De geboorte Gezang Votum en groet Psalm 868: 2/3/4 LB Geloofsbelijdenis Psalm 33: 11 OB Schriftlezing (Genesis 21:1-7) Psalm 65: 6/8/9 OB Preek Psalm 126: 1/3 NB Gebed Gezang 302: 1/3/4 LB Zegen Verkondiging Gemeente van Christus, Intro Gisteren was het precies een jaar geleden dat het tweede kabinet van premier Rutte aantrad. Voor veel kranten en programma s was dat een reden om terug te blikken en een eerste balans op te maken. In een van die programma s liet men een fragment zien uit een lezing die de premier afgelopen jaar heeft gehouden. De verwachting die men vooraf bij deze lezing had was dat hij uit de doeken zou doen waar het kabinet voor staat. Wat is de visie achter het beleid dat wordt gevoerd. Maar al aan het begin van de lezing maakte de minister-president duidelijk dat je van hem geen visie hoeft te verwachten. Een blauwdruk van de toekomst wil hij niet geven. Het enige wat hij wil doen is de samenleving zo sterk mogelijk de toekomst in te laten gaan. Ik denk dat dit typerend is voor onze samenleving. De tijd van de grote dromen lijkt voorbij. Aan hoge idealen doen wij niet meer. We zijn teleurgesteld in socialisme en
kapitalisme. Het enige waar we nog de handen voor op elkaar krijgen is het draaiend houden van de economie. Mogen we het anders verwachten van de leiders van ons land? Aan de overkant van de oceaan is iemand aan de macht die wel durft te spreken over dromen. Zijn toespraken hebben op miljoenen grote indruk gemaakt. Maar of het hem lukt de grote woorden waar te maken is nog maar zeer de vraag. De werkelijkheid is zo weerbarstig dat we de neiging hebben de handdoek in de ring te gooien. We nemen afscheid van de grote dromen om teleurstelling te voorkomen. We proberen zo goed en zo kwaad als het gaat realistisch te leven. Mensen met een droom Abraham en Sara waren van huis uit ook mensen die realistisch leefden. Het waren mensen die wisten van aanpakken en ze waren niet voor een gat te vangen. Daar hebben we het zondag nog over gehad. Sara doet alsof ze Abrahams zuster is om te overleven in den vreemde. De politiek waar zij op dat moment aan deden was zo realistisch als het maar zijn kon. Abraham en Sara zijn mensen als u en ik. En toch is er naast dat realistische ook iets anders in hun leven. Abraham en Sara zijn door het woord van God mensen geworden met een droom. Mensen met een visioen voor de toekomst. En dat visioen maakte dat deze realistische mensen toch ook op een bepaalde manier dwaas waren. Tot op hoge leeftijd bleven zij hopen op de geboorte van een zoon. Deze droom bleef hen bezig houden. Ook toen het Sara niet meer ging naar de wijze der vrouwen liet deze droom hen niet los. Daarmee werd het hun niet makkelijk gemaakt, want leven met een droom is niet altijd fijn. Het levert je ook veel pijn op. Want zolang de droom niet is uitgekomen leef je met de pijn van het gemis. Makkelijker was het geweest dit hoofdstuk van de hoop op de geboorte van een kind af te sluiten. Makkelijker was het geweest het te accepteren. En het leven te nemen zoals het nu eenmaal is, maar dat werd Abraham en Sara onmogelijk gemaakt door het woord van God. Het woord van God hield de droom wakker, maar met de droom bleef ook het verdriet. Abraham en Sara waren mensen met een gemis. Abraham en Sara waren mensen die treurden. Abraham en Sara waren bij tijden mensen die bitter lachten om de dwaze droom die hun was aangedaan.
Onmogelijk Maar toen het onmogelijk was geworden gebeurde het. Toen Abraham en Sara zo goed als dood waren, toen werd hun zoon geboren. Zo ongeveer zegt de schrijver van de Hebreeënbrief het. Door het geloof ontving Sara, hoewel zij onvruchtbaar was, de kracht om zwanger te worden. Ze werd zwanger omdat ze vertrouwde op degene die de belofte had gedaan. Uit een man die al verstorven was werden nakomelingen geboren. Als er sterren aan de hemel in veelheid, als het zand langs de oever van de zee dat niet te tellen is (Hebr. 11:11-12). De HERE zag om naar Sara zoals hij gezegd had. Hij deed bij Sara zoals hij gesproken had. Sara werd zwanger en baarde Abraham een zoon in zijn ouderdom. Die ouderdom wordt in de tekst benadrukt. De tekst benadrukt het onmogelijke van deze geboorte. Honderd jaar oud was Abraham toen zijn zoon Isaak werd geboren. En de schrijver van de Hebreeënbrief vertelde ons al dat ze zo goed als dood waren. Deze tekst gaat over God die doden levend maakt en in het leven roept wat niet bestaat. Dat is goed nieuws voor mensen die net als Abraham en Sara teleurgesteld zijn. Deze tekst geeft hoop aan mensen wier kracht verstorven is. Mensen die zijn vastgelopen mogen hoop putten uit deze tekst. Gods kracht wordt in onze zwakheid volbracht. Hij zoekt mensen die bitter lachen op om hun dat te geven waar zij op hopen. Hij maakt hun onvruchtbare leven vruchtbaar. Abraham zelf is in dit hoofdstuk helemaal passief. De geboorte van dit kind komt niet voort uit zijn vruchtbaarheid. Dat lijkt wel het geval te zijn in de geslachtsregisters. In de geslachtsregisters gaat het continu over mannen die kinderen verwekken. In het geslachtsregister van Genesis 11 gaat het continu over mannen die vrouwen doen baren. Maar in datzelfde geslachtsregister stokt het bij Abraham en Sara. Als Sara een kind baart dan is dat niet omdat Abraham een man met potentie is. Als Sara een kind baart dan baart zij dat kind aan Abraham. Sara baarde Abraham een zoon in zijn ouderdom. Het wordt hem gegeven als een cadeau dat van een ander afkomstig is.
De lach De HERE zag om naar Sara zoals hij had gezegd, hij doet aan Sara zoals hij heeft gesproken. Hij maakt de droom die hij zelf in hun hart heeft gelegd helemaal waar. Hij doet wat hij zegt en laat mensen nooit tevergeefs op hem hopen. De droom brengt ook verdriet want zij gaat niet meteen in vervulling en dat is nog steeds zo. Maar Jezus heeft gezegd dat zij die treuren zalig zijn, want zij zullen getroost worden. Gelukkig wie nu huilt want je zult lachen. Dat zien we gebeuren in dit verhaal. Wat men hier nu met tranen zaait, wordt eenmaal met gejuich gemaaid. Wie t zaad draagt dat hij zaaien zal gaat wenend voort en zaait het al. Maar bij het feest der eerstelingen zal hij verheugd het oogstlied zingen. Uw leven hier op aarde is niet tevergeefs, het is als zaad dat in de akker valt en bevochtigd wordt met tranen, maar er komt een tijd van oogsten, een tijd waarin de schoven worden gedragen in de schuur. Dat alles klinkt door in de naam die Abraham zijn zoon geeft. Als zijn zoon aan hem gebaard wordt geeft hij hem de naam Isaak. En Sara legt het voor ons uit. God heeft mij doen lachen en ieder die het hoort zal met mij lachen. Isaak is de zoon van de lach. Zijn naam betekent: men lacht. Deze lach is aan de ene kant heel persoonlijk de lach van Sara om dat wat God aan haar gedaan heeft. Grote dingen heeft de Machtige voor haar gedaan. Maar het bijzondere aan deze lach is dat het een lach is die wordt overgenomen door anderen. Ieder die het hoort zal met mij lachen. Dat zou je kunnen lezen als een vorm van solidariteit. De mensen hebben met Sara meegeleefd in moeilijke dagen en leven ook met haar mee nu zij gelukkig is. Dat zou kunnen maar dan blijft het gaan om het geluk van Sara terwijl er hier volgens mij meer aan de hand is. De geboorte van deze zoon is niet alleen van belang van Sara en Abraham. Deze geboorte heeft iedereen die er over hoort iets te zeggen. Je zou het kunnen vergelijken met de geboorte van Jezus. Jezus werd niet geboren om alleen een lach te brengen op het gezicht van Jozef en Maria. De engel brengt goed nieuws dat heel het volk met grote vreugde zal vervullen. Een kind is ons geboren en een zoon is ons gegeven. Zo is het ook met de geboorte van de zoon van Abraham en Sara. Door de geboorte van Isak ziet God niet alleen naar Sara en Abraham om. Deze geboorte verkondigt ons dat hij naar ons allen omziet. De geboorte van dit kind vertelt ons dat de dromen die hij geeft nooit vergeefs worden gedroomd. De geboorte van dit kind
verkondigt ons dat God al zijn beloften aan ons waar zal maken. In het gewone leven is de geboorte van een kind nogal eens een pijnlijke zaak voor mensen die zelf kinderloos of alleenstaand zijn. Bij deze zoon is het anders. Deze zoon is meer dan een particulier bezit. Dit kind is ons geboren en deze zoon is ons gegeven. God doet wat hij zegt. Door de geboorte van dit kind wil hij een lach toveren op ieders gezicht. God heeft mij doen lachen en ieder die het hoort zal met mij lachen. Dankdag Wat heeft dit alles met dankdag voor gewas en arbeid te maken? Het zou zomaar kunnen dat u dit verhaal hebt ervaren als een omweg. Ik denk niet dat het een omweg is want door deze weg komen we juist tot de kern. Die kern hebben we hard nodig want het is niet vanzelfsprekend om dankdag te vieren. Het danken kan ons om duizend en een redenen tegenstaan. Misschien heeft het u afgelopen jaar niet mee maar tegen gezeten. Misschien ging het niet goed op school. Misschien bent u uw werk wel kwijt geraakt. Misschien bent u wel getroffen door ziekte. Misschien heeft u wel afscheid moeten nemen van geliefden. Er kunnen oneindig veel redenen in ons leven aanwezig zijn die tegen dankdag pleiten. Maar al die moeite en al dat verdriet kunnen toch niet wegnemen dat God ons toch reden tot vreugde en dankbaarheid geeft. Hij geeft ons allen reden tot vreugde in de zoon die ons is geboren en ons is gegeven. In Jezus Christus ziet hij naar ons allen om. Paulus zegt het zo: laat de Heer uw vreugde blijven, ik zeg u nogmaals, wees altijd verheugd. In hem hebben wij allemaal reden gekregen tot lachen, al is het door onze tranen heen. Die tranen zullen ook niet meteen weg zijn. Ze zullen ons blijven achtervolgen ons hele leven lang. Maar ook wat dat betreft heeft dit verhaal ons iets te zeggen. Wie in tranen op weg gaat zal thuiskomen met gejuich, dragend de volle schoven. Dat wil ik als eerste zeggen over dankdag naar aanleiding van dit gedeelte. Het tweede wat ik zou willen zeggen gaat over degenen die het wel voor de wind is gegaan. U had werk, u hebt een goede boterham verdiend. U hebt een gezin en met uw gezin ging het goed. U vierde misschien wel uw huwelijksjubileum. En jij was misschien wel succesvol op school. Dank God want net zoals Abraham de geboorte van een zoon niet aan zichzelf te danken had, zo hebben wij onze successen niet aan onszelf te danken. Het succes is net als de zoon van Abraham aan ons geboren. Wij hebben het succes niet
te danken aan eigen potenties maar we krijgen het als een cadeau. Ook het gewone leven mogen we beleven in het licht van dit bijzondere verhaal. Het is allemaal genade, het is allemaal gekregen, te danken aan God. Afsluiting Aan het begin van de preek had ik het over premier Rutte. Hij wilde in zijn lezing geen visie geven op de toekomst. Een blauwdruk voor de komende jaren wil en kan hij ons misschien ook wel niet geven. Hij is op die manier een realistisch mens en misschien mogen we van politici ook wel niet meer verwachten maar de Schrift vertelt ons over mensen die door het woord van God mensen zijn geworden met een droom. Ja, meer dan een droom is ons gegeven, want een kind is ons geboren en een zoon is ons gegeven. De droom is vlees geworden, de droom heeft onder ons gewoond, de droom is werkelijkheid geworden. In hem is ons een blauwdruk gegeven van de toekomst die God voor ons bereidt. Hij is wat wij zullen wezen. Hij is de eersteling van de oogst die komt. Voor die gave en die hoop danken wij God. Amen