Inhoud Waarom liften gebruiken bij brand? Gebruikers van liften bij brand Technische eisen van naar
Waarom? Toepassing (1/2) *** Evacuatie 6 à 10 % v.d. populatie Personen met beperkte mobiliteit * Grote hoogte van het gebouw Voorkomen van vertraging op trappen Evacuatie naar beneden brandweer naar boven * Alternatieven : zie www.besafe.be (niet in deze presentatie)
Waarom? Toepassing (2/2) Interventie Snel brandweer en uitrusting in goede omstandigheden naar of nabij niveau van interventie en terug Bron : EN 81-72
Waarom? Verplicht of niet? BE : liften met prioritaire oproep BE : evacuatie van personen met beperkte mobiliteit * Toepassing Evacuatie Interventie * Alternatieven : zie www.besafe.be (niet in deze presentatie)
Gebruikers Houdbare omstandigheden garanderen In de wachtzones voor de lift(en) In de lift(en) via Rookbeheersing Functiebehoud Minimum duur BE : 1 uur via Technische maatregelen
Gebruikers Keuze tussen en? Risicoperceptie van de gebruiker Evacueren of niet? Lift betrouwbaar of niet? Lift sneller of niet? Risicoperceptie = functie van : - Controle over de situatie - Duidelijkheid van de situatie BRON : Fire Protection Engineering (SFPE) Public Risk Perception of Elevator Evacuation in High-Rise Buildings Axel Jönsson & Johan Andersson Issue 87
Gebruikers Keuze tussen en? Risicoperceptie = functie van verdieping Verschil tussen trap & lift kleiner bij hogere verdiepingen Grootste gepercipieerd risico : vast zitten in een file (trap of lift) Max. 5 min. wachten BRON : Fire Protection Engineering (SFPE) Public Risk Perception of Elevator Evacuation in High-Rise Buildings Axel Jönsson & Johan Andersson Issue 87
Gebruikers Keuze tussen en? Informatie verhoogt aanvaarden liften bij evacuatie Vooraf : informatie, evacuatieoefeningen, signalisatie, Tijdens : communicatie Voice Alarm Systemen Bi-directionele communicatie vanuit lifthal & liftkooi * Signalisatie, BRON : Safeline * Standaard lift : vanuit liftkooi naar lifttechnicus
- inhoud Welke gevaren? (EN 81-72) Welke oplossingen? 2 scenario s : brand IN of BUITEN liftkoker - lifthal Voor verschillende types liften
Welke gevaren? Op basis van EN 81-72 EN 81-72 - tabel 1 - Significante gevaren en gevaarlijke situaties Omgeving EN 81-72 - tabel 2 - Significante gevaren en gevaarlijke situaties volgens EN 1050 bij brandweerliften, inclusief de gevaarlijke situatie 1 van tabel 1 Brand / hitte / hete gassen die zich in de schacht / machineruimte kunnen verspreiden Blootgestelde of ontoegankelijke liftapparatuur Lift niet lang genoeg bruikbaar voor de brandweer Brandweerlieden > 2 minuten oponthoud Het in de schacht stromen van water Opsluiting in de tegen brand beschermde hal door een liftstoring Onveilige omgeving voor de brandweerlieden / mensen die wachten te worden gered Het instorten van de constructie, voordat de brandweerlieden klaar zijn met het gebruik van de lift Onvoldoende aantal brandweerliften of verkeerde locatie ervan om de brandweerlieden zich in het gebouw te laten verplaatsen Algemene gevaren voor liften Gevaar van opsluiting Brandweerlieden > 2 min oponthoud Combinatie van gevaren Defect of storing in de besturing Menselijke fout, menselijk gedrag Inadequaat ontwerp, locatie of identificatie van met de hand bediende besturingselementen Inadequate markering Defect in de energievoorziening
Welke gevaren? Samengevat Functiebehoud bij brand Brand, hitte, rookgassen, water, instorting, Energievoorziening Gebruikers Houdbare omstandigheden Eenvoud van bediening Capaciteit : snelheid, aantal en locatie, grootte
Welke oplossingen? Verschil tussen : Standaard lift EN 81-73 - Gedrag van liften in geval van brand Cfr. USA Phase I recall = naar (alternatief) evacuatieniveau Brandweerlift Gebruik door brandweer voor interventie & evacuatie EN 81-72 Brandweerliften fase 1 & fase 2 voorzien Cfr. USA Phase II operation = bediening door brandweer bij brand Evacuatielift Gebruik door iedereen voor evacuatie nog geen EN Cfr. USA Phase III protected or hardened elevator
Welke oplossingen? Verschil tussen : Standaard lift EN 81-73 Gedrag van liften in geval van brand
Lift zelf & lift in relatie tot het gebouw Scenario 1 brand IN liftkoker - lifthallen Scenario 2 brand BUITEN liftkokers - lifthallen
Scenario 1 brand in liftkoker / lifthallen Lift buiten dienst stellen op Dichtstbijzijnde stopplaats uitstappen personen Geldig voor alle liften : standaard, brandweer, evacuatie,
Scenario 1 brand in liftkoker / lifthallen Praktisch wat is m.i. er nodig? Branddetectiesysteem in communicatie met Sturing van de lift(en) volgens doordacht scenario brandweerlift Ingebouwde beperkte noodvoeding* * Als optie beschikbaar op standaard liften Noodevacuatie-systeem* * Belangrijk verschil tussen standaard lift en brandweerlift Bron : EN 81-72
Scenario 2 brand NIET in liftkokers / lifthallen Brandweerlift en Evacuatieliften : beveiligen tegen de gevolgen van de brand (zie verder) Andere liften : naar veilige positie Evacuatieniveau Alternatief evacuatieniveau* Praktisch wat is er nodig? zie scenario 1 * Niet regelgeving BE
Scenario 1 & 2 voorbeeld interactie branddetectie lift Bron : Interfacing Fire Alarm, Sprinkler and Elevator Systems - SFPE
Bescherming tegen rook 2 opties : Compartimenteren EN 81-72 + BE regelgeving Rookbeheersingssysteem Overdruk liftkoker + lifthallen o.a. onderzoek in USA + in EN 81-72, 5.1.2. Lift zelf Bron : EN 81-72
Bescherming tegen rook Compartimenteren EN 81-72 SAS Scheiding tussen brandweerlift & standaard liften (4) BE regelgeving EI - SAS voor liften E deuren voor liften Bron : EN 81-72
Bescherming tegen rook EN 81-72, 5.1.2. Correcte werking liftbesturing gewaarborgd in met rook gevulde schacht of machinekamer duur : gelijk aan gebouw 1 à 2 u Elektrische / elektronische componenten aangepast aan deze omstandigheden
Afmetingen liftkooi (EN 81-72, 5.2.1.) Afmetingen volgens ISO 4190-1 Niet kleiner dan : 1,10 m breed 1,40 m diep doorgang 0,80 m 630 kg Voor evacuatie + brancard of bed : 1,10 m breed 2,10 m diep 1000 kg Afmetingen lifthal?
Bescherming tegen water Bron : EN 81-72 Aangepaste elektrische uitrusting IP-graad + positie Maatregelen in liftput Keuze elektrische uitrusting Maximaal niveau = ingedrukte kooibuffer
Energievoorziening - functiebehoud EN 81-72 & AREI art.104 Bron : EN 81-72 Secondaire energievoorziening(en) : nominale belasting gedurende min. 1 uur*
Communicatie EN 81-72 interactieve tweeweg spreek-luistercommunicatie Tussen : liftkooi toegangsniveau brandweer machinekamer / noodbedieningspanelen Ingebouwde microfoon-speaker Niet telefoon met hoorn Functiebehoud zoals lift
Niet voorzien in EN 81-72 : Aantal & locatie van brandweerliften Opsluiting in lifthal indien lift buiten dienst Brand in liftschacht, lifthal, machinekamer, liftkooi Instorting gebouw Afwezigheid identificatietekens op verdiepingen
Evacuatieliften? Bijkomende uitdagingen t.o.v. brandweerlift : Geen bediening door brandweer Alternatief hiervoor? Sturing in shuttle-mode automatisch heen en weer tussen evacuatieniveau + brandniveau Welk brandniveau?
Conclusie Liften gebruiken in geval van brand is mogelijk. Standaard lift : duidelijk NIET bij brand Brandweerlift : JA & duidelijke voorwaarden Evacuatielift : geen EN-normen beschikbaar voorwaarden niet duidelijk Technische voorwaarden EN Voorwaarden naar gebruik : informatie, opleiding,
Belangrijkste bronnen EN 81-72 : 2003 - Veiligheidsregels voor het vervaardigen en aanbrengen van liften - Bijzondere toepassingen voor personenliften en personen-goederenliften - Deel 72: Brandweerliften EN 81-73 : 2005 - Veiligheidsregels voor het vervaardigen en aanbrengen van liften - Bijzondere toepassingen voor personenliften en personen-goederenliften - Deel 73: Gedrag van liften in geval van brand Fire Protection Engineering (SFPE) Article : Protected Elevators and the Disabled Richard W. Bukowski 2005-10-01 Article : Public Risk Perception of Elevator Evacuation in High-Rise Buildings Axel Jönsson & Johan Andersson Issue 87 Article : Evacuation of Tall Buildings Bryan Hoskins Q2 2013 Presentation : Interfacing Fire Alarm, Sprinkler and Elevator Systems, Northern California/Nevada Chapter, SFPE, January 20, 2006 - Bruce Fraser FOD IBZ www.besafe.be Cursussen PgD Fire Safety Engineering Universiteit Gent
Bart Vanbever PgD Fire Safety Engineering Lead Technical Manager Safety @ Vinçotte Voorzitter Firepronet vzw (lid van Fireforum vzw) Voorzitter van de werkgroep GTO/OTC Brandveiligheid