende C-horizont (dekzand) onder een geroerde bovenlaag aangetroffen. De bovenlaag van de boringen 1 en 2 is te interpreteren als voormalig plaggendek of bouwvoor. In boring 3 is de 30 cm dikke bovenlaag zeer sterk verstoord. Ter plaatse van boring 7 is een deels intact podzolprofiel aangetroffen. De 35 cm dikke A-horizont gaat via een 5 cm dikke Bhs-horizont geleidelijk over in een 40 cm dikke BC-horizont en vervolgens in de C-horizont die bestaat uit matig grof dekzand zonder roest. 3.3.2 Bodemverstoringen De boringen 5 en 6 zijn op ongeveer 60 cm mv vastgelopen in met de hand ondoordringbaar puin. De boringen 4 en 8 zijn tot minimaal 1,2 m mv verstoord, waarin het zand ter plaatse van boring 4 onnatuurlijk gevlekt is. In het opgeboorde sediment zijn onder meer betonbrokjes aangetroffen. 3.3.3 Archeologische indicatoren Bij controle van het opgeboorde materiaal zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. 3.4 Archeologische interpretatie Op basis van de roestvlekken in de ondergrond van de boringen 1, 2 en 3 en de gereduceerde ondergrond ter plaatse van boring 7 kan gesteld worden dat het plangebied op de overgang ligt van een rug naar een laagte. Dergelijke gebieden waren in het verleden zeer gunstig voor bewoning. Door de oppervlakkige verstoringen hier zullen eventuele steentijdvindplaatsen waarschijnlijk niet meer intact zijn, maar resten van bijvoorbeeld nederzettingsterreinen of 17 V-13.0196 Heeswijk-Dinther, ter Weer

huisplattegronden kunnen in de C-horizont zichtbaar zijn omdat dit diepere sporen zijn. In figuur 3.1 is de archeologische verwachting inventariserend veldonderzoek weergegeven. De verwachting is gebaseerd op de verzamelde data tijdens dit onderzoek. De zones die een hoge archeologische verwachting toegekend hebben gekregen, zijn niet diep verstoord. In de zone waar geen archeologische verwachting aan is gegeven is vanwege bodemverstoringen een minder grote kans aanwezig dat hier nog archeologische resten voorkomen. Door de inmiddels gesloopte naoorlogse bebouwing en grondverzet zullen de bodem en daardoor het archeologisch niveau zijn verstoord. Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) 18

4 Conclusie en aanbevelingen 4.1 Conclusie Hieronder volgt de beantwoording van de onderzoeksvragen zoals gesteld in het Plan van Aanpak: Hoe is de bodemopbouw en is deze nog intact? De bovengrond is in het hele plangebied verstoord. De diepte van de verstoringen varieert van circa 30 cm tot meer dan een meter vanaf het maaiveld. Een tweetal boringen is op circa 60 cm mv vastgelopen in een puinlaag. Bij boringen waar minder diepe verstoringen zijn aangetroffen, is de ongeroerde ondergrond op of binnen 60 cm mv aangetroffen. Het op basis van het bureauonderzoek vermoede plaggendek is slechts in één boring aangetroffen. In hoeverre worden archeologische resten bedreigd en is vervolgonderzoek nodig en zo ja, in welke vorm? In de zone waar de bodem niet diep is verstoord kunnen nog archeologische resten en/of sporen aanwezig zijn. Bij de realisatie van de nieuwbouw worden eventuele archeologische resten bedreigd. In figuur 3.1 op bladzijde 18 is de zone met een hoge archeologische verwachting weergeven. Vervolgonderzoek in de vorm van een proefsleuvenonderzoek is in het deel met een hoge verwachting noodzakelijk om eventueel aanwezige archeologische resten te kunnen karteren en waarderen. 4.2 Aanbevelingen Op basis van de resultaten van het uitgevoerde onderzoek wordt vervolgonderzoek in bepaalde delen van het plangebied in de vorm van een proefsleuvenonderzoek wenselijk geacht. Het doel van een proefsleuvenonderzoek is het vaststellen van de exacte omvang, datering, gaafheid en conserveringsgraad van de (eventueel aanwezige) vindplaats(en) op basis waarvan de archeologische waarde van een vindplaats definitief kan worden vastgesteld. Bovendien wordt met een proefsleuvenonderzoek informatie verkregen over het voorkomen van eventuele grondsporen die met een booronderzoek zelden zullen worden gevonden. Het proefsleuvenonderzoek zou in eerste instantie gericht kunnen zijn op de zone met een hoge archeologische verwachting (circa 3450 m²). Op basis van de resultaten hiervan kan het proefsleuvenonderzoek worden uitgebreid naar de zone met zonder archeologische verwachting (circa 2500 m²). Bovenstaand advies dient beoordeeld te worden door de bevoegde overheid (gemeente Bernheze) en leidt tot een selectiebesluit. Dit betekent niet dat reeds gestart kan worden met bodemverstorende activiteiten of de daarop voorbereidende activiteiten. 19 V-13.0196 Heeswijk-Dinther, ter Weer

Hoewel getracht is een zo gefundeerd mogelijk advies te geven op grond van de gebruikte onderzoeksmethoden, kan de aanwezigheid van archeologische sporen of resten nooit volledig worden uitgesloten in de gebieden waarvoor geen vervolgonderzoek wordt aanbevolen. BAAC bv wil er daarom op wijzen dat men bij bodemverstorende activiteiten alert dient te zijn op de aanwezigheid van archeologische waarden (zoals vondstmateriaal en grondsporen). Bij het aantreffen van deze waarden dient men hiervan melding te maken bij de Minister van OCW (in de praktijk de RCE) conform artikel 53 van de Monumentenwet 1988. Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) 20

5 Geraadpleegde bronnen Bakker, H. de, & J. Schelling, 1989: Systeem van bodemclassificatie voor Nederland, Wageningen. Centraal College van Deskundigen (CCvd), 2010: Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie, versie 3.2., Gouda. Bergman, W.A., 2013. Onderzoeksvoorstel Plan van Aanpak Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) plangebied Ter Weer te Heeswijk-Dinther. s- Hertogenbosch. Kortlang, F.P., 2007.Archeologisch bureauonderzoek en advies Plangebied Ter Weer te Heeswijk gemeente Bernheze. Geertuidenberg. Moesker T.P., 2012. Archeologisch onderzoek op bedrijventerrein Heeswijk- Dinther Retsel. Een grafveld uit de IJzertijd-Romeinse tijd; nederzettingssporen uit de IJzertijd en sporen van landinrichting uit de Late-Middeleeuwen en Nieuwe tijd. Amsterdam. Nederlands Centrum van Normalisatie (NEN), 1989: Classificatie van onverharde grondmonsters, NEN 5104, Delft. Geraadpleegde kaarten Buesink, A, J. de Winter, H.M.M. Geerts en W.A. Bergman 2011. Archeologische verwachtings- en beleidsadvieskaart voor de gemeente Bernheze. Deventer. Geraadpleegde websites AHN, 2013. Actueel Hoogtebestand Nederland, online geraadpleegd in september 2013 via http://www.ahn.nl. 21 V-13.0196 Heeswijk-Dinther, ter Weer

Bijlage Bijlage 1 Boorstaten Inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) 22

boring: 13195-1 beschrijver: WB, datum: 10-9-2013, X: 161.098, Y: 406.934, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: braak, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Noord-Brabant, gemeente: Bernheze, plaatsnaam: Heeswijk, uitvoerder: BAAC bv 0 cm -Mv Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, donkerbruingeel, matig fijn, kalkloos Bodemkundig: interpretatie: verstoord 20 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin, matig fijn, kalkloos Bodemkundig: A-horizont bestaand uit opgebracht pakket, interpretatie: verploegd 60 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, grijsgeel, matig fijn, kalkloos, interpretatie: dekzand Bodemkundig: C-horizont, veel Fe-vlekken Einde boring op 100 cm -Mv boring: 13195-2 beschrijver: WB, datum: 10-9-2013, X: 161.088, Y: 406.906, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: braak, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Noord-Brabant, gemeente: Bernheze, plaatsnaam: Heeswijk, uitvoerder: BAAC bv 0 cm -Mv Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin, matig fijn, kalkloos Bodemkundig: regelmatig geploegd/bewerkte A-horizont 35 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, grijsgeel, matig fijn, kalkloos, interpretatie: dekzand Bodemkundig: C-horizont, veel Fe-vlekken Einde boring op 60 cm -Mv boring: 13195-3 beschrijver: WB, datum: 10-9-2013, X: 161.078, Y: 406.878, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: braak, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Noord-Brabant, gemeente: Bernheze, plaatsnaam: Heeswijk, uitvoerder: BAAC bv 0 cm -Mv Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, lichtbruingeel, matig fijn, kalkloos Bodemkundig: interpretatie: verstoord 30 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, grijsgeel, matig fijn, kalkloos, interpretatie: dekzand Bodemkundig: C-horizont, veel Fe-vlekken Einde boring op 60 cm -Mv boring: 13195-4 beschrijver: WB, datum: 10-9-2013, X: 161.052, Y: 406.882, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: braak, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Noord-Brabant, gemeente: Bernheze, plaatsnaam: Heeswijk, uitvoerder: BAAC bv 0 cm -Mv Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin, matig fijn, kalkloos Bodemkundig: regelmatig geploegd/bewerkte A-horizont 35 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtgrijsgrijs, matig fijn, kalkloos Bodemkundig: interpretatie: verstoord Einde boring op 120 cm -Mv boring: 13195-5 beschrijver: WB, datum: 10-9-2013, X: 161.115, Y: 406.864, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: braak, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Noord-Brabant, gemeente: Bernheze, plaatsnaam: Heeswijk, uitvoerder: BAAC bv 0 cm -Mv Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, zandbrokken, matig fijn, kalkloos Bodemkundig: interpretatie: verstoord Einde boring op 55 cm -Mv 1

boring: 13195-6 beschrijver: WB, datum: 10-9-2013, X: 161.126, Y: 406.892, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: braak, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Noord-Brabant, gemeente: Bernheze, plaatsnaam: Heeswijk, uitvoerder: BAAC bv 0 cm -Mv Lithologie: zand, zwak siltig, donkerbruin, zandbrokken, matig fijn, kalkloos Bodemkundig: interpretatie: verstoord Archeologie: ondoordringbaar bouwpuin (onbepaald) Einde boring op 50 cm -Mv boring: 13195-7 beschrijver: WB, datum: 10-9-2013, X: 161.136, Y: 406.921, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: braak, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Noord-Brabant, gemeente: Bernheze, plaatsnaam: Heeswijk, uitvoerder: BAAC bv 0 cm -Mv Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin, matig fijn, kalkloos Bodemkundig: regelmatig geploegd/bewerkte A-horizont 35 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkerroodbruin, matig grof, kalkloos Bodemkundig: B-horizont met ingespoelde humus en ijzer/aluminium 40 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, matig grof, kalkloos, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont 80 cm -Mv Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingrijs, matig grof, kalkloos, interpretatie: dekzand Bodemkundig: C-horizont Einde boring op 100 cm -Mv boring: 13195-8 beschrijver: WB, datum: 10-9-2013, X: 161.163, Y: 406.879, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: braak, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Noord-Brabant, gemeente: Bernheze, plaatsnaam: Heeswijk, uitvoerder: BAAC bv 0 cm -Mv Lithologie: zand, zwak siltig, grijsbruin, matig fijn, kalkloos Bodemkundig: interpretatie: verstoord Archeologie: enkel fragment bouwpuin (onbepaald) Einde boring op 120 cm -Mv 2