DE RECHTVAARDIGE Wettelozen houden niet stand waar recht heerst, zondaars niet in de kring van de rechtvaardigen. De HEER beschermt de weg van de rechtvaardigen, de weg van de wettelozen loopt dood. (Psalm 1:5,6) Maar Jezus antwoordde: Gezonde mensen hebben geen dokter nodig, maar wie ziek is wel; ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar om zondaars aan te sporen een nieuw leven te beginnen. (Lucas 5:31,32) Ik zeg u: zo zal er in de hemel meer vreugde zijn over één zondaar die tot inkeer komt dan over negenennegentig rechtvaardigen die geen inkeer nodig hebben. (Lucas 15:7) De Heer Jezus zei dat rechtvaardigen zich niet hoefden te bekeren. Hoe kan dat? De Bijbel leert al in het Oude Testament dat er rechtvaardige mensen zijn. Onder de genoemden in het Oude Testament komen wij er velen tegen, ook uit het Joodse volk. In het Nieuwe Testament komen wij nog meer rechtvaardigen tegen; Joden zowel als niet-joden. Dus ook niet-christenen! Hoe kan dat? Bent u een rechtvaardige? Definitie Het woord rechtvaardige is de vertaling van het Hebreeuwse woord tsaddiek. Dit woord neemt ons mee naar verschillende terreinen: 1. In zijn levenswandel is hij een rechtvaardige. 2 In de zakenwereld is hij een rechtvaardige. 3. In de rechtspraak als rechter is hij een rechtvaardige. 4. In gehoorzaamheid aan de opdrachten en wetten van God is hij een rechtvaardige. Hij is een man die rechtvaardig denkt, handelt en oordeelt. Hij is echter geen man zonder zonde! Hij is een zondaar, die zijn uiterste best doet om te leven volgens de regels die God gesteld heeft. Dat doet hij zelfs zeer goed!
Voorbeelden van rechtvaardigen in de Bijbel Dit is de geschiedenis van Noach en zijn nakomelingen. Noach was een rechtschapen man; hij was in zijn tijd de enige die een voorbeeldig leven leidde, in nauwe verbondenheid met God. (Genesis 6:9) NBG: Dit is de geschiedenis van Noach. Noach was onder zijn tijdgenoten een rechtvaardig en onberispelijk man; Noach wandelde met God. onder zijn tijdgenoten een rechtvaardig en onberispelijk Sindsdien had Herodias het op hem gemunt en wilde ze hem uit de weg ruimen, maar ze kreeg er de kans niet toe, want Herodes had ontzag voor Johannes, omdat hij wist dat hij een rechtvaardig en heilig man was, en hij nam hem in bescherming. En hoewel hij altijd in grote onzekerheid verkeerde als hij naar hem geluisterd had, bleef hij hem toch graag horen. (Marcus 6:19,20) hij was rechtvaardig en heilig Het Griekse woord voor rechtvaardig is dikaios. Deze rechtvaardigheid betekent ook dat iemand zich houdt aan Gods wet. Als het gaat om zijn levenswandel naar aanleiding van Gods wet is hij onberispelijk en onschuldig. Het betekent niet dat hij geen zonden doet. Toen Herodes koning van Judea was, leefde er een priester die Zacharias heette en tot de priesterafdeling Abia behoorde. Zijn vrouw, Elisabet, stamde af van Aäron. Beiden waren vrome en gelovige mensen, die zich strikt aan alle geboden en wetten van de Heer hielden. (Lucas 1:5,6) NBG: Zij waren beiden rechtvaardig voor God en leefden naar alle geboden en eisen des Heren, onberispelijk. die zich strikt aan alle geboden en wetten van de Heer hielden leefden naar alle geboden en eisen des Heren, onberispelijk Er woonde toen in Jeruzalem een zekere Simeon. Hij was een rechtvaardig en vroom man, die uitzag naar de tijd dat God Israël vertroosting zou schenken, en de heilige Geest rustte op hem. (Lucas 2:25) NBG: deze man was rechtvaardig en vroom, en hij verwachtte de vertroosting van Israël, en de Heilige Geest was op hem.
die uitzag naar de tijd dat God Israël vertroosting zou schenken rechtvaardig en vroom Er was ook een man die Josef heette en afkomstig was uit de Joodse stad Arimatea. Hij was een raadsheer, een goed en rechtvaardig mens, die de komst van het koninkrijk van God verwachtte en niet had ingestemd met het besluit en de handelwijze van de raad. (Lucas 23:50) een goed en rechtvaardig mens, die de komst van het koninkrijk van God verwachtte Cornelius, een centurio, een rechtvaardig man die God vereert en bij het hele Joodse volk in aanzien staat, heeft van een heilige engel opdracht gekregen u naar zijn huis te laten komen om te luisteren naar wat u te zeggen hebt. (Handelingen 10:22) NBG: een rechtvaardig man en vereerder van God, die goed bekend staat bij het gehele volk der Joden bij het hele Joodse volk in aanzien staat Paulus: U kunt getuigen, en God zelf, hoe toegewijd, hoe oprecht en zuiver we bij u, die tot geloof gekomen bent, hebben geleefd. (1 Thessalonicenzen 2:10) NBG: Gij zijt getuigen, en God, hoe vroom, rechtvaardig en onberispelijk wij ons bij u, die gelooft, gedragen hebben. Maar Lot, die rechtvaardig was en zwaar leed onder de losbandige levenswandel van die wettelozen, redde hij. (2 Petrus 2:7) Zonder zonde? Als het gaat over zonde en zondeloosheid, dan is niemand een rechtvaardige, in de zin van zondeloze. Wat betekent dit alles? Zijn we als Joden nu bevoordeeld? Niet in alle opzichten, want ik heb immers al heel duidelijk gemaakt dat allen, zowel de Joden als de andere volken, in de macht van de zonde zijn. Zo staat er ook geschreven: Er is geen mens rechtvaardig, zelfs niet één... (Romeinen 3:9,10)
Opmerkelijke teksten over rechtvaardigen Habakuk: Wie niet oprecht is kwijnt weg, maar de rechtvaardige zal leven door zijn trouw. (Habakuk 2:4) NBG: Zie, opgeblazen, niet recht, is zijn ziel in hem, maar de rechtvaardige zal door zijn geloof leven. Vraag: Wat staat hier: a. Wie gelooft is daardoor een rechtvaardige? Of: b. Wie rechtvaardig is zal geloven? Terwijl deze tekst vanaf Luther uitgelegd wordt alsof het om a. gaat, gaat het in feite om b. God zegt hier: De rechtvaardige, die met een oprecht, ootmoedig hart in Mijn wegen wandelt, zal even als gij terecht hebt gezegd (Habakuk 1:12) niet sterven, maar door zijn geloof, zijn vertrouwend, gelovig vasthouden aan Mijn beloften, zijn vast bouwen op Mijn trouw, leven met het ware leven in eeuwigheid. De ziel die zich echter verheft, dat zijn de Chaldeën in hun hoogmoedige trots, die zich stellen in de plaats van God, zullen omkomen. Paulus: In de Romeinenbrief draait de apostel Paulus de betekenis van deze tekst echter om terwijl hij de tekst toch bijna letterlijk citeert: In het evangelie openbaart zich dat God enkel en alleen wie gelooft als rechtvaardige aanneemt, zoals ook geschreven staat: De rechtvaardige zal leven door geloof. (Romeinen 1:17) NBG: Want gerechtigheid Gods wordt daarin geopenbaard uit geloof tot geloof, gelijk geschreven staat: De rechtvaardige zal uit geloof leven. Letterlijk staat er, dat de rechtvaardige uit zijn geloof zal leven! Zo ook in Galaten 3:11 Dat niemand door de wet voor God rechtvaardig wordt, is volkomen duidelijk, want er staat ook geschreven: De rechtvaardige zal leven door geloof.
NBG: En dat door de wet niemand voor God gerechtvaardigd wordt, is duidelijk; immers, de rechtvaardige zal uit geloof leven. (zo ook Hebreeën 10:38) De Here Jezus: Overdenk eens goed wat dit wil zeggen: Barmhartigheid wil ik, geen offers. Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar zondaars. (Mattheus 9:13) NBG: Gaat heen en leert, wat het betekent: Barmhartigheid wil Ik en geen offerande; want Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar zondaars. Geen bekering voor Joodse rechtvaardigen. Duidelijker staat het nog in de volgende tekst: Maar Jezus antwoordde: Gezonde mensen hebben geen dokter nodig, maar wie ziek is wel; ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar om zondaars aan te sporen een nieuw leven te beginnen. (Lucas 5:31,32) NBG: En Jezus antwoordde en zei tot hen: Zij, die gezond zijn, hebben geen geneesheer nodig, maar zij, die ziek zijn. Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar zondaars, tot bekering. N.B. Deze woorden golden de Joden vóór het kruis. Ze zijn niet toe te passen op ons die na het kruis leven! Er zijn door de eeuwen heen veel rechtvaardigen geweest: Want ik verzeker jullie: vele profeten en rechtvaardigen hebben ernaar verlangd te zien wat jullie zien, maar ze kregen het niet te zien, en te horen wat jullie horen, maar ze kregen het niet te horen. (Mattheus 13:17) Verschil tussen Joden en niet-joden tussen vóór en ná het kruis Er is verschil tussen Joden en niet-joden; vóór en ná het kruis. Vóór het kruis moesten alleen Joodse zondaars zich bekeren. Ze moesten alleen hun leven veranderen. Geloof in het verzoenend werk van de Here Jezus kon nog niet. Hij was immers nog niet aan het kruis gestorven. Zij
hoorden bij God op grond van het verbond dat God met Israël gesloten had. Dit is anders dan bij ons, niet-joden. Na het kruis klinkt een andere bekerings-oproep. Het is nu niet: Ga anders leven, maar eerst: ga in de Here Jezus geloven en ga vervolgens anders leven. Vandaar: Ik zeg u: zo zal er in de hemel meer vreugde zijn over één zondaar die tot inkeer komt dan over negenennegentig rechtvaardigen die geen inkeer nodig hebben. (Lucas 15:7) NBG: Ik zeg u, dat er alzo blijdschap zal zijn in de hemel over een zondaar, die zich bekeert, meer dan over negenennegentig rechtvaardigen, die geen bekering nodig hebben. Jacobus schrijft: Beken elkaar uw zonden en bid voor elkaar, dan zult u genezen. Want het gebed van een rechtvaardige is krachtig en mist zijn uitwerking niet. Elia was een mens als wij, en nadat hij vurig had gebeden dat het niet zou regenen, is er drieëneenhalf jaar lang geen regen gevallen op het land. Toen bad hij opnieuw, en de hemel gaf regen, en het land bracht zijn vrucht weer voort. (Jacobus 5:16-18) NBG: Belijdt daarom elkander uw zonden en bidt voor elkander, opdat gij genezing ontvangt. Het gebed van een rechtvaardige vermag veel, doordat er kracht aan verleend wordt. Johannes schrijft: Kinderen, laat niemand u misleiden: wie rechtvaardig leeft is een rechtvaardige, zoals ook Jezus rechtvaardig is, en wie zondigt komt uit de duivel voort, want de duivel heeft vanaf het begin gezondigd. De Zoon van God is dan ook verschenen om de daden van de duivel teniet te doen. (1 Johannes 3:7,8) Let op: je bent een rechtvaardige als je rechtvaardig leeft. Belangrijk verschil Gerechtvaardigd in Christus = Rechtvaardig gemaakt
Voorbeeld: Twee mensen gingen naar de tempel om te bidden, de een was een Farizeeër en de ander een tollenaar. De Farizeeër stond daar rechtop en bad bij zichzelf: God, ik dank u dat ik niet ben als de andere mensen, die roofzuchtig of onrechtvaardig of overspelig zijn, en dat ik ook niet ben als die tollenaar. Ik vast tweemaal per week en draag een tiende van al mijn inkomsten af. De tollenaar echter bleef op een afstand staan en durfde niet eens zijn blik naar de hemel te richten. In plaats daarvan sloeg hij zich op de borst en zei: God, wees mij zondaar genadig. Ik zeg jullie, hij ging naar huis als iemand die rechtvaardig is in de ogen van God, maar die ander niet. Want wie zichzelf verhoogt zal vernederd worden, maar wie zichzelf vernedert zal verhoogd worden. (Lucas 18:10-14) Dit is nog geen voorbeeld van rechtvaardiging in Christus. Het is wel een voorbeeld van rechtvaardig maken. In de ogen van God was deze man nu een rechtvaardige. Waarom? Omdat hij zich als een zondaar voor God bekend gemaakt had en zijn schuld had beleden. Broeders en zusters, nakomelingen van Abraham en alle anderen die God vereren, ons werd het nieuws over deze redding bekendgemaakt. U moet dus weten, broeders en zusters, dat het dankzij hem is dat aan u de vergeving van de zonden verkondigd wordt; iedereen die op grond van de wet van Mozes geen vrijspraak kon krijgen, wordt door hem geheel vrijgesproken, mits hij gelooft. (Handelingen 13:26,38,39) NBG: Zo zij u dan bekend, mannen broeders, dat door Hem u vergeving van zonden verkondigd wordt; ook van alles, waarvan gij niet gerechtvaardigd kondt worden door de wet van Mozes, wordt ieder, die gelooft, gerechtvaardigd door Hem. Betekenis van het Griekse woord dikaio o : rechtvaardig maken, tonen dat iemand rechtvaardig is, zoals hij is en zichzelf beschouwt of wenst te zien, verklaren dat iemand rechtvaardig is, of zoals hij hoort te zijn. Door het werk van de Here Jezus wordt de onrechtvaardige zondaar in Christus rechtvaardig verklaard en rechtvaardig gemaakt. Dit is de rechtvaardigmaking door de Here Jezus in de gelovige op grond van Zijn verzoenend werk en Zijn opstanding uit de dood!
Zo ook in Romeinen 3: Iedereen heeft gezondigd en ontbeert de nabijheid van God; en iedereen wordt uit genade, die niets kost, door God als een rechtvaardige aangenomen omdat hij ons door Christus Jezus heeft verlost. (Romeinen 3:23,24) en: Ik heb u er immers op gewezen dat een mens wordt vrijgesproken door te geloven, en niet door de wet na te leven. (Romeinen 3:28) NBG: Want wij zijn van oordeel, dat de mens door geloof gerechtvaardigd wordt, zonder werken der wet. Romeinen 5: Wij zijn dus als rechtvaardigen aangenomen op grond van ons geloof en leven in vrede met God, door onze Heer Jezus Christus. (Romeinen 5:1) NBG: Wij dan, gerechtvaardigd uit het geloof, hebben vrede met God door onze Here Jezus Christus... En vele andere teksten die dit zelfde bekend maken. Zoals door de ongehoorzaamheid van één mens alle mensen zondaars werden, zo zullen door de gehoorzaamheid van één mens alle mensen rechtvaardigen worden. (Romeinen 5:19) Voorbeeld: Rechtvaardig zijn kan soms enorme pijn veroorzaken In het land Us woonde een man die Job heette. Hij was rechtschapen en onberispelijk, hij had ontzag voor God en meed het kwaad. (Job 1:1) De HEER vroeg aan Satan: Heb je ook op mijn dienaar Job gelet? Zoals hij is er niemand op aarde: hij is rechtschapen en onberispelijk, hij heeft ontzag voor God en mijdt het kwaad. Satan antwoordde de HEER: Zou Job werkelijk zonder reden zoveel ontzag voor God hebben? U beschermt hem immers, evenals zijn gezin en alles wat hem toebehoort. U hebt het werk dat hij doet gezegend, zodat zijn bezit zich steeds meer uitbreidt. Maar als u uw hand naar hem uitstrekt en aantast wat hem toebehoort, zal hij u ongetwijfeld in uw gezicht vervloeken. (Job 1:8-11)
Voorbeeld van een zondaar, die tevens een rechtvaardige was Een gebed van David. Luister, HEER, ik vraag om recht, luister naar mijn smeken, hoor mijn gebedgeen leugen komt over mijn lippen. Laat van u het oordeel komen, laat uw oog zien wat juist is. Bezoekt u mij in de nacht en beproeft en peilt u mijn hart, u zult niets in mijn nadeel vinden, geen kwaad kwam uit mijn mond. Hoe de mensen ook leven, ik houd mij aan het woord van uw lippen. De weg van roof en geweld heb ik altijd gemeden, mijn voeten volgden uw spoor, mijn stappen wankelden niet. (Psalm 17:1-5) David was een zondaar zoals wij, toch was hij een rechtvaardige. Kunt u zeggen dat u net zo leeft zoals David hier van zichzelf zegt? Les voor ons allen Wij die op grond van ons geloof door de Here Jezus rechtvaardig gemaakt zijn, zodat God ons als rechtvaardigen ziet, behoren nu zeker ook als rechtvaardige mensen te leven. Er moet dus een tweevoudige rechtvaardiging in ons openbaar worden: 1. Rechtvaardigmaking door de Here Jezus, 2. Rechtvaardige levenswandel van ons. Zie nog eens wat David schreef in Psalm 17. Slot van de Bijbel Wie onheil aanricht zal nog meer onheil aanrichten, en wie onrein is zal nog onreiner worden. Wie goed doet zal nog meer goed doen, en wie heilig is zal nog heiliger worden. Ik kom spoedig, en heb het loon bij me om iedereen te belonen naar zijn daden. (Openbaring 22:11,12)
NBG: Wie onrecht doet, hij doe nog meer onrecht; wie vuil is, hij worde nog vuiler; wie rechtvaardig is, hij bewijze nog meer rechtvaardigheid; en wie heilig is, hij worde nog meer geheiligd. Zie, Ik kom spoedig en mijn loon is bij Mij om een ieder te vergelden, naardat zijn werk is. Kunt u zichzelf zien als een rechtvaardige? Dat is moeilijk van je zelf te zeggen. Waarschijnlijk zullen wij de vraag ontkennend moeten beantwoorden. Wordt het dan niet tijd dat we ons gaan inspannen om als een rechtvaardige te leven?