Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Weideafrasteringen 9 1.1 Overzicht van de verschillende vormen van weideafrasteringen 9 1.2 De elektrische weideafrastering 10 1.3 De klassieke weideafrastering 29 1.4 De doorgangspoorten voor derden 35 1.5 Afsluiting 39 2 Gereedschappen 40 2.1 Overzicht 40 2.2 Tangen 41 2.3 Schroevendraaiers, priem en drevel 43 2.4 Meetgereedschap 45 2.5 Aftekengereedschap 50 2.6 Leiding- en afmontagegereedschap 53 2.7 Sleutels 55 2.8 Hamers 57 2.9 Klimgereedschap 59 2.10 Bewerkingsgereedschap voor kunststoffen 62 2.11 Knipgereedschap 63 2.12 Boren 65 2.13 Buiggereedschap 71 2.14 Verbindingsgereedschappen 73 2.15 Zagen en beitels 77 2.16 Tappen, snij-ijzers en ruimers 81 2.17 Slijpgereedschap en vijlen 83 2.18 Afsluiting 87 3 Bedrijfsgebouwen en erf 88 3.1 Schilderen 88 3.2 Hang- en sluitwerk 92 3.3 Regenwaterafvoer 94 3.4 Veilig werken 95 3.5 Bestrating 97 3.6 Beplanting 100 3.7 Afsluiting 106 INHOUD 7
4 Materialen 108 4.1 Het aanleggen van waterleidingen - algemeen 108 4.2 Binnenleiding 109 4.3 Materialen, hulpstukken en bevestigingen voor afvoerpijpen 113 4.4 Elektrische leidingen 117 4.5 Afsluiting 130 8 HEEL GOED
1 Weideafrasteringen Oriëntatie Zolang er voldoende goed en smakelijk gras in het weiland staat, zal het vee weinig moeite doen om uit te breken. Een eventuele slechte staat van de afrasteringen zal zelden of nooit tot uiting komen. In de nazomer en de herfst verandert dit vaak, want dan ontstaat er door de overbeweiding van het perceel meestal een tekort aan voedsel. Daarbij komt dat akkerbouwgewassen, zoals bieten, maïs of bermen en andere weiden met goed gras erg aanlokkelijk zijn voor dieren. Dan is het belangrijk dat de afrastering in zeer goede staat is. 1.1 Overzicht van de verschillende vormen van weideafrasteringen Afrasteringen hebben een dubbele functie: ze zorgen ervoor dat dieren binnen een afgebakende plaats (weide) blijven; ze verhinderen dat dieren een bepaald gebied betreden (bijvoorbeeld een akkerland of een weg). De elektrische weideafrasteringen Met betrekking tot de elektrische afrastering kun je op basis van hun spanningsgever een onderscheid maken tussen: apparaten gevoed door batterijen; apparaten aangesloten op het lichtnet. Ze kunnen in de volgende uitvoeringen uitkomen: prikkeldraad; de gewone gladde draad; de kunststofdraad, met daarin enkele stalen geleidingsdraadjes verweven, lint of koord (Vidoflex, Neofil, Gallager, enzovoort). De klassieke weideafrastering Met klassiek bedoelen we hier de niet-elektrische afrasteringen. Hierbij kun je een onderscheid maken tussen: de prikkeldraadafrastering; de gewone gladdedraadafrastering; een netwerk van in elkaar gevlochten draden (gaas of ursusdraad); een houten afrastering met behulp van planken. Elk van deze types heeft naast een aantal specifieke voordelen ook een aantal beperkingen. WEIDEAFRASTERINGEN 9
Vragen 1.1 a Wat bedoelen we met een klassieke weideafrastering? b Welke soorten voeding kennen we voor elektrische weideafrasteringen? c In welke uitvoering zou je een elektrische weidedraad kiezen? Waarom? 1.2 De elektrische weideafrastering Waar de klassieke afrastering op zich voor het weren van het vee moet zorgen, zorgt bij de elektrische afrasteringen de elektrische prikkel voor het weren van het vee. Dit betekent uiteraard dat bij een goed werkende elektrische installatie de gebruikte materialen lichter kunnen zijn, dan die gebruikt worden bij de klassieke afrastering. Een ander belangrijk voordeel is dat bij elektrische afrasteringen veel minder verwondingen bij dieren voorkomen. Het werkingsprincipe van de elektrische weideafrastering De elektrische weideafrastering bestaat uit één of meer metalen draden, die van de grond geïsoleerd zijn en gevoed worden door de positieve pool van de spanninggever. De negatieve pool is voorzien van een eigen, afzonderlijke aarding. Een hoogspanningsverschil tussen de draad en de grond zorgt voor een onaangename, maar ongevaarlijke elektrische schok bij aanraking. Op grond van opvangen van een elektrische schok kunnen we de elektrische afrasteringen in twee categorieën onderverdelen: 1. De enkeldraadse- of aardeterugkeerinstallatie Deze kun je gebruiken waar de bodem vochtig genoeg is om bij aanraking door het dier het stroomcircuit te sluiten. 10 HEEL GOED
Fig. 1.1 Koetje Boe. 2. De dubbeldraadse installatie Hierbij dient de ene draad als stroomdraad en de andere als aardingsdraad. Deze installatie kun je overal gebruiken, maar je zult hem meestal tegenkomen in de gebieden waar de bodem voor het grootste deel van het jaar vrij droog is. Installatie van de elektrische spanninggever Een elektrische afrastering is opgebouwd uit de volgende basiscomponenten: een spanninggever: gevoed via het elektrisch net of gevoed door batterij; een goede aarding; een blikseminslagbeveiliging; een degelijke weideafrastering die bestaat uit: gegalvaniseerde draden; isolatoren; draadspanners; afrasteringspalen; poorten; waarschuwingsbordjes. De spanninggever Het is duidelijk dat de afschrikking, opgewekt door deze apparaten, ongevaarlijk moet zijn voor mens en dier. Vandaar ook dat de bouw en de werkwijze van deze apparaten aan strenge normen moeten voldoen. Elk toesteltype moet vooraf goedgekeurd zijn door de bevoegde diensten van het ministerie van Economische Zaken en voorzien zijn van het keurmerk CEBEK (België). DE ELEKTRISCHE WEIDEAFRASTERING 11
Voor Nederland moet het keurmerk RIJKSKEUR vermeld worden. Aan de hand van hun voeding worden de spanninggevers onderverdeeld in twee groepen: toestellen op gelijkstroom: gevoed door een batterij of door een accumulator; toestellen op wisselstroom: gevoed door het lichtnet. De toestellen op gelijkstroom kun je het beste gebruiken om weilanden die verder weg liggen van de boerderij en waar geen aansluiting op het lichtnet aanwezig is. Voor schrikdraad binnen de gebouwen moet je ook steeds gebruikmaken van toestellen op gelijkstroom. In de andere gevallen kun je altijd toestellen op wisselstroom gebruiken (bijvoorbeeld weilanden in de buurt van het bedrijf). De opstelling van de spanninggever De installatie binnen de gebouwen dient in een stofvrije of onbrandbare ruimte te gebeuren. Buiten de gebouwen worden de apparaten die op het lichtnet werken onder een afdak geïnstalleerd. Dit is om ze te beschermen tegen regen en sneeuw. Fig. 1.2 Technische gegevens. Je mag echter slechts een spanninggever aanbrengen per net van afrasteringen. Uiteraard moet je bij de aanschaf van een spanninggever letten op het maximum afrasteringbereik. Dit bereik is van groot belang, omdat het schrikeffect van de installatie verloren gaat als de opgegeven afstand overschreden wordt. De aarding Het is erg belangrijk dat je de spanningsgever van een goede aarding voorziet. Deze aardelektrode mag je uitsluitend gebruiken voor de schrikdraadinstallatie. Bovendien moet de aardelektrode op minstens drie meter afstand geïnstalleerd worden van elke andere aardelektrode (voor huishoudelijke en/of professionele installaties). 12 HEEL GOED