De handelsbedrijvigheid in België

Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie De handelsbedrijvigheid in België 2006 Brussels Hoofdstedelijk Gewest

DE HANDELSBEDRIJVIGHEID IN BELGIË HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST JUNI 2006

DE HANDELSBEDRIJVIGHEID IN BELGIË 4 2006

HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST VOORWOORD De distributiesector neemt een belangrijke plaats in de Belgische economie in, zowel op het vlak van handelsactiviteit, werkgelegenheid en investeringen als wat het maatschappelijk welzijn in het algemeen betreft. Het is dan ook heel belangrijk dat deze sector goed gestructureerd wordt en efficiënt kan functioneren. De nieuwe wet op de handelsvestigingen werd in de loop van 2005 van kracht, zodat weldra een balans van het eerste jaar opgemaakt kan worden. Deze hervorming was bedoeld om de administratieve procedures te vereenvoudigen en sneller te laten verlopen. Dit werd door alle partijen toegejuicht, zowel door de Europese Unie als door de distributie, kleinhandel en groothandel. Met hetzelfde doel voor ogen heeft deze wet ook de beslissingsbevoegdheid van de gemeentelijke instanties uitgebreid. Om hun opdracht goed te kunnen uitvoeren, moeten deze namelijk over alle gegevens kunnen beschikken die nodig zijn om de juiste beslissingen te nemen. De FOD Economie, bevoegd voor KMO s en Middenstand, heeft een hulpmiddel voor de besluitvorming uitgewerkt dat zowel voor kleine als voor grote ondernemingen nuttig is. Daarbij werd dankbaar gebruik gemaakt van de nieuwe synergieën tussen verschillende informatiebronnen die het resultaat waren van de recente interne reorganisatie van de FOD. De concrete meerwaarde van dit project komt tot uiting in deze eerste uitgave van "De handelsbedrijvigheid in België", waarmee men de uitdaging is aangegaan om bestanden en gegevens op elkaar af te stemmen en samen te voegen om er een samenhangend, nuttig en bruikbaar geheel van te maken. Deze uitgave spruit vooral voort uit de samenvoeging van de «Inventaris van voedingszaken met zelfbediening» en de «Inventaris van de belangrijkste winkelketens in de nonfoodsector». Naast de traditionele gegevens werd deze nieuwe publicatie ook verrijkt met informatie over de consumptiegewoonten van de gezinnen, met demografische gegevens, met financiële resultaten, met informatie over het marktaandeel van de belangrijkste distributiebedrijven, over de toestand van de subsectoren van de distributiesector (evolutie, omzet, oprichting van ondernemingen, enzovoort) en over al dan niet gerealiseerde projecten voor handelsvestigingen. Het concept van een dergelijk panorama, zowel op basis van gegevens die op het terrein verzameld werden als van courante statistische gegevens, past perfect in het kader van een van de specialisaties van onze FOD, namelijk "de kennis van de markt", waardoor ook een evaluatie en een verbetering van de geldende reglementering mogelijk moet worden. De editie omvat twee delen: een met de gemeenschappelijke gegevens van de distributiesector op nationaal vlak en een tweede met de informatie per provincie en gemeenten. Deze eerste versie van «De handelsbedrijvigheid in België», die ook on-line beschikbaar is op de site van de FOD Economie, zal volgens de noden verder aangevuld en aangepast worden. De FOD Economie wil verder werken aan een objectief, toegankelijk en gebruiksvriendelijk referentiewerk dat een onmisbaar instrument moet worden zowel voor de distributiesector als voor alle beleidsorganen die, zoals de FOD Economie, betrokken zijn bij het bevorderen van de ondernemingszin en het tot stand brengen van een dynamisch mededingingsbeleid in het kader van de strategie van Lissabon. Ik wens u veel leesgenot. Lambert VERJUS Voorzitter van het Directiecomité FOD ECONOMIE 5

HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST B. HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Methode Inhoudsopgave I. Detailhandelsbedrijven I.1 Aantal en soort ondernemingen per economische sector : oprichtingen, schrappingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (2000 2004) I.2 Aantal en soort ondernemingen per economische sector : oprichtingen, schrappingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (2004) II. Evolutie en aandeel van de omzet van de kleinhandel en zijn subsectoren (2003 2004) III. Marktaandeel in de grootdistributie (2003) IV. Demografische informatie (1/1/2005) V. Winkelzaken in voedingssector en non-foodsector (2005) V.1. Inventaris van de voedingszaken met zelfbediening en van de belangrijkste non-foodwinkelketens en voedingsspeciaalzaken V.2. Geografische spreiding V.2.1. Geografische spreiding van de hypermarkten en supermarkten V.2.2. Geografische spreiding van de belangrijkste nonfoodwinkelketens en van de voedingsspeciaalzaken V.3. Dossiers van handelsvestigingen (2005) V.3.1. Dossiers van handelsvestigingen onder de oude wet op de handelsvestigingen (2005) V.3.2. Dossiers van handelsvestigingen onder de nieuwe wet op de handelsvestigingen (2005) Niet Beschikbaar FOD ECONOMIE 7

HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST METHODE I Detailhandelsbedrijven : De actieve BTW-plichtigen verkrijgt men door in het signaletisch BTW-bestand op het einde van het jaar een selectie te maken van de BTWnummers met de code «actief». De oprichtingen van BTW-plichtigen verkrijgt men door in het signaletisch BTW-bestand op het einde van het jaar onder de actieve BTW-plichtigen een selectie te maken van de eenheden met als oprichtingsjaar het referentiejaar alsook van de eenheden die in de loop van het jaar opgericht, maar voor het einde van het jaar geschrapt werden. De schrappingen van BTW-plichtigen verkrijgt men door in het signaletisch BTWbestand op het einde van het jaar de eenheden op te tellen die geschrapt werden in de loop van het referentiejaar. II. Evolutie en aandeel van de omzet van de kleinhandel en zijn subsectoren (2003 2004) :Voor een correcte interpretatie van de gegevens moet men weten dat de BTW-aangiften per onderneming ingevuld worden. Dat betekent dat voor een onderneming met vestigingen in verschillende provincies de volledige bedrijvigheid opgenomen wordt in de provincie waar de zetel van de onderneming gevestigd is. De ondernemingen worden voor hun volledige bedrijvigheid op basis van hun hoofdactiviteit en volgens de NACE-nomenclatuur in bedrijfstakken onderverdeeld. Bepaalde gegevens worden overigens als vertrouwelijk beschouwd. Dat gaat als volgt. Als vertrouwelijk wordt een aggregaat beschouwd dat minder dan vijf BTW-plichtigen bevat of dat een BTWplichtige bevat die meer dan 75% van de omzet van het aggregaat heeft gerealiseerd. Alle aggregaten die aan een van deze criteria beantwoorden, werden uit het bestand verwijderd. Daarnaast dienden ook een of meer andere gegevens uit het bestand verwijderd te worden om te vermijden dat men door vergelijking van gegevens het verwijderde gegeven zou terugvinden. III Marktaandeel in de grootdistributie (2003) : Dit onderzoek is afkomstig van Marketing Map en schetst het marktaandeel van de belangrijkste winkelketens van de voedingsdistributie in België. IV Demografische informatie (2005) : De statistische gegevens over de inkomsten worden op de volgende manier bepaald: - Gemiddeld inkomen per aangifte = Totaal inkomens / Aantal aangiften - Mediaan inkomen = het inkomen dat de bevolking precies in tweeën deelt: de ene helft van de bevolking beschikt over een inkomen dat boven het mediaan inkomen ligt, de andere helft over een lager inkomen. - Welvaartsindex = Totaal netto belastbaar inkomen/aantal inwoners V.1 Inventaris van de voedingszaken met zelfbediening en van de belangrijkste non-foodwinkelketens en voedingsspeciaalzaken: De dienst Planologie van de Handel beschikt over een team enquêteurs die elk jaar de voedingswinkel met zelfbediening (hypermarkten, supermarkten en superettes) opnemen alsook de handelszaken die tot de winkelketens in de non-foodsector of tot de voedingsspeciaalzaken behoren. De in deze publicatie voorgestelde overzichten werden op 31 december 2005 afgesloten. Hypermarkten, supermarkten en superettes zijn detailhandelszaken waar, vooral met zelfbediening, voedingsproducten en non-foodartikelen te koop aangeboden worden. Hypermarkten beschikken over een verkoopoppervlakte van ten minste 2.500 m², FOD ECONOMIE 9

DE HANDELSBEDRIJVIGHEID IN BELGIË supermarkten hebben een oppervlakte van ten minste 400 m² tot 2.499 m² en superettes een oppervlakte van 100m² tot 399 m². Omdat men niet alle winkelketens kan opnemen, gezien de opdrachten en materiële beperkingen van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie, worden elk jaar een honderdtal winkelketens geselecteerd. Afgezien van het adres en de binnenverkoopoppervlakte van de winkels noteren de enquêteurs nog volgende gegevens: voor voedingszaken met zelfbediening : de activiteitscode : - 01 : Hypermarkt - 02 : Supermarkt - 03 : Superette de naam van de onderneming de netto verkoopoppervlakte voor voedingsproducten (Opp. F.) het feit of er al dan niet (1 of 0) een traditionele slagerij of een afdeling voorverpakte vleeswaren met bereiding ter plaatse is (B); de slagerij wordt opgenomen wanneer ze zich binnen het gebouw van de winkelzaak bevindt en wanneer er een gemeenschappelijke ingang voor de klanten is het aantal kassa s (enkel voor hypermarkten en supermarkten) (K) het openingsjaar van de winkel als superette, supermarkt of hypermarkt (J) voor non-foodsector en voedingsspeciaalzaken: de activiteitscode: 10 Voedingsspeciaalzaken 20 Lichaamsverzorging en drogisterijartikelen 30 Kleding en schoenen 31 Kleding 32 Schoenen 40 Woninginrichting 41 Huishoudelektro en verlichting 42 Algemene huisinrichting 43 Huishoudartikelen en decoratie 50 Doe-het-zelfmateriaal, woning- en tuinonderhoud 51 Doe-het-zelf 52 Muur- en vloerbekleding en bouwmaterialen 53 Keukens en badkamers 54 Tuincentra 60 Vrije tijd 61 Boeken, papierwaren en kantoorbenodigdheden 62 Hifi en Video, multimedia 63 Sport en vrije tijd 64 Speelgoed 65 Dierenspeciaalzaken 70 Warenhuizen 80 Tweedehandsartikelen niet overdekte buitenverkoopoppervlakte (Opp. Buit.) het jaar van opening onder deze winkelnaam; wanneer echter de hele keten van naam verandert, blijft het oorspronkelijke jaar behouden. 10 2006

HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST De netto binnenverkoopoppervlakte is de binnenruimte (van muur tot muur) die de klanten bij hun bezoek aan de winkel betreden. De zone tussen de kassa s en de muren alsook de zones achter de toonbanken, ook die van de slagerij, worden derhalve meegerekend. Bij hypermarkten met een verkoopsgalerij tegenover de kassa s wordt de tussenruimte (wandelgang) slechts voor een deel bij de hypermarkt gerekend. Sinds 2005 wordt het merendeel van de oppervlakten aan de hand van meetapparatuur lasermeters en odometers - opgemeten, wat tot enige wijzigingen in de oppervlakte leidt ten opzichte van de cijfers van het jaar ervoor. Aangezien de metingen ergens in de loop van het jaar uitgevoerd worden, weerspiegelt de situatie op het einde van het jaar niet noodzakelijk alle veranderingen die zich hebben voorgedaan. De gegevens in deze brochure dienen dan ook louter ter indicatie, het zijn geen officiële cijfers. De handelszaken worden alfabetisch gerangschikt volgens gemeente, deelgemeente en adres. V.3.2. Dossiers van handelsvestigingen onder de nieuwe wet op de handelsvestigingen (2005) : De wet van 13 augustus 2004 betreffende de vergunning van handelsvestigingen (Belgisch Staatsblad van 5 oktober 2004) vervangt de wet van 29 juni 1975 betreffende de handelsvestigingen, die sinds bijna 30 jaar lang het Belgische distributielandschap bepaalde. Met de nieuwe wet betreffende de vergunning van handelsvestigingen wil men een belangrijke verbetering aanbrengen door het vastleggen van een eenvoudigere en transparantere procedure voor de toekenning van de sociaal-economische vergunning en door het invoeren van strikte termijnen in het voordeel van de aanvrager. Er komt ook één beroepsprocedure. Deze nieuwe procedure past perfect in het kader van de administratieve vereenvoudiging die de regering zich tot doel stelt. Er is nog slechts een criterium voor de oppervlakte, namelijk de netto handelsoppervlakte, die eveneens de niet overdekte oppervlakten omvat die toegankelijk voor het publiek zijn. Het criterium van de bruto bebouwde oppervlakte werd afgeschaft, om de klemtoon te leggen op de daadwerkelijke verkoopsoppervlakte. Daarnaast werd ook de verdeling van het nationale grondgebied in zones afgeschaft. De nieuwe wet regelt alle projecten voor handelsvestigingen of uitbreidingen die een totale verkoopoppervlakte van meer 400 m² vertegenwoordigen. Voortaan bestaat er ook een vereenvoudigde onderzoeksprocedure. Komen voor deze vereenvoudigde procedure in aanmerking: - uitbreidingen beperkt tot vestigingen die reeds een sociaal-economische vergunning ontvangen hebben (<= 20 % en 300 m² maximum) ; - alle verplaatsingen van handelsvestigingen - die reeds een sociaal-economische vergunning ontvangen hebben - binnen een straal van 1.000 meter, binnen dezelfde gemeente, zonder uitbreiding van de netto oppervlakte; - verhuizingen van handelsvestigingen binnen een straal van 1.000 meter binnen dezelfde gemeente, gecombineerd met een beperkte uitbreiding (zie eerste streepje), wanneer de vestiging reeds een sociaal-economische vergunning ontvangen heeft. FOD ECONOMIE 11

DE HANDELSBEDRIJVIGHEID IN BELGIË Hierbij dient onderstreept te worden dat bestaande, legaal uitgebate handelsvestigingen (overeenkomstig de wet van 29 juni 1975) bij het van kracht worden van de nieuwe wet (per 1 maart 2005) verder uitgebaat kunnen worden zonder een sociaal-economische vergunning te moeten aanvragen in het kader van de wet van 13 augustus 2004. Door de fusie van de oude adviesorganen, de verkorting van de adviestermijnen voor het comité en de toekenning van extra bevoegdheden aan de gemeenten moeten de behandelingstermijnen van de aanvragen voor een sociaal-economische vergunning aanzienlijk ingekort worden. Er kan bij het Interministerieel Comité voor de Distributie beroep worden aangetekend tegen de beslissingen van het College van burgemeester en schepenen, ook tegen de impliciete vergunning die voortvloeit uit de ontstentenis van beslissing. Dit beroep staat zowel open voor de aanvrager als voor de sociaal-economische groepen die vertegenwoordigd zijn in het nieuwe Nationaal Sociaal-Economisch Comité. Op de site van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie (http://www.mineco.fgov.be/homepull_nl.htm) vindt u alle informatie over de nieuwe wet. 12 2006

HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST I. DETAILHANDELSBEDRIJVEN I.1. Aantal en soort ondernemingen per economische sector: oprichtingen, schrappingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (2000 2004) Tabel 10. Aantal en soort ondernemingen per economische sector: oprichtingen, schrappingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (2000 2004) 2000 2001 2002 2003 2004 NACE-BEL Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* 15.812 Artisanale brood- en banketbakkerijen 353 18 28 343 13 22 335 16 20 323 17 23 324 36 26 50.302 Kleinhandel in onderdelen en accessoires van auto's 103 8 10 100 8 9 95 6 6 101 9 8 104 10 11 50.400 Handel in en reparatie van motorrijwielen 49 3 7 46 2 4 45 2 1 42 0 4 47 10 3 52.111 Niet-gespecialiseerde kleinhandel in diepvriesproducten 13 6 5 18 6 1 24 5 0 19 2 8 21 5 1 52.112 Niet-gespecialiseerde kleinhandel in algemene voedingsmiddelen (verkoopsopp. minder dan 100 m2) 948 80 88 981 127 83 1002 143 109 1023 119 93 1061 140 89 52.113 Superettes (verkoopsopp. tussen 100 m2 en 400 m2) 32 3 2 40 7 0 41 7 2 48 8 2 67 11 0 52.114 Supermarkten (verkoopsopp. tussen 400 m2 en 2500 m2) 39 4 0 41 2 2 39 1 5 41 4 1 40 3 3 52.115 Hypermarkten (verkoopsopp. groter dan 2500 m2) 2 0 0 2 0 0 3 0 0 3 0 0 3 0 0 52.116 Overige niet-gespecialiseerde kleinhandel in winkels in overwegend voedings- en genotmiddelen 27 2 5 30 9 4 32 3 3 41 13 4 52 16 7 52.121 Grootwarenhuizen (verkoop van overwegend nietvoedingsmiddelen met verkoopsopp. van meer dan 2500 m2) 19 1 3 19 0 1 13 0 3 13 1 0 14 1 1 52.122 Overige niet-gespecialiseerde kleinhandel in winkels (verkoop van overwegend niet-voedingsmiddelen met verkoopsopp. van minder dan 2500 m2) 32 2 4 32 3 3 33 3 1 28 1 2 43 4 2 52.210 Kleinhandel in groenten en fruit 50 8 9 52 5 5 52 5 4 51 10 4 57 12 4 52.220 Kleinhandel in vlees en vleeswaren 349 20 26 326 14 32 322 17 25 313 18 21 305 17 20 52.230 Kleinhandel in vis 58 6 6 57 6 9 53 6 7 54 6 3 58 8 6 52.240 Kleinhandel in brood, banketbakkerswerk en suikerwerk 258 30 36 251 26 28 257 35 26 249 24 32 238 25 34 52.250 Kleinhandel in dranken 81 7 10 90 12 2 89 4 6 100 18 8 106 12 8 52.260 Kleinhandel in tabaksproducten 22 2 6 21 3 3 19 1 3 18 0 2 16 1 4 52.271 Kleinhandel in zuivelproducten en eieren 25 1 4 25 1 1 25 2 1 27 1 0 22 1 3 52.272 Overige kleinhandel in voedings- en genotmiddelen in gespecialiseerde winkels, n.e.g. 134 10 10 128 11 12 123 11 12 136 11 4 140 18 11 52.310 Apotheken 515 28 22 522 35 35 513 30 29 508 24 29 506 31 24 52.320 Kleinhandel in medische en orthopedische artikelen 41 0 4 45 6 6 42 4 3 43 6 7 42 3 1 52.330 Kleinhandel in reukwerk en cosmetica 97 6 10 86 9 15 86 7 5 91 17 15 94 14 9 FOD ECONOMIE 13

DE HANDELSBEDRIJVIGHEID IN BELGIË 2000 2001 2002 2003 2004 NACE-BEL Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* 52.410 Kleinhandel in textiel 449 29 57 439 21 35 409 24 41 403 29 42 417 38 30 52.420 Kleinhandel in kleding 1025 87 92 1040 96 72 1046 94 71 1067 117 75 1087 113 64 52.431 Kleinhandel in schoeisel 167 11 20 165 10 5 167 15 6 168 11 7 160 13 16 52.432 Kleinhandel in lederwaren en reisartikelen 67 3 9 61 4 10 68 8 7 65 5 3 64 3 2 52.441 Kleinhandel in meubels 273 21 13 291 27 18 295 15 19 291 17 19 292 24 16 52.442 Kleinhandel in artikelen voor verlichting en woninginrichting 211 15 14 217 20 16 223 22 8 229 22 12 245 27 13 52.450 Kleinhandel in elektrische huishoudapparaten en in audio- en videoapparatuur 375 15 23 374 19 20 354 20 35 342 21 27 351 30 18 52.46 Kleinhandel in ijzerwaren, verf en bouwmaterialen 188 14 14 183 7 8 182 18 16 184 9 14 180 11 10 52.470 Kleinhandel in boeken, kranten, tijdschriften en kantoorbehoeften 781 42 80 739 28 71 710 38 64 695 38 46 680 41 54 52.481 Kleinhandel in vaste en vloeibare brandstoffen 26 0 5 28 1 1 21 2 7 20 0 1 20 1 2 52.482 Kleinhandel in sport- en kampeerartikelen 112 6 8 111 7 10 109 6 11 107 5 6 112 7 6 52.483 Kleinhandel in bloemen en planten 286 21 25 260 11 28 262 12 14 255 11 20 245 12 20 52.484 Kleinhandel in horloges en sieraden 257 10 20 247 8 16 240 14 17 232 11 21 239 20 12 52.485 Kleinhandel in optische en fotografische artikelen 266 7 12 261 14 14 261 9 9 253 6 7 258 15 18 52.486 Kleinhandel in wand- en vloerbekleding 74 3 3 70 6 6 72 5 5 67 0 6 70 3 3 52.487 Kleinhandel in kantooruitrusting en computers 254 33 14 265 23 17 267 30 21 279 29 18 311 53 29 52.488 Kleinhandel in drogisterijartikelen en onderhoudsproducten 46 3 5 38 0 8 34 0 5 36 6 2 35 2 3 52.489 Kleinhandel in spellen en speelgoed 58 5 6 64 7 3 63 1 4 66 7 4 63 4 2 52.491 Kleinhandel in wapens en munitie 20 1 1 19 0 1 17 0 2 16 0 0 16 0 0 52.492 Kleinhandel in fietsen 20 0 0 19 1 1 19 0 0 18 1 1 18 1 1 52.493 Kleinhandel in kinderwagens 4 0 0 5 0 0 4 1 0 4 0 0 7 3 1 52.494 Kleinhandel in naai- en breimachines 5 0 0 4 0 0 5 1 0 5 0 0 6 0 0 52.495 Kleinhandel in postzegels en munten 27 0 3 26 0 1 26 2 2 25 1 3 25 1 1 52.496 Kleinhandel in huisdieren en benodigdheden daarvoor 70 7 4 64 2 6 60 2 2 58 3 1 50 3 7 52.497 Kleinhandel in souvenirs, ambachtelijke producten en religieuze artikelen 178 9 15 189 16 11 196 18 14 198 19 21 195 15 20 52.498 Overige gespecialiseerde kleinhandel in winkels, n.e.g. 221 22 20 232 25 18 240 15 19 232 17 23 198 22 20 52.50 Kleinhandel in tweedehandsgoederen en antiquiteiten in winkels 701 52 58 717 57 43 687 35 55 649 29 51 648 37 48 Act.*. : Actieve BTW-plichtigen Opr.* : Oprichtingen van BTW-plichtigen Schr.* : Schrappingen van BTW-plichtigen Bron : Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, E8 14 2006

HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Het aantal superettes (verkoopsoppervlakte tussen 100 m² en 400 m²) is toegenomen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ten gevolge van het aantal nachtwinkels en franchisenemers (verbonden aan de belangrijkste merken). Gevestigd in het centrum van de steden, de dorpen of de buurten, staan de buurtwinkels (Contact GB, GB Express, AD Delhaize, City-Delhaize, Proxy-Delhaize, Ecomarché, Okay, Prima, Déli Traiteur, etc.) hoofdzakelijk in voor de dagelijkse boodschappen van de consument. Ze bieden alle levensnoodzakelijke producten aan (vlees, verse groenten, zuivelproducten, brood, enz.) en dit op basis van glijdende openingstijden ( s nachts en zondagmorgen). Buurtwinkels vervangen geleidelijk aan kruidenierswinkels. De groei van het aantal vestigingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest situeert zich voornamelijk in de kleinhandel in diepvriesproducten, dranken, kleding, artikelen voor verlichting en woninginrichting maar ook kantooruitrusting en computers. Het aantal artisanale brood en banketbakkerijen en de kleinhandel in vlees en vleeswaren, elektrische huishoudapparaten en audio- en videoapparatuur, en ook bloemen en planten boert daarentegen steeds verder achteruit. Het aantal nieuwe vestigingen in deze productklassen compenseert niet het jaarlijks aantal faillissementen. Dit geldt eveneens voor de kleinhandel in vis, textiel maar ook boeken, kranten, tijdschriften en kantoorbehoeften die de dominantie van de grote merken ondergaan. FOD ECONOMIE 15

HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST I.2 Aantal en soort ondernemingen per economische sector: oprichtingen, schrappingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (2004) Tabel 11 Onderzochte economische sectoren: 15.812 Artisanale brood- en banketbakkerijen 50.103 Kleinhandel in motorvoertuigen 50.302 Kleinhandel in onderdelen en accessoires van auto's 50.400 Handel in en reparatie van motorrijwielen 52.111 Niet-gespecialiseerde kleinhandel in diepvriesproducten 52.112 Niet-gespecialiseerde kleinhandel in algemene voedingsmiddelen (verkoopsopp. minder dan 100 m2) 52.113 Superettes (verkoopsopp. tussen 100 m2 en 400 m2) 52.114 Supermarkten (verkoopsopp. tussen 400 m2 en 2500 m2) 52.115 Hypermarkten (verkoopsopp. groter dan 2500 m2) 52.116 Overige niet-gespecialiseerde kleinhandel in winkels in overwegend voedings- en genotmiddelen 52.121 Grootwarenhuizen (verkoop van overwegend niet-voedingsmiddelen met verkoopsopp. van meer dan 2500 m2) 52.122 Overige niet-gespecialiseerde kleinhandel in winkels (verkoop van overwegend niet-voedingsmiddelen met verkoopsopp. van minder dan 2500 m2) 52.210 Kleinhandel in groenten en fruit 52.220 Kleinhandel in vlees en vleeswaren 52.230 Kleinhandel in vis 52.240 Kleinhandel in brood, banketbakkerswerk en suikerwerk 52.250 Kleinhandel in dranken 52.260 Kleinhandel in tabaksproducten 52.271 Kleinhandel in zuivelproducten en eieren 52.272 Overige kleinhandel in voedings- en genotmiddelen in gespecialiseerde winkels, n.e.g. 52.310 Apotheken 52.320 Kleinhandel in medische en orthopedische artikelen 52.330 Kleinhandel in reukwerk en cosmetica 52.410 Kleinhandel in textiel 52.420 Kleinhandel in kleding 52.431 Kleinhandel in schoeisel 52.432 Kleinhandel in lederwaren en reisartikelen 52.441 Kleinhandel in meubels 52.442 Kleinhandel in artikelen voor verlichting en woninginrichting 52.450 Kleinhandel in elektrische huishoudapparaten en in audio- en videoapparatuur 52.46 Kleinhandel in ijzerwaren, verf en bouwmaterialen 52.470 Kleinhandel in boeken, kranten, tijdschriften en kantoorbehoeften 52.481 Kleinhandel in vaste en vloeibare brandstoffen 52.482 Kleinhandel in sport- en kampeerartikelen 52.483 Kleinhandel in bloemen en planten 52.484 Kleinhandel in horloges en sieraden 52.485 Kleinhandel in optische en fotografische artikelen 52.486 Kleinhandel in wand- en vloerbekleding 52.487 Kleinhandel in kantooruitrusting en computers 52.488 Kleinhandel in drogisterijartikelen en onderhoudsproducten 52.489 Kleinhandel in spellen en speelgoed 52.491 Kleinhandel in wapens en munitie 52.492 Kleinhandel in fietsen 52.493 Kleinhandel in kinderwagens 52.494 Kleinhandel in naai- en breimachines 52.495 Kleinhandel in postzegels en munten 52.496 Kleinhandel in huisdieren en benodigdheden daarvoor 52.497 Kleinhandel in souvenirs, ambachtelijke producten en religieuze artikelen 52.498 Overige gespecialiseerde kleinhandel in winkels, n.e.g. 52.50 Kleinhandel in tweedehandsgoederen en antiquiteiten in winkels Bron : Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, E8 FOD ECONOMIE 17

DE HANDELSBEDRIJVIGHEID IN BELGIË NACE-BEL Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* 15.812 Artisanale brood- en banketbakkerijen 53 5 3 6 1 0 3 1 1 51 8 4 8 4 1 50.103 Kleinhandel in motorvoertuigen 72 2 5 15 0 1 9 1 0 65 3 4 18 2 1 50.302 Kleinhandel in onderdelen en accessoires van auto's 17 3 2 3 0 0 3 1 1 12 1 2 1 0 0 50.400 Handel in en reparatie van motorrijwielen 3 0 0 5 0 0 1 0 0 6 3 0 3 2 0 52.111 Niet-gespecialiseerde kleinhandel in diepvriesproducten 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8 4 0 0 0 0 (verkoopsopp. minder dan 100 m2) 94 16 9 23 1 1 9 0 1 211 30 16 56 8 3 52.113 Superettes (verkoopsopp. tussen 100 m2 en 400 m2) 5 1 0 1 1 0 1 0 0 13 1 0 5 0 0 52.114 Supermarkten (verkoopsopp. tussen 400 m2 en 2500 m2) 3 1 0 0 0 0 0 0 0 4 0 0 3 0 0 52.115 Hypermarkten (verkoopsopp. groter dan 2500 m2) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 overwegend voedings- en genotmiddelen 4 2 1 0 0 0 0 0 0 7 3 2 3 0 0 52.121 Grootwarenhuizen (verkoop van overwegend nietvoedingsmiddelen met verkoopsopp. van meer dan 2500 m2) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 0 0 1 0 0 2500 m2) 4 0 0 2 1 0 0 0 0 10 2 0 2 0 0 52.210 Kleinhandel in groenten en fruit 9 2 0 0 0 0 3 0 0 15 4 1 1 0 0 52.220 Kleinhandel in vlees en vleeswaren 37 3 2 7 0 0 8 1 3 47 1 4 11 0 0 52.230 Kleinhandel in vis 7 1 1 0 0 0 1 0 0 13 5 2 2 0 0 52.240 Kleinhandel in brood, banketbakkerswerk en suikerwerk 26 0 2 4 0 0 5 0 0 54 7 9 6 0 2 52.250 Kleinhandel in dranken 8 1 0 0 0 0 4 1 0 16 4 0 3 0 2 52.260 Kleinhandel in tabaksproducten 1 0 1 0 0 0 0 0 0 6 0 1 1 0 0 52.271 Kleinhandel in zuivelproducten en eieren 3 0 1 1 0 0 0 0 0 5 1 0 1 0 0 gespecialiseerde winkels, n.e.g. 11 1 2 0 0 0 2 1 0 28 2 4 7 2 1 52.310 Apotheken 39 5 3 17 0 2 11 1 0 81 4 1 30 5 5 52.320 Kleinhandel in medische en orthopedische artikelen 3 0 0 1 1 0 1 0 0 9 0 0 3 0 0 52.330 Kleinhandel in reukwerk en cosmetica 5 2 1 0 0 0 1 0 0 26 2 2 0 0 0 52.410 Kleinhandel in textiel 29 4 6 7 0 1 7 2 0 84 7 8 18 0 1 52.420 Kleinhandel in kleding 114 8 5 8 0 1 13 3 2 344 42 16 40 6 6 52.431 Kleinhandel in schoeisel 13 2 2 2 0 1 0 0 1 43 3 4 7 0 0 52.432 Kleinhandel in lederwaren en reisartikelen 6 0 0 0 0 0 0 0 0 12 2 0 4 0 0 52.441 Kleinhandel in meubels 21 3 3 1 0 0 2 0 0 75 6 3 11 2 0 52.442 Kleinhandel in artikelen voor verlichting en woninginrichting 12 1 3 2 0 1 1 0 0 60 11 1 13 2 1 videoapparatuur 32 3 2 10 0 0 7 1 0 88 12 3 14 1 0 52.46 Kleinhandel in ijzerwaren, verf en bouwmaterialen 21 2 1 3 0 0 2 0 0 29 1 1 4 1 0 kantoorbehoeften 58 3 4 18 1 1 11 0 0 146 7 11 34 4 6 52.481 Kleinhandel in vaste en vloeibare brandstoffen 3 0 0 0 0 0 1 0 0 11 0 0 0 0 0 Brussels Hoofdstedelijk Gewest 52.112 Niet-gespecialiseerde kleinhandel in algemene voedingsmiddelen 52.116 Overige niet-gespecialiseerde kleinhandel in winkels in 52.122 Overige niet-gespecialiseerde kleinhandel in winkels (verkoop van overwegend niet-voedingsmiddelen met verkoopsopp. van minder dan 52.272 Overige kleinhandel in voedings- en genotmiddelen in 52.450 Kleinhandel in elektrische huishoudapparaten en in audio- en 52.470 Kleinhandel in boeken, kranten, tijdschriften en ANDERLECHT OUDERGEM SINT-AGATHA- BERCHEM BRUSSEL ETTERBEEK 18 2006

HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ANDERLECHT OUDERGEM SINT-AGATHA- BERCHEM BRUSSEL ETTERBEEK NACE-BEL Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* 52.482 Kleinhandel in sport- en kampeerartikelen 9 1 1 4 0 0 2 0 0 22 2 0 1 0 0 52.483 Kleinhandel in bloemen en planten 20 0 2 9 0 1 5 0 1 37 1 3 8 0 0 52.484 Kleinhandel in horloges en sieraden 11 0 1 5 1 1 3 0 1 80 9 1 8 0 0 52.485 Kleinhandel in optische en fotografische artikelen 18 0 0 8 0 1 7 1 1 46 4 4 15 0 2 52.486 Kleinhandel in wand- en vloerbekleding 4 0 0 2 0 0 2 1 0 23 0 0 3 0 0 52.487 Kleinhandel in kantooruitrusting en computers 30 5 2 11 2 1 2 0 0 75 14 5 15 2 2 52.488 Kleinhandel in drogisterijartikelen en onderhoudsproducten 4 0 0 3 0 0 0 0 1 9 1 0 1 0 0 52.489 Kleinhandel in spellen en speelgoed 5 1 0 1 0 0 2 0 0 14 0 0 3 1 0 52.491 Kleinhandel in wapens en munitie 1 0 0 1 0 0 0 0 0 4 0 0 1 0 0 52.492 Kleinhandel in fietsen 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 2 0 0 52.493 Kleinhandel in kinderwagens 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 52.494 Kleinhandel in naai- en breimachines 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 52.495 Kleinhandel in postzegels en munten 3 0 0 0 0 0 0 0 0 11 1 0 3 0 0 52.496 Kleinhandel in huisdieren en benodigdheden daarvoor 4 1 1 1 1 1 0 0 0 10 0 0 1 0 0 52.497 Kleinhandel in souvenirs, ambachtelijke producten en religieuze artikelen 9 1 3 2 0 0 1 0 0 78 8 4 7 0 0 52.498 Overige gespecialiseerde kleinhandel in winkels, n.e.g. 20 2 2 4 0 1 1 0 0 46 10 5 13 0 3 52.50 Kleinhandel in tweedehandsgoederen en antiquiteiten in winkels 43 3 1 10 2 1 8 0 2 213 13 19 27 0 1 Act.*. : Actieve BTW-plichtigen Opr.* : Oprichtingen van BTW-plichtigen Sch.* : Schrappingen van BTW-plichtigen FOD ECONOMIE 19

DE HANDELSBEDRIJVIGHEID IN BELGIË Brussels Hoofdstedelijk Gewest NACE-BEL 15.812 Artisanale brood- en banketbakkerijen 50.103 Kleinhandel in motorvoertuigen 50.302 Kleinhandel in onderdelen en accessoires van auto's 50.400 Handel in en reparatie van motorrijwielen 52.111 Niet-gespecialiseerde kleinhandel in diepvriesproducten 52.112 Niet-gespecialiseerde kleinhandel in algemene voedingsmiddelen (verkoopsopp. minder dan 100 m2) 52.113 Superettes (verkoopsopp. tussen 100 m2 en 400 m2) 52.114 Supermarkten (verkoopsopp. tussen 400 m2 en 2500 m2) 52.115 Hypermarkten (verkoopsopp. groter dan 2500 m2) 52.116 Overige niet-gespecialiseerde kleinhandel in winkels in overwegend voedings- en genotmiddelen 52.121 Grootwarenhuizen (verkoop van overwegend nietvoedingsmiddelen met verkoopsopp. van meer dan 2500 m2) 52.122 Overige niet-gespecialiseerde kleinhandel in winkels (verkoop van overwegend niet-voedingsmiddelen met verkoopsopp. van minder dan 2500 m2) 52.210 Kleinhandel in groenten en fruit 52.220 Kleinhandel in vlees en vleeswaren 52.230 Kleinhandel in vis 52.240 Kleinhandel in brood, banketbakkerswerk en suikerwerk 52.250 Kleinhandel in dranken 52.260 Kleinhandel in tabaksproducten 52.271 Kleinhandel in zuivelproducten en eieren 52.272 Overige kleinhandel in voedings- en genotmiddelen in gespecialiseerde winkels, n.e.g. 52.310 Apotheken 52.320 Kleinhandel in medische en orthopedische artikelen 52.330 Kleinhandel in reukwerk en cosmetica 52.410 Kleinhandel in textiel 52.420 Kleinhandel in kleding 52.431 Kleinhandel in schoeisel 52.432 Kleinhandel in lederwaren en reisartikelen 52.441 Kleinhandel in meubels 52.442 Kleinhandel in artikelen voor verlichting en woninginrichting 52.450 Kleinhandel in elektrische huishoudapparaten en in audio- en videoapparatuur 52.46 Kleinhandel in ijzerwaren, verf en bouwmaterialen 52.470 Kleinhandel in boeken, kranten, tijdschriften en kantoorbehoeften 52.481 Kleinhandel in vaste en vloeibare brandstoffen EVERE VORST GANSHOREN ELSENE JETTE Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* 10 0 0 8 3 2 11 1 1 22 1 0 11 1 1 14 1 5 16 1 0 4 0 0 31 0 3 17 2 3 3 0 1 6 1 0 3 0 0 4 0 2 5 0 0 1 0 0 3 2 0 1 0 0 7 2 0 3 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 2 0 0 0 0 0 21 1 2 38 6 4 16 1 1 82 11 10 35 6 3 4 0 0 2 0 0 1 0 0 3 0 0 0 0 0 11 0 1 1 0 0 0 0 0 3 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 6 1 0 2 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 5 1 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 3 1 0 1 1 0 8 0 0 13 0 1 5 0 1 17 0 3 13 2 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 5 0 0 2 0 0 5 3 0 13 1 2 6 2 0 9 2 1 11 0 3 1 1 0 4 0 0 2 0 0 15 1 2 1 0 2 0 0 0 1 0 1 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 4 1 0 4 1 0 2 0 0 17 2 2 0 0 1 7 1 0 31 1 0 9 0 2 35 1 1 25 0 1 1 0 0 1 0 1 1 0 0 4 1 0 3 1 0 4 1 0 2 0 0 3 0 0 13 2 0 3 0 0 4 0 1 14 0 1 7 0 0 41 5 2 9 0 0 11 1 0 19 2 0 7 0 0 135 14 7 22 1 2 1 0 0 7 0 0 4 0 0 21 1 1 7 0 2 0 0 0 3 0 0 0 0 0 6 0 0 3 0 0 4 3 1 9 1 2 5 1 0 23 1 1 8 0 0 3 0 0 4 0 0 2 0 0 30 3 0 10 2 1 6 0 0 17 1 0 7 0 0 26 1 0 15 2 0 0 0 1 11 1 0 2 0 1 20 2 2 2 1 0 14 1 1 37 5 2 16 1 0 60 2 4 25 1 2 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 20 2006

HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST NACE-BEL 52.482 Kleinhandel in sport- en kampeerartikelen 52.483 Kleinhandel in bloemen en planten 52.484 Kleinhandel in horloges en sieraden 52.485 Kleinhandel in optische en fotografische artikelen 52.486 Kleinhandel in wand- en vloerbekleding 52.487 Kleinhandel in kantooruitrusting en computers 52.488 Kleinhandel in drogisterijartikelen en onderhoudsproducten 52.489 Kleinhandel in spellen en speelgoed 52.491 Kleinhandel in wapens en munitie 52.492 Kleinhandel in fietsen 52.493 Kleinhandel in kinderwagens 52.494 Kleinhandel in naai- en breimachines 52.495 Kleinhandel in postzegels en munten 52.496 Kleinhandel in huisdieren en benodigdheden daarvoor 52.497 Kleinhandel in souvenirs, ambachtelijke producten en religieuze artikelen 52.498 Overige gespecialiseerde kleinhandel in winkels, n.e.g. 52.50 Kleinhandel in tweedehandsgoederen en antiquiteiten in winkels Act.*. : Actieve BTW-plichtigen Opr.* : Oprichtingen van BTW-plichtigen Sch.* : Schrappingen van BTW-plichtigen EVERE VORST GANSHOREN ELSENE JETTE Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* 6 0 1 1 0 0 0 0 0 11 0 0 4 0 0 6 0 1 7 0 0 5 0 2 26 2 3 11 0 1 3 1 1 3 1 0 2 0 1 31 1 1 9 2 2 4 0 2 13 0 2 2 1 0 30 1 1 16 1 0 2 0 0 2 1 0 0 0 0 9 0 1 1 0 0 3 0 1 17 2 6 4 1 0 29 7 5 4 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 3 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 2 0 0 5 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 2 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 1 1 0 0 1 0 1 0 0 0 5 0 1 7 0 0 0 0 1 7 2 2 2 0 0 20 2 5 2 0 0 1 0 0 7 1 2 2 1 0 24 2 2 4 0 0 3 0 1 21 3 1 5 0 1 71 3 6 12 1 1 FOD ECONOMIE 21

DE HANDELSBEDRIJVIGHEID IN BELGIË Brussels Hoofdstedelijk Gewest NACE-BEL 15.812 Artisanale brood- en banketbakkerijen 50.103 Kleinhandel in motorvoertuigen 50.302 Kleinhandel in onderdelen en accessoires van auto's 50.400 Handel in en reparatie van motorrijwielen 52.111 Niet-gespecialiseerde kleinhandel in diepvriesproducten 52.112 Niet-gespecialiseerde kleinhandel in algemene voedingsmiddelen (verkoopsopp. minder dan 100 m2) 52.113 Superettes (verkoopsopp. tussen 100 m2 en 400 m2) 52.114 Supermarkten (verkoopsopp. tussen 400 m2 en 2500 m2) 52.115 Hypermarkten (verkoopsopp. groter dan 2500 m2) 52.116 Overige niet-gespecialiseerde kleinhandel in winkels in overwegend voedings- en genotmiddelen 52.121 Grootwarenhuizen (verkoop van overwegend nietvoedingsmiddelen met verkoopsopp. van meer dan 2500 m2) 52.122 Overige niet-gespecialiseerde kleinhandel in winkels (verkoop van overwegend niet-voedingsmiddelen met verkoopsopp. van minder dan 2500 m2) 52.210 Kleinhandel in groenten en fruit 52.220 Kleinhandel in vlees en vleeswaren 52.230 Kleinhandel in vis 52.240 Kleinhandel in brood, banketbakkerswerk en suikerwerk 52.250 Kleinhandel in dranken 52.260 Kleinhandel in tabaksproducten 52.271 Kleinhandel in zuivelproducten en eieren 52.272 Overige kleinhandel in voedings- en genotmiddelen in gespecialiseerde winkels, n.e.g. 52.310 Apotheken 52.320 Kleinhandel in medische en orthopedische artikelen 52.330 Kleinhandel in reukwerk en cosmetica 52.410 Kleinhandel in textiel 52.420 Kleinhandel in kleding 52.431 Kleinhandel in schoeisel 52.432 Kleinhandel in lederwaren en reisartikelen 52.441 Kleinhandel in meubels 52.442 Kleinhandel in artikelen voor verlichting en woninginrichting 52.450 Kleinhandel in elektrische huishoudapparaten en in audio- en videoapparatuur 52.46 Kleinhandel in ijzerwaren, verf en bouwmaterialen 52.470 Kleinhandel in boeken, kranten, tijdschriften en kantoorbehoeften 52.481 Kleinhandel in vaste en vloeibare brandstoffen KOEKELBERG SINT-JANS- MOLENBEEK SINT-GILLIS SINT-JOOST-TEN- NODE SCHAARBEEK Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* 7 1 1 33 4 3 13 1 2 11 2 1 36 2 3 23 1 3 79 4 2 18 1 0 6 2 0 46 4 6 2 0 1 8 2 0 3 0 1 1 0 0 17 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 0 3 0 1 0 0 0 0 0 0 3 1 1 3 0 0 1 0 0 26 4 4 92 15 10 70 6 4 45 6 4 153 21 7 0 0 0 5 1 0 3 1 0 2 0 0 11 3 0 0 0 0 3 0 1 3 1 1 1 0 0 3 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 5 0 0 10 6 2 3 0 0 5 1 0 0 0 0 2 0 0 0 0 1 0 0 0 2 0 0 0 0 1 2 0 0 5 0 0 1 0 0 5 0 0 3 0 0 5 2 1 4 1 0 0 0 1 7 0 1 8 0 0 32 6 0 22 2 1 5 1 0 31 0 3 0 0 0 4 0 1 4 0 0 1 0 0 6 1 2 4 1 1 15 1 2 20 4 4 1 0 0 17 3 4 2 0 0 7 0 2 4 1 0 4 0 0 13 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 2 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 1 3 0 0 12 1 0 7 0 1 3 2 0 11 2 0 8 1 0 28 1 0 22 0 1 4 0 0 49 6 2 0 0 0 4 0 0 1 0 0 0 0 0 3 0 0 1 0 1 7 0 0 4 0 0 0 0 1 11 3 2 5 0 1 49 9 4 24 3 0 11 0 0 44 3 3 9 2 3 52 9 7 67 8 3 11 1 0 57 5 1 2 2 0 11 2 1 6 0 3 0 0 0 11 0 1 1 0 0 4 0 0 9 0 0 0 0 0 2 0 0 2 0 0 26 1 1 10 1 0 4 1 0 27 2 2 5 0 0 11 1 0 10 2 1 4 0 0 31 1 1 1 0 0 19 2 2 17 0 3 7 0 0 33 3 4 4 1 1 19 0 2 7 0 0 6 0 0 24 2 1 7 0 1 32 2 5 29 3 2 18 1 0 56 6 6 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 1 22 2006

HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST NACE-BEL 52.482 Kleinhandel in sport- en kampeerartikelen 52.483 Kleinhandel in bloemen en planten 52.484 Kleinhandel in horloges en sieraden 52.485 Kleinhandel in optische en fotografische artikelen 52.486 Kleinhandel in wand- en vloerbekleding 52.487 Kleinhandel in kantooruitrusting en computers 52.488 Kleinhandel in drogisterijartikelen en onderhoudsproducten 52.489 Kleinhandel in spellen en speelgoed 52.491 Kleinhandel in wapens en munitie 52.492 Kleinhandel in fietsen 52.493 Kleinhandel in kinderwagens 52.494 Kleinhandel in naai- en breimachines 52.495 Kleinhandel in postzegels en munten 52.496 Kleinhandel in huisdieren en benodigdheden daarvoor 52.497 Kleinhandel in souvenirs, ambachtelijke producten en religieuze artikelen 52.498 Overige gespecialiseerde kleinhandel in winkels, n.e.g. 52.50 Kleinhandel in tweedehandsgoederen en antiquiteiten in winkels Act.*. : Actieve BTW-plichtigen Opr.* : Oprichtingen van BTW-plichtigen Sch.* : Schrappingen van BTW-plichtigen KOEKELBERG SINT-JANS- MOLENBEEK SINT-GILLIS SINT-JOOST-TEN- NODE SCHAARBEEK Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* 2 1 0 9 1 1 3 0 1 0 0 0 11 0 0 1 0 0 7 1 0 9 2 1 3 0 1 14 2 1 4 1 0 6 1 0 11 0 1 8 0 0 17 1 1 3 0 0 14 1 0 11 0 0 4 0 0 14 2 0 0 0 0 6 1 0 2 0 0 1 0 0 5 0 0 2 1 1 18 5 1 20 5 0 5 1 0 28 1 1 0 0 0 2 0 0 3 0 0 2 0 0 4 0 0 1 0 0 5 0 0 1 0 0 0 0 0 4 0 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 2 0 3 2 0 0 1 0 0 9 0 0 2 0 0 9 0 1 7 1 2 0 0 0 12 0 1 3 0 0 5 0 0 9 1 1 4 0 0 17 2 2 9 3 0 24 2 3 36 1 1 14 0 2 41 1 1 FOD ECONOMIE 23

DE HANDELSBEDRIJVIGHEID IN BELGIË Brussels Hoofdstedelijk Gewest NACE-BEL 15.812 Artisanale brood- en banketbakkerijen 50.103 Kleinhandel in motorvoertuigen 50.302 Kleinhandel in onderdelen en accessoires van auto's 50.400 Handel in en reparatie van motorrijwielen 52.111 Niet-gespecialiseerde kleinhandel in diepvriesproducten 52.112 Niet-gespecialiseerde kleinhandel in algemene voedingsmiddelen (verkoopsopp. minder dan 100 m2) 52.113 Superettes (verkoopsopp. tussen 100 m2 en 400 m2) 52.114 Supermarkten (verkoopsopp. tussen 400 m2 en 2500 m2) 52.115 Hypermarkten (verkoopsopp. groter dan 2500 m2) 52.116 Overige niet-gespecialiseerde kleinhandel in winkels in overwegend voedings- en genotmiddelen 52.121 Grootwarenhuizen (verkoop van overwegend nietvoedingsmiddelen met verkoopsopp. van meer dan 2500 m2) 52.122 Overige niet-gespecialiseerde kleinhandel in winkels (verkoop van overwegend niet-voedingsmiddelen met verkoopsopp. van minder dan 2500 m2) 52.210 Kleinhandel in groenten en fruit 52.220 Kleinhandel in vlees en vleeswaren 52.230 Kleinhandel in vis 52.240 Kleinhandel in brood, banketbakkerswerk en suikerwerk 52.250 Kleinhandel in dranken 52.260 Kleinhandel in tabaksproducten 52.271 Kleinhandel in zuivelproducten en eieren 52.272 Overige kleinhandel in voedings- en genotmiddelen in gespecialiseerde winkels, n.e.g. 52.310 Apotheken 52.320 Kleinhandel in medische en orthopedische artikelen 52.330 Kleinhandel in reukwerk en cosmetica 52.410 Kleinhandel in textiel 52.420 Kleinhandel in kleding 52.431 Kleinhandel in schoeisel 52.432 Kleinhandel in lederwaren en reisartikelen 52.441 Kleinhandel in meubels 52.442 Kleinhandel in artikelen voor verlichting en woninginrichting 52.450 Kleinhandel in elektrische huishoudapparaten en in audio- en videoapparatuur 52.46 Kleinhandel in ijzerwaren, verf en bouwmaterialen 52.470 Kleinhandel in boeken, kranten, tijdschriften en kantoorbehoeften 52.481 Kleinhandel in vaste en vloeibare brandstoffen UKKEL WATERMAAL- BOSVOORDE SINT-LAMBRECHTS- WOLUWE SINT-PIETERS- WOLUWE Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* 14 0 1 6 0 1 13 1 1 8 0 0 38 2 4 6 0 0 22 1 2 8 0 1 13 1 1 0 0 0 3 0 0 0 0 0 7 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 2 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 44 7 5 3 0 1 25 0 0 18 1 4 4 1 0 0 0 0 4 1 0 3 1 0 1 0 0 2 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 0 2 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 2 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 1 0 0 2 0 0 0 0 0 19 1 1 4 0 0 9 0 0 9 0 0 9 1 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 23 0 2 3 0 0 7 1 1 9 0 1 10 1 0 1 0 0 5 1 0 6 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 5 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 14 1 0 4 0 0 7 1 0 4 1 0 47 1 1 16 2 1 28 2 2 19 0 2 5 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 8 2 1 2 0 0 1 1 1 3 1 0 36 3 1 4 0 0 15 2 1 9 0 0 88 7 6 9 1 0 39 1 4 42 2 1 17 2 0 1 0 0 6 0 0 1 1 0 11 1 2 0 0 0 2 0 0 1 0 0 34 0 0 4 0 1 14 1 1 12 1 1 27 4 2 1 0 0 8 0 1 11 0 1 29 3 2 4 0 0 14 1 2 5 0 0 9 0 0 0 0 0 11 0 0 6 0 0 61 1 2 12 2 2 25 1 3 21 0 2 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 24 2006

HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST NACE-BEL 52.482 Kleinhandel in sport- en kampeerartikelen 52.483 Kleinhandel in bloemen en planten 52.484 Kleinhandel in horloges en sieraden 52.485 Kleinhandel in optische en fotografische artikelen 52.486 Kleinhandel in wand- en vloerbekleding 52.487 Kleinhandel in kantooruitrusting en computers 52.488 Kleinhandel in drogisterijartikelen en onderhoudsproducten 52.489 Kleinhandel in spellen en speelgoed 52.491 Kleinhandel in wapens en munitie 52.492 Kleinhandel in fietsen 52.493 Kleinhandel in kinderwagens 52.494 Kleinhandel in naai- en breimachines 52.495 Kleinhandel in postzegels en munten 52.496 Kleinhandel in huisdieren en benodigdheden daarvoor 52.497 Kleinhandel in souvenirs, ambachtelijke producten en religieuze artikelen 52.498 Overige gespecialiseerde kleinhandel in winkels, n.e.g. 52.50 Kleinhandel in tweedehandsgoederen en antiquiteiten in winkels Act.*. : Actieve BTW-plichtigen Opr.* : Oprichtingen van BTW-plichtigen Sch.* : Schrappingen van BTW-plichtigen UKKEL WATERMAAL- BOSVOORDE SINT-LAMBRECHTS- WOLUWE SINT-PIETERS- WOLUWE Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* Act.* Opr.* Sch.* 15 0 1 3 0 0 5 0 1 4 2 0 34 2 1 10 0 1 18 1 1 15 1 0 22 1 1 4 1 0 6 0 0 6 0 0 32 4 4 2 0 0 11 0 0 8 0 1 3 0 2 1 0 0 2 0 0 2 0 0 27 4 0 2 0 2 13 1 1 6 2 1 2 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 9 0 0 5 0 0 0 0 0 2 1 0 2 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 4 0 1 1 0 0 1 0 0 2 0 0 2 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 3 1 0 2 0 0 0 0 0 1 0 0 21 0 1 4 1 0 5 0 0 7 0 0 24 2 2 3 0 0 7 1 0 4 0 0 52 2 5 19 1 1 24 0 1 16 2 0 FOD ECONOMIE 25

DE HANDELSBEDRIJVIGHEID IN BELGIË II. EVOLUTIE EN AANDEEL VAN DE OMZET VAN DE KLEINHANDEL EN ZIJN SUBSECTOREN (2003 2004) Tabel 12. Evolutie en aandeel van de omzet van de kleinhandel en zijn subsectoren (in duizenden EUR). Nace Omschrijving 2003 2004 t/t-1 (%) Aandeel van de sector 2004 (%) 52 Kleinhandel, exclusief auto's en motorrijwielen; reparatie van consumentenartikelen 14.356.304 15.260.395 6,3 100,0 52.1 Niet-gespecialiseerde kleinhandel in winkels 8.889.123 9.218.385 3,7 60,4 52.2 Kleinhandel in voedings- en genotmiddelen in gespecialiseerde winkels 262.331 288.585 10,0 1,9 52.3 Kleinhandel in farmaceutische producten, reukwerk en cosmetica 903.428 1.015.008 12,4 6,7 52.4 Overige gespecialiseerde kleinhandel in nieuwe artikelen in winkels 3.891.848 4.028.322 3,5 26,4 52.5 Kleinhandel in tweedehandsgoederen en antiquiteiten in winkels 61.791 n.d. 52.6 Kleinhandel, niet in winkels 290.594 n.d. 52.7 Reparatie van consumentenartikelen 57.190 41.258-27,9 0,3 Bron : Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, E8 III. MARKTAANDEEL IN DE GROOTDISTRIBUTIE (2003) Grafiek 3. Marktaandeel in de grootdistributie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest GB franchise 6,4 % Marktaandelen in de grootdistributie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (2003) Lidl 2,8 % Match 2,8 % Aangeslotenen Delhaize 4,3 % Aldi 5,3 % Champion 0,4 % Alvo 0,4 % Profi 0,2 % Delhaize 27,1 % Cora 12,3 % Colruyt 17,2 % Carrefour filialen 20,7 % Bron : Sectoriële Analyse van de Grootdistributie, Copyright : Marketing map 26 2006

HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST IV. DEMOGRAFISCHE INFORMATIE (1/1/2005) Tabel 13. Demografische gegevens (1/1/2005) Leeftijdsgroep Welvaartsindex (basis = 100) * Mediaan Inkomen (EUR) * Gemiddeld Inkomen per aangifte (EUR) * Oppervlakte (km²) Bevolkingsdichtheid (inw./km²) Aandeel (%) 65 jaar en meer Aandeel (%) 18-64 jaar Aandeel (%) Totale Bevolking 0-17 jaar Geografische eenheid HET RIJK 10.445.852 2.169.933 20,8 6.476.419 62,0 1.799.500 17,2 342 30527,9 24.455 18.731 100,0 BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 1.006.749 217.522 21,6 633.716 62,9 155.511 15,4 6.238 161,4 23.964 17.643 85,7 Arrondissement BRUSSEL 1.006.749 217.522 21,6 633.716 62,9 155.511 15,4 6.238 161,4 23.964 17.643 85,7 ANDERLECHT 93.808 21.626 23,1 56.186 59,9 15.996 17,1 5.287 17,7 21.405 17.106 75,4 OUDERGEM 29.265 5.932 20,3 17.664 60,4 5.669 19,4 3.240 9,0 27.032 19.339 112,6 SINT-AGATHA-BERCHEM 19.968 4.401 22,0 11.836 59,3 3.731 18,7 6.770 2,9 27.176 20.688 99,0 BRUSSEL 142.853 32.007 22,4 91.835 64,3 19.011 13,3 4.381 32,6 22.870 17.142 74,2 ETTERBEEK 41.097 7.563 18,4 27.851 67,8 5.683 13,8 13.049 3,1 24.951 19.181 82,9 EVERE 33.069 7.472 22,6 19.605 59,3 5.992 18,1 6.590 5,0 23.086 18.119 92,5 VORST 47.555 10.381 21,8 29.800 62,7 7.374 15,5 7.611 6,2 21.897 16.287 90,4 GANSHOREN 20.609 3.979 19,3 11.884 57,7 4.746 23,0 8.394 2,5 24.553 19.000 100,0 ELSENE 77.729 11.751 15,1 56.510 72,7 9.468 12,2 12.251 6,3 24.912 17.549 88,5 JETTE 42.250 8.937 21,2 25.460 60,3 7.853 18,6 8.377 5,0 24.725 19.267 95,8 KOEKELBERG 17.721 3.996 22,5 10.943 61,8 2.782 15,7 15.114 1,2 22.272 17.391 84,4 SINT-JANS-MOLENBEEK 78.520 21.136 26,9 46.330 59,0 11.054 14,1 13.327 5,9 19.667 15.360 66,5 SINT-GILLIS 43.733 8.990 20,6 30.059 68,7 4.684 10,7 17.322 2,5 19.287 15.192 66,5 SINT-JOOST-TEN-NODE 23.142 6.300 27,2 14.928 64,5 1.914 8,3 20.259 1,1 17.147 13.434 52,1 SCHAARBEEK 110.375 27.090 24,5 70.149 63,6 13.136 11,9 13.560 8,1 20.749 15.979 71,9 UKKEL 74.976 14.770 19,7 45.421 60,6 14.785 19,7 3.273 22,9 30.186 19.321 113,3 WATERMAAL-BOSVOORDE 24.314 4.967 20,4 14.628 60,2 4.719 19,4 1.880 12,9 29.653 21.081 116,0 SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE 47.845 8.572 17,9 29.988 62,7 9.285 19,4 6.622 7,2 28.412 20.842 104,6 SINT-PIETERS-WOLUWE 37.920 7.652 20,2 22.639 59,7 7.629 20,1 4.284 8,9 33.355 22.071 117,4 * : Aanslagjaar 2004, Inkomen 2003 Bron : Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, E8 FOD ECONOMIE 27

DE HANDELSBEDRIJVIGHEID IN BELGIË Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest telt 1.006.749 inwoners, ongeveer 16 % van de totale bevolking in België. Het aandeel jongeren in de totale bevolking van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (21,6 %) is een beetje hoger dan het Rijk (20,8 %). Het logisch gevolg is dat de ouderen slechts 15,4 % van de Brusselse bevolking vertegenwoordigen (tegenover 17,2 % in het Rijk). Elsene telt echter minder jongeren (15,1 %) maar ook minder ouderen (12,2 %). Elsene wordt gekenmerkt door een grote actieve bevolking (werkenden en werkzoekenden (72,7 %). Joost-ten-Node is de «jongste» gemeente (27,2 % (0-17 jarigen)), in tegenstelling tot Ganshoren die de oudste bevolking (23 % (65 jarigen en meer)) heeft. De bevolkingsdichtheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (6.238 inwoners/km²) slaat alle records (het nationale gemiddelde is 342 inwoners/km²). Pieken worden bereikt in Joost-ten-Noode (20.259 inwoners/km²) en Gillis (17.322 inwoners/km²) in tegenstelling tot Watermaal Bosvoorde (1.880 inwoners/km²). Qua gemiddeld inkomen per aangifte, scoort het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met 23.964 EUR - een beetje lager dan het nationale gemiddelde (24.455 EUR). Idem voor het mediaan inkomen, met 17.643 EUR (18.731 EUR in België) terwijl de welvaartsindex 85,7 bedraagt. Het verschil tussen de uitersten is evenwel indrukwekkend : Joost-ten-Noode, met een gemiddeld inkomen per aangifte van 17.147 EUR, een mediaan inkomen van 13.434 EUR en een welvaartsindex van 52,1 scoort slecht in vergelijking met Pieters-Woluwe met een gemiddeld inkomen per aangifte van 33.355 EUR, een mediaan inkomen van 22.071 EUR en een welvaartsindex van 117,4. 28 2006

HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST V. WINKELZAKEN IN VOEDINGSSECTOR EN NON-FOODSECTOR (2005) V.1. Inventaris van de voedingszaken met zelfbediening en van de belangrijkste non-foodwinkelketens en voedingsspeciaalzaken Tabel 14. Inventaris van de voedingszaken met zelfbediening en van de belangrijkste nonfoodwinkelketens en voedingsspeciaalzaken (2005) Code Gemeente P.C. Deelgemeente Adres Firma Embleem Opp. Opp. F. Opp. Buit. B. K. Jaar 02 Anderlecht 1070 Anderlecht Bergensesteenweg 1000 BIZET SHOP CONTACT GB 400 320 0 3 2003 51 Anderlecht 1070 Anderlecht Bergensesteenweg 1301 Brico Plan-It 8.425 230 2005 52 Anderlecht 1070 Anderlecht Bergensesteenweg 1301 Brico Plan-It drive in 2.475 2005 42 Anderlecht 1070 Anderlecht Bergensesteenweg 1432 Ikea 17.000 2005 02 Anderlecht 1070 Anderlecht Bergensesteenweg 192 LIDL LIDL 550 400 0 5 1991 02 Anderlecht 1070 Anderlecht Bergensesteenweg 192 M-B FOOD MAMO - MARKET (LEADER PRICE) 400 280 0 3 2002 02 Anderlecht 1070 Anderlecht Bergensesteenweg 198-200 ANNASR ANNASR 600 200 0 1 2003 20 Anderlecht 1070 Anderlecht Bergensesteenweg 576 Schlecker 180 2004 42 Anderlecht 1070 Anderlecht Bergensesteenweg 576 Leenbakker 800 2002 02 Anderlecht 1070 Anderlecht Bergensesteenweg 576 ALDI ALDI 600 560 1 4 2000 02 Anderlecht 1070 Anderlecht Bergensesteenweg 718 DELHAIZE DELHAIZE 2.450 1.775 1 12 1968 02 Anderlecht 1070 Anderlecht Bergensesteenweg 824 COLRUYT COLRUYT 1.500 1.050 1 8 1983 Orga Taxe Free 51 Anderlecht 1070 Anderlecht Birminghamstraat 112 Company 2.200 2004 03 Anderlecht 1070 Anderlecht Doverstraat 6 LOUIS DELHAIZE 220 0 1986 03 Anderlecht 1070 Anderlecht Frankrijkstraat GB EXPRESS 200 0 1997 31 Anderlecht 1070 Anderlecht Frans Van Kalkenlaan 2 Zeeman (outlet) 760 2003 03 Anderlecht 1070 Anderlecht Gespstraat 135 SHOP WELL DROBE 130 0 1969 03 Anderlecht 1070 Anderlecht Lenniksebaan 806 SHOP 'N GO 160 0 2002 51 Anderlecht 1070 Anderlecht Marius Renardlaan 21 Brico 1.950 2004 01 Anderlecht 1070 Anderlecht Marius Renardlaan 21 CARREFOUR SUPER GB 2.950 2.100 1 15 1961 32 Anderlecht 1070 Anderlecht Marius Renardlaan 29 Pronti 1.000 1991 02 Anderlecht 1070 Anderlecht Marius Renardlaan 29 ALDI ALDI 550 510 0 3 1968 02 Anderlecht 1070 Anderlecht Maurice Herbettelaan 57 COLRUYT COLRUYT 1.900 1.550 1 8 1996 31 Anderlecht 1070 Anderlecht Ninoofsesteenweg 426-430 Wibra 550 1988 02 Anderlecht 1070 Anderlecht Ninoofsesteenweg 440 MATCH MATCH 2.100 1.800 1 10 1987 31 Anderlecht 1070 Anderlecht Ninoofsesteenweg 500 Zeeman 190 2002 Home Market - Saint- 52 Anderlecht 1070 Anderlecht Ninoofsesteenweg 510 Maclou 1.200 1987 31 Anderlecht 1070 Anderlecht Ninoofsesteenweg 520 C & A 1.050 2004 ALIMENTATION 03 Anderlecht 1070 Anderlecht Ninoofsesteenweg 574 REGINE 170 0 1962 42 Anderlecht 1070 Anderlecht Ninoofsesteenweg 700 Château d'ax 800 2002 01 Anderlecht 1070 Anderlecht Olympische Dreef 15 CORA CORA 15.750 3.850 1 # 1998 31 Anderlecht 1070 Anderlecht Olympische Dreef 15 (Cora) Etam 160 1998 31 Anderlecht 1070 Anderlecht Olympische Dreef 15 (Cora) H & M 620 2003 43 Anderlecht 1070 Anderlecht Olympische Dreef 15 (Cora) Casa 400 1998 02 Anderlecht 1070 Anderlecht Pierre Marchantstraat 21 LIDL LIDL 725 660 0 5 1995 03 Anderlecht 1070 Anderlecht Raymond Vanderbruggenstraat 105-107 STIVAL 200 0 1999 02 Anderlecht 1070 Anderlecht Raymond Vanderbruggenstraat 28 COLRUYT COLRUYT 1.000 850 0 5 1971 03 Anderlecht 1070 Anderlecht Rechtsplein 1 A LOUIS DELHAIZE 370 0 1993 FOD ECONOMIE 29