Plaatsing & onderhoud w w w. m a r l u x. c o m
Inhoud Nominale & fabricagematen terrastegels p.2 Garantievoorwaarden p.2 Garanties & kwaliteit p.3 Plaatsing 1 Algemene aandachtspunten p.5 2 Voorbereidende werken p.6 2.1 Ondergrond en onderfundering p.6 A. Stabiele ondergrond p.6 B. Egale ondergrond p.6 C. Drainerende ondergrond p.6 2.2 Boordplaten p.7 3 Terrastegels p.8 3.1 Op stabilisé, zand of split p.8 3.2 Op tegeldragers p.11 3.3 In wintertuinen of overdekte terrassen p.12 4 Sierbestrating p.13 4.1 Fundering p.13 4.2 Straatlaag p.14 4.3 Plaatsing klinkers p.14 4.4 Voegvulling en aantrillen p.15 5 Fiorentina Luna p.16 6 Zwembadboorden p.18 Nominale & fabricagematen terrastegels Nominale maat Fabricagemaat 40 x 20 x 3,8 cm 39,7 x 19,7 x 3,8 cm 40 x 40 x 3,6 cm 39,7 x 39,7 x 3,6 cm 40 x 40 x 3,8 cm 39,7 x 39,7 x 3,8 cm 50 x 50 x 3,8 cm 49,6 x 49,6 x 3,8 cm 50 x 50 x 5 cm 49,6 x 49,6 x 5 cm 60 x 40 x 3,8 cm 59,7 x 39,7 x 3,8 cm 60 x 60 x 4 cm 59,7 x 59,7 x 4 cm 80 x 40 x 4 cm 79,7 x 39,7 x 4 cm Voor Infinito is de nominale maat gelijk aan de fabricagemaat Zwembadboord Nominale maat Fabricagemaat Binnenhoek 60 x 60 x 4 cm 59,7 x 59,7 x 4 cm Recht 60 x 60 x 4 cm 59,6 x 59,7 x 4 cm Buitenhoek 60 x 60 x 4 cm 59,6 x 59,6 x 4 cm 7 Natuursteen p.21 8 Tuinafwerking p.22 8.1 Muurelementen p.22 8.2 Palissades p.23 8.3 Traptredes p.23 Onderhoud 1 Algemene tips p.24 2 Tegels p.24 2.1 M-coat p.24 2.2 Gestraald / Geslepen / Gebouchardeerd p.25 3 Sierbestrating p.26 4 Natuursteen p.27 Garantievoorwaarden U hebt met veel zorg een mooi product gekozen voor uw terras, pad, oprit. Het uiteindelijke resultaat en de levensduur worden bepaald door een juiste plaatsing en een correct onderhoud. Om van de Marlux-garanties te genieten, moet u de plaatsingsvoorschriften zoals opgenomen in deze brochure - ook te bekijken op de plaatsingsvideo s op www.marlux.com - volledig respecteren. Tegels met M-Coat Protection: 10 jaar garantie op kalkuitslag, vergroening en vorstbestendigheid. Tegels Sablé: 10 jaar garantie op kalkuitslag en vorstbestendigheid. De garantie geldt bij het voorleggen van de aankoopfactuur en de sticker met de productiedatum die u vindt op de pallets. De garantie is degressief met een waardevermindering van -10% per jaar. 2
Garanties en kwaliteit Afgestemd op uw gebruik Marlux producten worden voortdurend getest en verbeterd. Niet alleen qua vorm en uitstraling, ook voor gebruik en kwaliteit wordt de lat zeer hoog gelegd. Dat leidt tot een aantal sterke eigenschappen, specifiek voor ieder product. U herkent die eigenschappen aan de volgende labels: Zeer onderhoudsvriendelijk. Reinigen met zuiver water en terrasreiniger. Onderhoudsvriendelijk. Regelmatig reinigen met zuiver water en terrasreiniger. Geschikt voor oprit (max. 3,5 ton). Antislip. Vorstbestendig. Keiharde kwaliteitsgaranties Marlux-producten zijn duurzaam en robuust, de sierlaag is gemaakt van de mooiste en sterkste natuursteenkorrels, gewonnen uit geselecteerde steengroeven over de hele wereld. Marlux producten hebben de CE-markering en tegels zijn conform de norm NBN EN 1339, klinkers conform de norm NBN EN 1338. Hoogstaande kwaliteit is al decennia lang een voorwaarde. En dat durven we sterk te maken met effectieve garanties. Terrastegels M-Coat Protection: de unieke bescherming van Marlux M-Coat Protection is een unieke bescherming van Marlux voor tegels. Vocht, vet en vuil krijgen op deze tegels geen enkele kans. Nog nooit was het onderhouden van buitentegels zo gemakkelijk. M-Coat Protection bestaat in een glanzende en matte uitvoering, precies afgestemd op het type tegel. Jaar na jaar blijft M-Coat zonder nabehandeling zijn beschermende taak uitvoeren. Mits correct naleven van de plaatsingsinstructies krijgt u 10 jaar garantie op kalkuitslag, vergroening en vorstbestendigheid. Bekijk op onze site, Facebook of YouTube onze M-Coatvideo en ontdek hoe onderhoudsvriendelijk deze tegels zijn. 10 JAAR GARANTIE Geen kalkuitslag Groenwerend Vorstbestendig Garanties en kwaliteit 3
klinkers HYDRO-M: een minimale wateropname Stonehedge - met een authentieke verouderingstechniek - is het paradepaardje van het Marlux klinkerassortiment. Dankzij het vernieuwde recept met Hydro-M, nemen deze klinkers beduidend minder water op dan andere betonklinkers. Dat biedt pluspunten! Sneller droog Minder snel vuil Minder groenaanslag Minder kalkuitslag Onderhoudsvriendelijk Duurzame en robuuste klinkers Benor-keur Met de Benor-keur legt BIN (Belgisch Instituut voor Normalisatie) klinkerproducenten de allerhoogste kwaliteitsnormen op. Met Marlux-klinkers met Benor-keur kiest u zeker. GEKEURD klinkers Sterker beton Hoogwaardige grondstoffen worden optimaal verwerkt om de beste kwaliteit te krijgen die zich uit in sterker beton, maatvastheid en minder vervuiling. Marlux controleert of de stenen voldoen aan de sterkte-eisen opgelegd door Benor. Een sterke klinker is robuust, slijtvast en bovendien zorgt de enorme hardheid voor een mooier snijvlak bij het snijden of knippen. Let op: verzakkingen hebben niets te maken met de sterkte, maar met de dichtheid van de ondergrond. Maatvast Bestratingsproducten met Benor-keur worden vlak geproduceerd (zoals ze gelegd worden). Hierdoor zijn de stenen altijd even lang en even breed wat de plaatsing vergemakkelijkt en resulteert in rechte voegen. Extra esthetisch. Sterker beton Maatvast Minder vervuiling Minder gevoelig voor vervuiling Benor-gekeurde klinkers van Marlux hebben een hoge dichtheid. Hierdoor wordt er minimaal water opgenomen. De stenen drogen dus sneller waardoor ze minder gevoelig zijn voor vervuiling en groene aanslag. Let op: het groen worden van bestrating kan op vochtige en schaduwrijke plaatsen niet vermeden worden. Om dit te beperken, adviseren wij een regelmatig onderhoud. 4 Garanties en kwaliteit
Plaatsing 1. Algemene aandachtspunten vooraf Meng de tegels/klinkers verticaal van verschillende pallets, zo verkrijgt u een harmonieuze kleurnuancering. Aangezien Marlux exclusieve natuurlijke grondstoffen en natuursteenkorrels verwerkt in de tegels/klinkers zijn tintverschillen productietechnisch niet te vermijden en zelfs normaal, ook binnen dezelfde productie. In de natuur is er nu eenmaal niets hetzelfde. Dit kan bijgevolg geen aanleiding geven tot een klacht. Om die reden laat u best de hele hoeveelheid tegels/klinkers voor het totaalproject in 1 keer leveren. Om nalevering te vermijden, adviseren wij om 5% extra materiaal t.b.v. snijverliezen te bestellen. Controleer vóór de plaatsing of de goederen in orde zijn (juiste kleur, geen beschadigingen, juiste afmetingen en hoeveelheid, ). Plaatsing is aanvaarding van de goederen. Vermijd vlekken door achtergebleven zand of cementresten onmiddellijk met een zachte borstel te verwijderen. Ga op de werf voorzichtig te werk om beschadiging van de bestrating te voorkomen. Kalkuitslag komt regelmatig voor op betonproducten. Dit verschijnsel is tijdelijk en tast de kwaliteit van de producten niet aan. Kalkuitslag is nooit een reden tot weigering of prijsvermindering van Marlux-producten, met uitzondering van producten met garantie. Garantie is uitsluitend geldig bij voorleggen van de factuur samen met de sticker met de productiedatum, die u terugvindt op ieder vol pak. Bewaar ze. Bij het niet respecteren van de plaatsings- en onderhoudsvoorschriften vervalt de garantie. Bekijk zeker ook onze plaatsingsvideo s op www.marlux.com. Plaatsing / algemene aandachtspunten 5
2. Voorbereidende werken 2.1 Ondergrond en onderfundering Om verzakkingen te vermijden is het belangrijk dat u start van een: A. Stabiele ondergrond De grond moet voldoende diep uitgegraven worden tot een stabiele ondergrond. Indien u dieper moet uitgraven dan nodig voor de fundering, voorziet u een onderfundering. Deze kan zowel in zand als in betonpuin (respectievelijk korrelgrootte zand of 0/20-0/32 mm) uitgevoerd worden. Wij adviseren betonpuin, aangezien dit niet alleen een goede stabiliteit garandeert, maar bovendien goed draineert. De onderfundering moet steeds om de max. 20 cm aangetrild worden om verzakking te voorkomen. B. Egale ondergrond Zorg ervoor dat de uitgegraven grond egaal is over de gehele oppervlakte. Hierdoor kunt u alle hierop volgende lagen met een egale dikte aanbrengen, waardoor de verdichting van deze lagen ook constant is over de volledige oppervlakte. C. Drainerende ondergrond Om kalkuitslag, verzakking en vorstschade te voorkomen, dient ook de bodem onder de fundering voldoende drainerend te zijn. Indien dit niet het geval is (bv. klei- of leemlaag, moerassig gebied, ), moet u extra maatregelen nemen zoals vermeld in volgende paragraaf. Wat als de ondergrond niet drainerend is? Wanneer u tegels of klinkers wil plaatsen op een niet drainerende ondergrond zoals op een betonplaat, een dakterras of een balkon, of bijvoorbeeld op een kleiondergrond, moet u volgende richtlijnen in acht nemen. 1. Niet drainerende ondergrond door bodemstructuur (vb.: klei, leem, rotsformaties, ) of grondwaterniveau Bij extra wateroverlast door een slecht of niet drainerende bodemstructuur of door een grondwaterniveau dat ter hoogte van uw fundering komt, adviseren wij om een drainagesysteem gekoppeld aan de riolering te voorzien. Dit kan door drainageslangen, beschikbaar bij de bouwhandel, in de onderfundering te plaatsen. naar riolering 2. Niet drainerende ondergrond door ondoordringbare plaat zoals betonplaat, dakterras, balkon, De ondoordringbare plaat heeft geen verval van min. 2 cm/m weg van de gevel. Drie opties: U verwijdert de ondoordringbare ondergrond en werkt terug op een doordringbare ondergrond. U perforeert de ondoordringbare ondergrond en vult de gaten met split 2/5 opdat ze niet terug dichtslibben. U giet een betonlaag over de ondoordringbare ondergrond met een verval van 2 cm/m. 6 Voorbereidende werken / ondergrond en onderfundering
De ondoordringbare plaat heeft een verval van min. 2 cm/m weg van de gevel. Twee opties: U werkt met een drainagemat. Dit kan zowel voor tegels als voor klinkers toegepast worden maar mag niet gebruikt worden voor een oprit. U werkt met tegeldragers. Dit kan echter niet voor bestratingsproducten met een zijde kleiner dan 20,5 cm en is ook niet toepasbaar voor een oprit. Plaatsing op een drainagemat tegels gebroken zand 2/5 voegvulling gebroken zand 2/5 elastische voeg boordsteen in steunkussen split drainagemat doorlopend vlies v/d drainagemat gebroken betonpuin drainageslang naar riolering betonplaat Wij adviseren het gebruik van een drainagemat bij een ondoordringbare grond met voldoende verval. Deze mat kan enkel geplaatst worden op een oppervlak waarover gelopen of gefietst wordt en is dus niet geschikt voor opritten. Vergeet zeker geen afwatering te voorzien, waar het water naartoe geleid wordt. Een geschikte drainagemat bevat afvoerkanaaltjes en aan de bovenzijde een waterdoorlatend vlies dat ervoor zorgt dat de zand- of stabilisélaag niet weg kan vloeien. Voor een goede plaatsing van de drainagemat: Ontrol de drainagemat met het waterdoorlatend vlies naar boven op de niet drainerende ondergrond. De verschillende matten moeten minstens 6 cm overlappen. Maak hiervoor het waterdoorlatend vlies los en klik de verschillende stukken in elkaar. Plooi - aan een aanpalende muur of andere insluiting - het vlies ophoog om te vermijden dat de fundering wegspoelt (snij hier de kunstof noppenplaat weg). Wanneer de drainagemat goed geplaatst is, kan u op de normale manier verder gaan met de plaatsing van de fundering en de bestratingsproducten. Plaatsing op tegeldragers Deze optie, bij een ondoordringbare ondergrond met voldoende verval, is enkel van toepassing voor terrastegels. Hierbij wordt gebruik gemaakt van tegeldragers. Voor meer info zie paragraaf 3.2 Plaatsing op tegeldragers. 2.2 Boordplaten Vóór u de fundering aanbrengt, plaatst u de boordplaten (kantopsluitingen, boordstenen). Deze zorgen ervoor dat fundering, straatlaag en tegels netjes op hun plaats blijven. Hiervoor kan u kiezen voor een brede boordsteen of een smalle boordplaat, die dan voldoende diep geplaatst moet worden. Beide kantopsluitingen worden geplaatst in een steunkussen in mager beton (1 deel cement voor 5 à 7 delen zand). Om de juiste positie van de boordplaten voor tegels te bepalen neemt u het veelvoud van de exacte tegelmaat inclusief de voorgeschreven voegbreedte plus 1 extra voegbreedte. De positie van de boordplaten voor klinkers, bepaalt u door bijvoorbeeld 10 tegen elkaar gelegde klinkers op een vlakke ondergrond op te meten en dit om te zetten naar de te plaatsen breedte (zie tekening). Bekijk ook de plaatsingsvideo s op www.marlux.com. bv.199,5 cm Voorbereidende werken / boordplaten 7
3. Plaatsing van terrastegels 3.1 Plaatsing op stabilisé, zand of split (gewassen zand-cement) Marlux-tegels zijn in vergelijking tot dunnere tegelsoorten erg stabiel en bezitten een hoge buigweerstand waardoor ze niet zwaar verankerd moeten worden. U hebt de keuze uit verschillende plaatsingmethodes, afhankelijk van uw concrete wensen en van de omstandigheden: à plaatsing op stabilisé à plaatsing op zand à plaatsing op split à plaatsing op tegeldragers Enkele specifieke aandachtspunten voor het plaatsen van tegels: Onze tegels worden zorgvuldig verpakt en op stevige pallets aangeleverd. Deze pallet dient onder de tegels te blijven tot de plaatsing. Laat de tegels in de originele verpakking tot net voor de plaatsing of stockeer ze droog. Zo vermijdt u windbarsten en kleurverschillen tussen droge en vochtige tegels. Sluit geopende pallets altijd goed terug af. Behandel de tegels met zorg om krassen te voorkomen. Schuif de tegels niet over elkaar, transporteer de tegels op de zijkant en tril tegels nooit af met een trilplaat. Om randbeschadiging te voorkomen, moeten grote (zware) tegels geplaatst worden met een vacuümklem. Klachten over beschadiging veroorzaakt door het gebruik van ongeschikte klemmen of riemen worden niet aanvaard. 3.1.1 Fundering De fundering moet drainerend zijn, zodat water voldoende kan wegstromen om kalkuitslag en verzakking te voorkomen. Houd bij het plaatsen van de fundering er rekening mee dat het afgewerkte terras een paar cm hoger moet liggen dan de tuinperken om te vermijden dat vervuild water op uw terras spoelt. 8 Plaatsing van terrastegels / op stabilisé, zand of split
De fundering vormt de basis voor uw terras en moet bijgevolg gelegd worden met een verval van 1 à 2 cm p/m, aflopend naar de tuin, om een goede waterafloop te verzekeren. De fundering heeft een dikte van ± 10 cm. Voorzie een overdikte van 15%. Verdicht vervolgens de fundering goed (aantrillen) zodat er zich geen verzakkingen kunnen voordoen. Rei tot slot het oppervlak af. U kan voor de fundering voor 3 materialen kiezen: Plaatsing op stabilisé: Maak een stabilisémengsel van zuiver gewassen rivierzand (0/2-0/5 mm) en cement waarbij u een verhouding van 1 deel cement op 11 delen zand aanhoudt (100 kg cement/m³). Plaatsing op zand: Maak een zandfundering van zuiver gewassen rivierzand (0/2-0/5 mm). Indien deze zandfundering geplaatst wordt op een onderfundering van betonpuin, raden wij aan om eerst een waterdoorlatende gronddoek te voorzien. Zo kan het zand niet wegspoelen in de onderfundering. Plaatsing op split: Zowel de onderfundering als de fundering bestaan uit betonpuin (0/20-0/32 mm). 3.1.2 Straatlaag Na correcte afwerking van de fundering start u met het plaatsen van de straatlaag: Plaatsing op stabilisé: de straatlaag heeft dezelfde samenstelling als de fundering en wordt ± 3 cm dik aangelegd. Plaatsing op zand: de straatlaag heeft dezelfde samenstelling als de fundering en wordt ± 3 cm dik aangelegd. Plaatsing op split: de straatlaag bestaat uit split (1/3-2/5 mm) en wordt ± 3 cm dik aangelegd. De straatlaag dient om kleine dikteverschillen tussen de tegels weg te werken. Terrastegels worden rij per rij geplaatst. Voorzie daarom de straatlaag ook rij per rij (breedte straatlaag = 1,5 x breedte tegel) en dit beginnend vanaf de gevel. De straatlaag wordt nooit afgetrild! Het verdichten van de straatlaag gebeurt door met een rubberen hamer de tegels in de straatlaag op hun juiste positie te kloppen. Om verzakking of loskomende tegels te vermijden, maakt u de straatlaag overal even dik. Zo is de verdichting onder de volledige tegel gelijk. 3.1.3 Plaatsing tegels Voor de eerste rij tegels, die zich tegen de gevel bevindt: Plaats een eerste tegel links en rechts. Klop deze tegels op hun juiste positie met een witte / zwarte rubberen hamer, respectievelijk voor lichte / donkere tegels. Span vervolgens een touw op de breedte van deze tegels evenwijdig met de gevel. U kan nu de eerste rij tegels perfect gelijk leggen. Voor de volgende rijen gaat u op dezelfde manier te werk: Plaatsen van de straatlaag voor de volgende rij tegels. Eerste tegel links en rechts plaatsen. Touw spannen evenwijdig met de gevel. Volledige rij tegels plaatsen. Plaatsing van terrastegels / op stabilisé, zand of split 9
Nuttige opmerkingen: Om waterplassen op het terras te vermijden, plaatst u de tegels met een verval van 1 à 2 cm/m en zorgt u ervoor dat de tegels enkele cm boven het niveau van de tuinperken liggen. Marlux-tegels mogen nooit worden afgetrild. Meng bij plaatsing de tegels uit verschillende pallets om een mooie kleurschakering te krijgen. Voorzie steeds een voeg van minimaal 3 mm tussen de tegels. De specifieke productiemethode van de Avignontegels maakt dat hierbij maatverschillen mogelijk zijn, wat het natuurlijk effect van het product verhoogt. Om deze verschillen op te vangen moeten ze met een voeg van minimaal 5 mm geplaatst worden en de tegels met een zijde groter dan 60 cm zelfs met een voeg van 8 mm. Grootformaattegels kunnen, gezien hun gewicht, best met een vacuümklem geplaatst worden. Als alternatief kunt u ook gebruik maken van stevige riemen waarmee u de tegel op zijn plaats legt en vervolgens de riemen onderuit trekt. Aankloppen gebeurt m.b.v. een rubberen hamer en een houten plank op de tegels. Op deze manier wordt de slagkracht beter verdeeld over de tegel en wordt breuk vermeden. 3.1.4 Voegvulling Indien de tegels op stabilisé gelegd zijn, wacht u een paar dagen met voegen tot de fundering voldoende is uitgehard. Op zand en split kan dat onmiddellijk. Voegbreedte 3 mm: inkeren met fijn wit zand of split (1/3 mm). Strooi geen ongewassen of gekleurd zand op de tegels om vlekken te voorkomen. Voegbreedte 8 à 12 mm: manueel opvoegen met aardvochtige voegspecie en voegijzer. De voegspecie bestaat uit zuiver, gewassen en bevochtigd rivierzand (0/2-0/5 mm) en cement waarbij u een verhouding van 1 deel cement op 3 tot 4 delen zand aanhoudt. Ga hierbij met de nodige omzichtigheid te werk om vervuiling van de tegels te vermijden. Voorzie een uitzettingsvoeg tussen de tegels en vaste voorwerpen zoals gevel, kolom, muurtjes, Voorzie een extra elastische voeg voor terrassen groter dan 50 m² of langer dan 10 lopende meter. Een elastisch voegmateriaal is verkrijgbaar in de handel. Zorg dat de voegen volledig gevuld zijn om te verhinderen dat de tegels te veel bewegingsruimte zouden hebben. De voeg wordt maximaal gevuld tot aan de vellingkant. Nuttige opmerkingen: Andere voegsystemen zijn mogelijk, maar ze hebben elk een specifieke manier van toepassen en welbepaalde eisen aangaande voegbreedte en -diepte. Ook de oppervlaktestructuur van de tegels is in deze belangrijk. Laat u vooraf goed informeren bij uw Marlux-verdeler en volg zeer nauw de richtlijnen. De voegen echter nooit inwassen! Er kan cementsluier op het tegeloppervlak achterblijven. Deze is enkel te verwijderen met zuren (cementsluierverwijderaars) die de sierlaag en de coating van de tegels kunnen aantasten. Marlux kan niet aansprakelijk gesteld worden voor beschadigingen of vervuilingen van de tegels ten gevolge van het niet goed toepassen van een voegsysteem. 10 Plaatsing van terrastegels / op stabilisé, zand of split
3.2 Plaatsing op tegeldragers Tegeldragers worden als volgt gebruikt: Tegeldragers mogen enkel gebruikt worden voor oppervlakten waarop gelopen of gefietst wordt. Tevens mag de statische belasting op deze tegels niet meer bedragen dan 500 kg/tegel Tegels in formaat 40 x 40 cm en met een minimum dikte van 3,5 cm: 4 tegeldragers, geplaatst op de 4 hoeken. Tegels in formaat 60 x 60 cm en met een minimum dikte van 4 cm: 4 tegeldragers, geplaatst op de 4 hoeken. Tegels in formaat 80 x 40 cm met een minimum dikte van 3,5 cm: 4 tegeldragers, geplaatst op de 4 hoeken + 2 extra tegeldragers in het midden van de lange zijdes. Voor grotere formaten van tegels wordt het gebruik van tegeldragers afgeraden tenzij het midden van de tegel ondersteund wordt door een extra tegeldrager. Let op! Deze moet zeer goed tegen de tegel geregeld worden. Uitvoeringen van de tegeldrager: Afhankelijk van de hoogte die opgevangen moet worden, kan u kiezen uit volgende types van tegeldrager: Tegeldrager met vaste hoogte van 1,5 cm. Tegeldrager met regelbare hoogte van 3,5 tot 4,7 cm. Verlengstuk met vaste hoogte van 1,2 cm: geschikt voor regelbare tegeldragers van 3,5 tot 4,7 cm. Tegeldrager met regelbare hoogte van 7 tot 10,5 cm. Tegeldrager met regelbare hoogte van 10 tot 14,5 cm. Verlengstuk met vaste hoogte van 4 cm: geschikt voor regelbare tegeldragers vanaf 7 cm. Maximum 5 verlengstukken te combineren. De regelbare tegeldragers zijn voorzien van een regelschroef die zich in de kop van de tegeldrager bevindt. U bedient deze schroef met een regelsleutel die tussen de voegen past. Tegels kunnen dus makkelijk bijgesteld worden, zonder ze weg te moeten nemen. Regelbaar Vast De draagplaat bovenaan de tegeldrager is voorzien van 4 verticale afstandshouders. Hiermee worden vaste voegen van 3 mm gecreëerd. Tegen een muur of een andere insluiting worden 2 van de 4 verticale afstandshouders weggeknipt en wordt de tegeldrager verder onder de tegel geschoven, steeds zo dicht mogelijk tegen de muur of insluiting. Omwille van stabiliteit staan alle tegeldragers op een brede voet. De minimumafstand tussen de tegeldragers is deze waarbij de voeten tegen elkaar staan, namelijk 20,5 cm. Bijgevolg kunnen tegelformaten kleiner dan 20,5 cm niet op tegeldragers geplaatst worden. Ook onze standaard wildverbanden kunnen hierdoor niet op tegeldragers geplaatst worden. Bepalen van het aantal tegeldragers: Aantal tegeldragers = (aantal tegels in lengterichting + 1) x (aantal tegels in dwarsrichting + 1). Plaatsing van terrastegels / op tegeldragers 11
Plaatsing en afstellen van de tegels met de tegeldrager: Zorg steeds voor een verval van minimum 1 cm/m. Tegeldragers vast 1,5 cm: plaats een tegel links en rechts van het terras tegen de gevel op de tegeldragers. Span een touw aan de voorkant tussen deze tegels. Zorg ervoor dat het touw evenwijdig met de gevel loopt. Plaats nu alle tussenliggende tegels op de tegeldragers. Zo gaat u ook verder voor de volgende rijen. Tegeldragers regelbaar: plaats een tegel links en rechts van het terras tegen de gevel op de juiste hoogte. Span een touw aan de voorkant tussen deze tegels. Zorg ervoor dat het touw evenwijdig met de gevel loopt. Plaats nu alle tussenliggende tegels op de tegeldragers, die u individueel op de juiste hoogte kan afstellen met de regelsleutel. Zo gaat u ook verder voor de volgende rijen. Blijkt achteraf een tegeldrager in het terras niet exact op hoogte te staan, dan kan u via de voegen de hoogte perfect bijregelen. Regelvermogen v/d tegeldragers TD vast 1,5 cm + 1 x VLS 1,2 cm +2 x VLS 1,2 cm + 1 x VLS 4 cm + 2 x VLS 4 cm + 3 x VLS 4 cm + 4 x VLS 4 cm + 5 x VLS 4 cm Min TD afstand 24,7 cm TD regelbaar 3,5-4,7 cm 4,7-5,9 cm 5,9-7,1 cm 20,5 cm TD regelbaar 7-10,5 cm 11-14,5 cm 15-18,5 cm 19-22,5 cm 23-26,5 cm 27-30,5 cm 20,5 cm TD regelbaar 10-14,5 cm 14-18,5 cm 18-22,5 cm 22-26,5 cm 26-30,5 cm 30-34,5 cm 20,5 cm TD = tegeldrager VLS = verlengstuk 3.3 Plaatsing van Marlux-tegels in wintertuinen of overdekte terrassen Bij overdekte of afgesloten terrassen kan door uitdroging een capillair transport ontstaan van water in de ondergrond via de voegen naar het tegeloppervlak. Hierbij kunnen natuurlijke zouten en mineralen mee getransporteerd worden, die dan op het tegeloppervlak uitkristalliseren. Deze afzettingen kunnen eenvoudig verwijderd worden en doen geenszins afbreuk aan de kwaliteit van de tegels. Het fenomeen is omwille van bouwfysische redenen niet uit te sluiten en volledig losstaand van onze producten. Het kan bijgevolg geen aanleiding geven tot weigering van onze producten of prijsvermindering. Om het fenomeen tot een minimum te beperken adviseren wij: Een plaatsing op tegeldragers: zie punt 3.2 Het inbouwen van een drainagemat onder het tegeloppervlak: zie punt 2.1.C.2 Het gebruik van niet-kalkhoudende materialen in de onderbouw geeft extra zekerheid. boordsteen in steunkussen tegels gebroken zand 2/5 voegvulling gebroken zand 2/5 elastische voeg drainageslang naar riolering split drainagemat gebroken betonpuin 12 Plaatsing van terrastegels / in wintertuinen of overdekte terrassen
4. Plaatsing van sierbestrating (klinkers) De hoge stabiliteit en buigweerstand bieden bij de Marlux-klinkers het voordeel dat ze niet zwaar verankerd moeten worden. Bovendien hebt u de keuze uit verschillende plaatsingmethodes, afhankelijk van uw concrete wensen en van de omstandigheden: à plaatsing op stabilisé à plaatsing op zand à plaatsing op split Enkele specifieke aandachtpunten voor het plaatsen van klinkers: Indien u kiest om met stabilisé te werken, is het belangrijk dat u de stabilisé binnen de 3 uur verwerkt. Op die manier is de fundering nog niet uitgehard, waardoor de klinkers mooi op gelijke hoogte aangetrild kunnen worden en geen beschadiging oplopen. Dit is zeker belangrijk voor producten zonder velling, waarbij slechts een minimum aan trilkracht gebruikt kan worden om de strakke randen van de bestrating te behouden. Alvorens de klinkers aan te trillen, moeten de voegen eerst ingezand worden om horizontale verschuivingen van de klinkers te vermijden. Voorzie de trilplaat steeds van een rubberen lap en zorg ervoor dat de bestrating zuiver is. Zo vermijdt u dat eventuele vervuiling wordt vastgeklopt in de oppervlaktestructuur. 4.1 Fundering De fundering moet drainerend zijn, zodat water voldoende kan wegstromen om kalkuitslag en verzakking te voorkomen. Houd bij het plaatsen van de fundering er rekening mee dat de afgewerkte bestrating een paar cm hoger moet liggen dan de tuinperken om te vermijden dat vervuild water op uw bestrating spoelt. Plaatsing van sierbestrating / fundering 13
De fundering vormt de basis voor uw terras, pad of oprit en moet bijgevolg gelegd worden met een verval van 1 à 2 cm/lm, weg van het huis, om een goede waterafloop te verzekeren. Voorzie en overdikte van 15% en verdicht vervolgens de fundering goed (aantrillen) zodat er zich geen verzakkingen kunnen voordoen. Rei tot slot het oppervlak af U kan voor de fundering voor 3 materialen kiezen: Plaatsing op stabilisé: Maak een stabilisémengsel van zuiver gewassen rivierzand (0/2 en 0/5 mm) en cement waarbij u voor een terras een verhouding van 1 deel cement op 11 delen zand aanhoudt (100 kg cement/m 3 ), en voor een oprit een verhouding van 1 deel cement op 7 delen zand (150 kg cement/m 3 ) Plaatsing op zand: Maak een zandfundering van zuiver gewassen rivierzand (0/2-0/5 mm). Indien deze zandfundering geplaatst wordt op een onderfundering van betonpuin, raden wij aan om eerst een waterdoorlatende gronddoek te voorzien. Zo kan het zand niet wegspoelen in de onderfundering. Plaatsing op split: Zowel de onderfundering als de fundering bestaan uit betonpuin (0/20-0/32 mm). 4.2 Straatlaag Na correcte afwerking van de fundering start u met het plaatsen van de straatlaag: Plaatsing op stabilisé: de straatlaag heeft dezelfde samenstelling als de fundering en wordt ± 4 cm dik aangelegd. Plaatsing op zand: de straatlaag heeft dezelfde samenstelling als de fundering en wordt ± 4 cm dik aangelegd. Plaatsing op split: de straatlaag bestaat uit split (1/3-2/5 mm) en wordt ± 4 cm dik aangelegd. De straatlaag dient om kleine dikteverschillen tussen de klinkers weg te werken en wordt bijgevolg niet aangetrild. Dit gebeurt pas na het plaatsen van de klinkers. Om verzakking of loskomende klinkers te vermijden, is het belangrijk dat de straatlaag overal even dik is, zodanig dat ook de verdichting onder de klinkers gelijk is. Het gebruik van onzuiver zand of split kan hardnekkige vlekken veroorzaken. 4.3 Plaatsing klinkers Plaats de klinkers met een kleine voeg tegen elkaar op de straatlaag. Om waterplassen op de bestrating te vermijden, plaatst u de klinkers met een verval van 1 à 2 cm/m en zorgt u ervoor dat de klinkers enkele cm boven het niveau van de perken liggen. Meng bij plaatsing de klinkers uit verschillende pallets en verwerk ze steeds verticaal uit de pakken, om een mooie kleurschakering te krijgen. Werk steeds van op de geplaatste klinkers, zo wordt de straatlaag niet geschonden. 14 Plaatsing van sierbestrating / fundering - straatlaag - plaatsing klinkers
4.4 Voegvulling en aantrillen Na het plaatsen van de klinkers en alvorens ze aan te trillen, borstelt u ze onmiddellijk in met fijn wit zand (tekening A). Vervolgens kan het oppervlak aangetrild worden. Dit gebeurt vóór de fundering verhard is. Het aantrillen van bestratingsproducten op een uitgeharde fundering kan beschadiging veroorzaken. Tril dus aan van zodra een gedeelte geplaatst is. Reinig de trilplaat (tekening B) en de bestrating grondig alvorens het aantrillen te starten. Tril af vanaf de rand van het klinkeroppervlak en beweeg langzaam naar het midden toe. Op die manier is er geen gevaar voor beschadiging van de kantopsluiting of verschuiving van de klinkers. Voorzie een uitzettingsvoeg tussen de klinkers en vaste voorwerpen zoals gevel, kolom, muurtjes, Voorzie een extra elastische voeg voor oppervlaktes groter dan 50 m² of langer dan 10 lopende meter. Een elastisch voegmateriaal is verkrijgbaar in de handel. Dit is vooral belangrijke bij strakke bestratingsproducten. Opmerking: Marlux kan niet aansprakelijk gesteld worden voor beschadigingen of vervuilingen van de klinkers ten gevolge van het niet goed toepassen van een voegsysteem. Plaatsing van sierbestrating / voegvulling en aantrillen 15
5. Plaatsing van Fiorentina Luna 5.1 Onderdelen Fiorentina Luna 1. LED-armatuur vermogen = 0,6 W spanning 12V~ 2. Transformator vermogen = 56 W beschermingsgraad IP68 (drukwaterdicht) levensduur: ca 50.000 branduren lichtsterkte op 1 m: 1,3 lux ingegoten armatuur met een 2 componentenhars: drukwaterdicht spanning: 240V in en 12V~ uit (veiligheidsspanning) beschermingsgraad IP24 (= spatwaterdicht) alle onderdelen op 240V zijn afgeschermd: geen elektrocutiegevaar standaard functies: a. handmatig aan/uit b. licht/donker sensor met timer c. maximum ± 85 Luna s per transformator. 3. Kabel lengte = 25 m 2-aderig met sectie 2,08 mm² voorzien van kabelschoenen en eindisolatie gevlochten koperkern PVC buitenmantel belastbaar tot max. 250 W 4. Kabelverbinder voor het verbinden van 2 kabels tot 50 m om een lichtcircuit op te splitsen in 2 circuits aangesloten op eenzelfde transformator 5. Connector voor het aansluiten van het LEDarmatuur aan de laagspanningskabel door middel van de scherpe contactpunten (1) het speciale kabelgootje (2) in de connector helpt de laagspanningskabel juist te positioneren. door het aandraaien van de schroefkop (3) zullen de scherpe contactpunten door de isolatie van de kabel drukken en wordt de verbinding gemaakt 5.2 Installatie Het LED armatuur is reeds in de tegel ingebouwd. Het aanleggen van het elektrisch circuit voor de Fiorentina Luna vereist geen technische kennis. Alles kan eenvoudig en manueel gemonteerd worden, met uitzondering van het aansluiten van de laagspanningskabel op de transformator. Hiervoor heeft u een schroevendraaier nodig. Start met het uittekenen van een lichtplan: Bepaal de posities voor de verlichting. Bepaal de plaats voor de transformator, die tegelijk ook de start van de stroomkring is. Plaats de transformator in de buurt van een 240 V stopcontact. Indien hij buiten wordt geplaatst, moet hij minimum 50 cm boven de grond, verticaal en met de contacten naar beneden geplaatst worden. Let op: verwijder het afdekkapje op het frontpaneel enkel bij instellingen. 16 Plaatsing van Fiorentina Luna / onderdelen - installatie
Het plaatsen van de laagspanningskabel: Sluit het van kabelschoenen voorziene uiteinde van de laagspanningskabel aan op de transformator en rol de kabel uit naar het terras of pad waar de Fiorentina Luna geplaatst gaat worden. Indien nodig kan u éénmalig verlengen tot 50 m met een tweede kabel en dit met behulp van een kabelverbinder. U kan de laagspanningskabel in de straatlaag verwerken ofwel onder de aarde naast het terras of tuinpad. Afhankelijk van het lichtplan, kan u de kabel op 2 manieren plaatsen. 1. Alle lichtpunten op 1 kabel. 2. Lichtpunten gesplitst in 2 of meerdere circuits. Door middel van een kabelverbinder verbindt u de twee kabels met elkaar. 1 2 Het plaatsen van de tegel Fiorentina Luna: In elke Fiorentina Luna verpakking zit een kunststofbandje. Buig dit tot een buisstukje en plaats het centraal onder de tegel in de stabilisé. De binnenkant haalt u leeg. Op deze manier ontstaat er een holte onder de tegel waarin u de connector en de aftakkabel naar het LED armatuur weg kan werken. In het buisstukje zitten uitsparingen waarlangs u de laagspanningskabel kan doorvoeren. Het aansluiten van het armatuur: Voer de installatie uit met de spanning op de kabel, zodat u meteen ziet of het armatuur brandt. U loopt hierbij geen risico vermits het gaat om een veiligheidsspanning (12V). Met het speciale Easy-Locksysteem sluit u de connector eenvoudig aan op de laagspanningskabel. De scherpe contactpunten verbinden de laagspanningskabel en het armatuur. Voor de juiste positionering van de kabel, plaatst u eerst het speciale kabelgootje in de connector. Leg de kabel vlak in de kabelgoot, zodat elk deel van de kabel precies over één van de contacten van de connector loopt. Houd de kabel goed vlak op zijn plaats en draai de dop stevig vast. De contacten doorboren de isolatie van de kabel en het armatuur is aangesloten. Wanneer het armatuur niet brandt is wellicht de connectie niet goed gemaakt (door bv. scheef gedrukte contactpunten) en begint u opnieuw. Werk zo stap voor stap het terras of pad verder af. Plaatsing van Fiorentina Luna / installatie 17
6. Plaatsing van zwembadboorden De zwembadboorden van Marlux kan u niet alleen toepassen als sierrand aan uw zwembad. Ze zijn ook ideaal voor het afwerken van een zwevend terras of kunnen geplaatst worden als traptrede. 6.1 Als zwembadboord straatlaag tegels 10 à 15 cm stabilisé met middenin een wapeningsnet zwembadboord gebroken betonpuin bestaande stabiele ondergrond liner opvulgrond zwembadmuur Bij de aanleg van een zwembad wordt het gat in de grond groter uitgegraven dan nodig voor het zwembad omdat u moet kunnen bekisten, buitenkant muur behandelen, Wanneer alle ondergrondse werkzaamheden zijn afgerond, volgt het terug aanvullen van de grond rondom het zwembad. Dit dient met de nodige zorg te gebeuren om verzakkingen in het omliggend terras te voorkomen. Tril het aangevulde zand rondom het zwembad om de 20 cm laagdikte om verzakking te vermijden. Vul de laatste 50 cm met gebroken betonpuin (0/20-0/32) over een breedte die 50 cm verder gaat dan het uitgegraven gat. Ook dit betonpuin dient om de 20 cm aangetrild te worden. Voor de onderfundering van het aangrenzend terras gelden de plaatsingsvoorschriften volgens voorbereidende werken, p. 6. U voorziet nu op het volledig te betegelen oppervlak (zowel aangrenzend terras als zwembadboorden) een laag van 10 cm stabilisé met de verhouding 1 deel cement op 7 delen zand (150 kg cement/m³), waarin u halfweg (5 cm) een standaard wapeningsnet legt (diameter ± 5 mm). Laat de wapening vertrekken tegen het zwembad en minstens 2 tegels breed doorlopen om een stevig en stabiel geheel te bekomen. Tril de stabilisé aan en rei hem af. Voorzie vervolgens een straatlaag van 3 cm bestaande uit stabilisé. Plaats eerst de zwembadboorden. Deze worden op het muurgedeelte vastgelegd met mortel of tegellijm en buiten het muurgedeelte lichtjes met de rubberen hamer op de juiste positie in de straatlaag geklopt. De uitgefreesde groef in de zwembadboorden zorgt ervoor dat de montagestrip van de liner gecamoufleerd wordt. Plaats vervolgens de tegels op de straatlaag en klop ze met een rubberen hamer in de juiste positie. Voorzie steeds een voeg van min. 3 mm. Opmerking: Omdat een zwembadboord een stuk vrij hangt, raden we aan deze op te voegen met siliconen. De aangrenzende tegels kunnen gevoegd worden zoals beschreven onder 3.1.4. 18 Plaatsing van zwembadboorden / als zwembadboord
6.2 Als zwevend terras bijhorende tegel zwembadboord stabilisé dikte 10 cm boordsteen gezaagde strip van de bijhorende tegel gebroken betonpuin mortel stabiele ondergrond Een Marlux-zwembadboord is het ideale product om de randen van een zwevend terras af te werken. De plaatsing van het terras kan volledig volgens de beschrijving in de rubriek voorbereidende werken, p. 6, met dat verschil dat de insluiting van het geheel bij een zwevend terras op een andere manier gebeurt. Voor de plaatsing van de kantopsluiting en de zwembadboorden, volg onderstaande instructies: Plaatsing boordplaten: zwembadrand = uiteinde van uw terras 35 75 Span een touw links en rechts van het terras vertrekkend van de muur naar de tuin toe en volg hierbij het gewenste niveau van het tegeloppervlak rekening houdend met een verval van 1 à 2 cm/m. Verbind de twee touwen met een derde touw dat: Ò 7,5 cm terug ligt van het uiteinde van uw terras Ò 3,5 cm onder het niveau van de 2 eerste touwen ligt. Deze drie touwen geven nu de plaats van de boordplaat weer. Plaats nu de boordplaat in een mortelbed en voorzie ze van een steunkussen. Volg hierbij nauwgezet de richting en hoogte van de touwen. Als boordsteen adviseren we voor een zwevend terras de IE 100x27x20, let hierbij op dat de boordsteen met de schuine zijde richting terras wordt geplaatst. Opmerking: een zwevend terras kan ook geplaatst worden op een gemetseld muurtje, welk in dat geval de boordsteen vervangt. Plaatsing van zwembadboorden / als zwevend terras 19
Plaatsing zwembadboorden: Voor de afwerking van de zijkant van het terras gebruikt u tegelstrips. Verzaag hiervoor het nodige aantal tegels op de gewenste breedte (= hoogte van het terras). Deze tegelstrips verlijmt u met Granulijm tegen de buitenzijde van de boodstenen. Plaats nu de zwembadboorden: Ò U verlijmt de zwembadboord met Granulijm op de boordsteen, zodat de groef die zich in de zwembadboord bevindt, de boordsteen en de tegelstrip bedekt. Ò Het overige gedeelte van de zwembadboord wordt, net zoals de andere terrastegels, met de rubberen hamer in de straatlaag op de juiste positie geklopt. tegel stabilisé dikte 10 cm AK tegel gezaagde strip van de tegel Opmerking: het plaatsen van een zwevend terras, kan ook met Marlux-tegels met afgewerkte kant. Let op: de boordplaat dient hierbij 1 cm dieper te worden geplaatst, omdat deze tegels geen groef hebben aan de onderzijde. gebroken betonpuin boordsteen mortel 6.3 Als traptrede Met de Marlux-zwembadboorden kan u in de tuin een trap realiseren in precies dezelfde afwerking als de tegels die u gebruikt op het terras. U gaat hiervoor als volgt tewerk: Onderfundering: Trek de onderfundering van uw terras door zoals aangegeven op de tekening. Verdeel het hoogteverschil dat u wil overbruggen in zoveel delen dat de optrede van de trap tussen 15 en 20 cm blijft. Het is erg belangrijk dat alle trappen even hoog zijn! Plaatsing basis traptrede: Voor het bekomen van een stabiele en toch nog voldoende drainerende onderbouw, adviseren we om boordstenen type IE 100x27x20 als basis te gebruiken. U start de opbouw van de trap onderaan en werkt zo verder naar boven toe. Bepaal de posities van de boordstenen: bijhorende tegel stabilisé (100 kg/m 3 ) dikte 10 cm B boordsteen stabiele ondergrond zwembadboord TN=1 AT mortel TN=2 OT tegelstrips gebroken betonpuin B = de breedte van zwembadboord bovenaan TN = het trapniveau beginnend van boven (het aantal keer dat u naar beneden moet gaan tot op de boordsteen die u wil plaatsen) AT = aantrede van de trap OT = optrede van de trap Horizontale afstand tussen de laatste tegel v/h terras en de boordsteen = B + (TNxAT) - ((TN+1)x3,5) - 4 cm Verticale afstand tussen het bovenvlak van de laatste tegel v/h terras en de boordsteen = (TNxOT) + 3,5 cm 20 Plaatsing van zwembadboorden / als traptrede
Plaats nu de boordstenen op de juiste positie, in een mortelbed en voorzie ze van een steunkussen. Houd hierbij de schuine zijde van de boordsteen telkens aan de achterkant. Wacht tot het mortelbed voldoende is uitgehard. Nu kan het terras of pad onderaan de trap geplaatst worden indien dat gewenst is. Bekleding van de trap: Begin onderaan de trap. Voor de afwerking van de zijkant, verzaagt u het nodige aantal tegels op de gewenste breedte (= OT - 3,5 cm). Deze tegelstrips verlijmt u verticaal tegen de onderste boordsteen met Granulijm. Vul de achterzijde van de boordsteen met stabilisé en verdicht deze zo goed mogelijk. Hierop komt de straatlaag. Plaats nu de traptrede (op maat gezaagde zwembadboord) met een rubberen hamer in de straatlaag. U verlijmt hierbij de zwembadboord met Granulijm op de boordsteen, zodat de groef, die zich in de zwembadboord bevindt, de boordsteen en de tegelstrip bedekt. Herhaal dezelfde werkwijze tot u volledig boven bent. Tip: wanneer de som van de AT+OT < 59 cm is, kan het horizontale en verticale deel uit eenzelfde zwembadboord gehaald worden. Opmerking: een mooi afgewerkte traptrede in combinatie met het terras, kan u ook maken met Marlux-tegels met afgewerkte kant. Let op: de kantopsluiting dient hierbij 1 cm dieper te worden geplaatst, omdat deze tegels geen groef hebben aan de onderzijde. 7. Natuursteen Controleer vóór de plaatsing of de goederen goed zijn. Plaatsing is aanvaarding van de goederen. het af en toe voor dat ze na verloop van tijd wat bruine vlekken gaan vertonen. Deze vlekvorming heeft geen invloed op de kwaliteit van het product en kan geen aanleiding geven tot een klacht. Natuursteentegels kunnen altijd haarscheurtjes bevatten. Dit is inherent aan sommige steensoorten. Haarscheuren in natuursteen ontstaan door bewegingen in de aardkost. Bij vulkanische materialen (vb. graniet) zijn deze bijna altijd blijvend en zijn ze nauwelijks van invloed op de sterkte van de tegel. Deze haarscheurtjes zijn soms enkel zichtbaar in natte toestand. Witte aders zijn bij kalkhoudende materialen het gevolg van de opvulling van de scheurtjes na verloop van tijd. Aders en andere natuurlijke structuren zoals schelpen kunnen in natuursteen voorkomen en zijn geen gebrek. Onze natuursteenproducten leggen een zeer lange weg af tussen groeve en eindbestemming. Ondanks de nodige maatregelen, kunnen oppervlakkige beschadigingen voorkomen. Wij stellen dat een schadepercentage tot 5% ingecalculeerd dient te worden. Enigszins beschadigde tegels kunnen alsnog gebruikt worden als passtukken. Producten met lange zijden (boordstenen, pallisades, trapblokken e.d.) zijn zeer moeilijk te produceren. Eventuele herstelde hoekjes zijn een normaal geaccepteerd fenomeen in de wereld van de natuursteen en zijn geen reden tot afkeur. Tegels plaatsen: vermits de natuursteentegels van Marlux 3 cm dik zijn, is hun gewicht en stabiliteit vergelijkbaar met de Marlux-tegels. Ze kunnen dan ook op dezelfde eenvoudige manier geplaatst worden als de Marlux tegels (zie paragraaf Plaatsing van terrastegels in deze brochure). Wel moet bij natuursteen een voeg van minimum 5 mm toegepast worden. Klinkers plaatsen: voor de plaatsing van klinkers in natuursteen, verwijzen we naar de paragraaf Plaatsing van sierbestrating. Natuursteen is uniek in zijn kleurnuancering en structuur. Geen twee stenen zijn hetzelfde. Daarom dienen alle natuursteenproducten voor verwerking uit verschillende verpakkingen gemengd te worden. Op deze manier verkrijgt u de meest harmonieuze verdeling van kleuren en schakeringen. Naast dit natuurlijke fenomeen van kleurvariatie, zitten er in heel wat natuursteensoorten mineralen die onder invloed van vocht kunnen leiden tot verkleuring van de natuursteen. Bij blauwe hardsteen bijvoorbeeld, komt Natuursteen 21
8. Tuinafwerking Algemene opmerkingen Controleer vóór de plaatsing of de goederen goed zijn. Plaatsing is aanvaarding van de goederen. Randafwerking, zoals muurelementen en palissades zijn betonproducten op basis van cement. Kalkuitslag kan bijgevolg niet uitgesloten worden. Belangrijk is te weten dat kalkuitslag de kwaliteit van het product op geen enkele manier beïnvloedt. Kalkuitslag kan dus nooit een reden zijn voor weigering of prijsvermindering van deze producten. 8.1 Muurelementen Fundering De stabiliteit van de ondergrond bepaalt welke fundering het meest geschikt is. Algemeen geldt dat voor een laag muurtje een fundering van gestabiliseerd zand voldoende is, een muur hoger dan 80 cm kan best op een betonfundering gebouwd worden. Deze fundering zou min. 60 cm diep en 30 à 40 cm breed moeten zijn en bestaat uit een betonmengsel met min. 150 kg cement per m 3 (1 deel cement voor 7 delen zand). Werken met Granulijm Voor de verschillende muurelementen wordt aangeraden te werken met Granulijm. Voor het gebruik van Granulijm moeten de stenen niet noodzakelijk 100% droog of stofvrij zijn, de uitgeharde lijm is vorstbestendig. Het gebruik is eenvoudiger dan mortel en vergt veel minder tijd. Bovendien zijn de dunne voegen vrijwel onzichtbaar waardoor het lijkt alsof de muur los gestapeld is. Granulijm kan eenvoudig aangemaakt worden met water. De pasta moet gelijkmatig aangebracht worden en de stenen kunnen er laag per laag mee verlijmd worden. Verbruik voor een gemiddelde voegdikte van 3 mm Granuwall 50 x 25 x 15 cm 5 kg/m 2 0,75 kg/lm Granuwall 30 x 12 x 12 cm 3 kg/m 2 0,36 kg/lm Granubrick 23,1/15,3 x 200 x 100 cm 6 kg/m 2 0,6 kg/lm Gardino 14 x 11 cm 3 kg/m 2 0,36 kg/lm Een muur bouwen Om een muur te bouwen, gelden dezelfde plaatsingsinstructies voor al onze muurelementen. Plaats de eerste laag stenen volledig waterpas in een mortelbed. Na uitharding van deze laag plaatst u de stenen laag per laag naar eigen keuze. Productietechnisch zijn kleine dikteverschillen onvermijdbaar. Plaats de stenen daarom met een voeg van 2 à 3 mm. Gebruik hiervoor onze Granulijm. Controleer regelmatig met een waterpas en schietlood of de muur recht staat. Voorzie in geval van een keermuur aan de achterzijde een drainage zodat er geen vervuild water door de voegen sijpelt en kalkuitbloeiing beperkt wordt. Dit kan door een drainagemat achteraan tegen de keermuur te verlijmen. fundering drainagemat kiezel afvoer Voor hoeken zijn er praktische oplossingen voorzien. Granuwall: gebruik de driezijdig bewerkte Granuwall of maak de juiste vorm met een knipschaar. Granubrick: heeft stenen met V-groef. Die knipt u voor de hoeken in twee met een knipschaar. De ene helft gebruikt u aan het linkereind, de tweede helft aan het rechter muureind. Een cirkel bouwen met Granubrick De trapeziumvorm maakt Granubrick geschikt voor het bouwen van cirkels, halve cirkels, boomomrandingen, enz. U kunt zelf de grootte bepalen door de stenen naast elkaar of om en om te plaatsen. Voor een cirkel plaatst u de stenen zoals op de tekening. De minimale inwendige diameter is 80 cm. De minimale uitwendige diameter bedraagt 120 cm, wat overeenkomt met 16 stenen per laag. Om het aantal stenen in uw cirkel te berekenen, gaat u als volgt te werk; Ò bereken eerst de omtrek van de binnen-cirkel: 2πR (2 x 3,14 x R) Ò deel vervolgens de omtrek door de binnenzijde van de steen. 22 Tuinafwerking / muurelementen - palissades - traptredes
Voorbeeld: inwendige straal (R) = 40 cm smalle zijde van de steen = 15 cm omtrek = 2 x 3,14 x 40 = 251,2 cm 251,2: 15 = 16 stenen per laag Wanneer palissades en paliranden gebruikt worden als keermuur, moet de fundering aan de voorzijde tot 1/3 van de hoogte bedragen en aan de achterzijde zelfs tot de helft van de totale hoogte van het product (zie tekening). 8.2 Palissades Voor een stevig resultaat, plaatst u de palissades en paliranden best in een betonfundering. Het gedeelte dat in de fundering zit, moet 1/4 van de hoogte bedragen (zie tekening). Voorzie in geval van een keermuur aan de achterzijde een drainage zodat er geen vervuild water door de voegen sijpelt en kalkuitslag beperkt wordt. Dit kan door een drainagemat achteraan tegen de keermuur te verlijmen. LET OP: onze palissades zijn niet gewapend. 8.3 Traptredes Traptredes kunnen gemaakt worden met trapblokken of afgewerkte zwembadboorden. Voor dit laatste verwijzen we naar paragraaf 6.3, het plaatsen van zwembadboorden als traptrede. Ronde palissades met inkeping en Rustieke palissades zijn licht conisch in de lengterichting, d.w.z. dat de diameter onderaan lichtjes groter is dan de diameter bovenaan. Des te langer de palissade des te groter het verschil zal zijn. Het is daarom belangrijk dat u bij controle op recht staan van de palissade de waterpas niet aan de zijkant plaatst maar wel op de kop (zie tekening). Plaats daarom een spie tussen de bovenzijden van de palissades zolang de fundering niet is uitgehard. Na uitharding kunnen deze dan weer weggenomen worden. Plaats de onderste trede in een betonfundering. De voorzijde van elke traptrede moet min. 2 cm over de onderliggende traptrede geplaatst worden. Elke traptrede kan ook best in een mortelspecie of magere beton geplaatst worden. Na het plaatsen van de traptrede verdicht u steeds de achterliggende fundering voldoende alvorens de volgende trede te plaatsen. Geef elke trede een verval van 3 mm opdat het regenwater niet op de treden blijft staan. H = optrede 15 cm B = aantrede 33 cm Andere palissades in het Marlux gamma zijn niet conisch in de lengterichting. De waterpas kan hier bijgevolg wel aan de zijkant gebruikt worden. 23
Onderhoud 1. Algemene tips Marlux-betonproducten zijn kleurvast. Door de zon en de regen zullen de kleuren in het eerste jaar wel verzachten. Daarna stabiliseert de tint en behouden de producten hun kleurvastheid. Vermijd zuurhoudende onderhoudsproducten. Gebruik geen solventen en dooizouten. Plaats steeds een schaaltje onder de bloempotten en verplaats ze regelmatig. Bleke tegels en sierbestrating worden sneller vuil dan donkere bestratingsproducten. Laat bladeren of restanten van aarde niet gedurende een lange periode liggen, maar verwijder ze zo snel mogelijk. 2. Terrastegels Het terras is tegenwoordig meer en meer een uitbreiding van de woonkamer. Dit betekent dus ook dat men hoogwaardiger materiaal voor het terras kiest. De hoogwaardige terrastegel van Marlux verdient een passend onderhoud. 2.1 Onderhoud gecoate tegels Het onderhoud is eenvoudig, dankzij de exclusieve M-Coat bescherming. Hierdoor zijn de tegels niet alleen eenvoudig te onderhouden, maar krijgen ze ook een diepere kleur en worden ze beschermd tegen groenaanslag en kalkuitslag. Voor het normale onderhoud gebruikt u een natuurlijke zeep zonder kleurstoffen en zonder lijnzaadolie. Bij intensieve vervuiling gebruikt u best een milde terrasreiniger. Spoel nadien goed na met zuiver water. Eenvoudig onderhoud betekent niet geen onderhoud. Reinig uw terras op regelmatige basis en u zult er jarenlang plezier aan beleven. Vergelijk het met een wasbeurt van uw auto. 24 Onderhoud / Algemene tips - terrastegels