De buitenlandse handel van België

De buitenlandse handel van België 6 maanden 2011 1

De buitenlandse handel van België na het eerste semester van 2011 (Bron: NBB communautair concept*) Analyse van de cijfers van de eerste 6 maanden van 2011 Terwijl het herstel zich leek te bestendigen en terwijl de arbeidsmarkt opnieuw positief evolueerde, zijn er deze zomer steeds meer tekenen opgedoken die wijzen op een economische vertraging. De crisis die in 2008 uitbrak, heeft zijn kop weer opgestoken en doet de banken wederom op hun grondvesten daveren. De budgettaire soberheid die sommige landen zichzelf hebben opgelegd, of die hen is opgedragen, zet een rem op de groeiperspectieven en zou het risico op een recessie kunnen vergroten. In de Verenigde Staten stijgt de consumptie niet zoals verhoopt, de loonmassa is er gedaald en ook de koopkracht is er achteruit gegaan. Ook in Europa neemt de groei af volgens het ratingbureau Standard & Poors, «niet enkel in de kleine landen van de eurozone, maar ook in het hart van de muntunie zelf, meer bepaald in Frankrijk en Duitsland». De goede evolutie van de export heeft zich weliswaar voor België vertaald in een surplus op de balans van het lopend verkeer van 1% van het BBP, maar deze bonus zal op termijn afzwakken door de stijging van de olieprijzen en de minder sterke groei van de export. Na afloop van de eerste zes maanden van 2011 is de totale Belgische uitvoer gestegen met 14,8%, van EUR 152,6 miljard tot EUR 175,2 miljard. De Belgische invoer groeide nog sneller dan de uitvoer. Van 2010 tot 2011 zijn de aankopen van België in het buitenland toegenomen met 18,4%, van EUR 143,2 miljard tot EUR 169,5 miljard. De handelsbalans van België was positief, maar het overschot is vrijwel gehalveerd van EUR 9,5 miljard na de eerste zes maanden van 2010 tot EUR 5,7 miljard in 2011 (zelfde periode). In miljard Uitvoer Invoer Balans Dekkingscoëfficient 6 maanden 2010 152,6 143,2 9,5 106,6 6 maanden 2011 175,2 169,5 5,7 103,4 % var. 2011/2010 14,8 18,4 * Communautair/ nationaal concept De resultaten zijn gebaseerd op het communautair concept dat, in tegenstelling tot het nationaal concept, o.a. rekening houdt met de in- en uitvoertransacties van niet ingezetenen die in België BTW-plichtig zijn en waarbij geen ingezetenen betrokken zijn. Ook retourzendingen worden in aanmerking genomen. - 2 -

1. Uitvoer 1.1. Geografische evolutie van de uitvoer 1.1.1. Europa De analyse van de Belgische uitvoer naar de andere Europese landen berust op een dubbel onderscheid. Zo wordt een onderscheid gemaakt tussen de Europese Unie enerzijds en de landen buiten de Europese Unie anderzijds. De Europese Unie wordt verder opgesplitst in: - de landen die deel uitmaken van de Eurozone en - de landen die geen deel uitmaken van de Eurozone. De stijging van de Belgische leveringen aan de andere landen van de Europese Unie bedroeg in 2011 (zes eerste maanden) 14,0% t.o.v. een groei van 12,4% in 2010 (zelfde periode). Terwijl het groeipercentage van de Belgische uitvoer naar de landen van de eurozone in 2011 groter was dan in 2010, lag het groeicijfer van de leveringen aan de landen die niet tot de eurozone behoren lager: - +13,7% in 2011 (eerste semester) t.o.v. +11,3% in 2010 (zelfde periode) voor de eerste groep van landen en - +15,7% in 2011 (eerste zes maanden) t.o.v. +17,8% in 2010 (zelfde periode) voor de tweede groep van landen. Landen van de eurozone Met uitzondering van Griekenland (-8,9%), waar de economische problemen een weerslag hebben gehad op de Belgische export, en Portugal, waar de Belgische uitvoer eveneens lichtjes afnam (-1,0%), stegen de leveringen aan alle landen van de eurozone. De belangrijkste toenames waren terug te vinden in Estland (+51,1%), Italië (+21,1%) en in Slovenië (+18,8%). De groei van de Belgische export naar Estland kan in grote mate verklaard worden door het feit dat de euro sinds 1 januari 2011 de Kroon heeft vervangen als officiële munt. De huidige stijging van de Belgische uitvoer naar Estland contrasteert zeer sterk met de daling van 24,3% die na de eerste zes maanden van 2010 werd opgetekend. Landen die niet tot de eurozone behoren In elk van deze landen heeft België zijn verkopen zien toenemen. De beste prestaties werden gerealiseerd in Litouwen (+34,5%), in Letland (+26,2%) en in Bulgarije (+25,1%). De groei van de Belgische export naar elk van de EU landen buiten de eurozone bedroeg meer dan 10%. - 3 -

Variatie van de leveringen aan de landen van de EU na het eerste semester van 2011 (2010) (in %) Europese Unie Eurozone Frankrijk GH Luxemburg Nederland Duitsland Italië Ierland Griekenland Portugal Spanje Finland Oostenrijk Slovenië 01-06/2010 06/2010 Cyprus 01-06/2011 06/2011 Malta Slovakije Estland Niet-Eurozone Verenigd Koninkrijk Denemarken Zweden Letland Litouwen Polen Tsjechië Hongarije Roemenië Bulgarije -40,0-20,0 0,0 20,0 40,0-4- 60,0 80,0

Ook de Belgische uitvoer naar de andere Europese landen buiten de EU is sterk gestegen: gestegen +35,9% na het eerste semester van 2011 t.o.v. +24,9 +24,9% in 2010 (overeenkomstige periode). In elk van deze markten, markten met uitzondering van IJsland, lag het groeipercentage in 2011 hoger dan in 2010 2010.. In IJsland daalde de Belgische che uitvoer tijdens de eerste zes maanden van 2011 met 7,3%, terwijl er in 2010 (zelfde periode) nog een stijging was van 65,5%. Variatie van de export naar de Europese landen buiten de EU na het eerste semester van 2011 (2010) (in %) Europese landen buiten de EU IJsland Noorwegen 01-06/2010 01 01-06/2011 01 Zwitserland Turkije Oekraïne Rusland -20,0 0,0 20,0 40,0-5- 60,0 80,0

1.1.2. De grote uitvoer De evoluties die genoteerd werden op het vlak van de grote export verschillen sterk van mekaar. In bepaalde gevallen is de uitvoer toegenomen, terwijl in andere de export afnam. Afrika: +16,9% (eerste semester) in 2011 t.o.v. +14,8% in 2010 (zelfde periode) Amerika: -0,3%(eerste semester) in 2011 t.o.v. +28,9% in 2010 (zelfde periode) Azië: +24,5% (eerste semester) in 2011 t.o.v. +37,5% in 2010 (zelfde periode) Oceanië: +11,3% (eerste semester) in 2011 t.o.v. +39,1% in 2010 (zelfde periode) Wat Afrika betreft, daalden vooral de leveringen naar Libië (-52,2%), naar Angola (-41,1%), naar Ivoorkust (-37,5%), naar Tunesië (-21,7%), naar Senegal (-14,5%) en naar Algerije (-10,4%). Ondanks deze niet onbelangrijke afnames, lag het groeipercentage van de Belgische export naar dit continent hoger dan in 2010: +16,9% t.o.v. +14,8%. Dit is grotendeels te danken aan de uitstekende prestaties van de Belgische exporteurs in Nigeria (+160,4%), in Zuid-Afrika (+38,9%), in Kenia (+33,4%) en in de Democratische Republiek Kongo (+24,6%). In Amerika hebben de Belgische exporteurs hun uitvoer lichtjes zien verminderen, voornamelijk als gevolg van de dalende prestaties in Canada (-11,6%) en in de Verenigde Staten (-3,2%). In Argentinië (+42,6%), in Venezuela (+37,1%), in Colombia (+35,6%) en in Chili (+33,1%) werden goede resultaten gescoord. De substantiële stijging van de Belgische leveringen aan deze landen heeft echter de daling van de uitvoer naar de Verenigde staten en Canada niet kunnen compenseren. Hierdoor was de groei van de Belgische verkopen na het eerste semester van 2011 negatief (-0,3% t.o.v. +28,9% in 2010). De uitvoer van België naar Azië steeg voornamelijk in Singapore (+57,4%), in Taiwan (+42,7%), in China (+31,9%), in Zuid-Korea (+31,7%) en in India (+29,3%). Wat de andere landen betreft, is de Belgische uitvoer onder meer gedaald in Pakistan (-21,4%), in Koeweit (-20,2%) en in Syrië (-17,7%). Ondanks het feit dat Azië de motor blijft achter de stijging van de Belgische export, is het groeipercentage verminderd van +37,5% (eerste semester 2010) tot +24,5% in 2011 (zelfde periode). In Oceanië waren de resultaten relatief gezien iets minder goed. Het groeipercentage van de verkopen aan Australië daalde van 36,1% na de eerste zes maanden van 2010 tot 13,0% in 2011 (zelfde periode). Ook de leveringen aan Nieuw-Zeeland registreerden in 2011 een minder indrukwekkende toename dan in 2010 (+8,9% t.o.v. +58,1%). - 6 -

1.1.3. Marktaandeel De Europese Unie neemt nog altijd het gros van de Belgische export voor zich. Van 2010 (eerste semester) tot 2011 (overeenkomstige periode) is het aandeel van de EU nochtans lichtjes gedaald van 73,3% tot 72,8%. Deze neerwaartse tendens doet zich reeds enkele jaren voor, ten voordele van de andere continenten. De landen van de eurozone tekenden voor 60,1% t.o.v. 60,6% in 2010. Het aandeel van de andere EUlanden bleef na de eerste zes maanden van 2011 stabiel op 12,7%. Wat de vier belangrijkste klanten van België betreft, waren er enkele lichte wijzigingen: - het aandeel van Duitsland verminderde van 18,4% tot 17,9%; - Frankrijk zag zijn aandeel toenemen van 16,7% tot 17,0%; - het aandeel van Nederland steeg van 12,0% tot 12,1% en - het Verenigd Koninkrijk zag zijn aandeel stagneren (6,9%). Het aandeel van de Europese landen buiten de Europese Unie evolueerde in positieve zin: van 4,5% na de eerste zes maanden van 2010 tot 5,3% na de overeenkomstige periode van 2011. Van 2010 (eerste zes maanden) tot 2011 (zelfde periode) is het aandeel van de Belgische export naar de verschillende continenten als volgt geëvolueerd: Afrika: 2,7% in 2011 t.o.v. 2,6% in 2010 Amerika: 7,1% in 2011 t.o.v. 8,2% in 2010 Azië: 10,4% in 2011 t.o.v. 9,6% in 2010 Oceanië: aandeel bleef onveranderd op 0,6% - 7 -

Aandeel van de export per continent na het eerste semester van 2011 (2010) Amerika 7,1% (8,2%) Azië 10,4% (9,6%) Oceanië 0,6% (0,6%) Andere 1,2% (1,2%) Afrika 2,7% (2,6%) Andere Europese landen 5,3% (4,5%) Europese Unie 72,8% (73,3%) De volgende landen waren in 2011 de 20 belangrijkste klanten van België: De 20 belangrijkste klanten van België (in miljoen EUR) 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 01-06/2010-8- 01-06/2011

Met EUR 31.451,9 miljoen bleef Duitsland onze voornaamste klant, dankzij een groei van de Belgische uitvoer met 11,2%. In 2010 (eerste semester) bedroegen de leveringen EUR 28.275,0 miljoen. Op de tweede plaats kwam Frankrijk. Tijdens de eerste zes maanden van 2011 exporteerde België voor EUR 29.755,9 miljoen aan goederen naar dit land. De verkopen aan dat land namen toe met 16,7% nadat in 2010 de leveringen reeds waren gestegen tot EUR 25.495,8 miljoen. Ook de uitvoer van België naar Nederland is gegroeid van EUR 18.285,5 miljoen in 2010 (eerste semester) tot EUR 21.132,8 miljoen in 2011 (zelfde periode). 1.2 Sectorale evolutie van de uitvoer Met 23,8% van de totale export nam de sectie van de chemische producten nog steeds het leeuwendeel van de Belgische uitvoer voor zich. Van 2010 (eerste zes maanden) tot 2011 (zelfde periode) zijn de verkopen toegenomen met 3,8%. Met een aandeel van 11,4% rangschikten de minerale producten zich op de tweede plaats. De verkoop van deze productengroep groeide in 2011 met 47,1% t.o.v. een stijging van 40,5% in 2010 (zelfde periode). De machines en toestellen namen de derde plaats in met 11,0% en dit dankzij een toename van de verkopen met 14,2%. De sectie van het transportmaterieel stond op de vierde plaats met een aandeel van 9,6% (+16,5%) van de totale Belgische uitvoer. - 9 -

Sectorale spreiding van de uitvoer na het eerste semester van 2011 (2010) Optische instrumenten 2,4% (2,5%) Textiel 3,3% (3,4%) Plantaardige Dierlijke producten producten 2,3% 2,1% (2,4%) (2,1%) Andere 7,1% (7,5%) Chemische producten 23,8% (26,5%) Voedingsproducten 4,1% (4,3%) Edelstenen en edelmetalen 5,2% (5,0%) Kunststoffen Onedele 8,7% metalen (8,6%) 9,0% (8,4%) 2. Invoer 2.1 Geografische evolutie van de invoer Transportmaterieel 9,6% (9,2%) Minerale producten Machines en 11,4% toestellen (8,9%) 11,0% (11,2%) De aankopen van België in de landen van de Europese Unie kenden in 2011 (eerste zes maanden) een stijging van 15,0% na een groei van 15,7 15,7% (zelfde periode) in 2010. Het groeipercentage van de aankopen van België binnen de eurozone verminderde van +15,9% tot +13,2%. De e aankopen van België in de andere EU-landen landen buiten de eurozone namen daarentegen gevoelig toe (+25,7 25,7% t.o.v. +14,7% in 2010). In de eurozone steeg de Belgische import voornamelijk uit Portugal (+43,8%),, Malta (+28,5%), Slovakije (+25,0%) en Nederland (+24,5%). %). De invoer van België uit elk van de eurolanden nam toe na de eerste zes maanden van 2011. Indien men voornoe voornoemde mde resultaten buiten beschouwing laat, varieerde het groeipercentage van +2,7% (Ierland) tot +22,2% (Estland). In de landen van de EU die niet tot de eurozone behoren viel vooral de stijging van de aankopen uit Bulgarije (+39,3%), Zweden (+29,2 (+29,2%) en Roemenië (+29,1%) op. Enkel de Belgische invoer uit Denemarken (-5,1%) is na de eerste zes maanden van 2011 gedaald. - 10 -

Variatie van de aankopen uit de landen van de EU na het eerste semester van 2011 (2010) (in %) Europese Unie Eurozone Frankrijk GH Luxemburg Nederland Duitsland Italië Ierland Griekenland Portugal Spanje Finland Oostenrijk Slovenië 01-06/2010 Cyprus 01-06/2011 Malta Slovakije Estland Niet-Eurozone Verenigd Koninkrijk Denemarken Zweden Letland Litouwen Polen Tsjechië Hongarije Roemenië Bulgarije -100,0-50,0 0,0 50,0-11 - 100,0 150,0

De aankopen in de andere Europese landen die niet tot de EU behoren stegen met 40,8% ten gevolge van o.a. de stijging van de Belgische invoer uit Rusland (+54,8%), Turkije (+34,0%), Noorwegen (+31,5%) (+31,5 en Zwitserland (+28,9%). Variatie van de invoer afkomstig uit de Europese landen buiten de EU na het eerste semester van 2011 (2010) (in %) Europese landen buiten de EU IJsland Noorwegen 01-06/2010 01-06/2011 Zwitserland Turkije Oekraïne Rusland -20,0 0,0 20,0 40,0 60,0-12 - 80,0 100,0 120,0

Ook de invoer uit de rest van de wereld is in 2011 (zes maanden) gegroeid.. Vooral de aankopen uit Azië, Amerika en Oceanië namen toe.. In het geval van Afrika lag het groeipercentage in 2011 iets lager dan in 2010. Afrika: +23,7% in 2011 (eerste semester) t.o.v. +38,0% in 2010 (zelfde periode) Amerika: +19,5% % in 2011 (eerste semester) t.o.v. +12,4% in 2010 (zelfde periode) Azië: +25,5% % in 2011 (eerste semester) t.o.v. +8,9% in 2010 (zelfde periode) Oceanië: +32,3% in 2011 (eerste semester) t.o.v. +5,8% in 2010 (zelfde periode) De volgende landen waren in 2011 (eerste zes maanden) de 20 belangrijkste leveranciers van België: De 20 belangrijkste leveranciers van België (in miljoen EUR) 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 01-06/2010-13 - 01-06/2011

2.2 Sectorale evolutie van de invoer Net zoals het geval was voor de uitvoer vertegenwoordigden de chemische producten ook op importvlak veruit de belangrijkste producten productengroep met ongeveer één vijfde fde van onze totale invoer (20,1%). (20,1 Ondanks de toename met 3,4% % van de aankopen, is het aandeel van deze sectie in 2011 gedaald t.o.v. 2010. De drie andere belangrijkste ste secties n na afloop van het eerste semester van 2011 waren de minerale producten, de machines en toestellen en het transportmaterieel met respectievelijk 17,6%, 12,3% 12,3 en 10,3% van de totale le Belgische aankopen aankopen. De invoer van deze drie secties nam toe met 46,0%, 15,9% en 11,8%. Vervolgens kwamen de onedele metalen die een groei van 28,6% kenden en die 8,4% 8,4 van de totale invoer van België voor hun rekening namen. Sectorale spreiding van de invoer na het eerste semester van 2011 (2010) Plantaardige producten 2,9% (2,9%) Textiel 2,9% (2,9%) Optische Dierlijke instrumenten producten 2,5% 1,8% (2,6%) (1,8%) Andere 7,6% (7,9%) Chemische producten 20,1% (23,2%) Voedingsproducten 3,2% (3,4%) Edelstenen en edelmetalen 5,0% (4,3%) Kunststoffen 5,4% (5,4%) Onedele metalen 8,4% (7,8%) Transportmaterieel 10,3% (10,9%) - 14 - Machines en toestellen 12,3% (12,5%) Minerale producten 17,6% (14,4%)

3. Geografische handelsbalans Met de Europese Unie kon België een positieve handelsbalans voorleggen. Het overschot was na de eerste zes maanden van 2011 bovendien toegenomen tot EUR 11,9 miljard in vergelijking met EUR 11,3 miljard in 2010. Landen van de eurozone In 2011 (eerste semester) is het positief saldo van de hande handelsbalans met Frankrijk gestegen tot EUR 11,5 miljard. Andere overschotten, tten, alhoewel minder significant significant, werden onder meer geboekt met Duitsland (EUR 6,4 miljard), Italië (EUR 33,7 miljard), het GH Luxemburg (EUR 1,8 miljard)) en Spanje (EUR 1,4 miljard). Met Nederland is het handelsdeficit toegenomen toegenomen. Het tekort steeg van EUR 8,3 miljard tot EUR 11,9 miljard. Ook dee handelsbalans met Ierland (EUR -7,1 miljard) bleef negatief. Landen buiten de eurozone Wat de landen buiten de eurozone betreft, blijft het totale handelssaldo positief. Toch is het overschot lichtjes verminderd van EUR 4,7 miljard tot EUR 4,0 miljard. Handelsbalans België - EU (in miljard EUR) na het eerste semester van 2011 15,0 10,0 5,0 0,0-5,0-10,0-15,0-15 -

Met de andere Europese landen buiten de EU is de handelsbalans verslechterd. Het handelstekort nam toe van EUR -947,3 miljoen tot EUR -1.669,4 miljoen. Het negatieve saldo van België met Noorwegen is gestegen tot EUR -1.323,1 miljoen en ook het deficit met Rusland is opgelopen tot EUR -2.690,6 miljoen. Wat de andere continenten betreft, stelt men vast dat de handelsbalans van België met Amerika sterk verslechterd is. Het overschot van EUR 93,0 miljoen dat geboekt werd na de eerste 6 maanden van 2010, was na diezelfde periode van 2011 veranderd in een negatief saldo van EUR 2.357,6 miljoen. Met Azië is het deficit toegenomen van EUR -3.807,7 miljoen na het eerste semester van 2011 tot EUR -4.935,6 miljoen in 2011 (zelfde periode). Met Afrika vertoonde de handelsbalans van België een overschot van EUR 497,6 miljoen in 2011, terwijl in 2010 nog een positief saldo werd opgetekend van EUR 622,5 miljoen. De handelsbalans met Oceanië is afgesloten met een overschot van EUR 119,6 miljoen. Dit is ongeveer de helft van het surplus dat na de eerste zes maanden van 2010 (EUR 234,9 miljoen) werd geboekt. September 2011-16 -

Voor meer informatie: Agentschap voor Buitenlandse Handel Montoyerstraat 3 1000 Brussel Dienst Statistiek Nadia Verlent Verantwoordelijke voor de Dienst Statistiek 02/206.35.23 02/203.18.12 E-mail: nadia.verlent@abh-ace.be Dennis Gijsbrechts Attaché 02/206.35.73 02/203.18.12 E-mail: dennis.gijsbrechts@abh-ace.be Cathy Marquegnies Assistente 02/206.35.64 02/203.18.12 E-mail: cathy.marquegnies@abh-ace.be - 17 -