Functieafdeling
U krijgt een onderzoek naar het functioneren van uw longen. Er zijn verschillende onderzoeken mogelijk. Bij u wordt het volgende onderzoek gedaan: spirometrie en flow-volume onderzoek diffusie onderzoek FRC onderzoek bodybox histamine onderzoek (eigen voorbereiding zie folder) nspanningsonderzoek. Datum en tijd U wordt (dag), (datum) om uur verwacht. Plaats U komt het ziekenhuis binnen en volgt route 45, waar u kunt plaatsnemen in de wachtruimte. U hoeft zich niet te melden. Een analist van de functieafdeling haalt u op als u aan de beurt bent. Algemeen Uw behandelend arts heeft voor u een longfunctieonderzoek afgesproken. De arts heeft u in grote lijnen verteld, wat dit onderzoek inhoudt. Deze folder geeft u aanvullende informatie. Doel van het onderzoek Het doel van dit onderzoek is de werking van de longen vast te stellen. De resultaten van het onderzoek kunnen een belangrijke rol spelen bij het vaststellen van de diagnose. Welke voorbereiding is nodig: Het kan zijn dat u voor het onderzoek moet stoppen met het innemen van medicijnen die de luchtwegen verwijden. Als dit het geval is heeft uw (huis)arts dit met u besproken. Gedurende 4 uur voorafgaand aan het onderzoek mag u niet roken. Wel mag u gewoon eten en drinken. Het is belangrijk dat u rustig en ontspannen aan het onderzoek begint. Zorg daarom dat u op tijd bent Mondstuk en klemmetje U krijgt bij deze onderzoeken een mondstuk in uw mond en een klemmetje op uw neus. Het mondstuk is verbonden aan een meetapparaat dat de in- en uitademing registreert. Het klemmetje op uw neus zorgt ervoor dat er geen lucht via uw neus verloren gaat. U ademt door uw mond. 2
Het spirometrie en flow-volume onderzoek Bij het spirometrie en flow-volume onderzoek wordt het volume van de lucht gemeten die u maximaal kunt in- en uitademen. Ook wordt de snelheid gemeten waarmee u kunt in- en uitademen. U zult bij dit onderzoek zowel lang moeten in- en uitademen als ook krachtig. Als uw arts dit heeft aangegeven, wordt de test herhaald na het toedienen van een medicijn. Het onderzoek duurt 15 tot 30 minuten. Het diffusie onderzoek Bij het diffusie onderzoek wordt de snelheid gemeten waarmee de zuurstof vanuit de longen naar het bloed wordt getransporteerd (diffusie). U ademt eerst ver uit en daarna zo diep mogelijk in. Vervolgens houdt u de adem 10 seconden vast, daarna ademt u weer uit. Dit wordt een aantal keren herhaald. Via metingen van de uitademingslucht wordt de diffusie berekend. Het onderzoek duurt ongeveer 15 minuten FRC onderzoek Bij dit onderzoek wordt bepaald wat de totale longinhoud is en hoeveel lucht achterblijft in de longen wanneer u zo lang mogelijk hebt uitgeademd. Tijdens de meting ademt u een mengsel in van helium (helium heeft geen bijwerkingen), zuurstof en kamerlucht. Het mondstuk moet gedurende maximaal 5 minuten goed in de mond worden gehouden, waarbij u gewoon rustig kunt ademen. Aan het einde van de meting moet u zo lang mogelijk uitademen en vervolgens heel diep inademen. Het onderzoek duurt ongeveer 15 minuten. De bodybox Hierbij wordt gemeten hoeveel moeite het kost om adem te halen, de zogenaamde luchtwegweerstand. Daarnaast wordt het volume van de longen bepaald. Bij dit onderzoek neemt u plaats in een doorzichtige afgesloten ruimte (een soort telefooncel), waarvan u altijd de deur zelf weer open kunt doen. U neemt het mondstuk in uw mond en zet zelf het klemmetje op uw neus. Er kan u gevraagd worden wat sneller in het mondstuk te ademen dan u gewend bent. Op een bepaald moment wordt het mondstuk een paar tellen afgesloten met een klepje terwijl u doorgaat met ademen tegen het klepje aan, dan vinden de metingen plaats. Het onderzoek duurt ongeveer 20 minuten. Histamine onderzoek Doel van het onderzoek is om een verhoogde prikkelbaarheid van de luchtwegen vast te stellen. Verhoogde prikkelbaarheid kan de oorzaak zijn van uw klachten. 3
Welke specifieke voorbereiding is nog nodig? Gebruikt u een van de onderstaande medicijnen? Dan mag u deze medicijnen een aantal uren of dagen voor een Histamine-test niet meer gebruiken. In de onderstaande lijst ziet u hoeveel uur of dagen van te voren u met het medicijn moet stoppen. Medicatie die u 8 uur voor het onderzoek niet meer mag nemen zijn: Aerolin salbutamol Airomir salbutamol Berotec fenoterol Bricanyl terbutline Fenoterol Isoprenaline Ipratropium Lomudal Lomusol - cromoglicinezuur Terbutaline Ventolin - salbutamol Medicatie die u 24 uur voor het onderzoek niet meer mag nemen zijn: Atrovent ipratropium Berodual fenoterol/ipratropium Combivent salbutamol/ipratropium Singulair montelukast Medicatie die u 48 uur voor het onderzoek niet meer mag nemen zijn: Altimos Foradil - formoterol Foster formoterol/beclometason Onbrez Oxis formoterol Seretide salmeterol/fluticason Serevent - salmeterol Spiriva Symbicort formoterol/budesonide Theolair retard theophylline TiladeR nedocromil Antihistaminica, anti-allergiemedicijnen (deze medicijnen stopt u 4 dagen voor het onderzoek), voorbeelden: Aerius - desloratadine Allerfree Claritine - loratadine Fenistil - dimitindeen Kestine - ebastine Loratidine Mebhydroline Mizollen mizolastine Polaramine dexchloorfeniramine Prometazine (zowel drank als tabletten) Reactine cetirizine Semprex acrivastine 4
Tavegil clemastine Telfast fexofenadine Tinset - oxatomide Triludan terfenidine Xyzal levocetirizine Zaditen - ketotifen Zyrtec - cetirizine Ook alle andere antihistaminica stopt u 4 dagen voor het onderzoek Bij twijfel over de medicatie, of wanneer het u niet lukt om de medicijnen zolang van tevoren te stoppen (de test kan dan niet doorgaan), belt u voor overleg met de longfunctie afdeling (zie laatste bladzijde folder). Hoe gaat het onderzoek Voordat het onderzoek start, wordt de hoeveelheid lucht gemeten die u, na een zo diep mogelijke inademing, zo hard mogelijk kunt uitblazen. Daarna ademt u via het mondstuk lucht in waaraan histamine is toegevoegd. Histamine is een middel dat de luchtwegen kan vernauwen. De concentratie histamine begint minuscuul en wordt steeds iets hoger. Na iedere toename moet u één of meer keren zo hard mogelijk uitblazen. Het kan zijn dat u op een gegeven moment wat kortademig wordt of dat u een hoestprikkel krijgt. Ook hoofdpijn en een hese stem kunnen voorkomen. De luchtwegen reageren dan op de histamine en kunnen zich vernauwen. Wanneer u reageert op de histamine, en u blaast 20% minder lucht uit dan aan het begin van de test is gemeten, wordt de histamine toediening gestopt. U krijgt een medicijn dat u moet inademen. Dit medicijn heeft de tegenovergestelde werking van Histamine. Het medicijn moet 15 minuten inwerken. Hierna wordt via dezelfde meting gekeken of uw longfunctie weer gelijk is aan de uitgangswaarde. Het onderzoek duurt 40 tot 60 minuten. Inspanningsonderzoek Met behulp van deze test kunnen wij onderzoeken tot welke lichamelijke inspanning u in staat bent. Welke specifieke voorbereiding is nog nodig: Gebruikt u longmedicatie, dan moet u al uw medicijnen gewoon innemen of inhaleren. Gebruik vóór het onderzoek geen bodylotion. Trek voor het onderzoek makkelijke kleding aan waarin u kunt sporten. Sportschoenen zijn aan te bevelen, in ieder geval geen slippers. Laat sieraden thuis. 5
Hoe gaat het onderzoek U neemt plaats op een hometrainer (ligfiets). Eerst blaast u een longfunctietest, waarbij de hoeveelheid lucht wordt gemeten die u zo hard mogelijk kunt uitademen. Daarna krijgt u plakkertjes op uw borst, die met draden verbonden zijn aan een ECG-apparaat. Daarmee wordt een elektrocardiogram (ECG) gemaakt en uw hartslag gemeten. U krijgt een knijpertje aan uw oorlel. Dit knijpertje meet het zuurstofgehalte in uw bloed. Ook wordt een bloeddrukmeter aangesloten. U krijgt een masker over uw mond en neus, dit masker is verbonden met een meetapparaat, dat de in- en uitademing registreert. Daarna begint u met fietsen. De fiets wordt steeds zwaarder gezet. Tijdens het fietsen wordt regelmatig uw bloeddruk gemeten. Als u bijna niet meer door kunt gaan met fietsen, geef dit dan aan. Vervolgens wordt de fiets lichter gezet en fietst u nog enkele minuten uit. Hierbij kijken we hoe de ademhaling en hartslag zich weer herstellen na de inspanning. Afhankelijk van de indicatie wordt vooraf en aan het eind van de test bloed afgenomen om het zuurstofgehalte in rust en bij maximale inspanning te kunnen bepalen. Het onderzoek duurt maximaal 1 uur, maar hangt af van hoe lang u het fietsen volhoudt. Als u dat wilt, kunt u zich na het onderzoek even opfrissen. De uitslag De uitslagen van alle longfunctieonderzoeken krijgt u van uw arts bij het eerstvolgende polikliniekbezoek. Ziek of verhinderd Kunt u door ziekte of om andere redenen uw afspraak niet nakomen, neem dan zo snel mogelijk contact op met het afsprakenbureau, telefoon 071-515 55 43. U kunt dan een nieuwe afspraak maken. Bij verhindering dient u altijd de afspraak uiterlijk 24 uur van tevoren te annuleren, anders zijn wij genoodzaakt de tijd die voor u gereserveerd is in rekening te brengen. U ontvangt in dat geval een nota van het ziekenhuis. Nog vragen Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, neem dan gerust contact op met de longfunctieafdeling. Ook kunt u voorafgaand aan het onderzoek nog vragen stellen aan de longfunctieanalist. De longfunctieafdeling is telefonisch te bereiken van maandag t/m vrijdag, van 8.30 tot 9.00 en van 15.30 tot 16.30 uur. Telefoonnummer: 071 517 83 29. U kunt ook vragen stellen via email. Houd er dan wel rekening dat het tot twee 6
werkdagen kan duren voordat u antwoord krijgt. Kan het niet zo lang wachten, dan verzoeken wij u tijdens bovengenoemde tijden even te bellen. Ons emailadres: longfunctie@diaconessenhuis.nl Longfunctieafdeling Telefoonnummer: 071-517 83 29 0313/5015361/DIA892 7