De (zelfrijdende) kamersteiger

Vergelijkbare documenten
GEZOND HANDMATIG KNIPPEN VAN BETONSTAAL. Opstellen van criteria op basis van krachtmetingen

Arbovriendelijk werken met gipsplaten. Best Practice methode

Arbouw staat voor gezond en veilig werken in de bouwnijverheid en richt zich op

Plafond- en wandmonteur

GEPATENTEERD. KRACHT SYSTEeM

Stappenplan invoering hulpmiddelen ter verlichting van fysieke belasting

Steigerbouwer. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over gezond en veilig steigerbouwen. Informatie voor de werknemer

Gipsblokkensteller. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over het gezond en veilig stellen van gipsblokken

WAT IS HET EFFECT VAN DE CAMPAGNE LICHTER WERK(T) OP HET GEBRUIK VAN HULPMIDDELEN IN DE BOUW?

Faraone-Steigers. Gebruikershandleiding Rolsteiger

Kombi 150x180 Kombi 75x Zijsteunen en zijsteunschoren. Extra werkbordes.

Skyworks Vouwsteiger Gebruikershandleiding

Glaszetter. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over gezond en veilig glaszetten. Informatie voor de werknemer

Nieuwe veiliger opbouw van rolsteigers

Veiligheidsinstructies

LAYHER ROLSTEIGERS MONTAGEMETHODE. Meer Mogelijk. Het systeem voor steigers. Editie

Handleiding voor opbouw -en gebruik van de kamersteiger met SCAFF-MOVER

Handleiding. Opbouw en gebruik kamersteiger Alumexx FS 75. Versie: 1.1 Datum: Deze handleiding is samengesteld door: Alumexx BV

Layher rolsteigers zijn voor veel werkzaamheden op hoogte, veilig, snel en eenvoudig te (de)monteren.

Betonboorder. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over gezond en veilig betonboren. Informatie voor de werknemer

Het telescopisch wassysteem Eisen aan het gebruik. Zo werk je prettiger!

Toolboxfiche /2017

HANDLEIDING OPBOUW & GEBRUIK

Stukadoor. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over gezond en veilig stukadoren. Informatie voor de werknemer

Rolsteigers. voor veiligheid, kwaliteit en duurzaamheid. Montagehandleiding Comform EN 1004 EU richtlijnen 2001/45/EG

Handleiding. Opbouw en gebruik kamersteiger Alumexx FS 75 basic. Versie: 1.1 Datum: Deze handleiding is samengesteld door: Alumexx BV

Blokkensteller ruwbouw

Gebruiksaanwijzing lange monitor-arm

Betonstaalvlechter. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over gezond en veilig vlechten. Informatie voor de werknemer

5.15 Consoleconstructie met werkbruggen

Sky-Line Uitwijksteiger

Voeger. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over gezond en veilig voegen. Informatie voor de werknemer

Fysieke belasting in de bouw. Veilig en gezond werken

Verticaal transport en opslag gipsplaten is een must

Gebruikshandleiding X-frame 1.0

Handleiding. Inleiding. Toepassingsgebied

ONTWIKKELING ZAAGHULP VOOR GIPSBLOKKENBOUWERS

Nieuwe veiligere opbouw van rolsteigers

Tegelzetter. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over gezond en veilig tegelzetten. Informatie voor de werknemer

WERKEN OP HOOGTE MET DE ROLSTEIGER

Stofzuigers en schrobmachines

WIENESE ROLSTEIGER HANDLEIDING VOOR OPBOUW EN GEBRUIK

Metselaar. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over gezond en veilig metselen. Informatie voor de werknemer

Gebruikershandleiding.

Trappentoren voor Aluminium Rolsteigers type Euroscaffold en Extrusie. Gebruikershandleiding voor opbouw en gebruik

Onderwerp Bijlagen Doorkiesnummer Ergonomisch onderzoek Rapportage

Handleiding voor opbouw- en gebruik van de vouwsteiger Altus PU Inclusief modules T.E.M. 7,5 M werkhoogte

Nieuwe veiliger opbouw van rolsteigers

ASC Group -, type XS-Tower volgens NEN-EN 1004 EN 1298 HANDLEIDING VOOR OPBOUW EN GEBRUIK XS- TOWER

ANALYSE ITEMS DUURZAME INZETBAARHEID PAGO BOUWNIJVERHEID

Dé VCA-specialist van Zuid-Nederland

Wat is Arbouw. Wel van, voor en door de bedrijfstakbouw opgezet Werkgevers en werknemers in bestuur

Morfologisch schema. Functies Idee 1 Idee 2 Idee 3 Idee 4 Grijpen Grijper met elastiek****** Grijper met kom*** Grijper horizontaal houden

Gebruikershandleiding

Verantwoord werken met ladders en trappen Het nieuwe A-blad als stand van de techniek

Sky-Line Universele overkapping

Algemene. Montagerichtlijnen. Elektrische Bediende. Beveiligingsrolluiken. NCP AMR augustus 2007 versie 1.0

WORKSAV E LOW LEVEL ACCESS. Oplossingen voor veilig & efficiënt werken op lage werkhoogtes. POWERED BY. wsa02

ASC BV (ASC GROUP). GEBRUIKERSHANDLEIDING VOOR OPBOUW EN GEBRUIK ALUMINIUM ROLSTEIGERS TYPE ASC, HT en EURO

Terrazzowerker. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over gezond en veilig terrazzowerk. Informatie voor de werknemer

Nieuwe veiliger opbouw van rolsteigers

HANDLEIDING VOOR OPBOUW EN GEBRUIK. Let op: Basic Line wordt standaard niet gebruikt als vrijstaande steiger!

Onderzoek Toegevoegde waarde OHSAS certificatie Samenvatting en conclusies

Pro-Line aluminium Rolsteiger. Gebruikershandleiding V E I L I G W E R K E N O P H O O G N I V E A U

ROLSTEIGERS INSTANT SPAN 300

Nieuwe veiligere opbouw van rolsteigers

KOZIJNEN STELLEN. Stelt u de gezondheid. Arbouw voor gezond en veilig werken

Dakdekker hellende daken

Project Fysieke Belasting in de Bouw drs. Leo de Jong MAO Projectleider Bouw

Samenvatting. VGM-Monitor Bouw. 10 jaar trendanalyse

Glaszetter. De belangrijkste risico's voor de glaszetter zijn: Fysieke belasting Klimaat Onveiligheid

WERK VEILIG EN GEZOND! FYSIEKE BELASTING 5xbeter.nl

Sky-Roof aluminium Daksteiger Gebruikershandleiding

innovatie magazine VIND DE STEIGER DIE HET BESTE BIJ U PAST IN SLECHTS DRIE STAPPEN

Gebruikershandleiding

4.15 Veiligheidsnetten

Bouwmaterieel 3.2. VEILIGHEID AAN HOLLE WANDEN STORTCONSOLE EN STEIGER

Aluminium Rolsteigers type Euroscaffold en Extrusie. Gebruikershandleiding voor opbouw en gebruik

WAARSCHUWING TOEPASSING

HANDLEIDING VOOR MONTEREN, DEMONTEREN EN GEBRUIK

Vloerenlegger. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over gezond en veilig vloeren leggen. Informatie voor de werknemer

Sky-Line Uitwijkconsole voor Rolsteiger

SVL-HEFTRUCKSERVICE B.V.

Handleiding. GEBRUIKERSHANDLEIDING Toegangssteiger Steigertrappen Artikelnr t/m Versie: 1.0 Datum:

Ketenanalyse uitbesteed transport. Goedgekeurd door: H. van Wijk

Groot- en kleinverhuur-acco en productie Steigermaterieel: Cuplock Cat. nr. Omschrijving Gewicht

CUSTERS ROLSTEIGER type HANDY 1300 en HANDY 700

Monitor arbeidsongevallen in de bouw 2015

Leidraad veilig werken met ladders

Betonstorter / gietbouwer

HANDLEIDING VOOR OPBOUW- EN GEBRUIK VAN DE KAMERSTEIGER APW / EURO

ALUMINIUM PRODUKTEN WORMER B.V. GEBRUIKERSHANDLEIDING VOOR OPBOUW EN GEBRUIK ALUMINIUM ROLSTEIGERS TYPE APW, HT en EURO

De ladder als werkplek?

Gezond werken met. rolcontainers

OPBOUW- EN GEBRUIKSHANDLEIDING

SKY-LIGHT HANGBRUGINSTALLATIES

Toolbox-meeting Werken met ladders

Blitz steiger. Montage- en gebruikshandleiding. Meer Mogelijk. Het systeem voor steigers

Originele montagehandleiding. Vakkenkast 190 x 120 x 35 cm (hxbxd) Lees deze handleiding zorgvuldig voordat u dit meubel in gebruik neemt.

Transcriptie:

De (zelfrijdende) kamersteiger Een vergelijkend onderzoek augustus 2014

Arbouw is hét kennis- en service-instituut op het gebied van arbeidsomstandigheden in de bouwnijverheid. Arbouw biedt praktische informatie, instrumenten en richtlijnen op basis van onderzoek naar arbovriendelijke werkmethoden, risico s, ongevallen en beroepsziekten. Arbouw organiseert ook de uitvoering van het cao-pakket preventiezorg. Dit alles met het doel de gezondheid, veiligheid en duurzame inzetbaarheid van werknemers in de bouw te verbeteren en het ziekteverzuim te verminderen. In het bestuur zijn vertegenwoordigd: Bouwend Nederland, FOSAG, NOA, FNV Bouw en CNV Vakmensen. Stichting Arbouw 2014. Alle rechten voorbehouden. De producten, informatie, tekst, afbeeldingen, foto s, illustraties, lay-out, grafische vormgeving, technische voorzieningen en overige werken van Stichting Arbouw ( de werken ), waarin substantieel is geïnvesteerd, zijn beschermd onder de Auteurswet, de Benelux Merkenwet, de Databankenwet en andere toepasselijke wet- en regelgeving. Behoudens wettelijke uitzonderingen mag niets daarvan worden verveelvoudigd, aan derden ter beschikking gesteld of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande toestemming van Stichting Arbouw. Het bekijken van de werken en het maken van kopieën voor eigen individueel gebruik is toegestaan voorzover binnen de toepasselijke wet- en regelgeving aangegeven grenzen. De woord- en beeldmerken op de werken zijn van Stichting Arbouw en/of haar licentiegever(s). Het is niet toegestaan één of meerdere van deze merken en logo s te gebruiken zonder voorafgaande toestemming van Stichting Arbouw of betrokken licentiegever(s). Stichting Arbouw is niet aansprakelijk voor (de inhoud van) haar (informatie) producten, software daaronder mede begrepen, noch voor het (her) gebruik daarvan door derden.

DE (ZELFRIJDENDE) KAMERSTEIGER Een vergelijkend onderzoek Auteurs: Adri Frijters, Arbouw Margo Caspers, Arbouw Hetty Vermeulen, vhp Human Performance Bestelcode: ARB 0000 9902 Rapportnummer: 14-179 ISBN: 9789490943387 Harderwijk, augustus 2014

2

INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING... 5 1 INLEIDING... 6 1.1 Aanleiding... 6 1.2 Doel- en vraagstelling... 6 1.3 Aanpak... 7 2 RESULTATEN... 8 2.1 Stap 1: Literatuurstudie... 8 2.2 Stap 2: Taak- en handelingenanalyse... 8 2.3 Stap 3: Observaties en metingen... 9 3 CONCLUSIES... 13 3.1 Fysieke belasting en productiviteit... 13 3.2 Randvoorwaarden... 13 3.3 Kansrijk Nederlandse markt?... 13 BIJLAGE 1: ACTIVITEITEN/AANPAK... 14 BIJLAGE 2: ONTWERPSUGGESTIES CRAWLER... 15 3

4

SAMENVATTING In de periode van oktober 2013 tot en met januari 2014 is er een praktijkonderzoek uitgevoerd waarin de traditionele kamersteiger en een zelfrijdende variant, de Crawler, met elkaar zijn vergeleken op het gebied van fysieke belasting en productiviteit. Tijdens de taak- en handelingenanalyse, waarbij het werken met de traditionele kamersteigers werd geobserveerd en monteurs van wanden en plafonds werden geïnterviewd, zijn randvoorwaarden bepaald waaronder de zelfrijdende kamersteiger ingezet zou kunnen worden: een goede begaanbaarheid en voldoende vierkante meters (> 50 m2). Een vergelijkend (praktijk-)onderzoek werd vervolgens uitgevoerd onder de genoemde randvoorwaarden (goede begaanbaarheid en > 50 m2). De belangrijkste resultaten van dat onderzoek zijn dat met inzet van de zelfrijdende kamersteiger een lagere fysieke belasting 1 en een hogere of gelijkblijvende productiviteit bereikt worden. Afhankelijk van het type taken en het type bouwplaats zullen de voordelen groter of kleiner zijn. Op basis van dit praktijkonderzoek kan worden geconcludeerd dat een zelfrijdende kamersteiger de fysieke belasting vermindert en om die reden kans van slagen heeft in de Nederlandse markt. Doorontwikkelen zal de Crawler als zelfrijdende kamersteiger meer kansrijk maken. Het doorontwikkelen zit vooral in: - De constructie lichter maken; - De bediening lichter en eenvoudiger maken; - Het remsysteem verbeteren; - Aandacht voor het aandrijfwiel om beschadigingen aan wanden te voorkomen. Daarnaast is het in organisatorische zin belangrijk dat: - Randvoorwaarden worden vastgesteld; - Er wordt beoordeeld of de zelfrijdende kamersteiger voldoet aan de vigerende wetgeving; - Er voorafgaande aan en tijdens gebruik de risico s worden geïnventariseerd. Bovenstaande is verder uitgewerkt in het hoofdstuk Conclusies en het hoofdstuk Ontwerpsuggesties. Op 24 juni 2014 is het conceptrapport versie 2.1 van 10 februari 2014 besproken met diverse belanghebbende partijen. Alle verbetersuggesties werden besproken op praktische haalbaarheid. Acties zijn toegevoegd. Zie tabel 2. Het schrijven van een goede gebruikershandleiding met veiligheidsvoorschriften voor transport, montage en gebruik van de Crawler is één van de acties. 1 Met name een lagere mechanische belasting voor de knieën, enkels en rug en een lagere energetische belasting (minder inspanning). 5

1 INLEIDING 1.1 Aanleiding Wanneer met een kamersteiger taken moeten worden uitgevoerd waarbij de kamersteiger regelmatig moet worden verplaatst, betekent dit dat de gebruiker bij elke verplaatsing de kamersteiger af en weer op moet klimmen. Hierbij wordt er vanuit gegaan dat de veiligheidseisen (onder andere het op de rem zetten van de steiger) worden nageleefd. Dit is lichamelijk belastend en kost bovendien de nodige tijd. Daarnaast komen ongevallen met kamersteigers regelmatig voor. In Amerika is de Crawler op de markt. Dit is een accessoire welke op een kamersteiger gemonteerd kan worden en waarmee de kamersteiger wordt aangedreven via een accuboormachine. Voordat er verder wordt gegaan met het uitwerken van dit systeem voor de Nederlandse markt is gevraagd welke effecten de zelfrijdende kamersteiger heeft op de fysieke belasting en de productiviteit voor de gebruiker (ten opzichte van de gewone kamersteiger). Nota Bene Voor het gemak wordt in het vervolg van dit rapport met de Crawler bedoeld: de combinatie van de aandrijving met de kamersteiger. 1.2 Doel- en vraagstelling Doelstelling van het onderzoek is om inzicht te verkrijgen in: - De fysieke belasting van het werken met een traditionele kamersteiger ten opzichte van de fysieke belasting van het werken met de zelfrijdende kamersteiger; - De productiviteit van het werken met een traditionele kamersteiger ten opzichte van het werken met de zelfrijdende kamersteiger. Om het doel van het onderzoek te behalen, moet een antwoord worden gevonden op de volgende vragen: - Is het werken met de zelfrijdende kamersteiger minder fysiek belastend dan het werken met een traditionele kamersteiger? - Kan bij het werken met de zelfrijdende kamersteiger dezelfde of meer productie worden behaald dan met een traditionele kamersteiger? 2 2 Dit is alleen bepaald tijdens het werken met de kamersteiger, niet in de totale cyclus. 6

Nota Bene De veiligheid van het werken met de kamersteiger is niet de focus van dit project. Het uiteindelijke product moet voordelen opleveren met betrekking tot fysieke belasting en zo mogelijk de productiviteit zonder dat dit ten koste gaat van de veiligheid. 1.3 Aanpak Na een vooronderzoek naar het gebruik van de kamersteiger in Nederland, door middel van literatuurstudie, internetsearch (verantwoording en resultaat melding in bijlage ) en interviews (verantwoording en resultaat in een bijlage) met huidige gebruikers, is er in overleg met de opdrachtgever voor gekozen het praktijkonderzoek uit te voeren bij wand- en plafondmonteurs. Op basis van een verkennende taak- en handelingenanalyse, werd besloten bij beide steigers, de gewone en de zelfrijdende, het volgende in kaart te brengen: - Welke taak wordt uitgevoerd; - Hoe vaak klimt de monteur af en op de kamersteiger; - Wat is de reden van het af- en opstappen; - Hoe vaak wordt de kamersteiger verplaatst; - Hoe gebeurt de verplaatsing: vanaf het platform of vanaf de grond; - Hoe lang duurt af- en opklimmen (ongeveer); - Hoe lang duurt een verplaatsing (ongeveer); - Hoe lang achtereen brengt de monteur door op het platform. - Afmetingen van de ruimte Tijdens het praktijkonderzoek werd bovenstaande real-time bijgehouden (met stopwatch, pen en papier ), zowel voor de gewone als voor de zelfrijdende kamersteiger, waarbij aanvullend zo nodig notities werden gemaakt van met name de reden van afklimmen. In hoofdstuk 2 staan de resultaten samengevat en in hoofdstuk 3 worden conclusies en aanbevelingen gegeven. 7

2 RESULTATEN 2.1 Stap 1: Literatuurstudie 2.1.1 Definitie De termen kamersteiger en rolsteiger worden door elkaar gebruikt. In dit rapport zal consequent over de kamersteiger worden gesproken. Onder een kamersteiger wordt verstaan: Een vrijstaand, een halfvrijstaand of een tegen de gevel staand, mobiele steiger. Kamersteigers zijn uitgerust met (zwenk) wielen en samengesteld uit geprefabriceerde onderdelen. Zij bevatten een werkvloer op maximaal 2,5m hoogte voor het uitvoeren van werkzaamheden. Gebaseerd op A blad Rolsteigers, 2012, uitgave van Stichting Arbouw. 2.1.2 Gebruik Een search op internet, bellen met verhuurbedrijven en navraag bij afbouwbedrijven heeft de volgende inzichten verschaft: - De kamersteiger wordt gebruikt door vrijwel alle beroepsgroepen die tijdelijk werkzaamheden op hoogte moeten uitvoeren, zoals: plafond en wandmonteurs, stukadoors, schilders, kitters, timmerlieden, elektriciens, gevelreinigers; - Het type werkzaamheden waarbij de kamersteiger veel wordt ingezet zijn: het plaatsen van systeemplafonds, metalstud, schilder- en stukadoorwerkzaamheden; - De kamersteiger wordt zowel in nieuwbouw als in renovatie en onderhoud gebruikt. Veelal in utiliteit, minder in woningrenovatie vanwege de lagere plafonds. In overleg met de opdrachtgever is ervoor gekozen om in dit onderzoek te focussen op het gebruik van de kamersteiger door de wand- en plafondmonteurs. 2.2 Stap 2: Taak- en handelingenanalyse 2.2.1 Inleiding De voorbereidende taak- handelingenanalyse is uitgevoerd op: - 23 oktober in Zwolle (renovatie kantoren Deltion Scholengemeenschap); - 11 december in IJsselmuiden (nieuwbouw pand Slukom); - 19 december in Zwolle (Landstede Sportcentrum, renovatie kantoren). Observaties en interviews met aanwezige wand- en plafondmonteurs en werkvoorbereider hebben het volgende opgeleverd. 8

2.2.2 Soort werkzaamheden - De kamersteiger wordt doorgaans voor werkzaamheden ingezet waarbij het plafond maximaal 4,5 m hoog is; - Werkzaamheden op de steiger tijdens de taak- handelingenanalyse waren vooral montagewerk, voegen, het maken van randafwerkingen en bevestigen van ophangpunten. 2.2.3 Werken met de kamersteiger - De kamersteiger moet op de rem worden gezet voordat erop gewerkt mag worden. Een steiger mag niet verplaatst worden indien er personen op de steiger aanwezig zijn. Dit betekent dat voor elke verplaatsing de monteur van de steiger klimt om de steiger te verplaatsen. Dit is echter niet de dagelijkse praktijk: verplaatsingen gebeuren met regelmaat (bijna altijd) staande op de steiger met lichaamsbewegingen of waarbij de steiger met de hand wordt voortgetrokken; - Doorgaans werkt men alleen op een steiger; op basis van indicatieve metingen, uitgevoerd op 19 december, wordt het volgende vastgesteld: o In een uur klimt men 8x op en 8x af; o Het gemiddelde aantal minuten dat de monteur op de steiger werkt is 5 minuten en 45 seconden; o De reden dat de monteur van de steiger klimt is dat er werkzaamheden op de grond verricht moeten worden; de steiger wordt in die gevallen duwend vanaf de grond verplaatst; o Als de steiger moet worden verplaatst tijdens het uitvoeren van de werkzaamheden, dan wordt vanaf het platform met eigen kracht de steiger verplaatst; ongeveer 10x per uur; o De steiger werd geen enkele keer op de rem gezet. 2.3 Stap 3: Observaties en metingen 2.3.1 Tijdmetingen Op basis van de taak- en handelingenanalyse werden randvoorwaarden opgesteld waaraan de bouwplaats moet voldoen om de zelfrijdende kamersteiger goed te kunnen inzetten, namelijk: - Er is sprake van een goede begaanbaarheid (opgeruimde werkvloer); - De ruimte is tenminste 50 m2. Op 27 januari 2014 werden tijdmetingen uitgevoerd op een bouwplaats te Dronten. Drie observaties werden gedaan bij werkzaamheden met de zelfrijdende kamersteiger en drie observaties bij werkzaamheden met de gewone kamersteiger. 9

Tabel 1: Handelingenregistratie in tijd en frequentie Taak (tijd) Foto Aantal op/af Crawler 1.Randafwerking (34 min) 2.Randafwerking (88 min) 4x op en 4x af (gem 1x per 8,5 min) 9x op en 9x af (gem 1x per 9,8 min) Gem tijd op de steiger Reden af 8 min -Verplaatsing (1x) -Materiaal halen (1x) -Gevallen materiaal oppakken (2x) 9 min -Materiaal halen (6x) -Overleg (1x) -Gevallen materiaal oppakken (2x) Aantal verplaatsingen Motor aangedreven 4x 16x 3.Plafondplaten leggen (37 min) 3x op en 3x af (gem 1x per 12,3 min) 11 min -Verplaatsing (1x) -Afval weggooien en materiaal halen (2x) 16x TOTAAL 159 minuten 16x op en 16x af Per uur: 6x op en 6x af. 9,1 min -Verplaatsing (2x) -Materiaal halen(9x) -Afval weggooien(2x) -Gevallen materiaal oppakken (4x) 36x 10

Taak (tijd) Foto Aantal op/af Gewone kamersteiger 4.Randafwerking (16 min) 3x op en 3x af (gem 1x per 5,3 min) Gem tijd op de steiger Reden af 3,3 min -Verplaatsing (3x) 1x Aantal verplaatsingen Lichaam aangedreven 5.Raamwerk systeemplafond (93 min) 21x op en 21x af (gem 1x per 4,4 min) 3,4 min -Verplaatsing (19x) -Materiaal halen (6x) 0x Plafond platen op maat snijden (44 min) 6x op en 6x af (gem 1x per 7,3 min) 6 min -Verplaatsing (6x) -Afval weggooien (1x) 11x TOTAAL 153 minuten 30x op en 30x af Per uur: 12x op en 12x af. 3,9 min --Verplaatsing (28x) -Materiaal halen (6x) -Afval weggooien (1x) 12x 11

2.3.2 Productiviteit en fysieke belasting Op basis van de observaties zijn voorspellingen gedaan om het verschil in fysieke belasting en productiviteit tussen het werken met de zelfrijdende kamersteiger en het werken met de traditionele kamersteiger vast te stellen. - Fysieke belasting: o Totaal werden (2 + 36) + (28 + 12) verplaatsingen in een tijdbestek van 159 + 153 minuten geobserveerd (zie tabel); dit is 15x per uur. o Traditionele kamersteiger: Voor elke verplaatsing moet de monteur een keer van de steiger af en er weer op klimmen; dit geeft inspanning en is belastend voor met name de knieën en enkels (vaak wordt het laatste stukje zelfs gesprongen wat extra belastend is voor knieën en enkels); Bij werken op de steiger blijft men zolang mogelijk op het platform staan, wat betekent dat men gaat reiken om goed bij het werk te komen (overhellen); dit is belastend voor de rug, de schouders, nek en armen. o Zelfrijdende kamersteiger: Monteur kan blijven staan tijdens de verplaatsingen en hoeft minder vaak af en op de steiger te klimmen; Met de zelfrijdende kamersteiger worden ook kleine verplaatsingen snel gerealiseerd t.b.v. een goede werkhouding. Conclusie: Bij gebruik van zelfrijdende kamersteiger is er een reductie van fysieke belasting, zowel mechanisch (minder vaak op en af, wat gunstig is voor de knieën; en minder reiken en overhellen, wat gunstig is voor de rug en armen/schouders/nek). - Productiviteit: o Totaal werden (2 +36) + (28 +12) verplaatsingen in een tijdbestek van 159 +153 minuten geobserveerd (zie tabel); dit is 15x per uur. o Traditionele kamersteiger: Elke keer af en op om een verplaatsing te maken duurt ongeveer 20 seconden; 15x 20 seconden =300 seconden =5 minuten. o Zelfrijdende kamersteiger: Een verplaatsing met de zelfrijdende kamersteiger duurt gemiddeld ongeveer 10 seconden; 15 x 10 seconden =150 seconden =2 minuten en 30 seconden. Conclusie: Per uur wordt 2 minuten en 30 seconden aan tijd gewonnen bij het werken met de zelfrijdende kamersteiger. 12

3 CONCLUSIES 3.1 Fysieke belasting en productiviteit Op basis van het praktijkonderzoek, waarvan de gedetailleerde resultaten zijn opgenomen in tabel 1 van bijlage 2, kunnen de volgende antwoorden op de onderzoeksvragen worden gegeven: met inzet van de zelfrijdende kamersteiger kan een lagere fysieke belasting (onderzoeksvraag 1) en een hogere of gelijkblijvende productiviteit (onderzoeksvraag 2) bereikt worden op bouwplaatsen die aan de randvoorwaarden van goede begaanbaarheid en voldoende m2 voldoen (zie paragraaf 2.2). Afhankelijk van het type taken en het type bouwplaats zullen de voordelen groter of kleiner zijn. 3.2 Randvoorwaarden De zelfrijdende kamersteiger is niet overal handig in te zetten. Belangrijkste randvoorwaarden voor inzetten van de zelfrijdende kamersteiger zijn: - Vooral geschikt in werken met een voldoende groot oppervlak (> 50 m2), een goede begaanbaarheid en waar bij voorkeur weinig manoeuvreren nodig is; - Zeer geschikt voor plafondwerk, waarbij meters moeten worden gemaakt over lange rechte lijnen in het midden van een ruimte; - Hoe hoger de ruimte, hoe meer voordeel bereikt kan worden met de zelfrijdende kamersteiger: o Hoe hoger de steiger des te hoger de fysieke belasting voor de monteur; o Hoe hoger de steiger hoe meer tijd het op- en afklimmen kost; o Met zelfrijdende kamersteiger is op- en afklimmen niet of beperkt nodig; o Maar tot welke hoogte mag een steiger zelfrijdend zijn in verband met de veiligheid? - Een vrije ruimte waar geen andere disciplines activiteiten verrichten; - Vloeren vlak en vrij van gaten, vloerranden deugdelijk beveiligd (vanaf het beloopbaar oppervlak - vloer kamersteiger - een heupleuning op 1 meter, een knieleuning op plm. 50 cm en een kantplank van 15 cm); - Vloeren vrij van obstakels kabels en leidingen (orde en netheid op hoog niveau). Als niet aan bovenstaande voorwaarden kan worden voldaan is de inzet van een zelfrijdend kamersteiger niet zinvol. 3.3 Kansrijk Nederlandse markt? Op basis van dit praktijkonderzoek kan worden geconcludeerd dat de zelfrijdende kamersteiger zeker kans van slagen heeft in de Nederlandse markt. Wanneer aan de randvoorwaarden wordt voldaan kan een reductie van de fysieke belasting en een toename van de productiviteit worden verwacht. De mate van reductie is taak- en bouwplaatsafhankelijk. 13

BIJLAGE 1: ACTIVITEITEN/AANPAK Het project is uitgevoerd met een goede mix tussen desk research, objectief onderzoek (observaties en metingen) en gebruikersinbreng. Stap 1: Literatuurstudie Voorafgaande aan de observaties en metingen is het nodig inzicht te hebben in: - Door wie wordt de kamersteiger gebruikt (welke beroepen)? - Bij welk soort werkzaamheden wordt de kamersteiger nu veelal ingezet? - In welk type bouw wordt de kamersteiger gebruikt (nieuwbouw, renovatie)? Dit inzicht wordt verkregen door internetresearch, aangevuld met telefonisch contact met verhuurbedrijven van kamersteigers. Stap 2: Taak- handelingenanalyse Op basis van de literatuurstudie wordt een globale keuze gemaakt welke potentiële gebruikers de kamersteiger in het dagelijkse werk inzet. Een aantal bedrijven zal worden benaderd om drie bouwplaatsen te bezoeken om taken en handelingen met gebruik van de kamersteiger te observeren. Deze observaties worden gebruikt ter voorbereiding op stap 3 en ten behoeve van representatieve metingen en betrouwbare uitspraken. Stap 3: Observaties en metingen Op basis van stap 1 en 2 worden randvoorwaarden geformuleerd voor geschikte bouwplaatsen om de zelfrijdende kamersteiger in te zetten. Praktijkmetingen worden uitgevoerd met de inzichten die zijn verkregen uit de taak- handelingenanalyse. Rondom de metingen worden de proefpersonen bevraagd over hun ervaringen. Daarbij wordt ingegaan op gebruiksgemak en voorkeuren, wellicht situatie-afhankelijk. Ook wordt gevraagd naar verbetermogelijkheden van de zelfrijdende kamersteiger ten behoeve van geschiktheid voor de Nederlandse markt. Stap 4: Rapportage De input uit de stappen 1 tot en met 4 wordt verwerkt in een rapportage waarbij wordt opgebouwd naar een advies over de ingeschatte geschiktheid van de zelfrijdende kamersteiger voor de Nederlandse markt. Ook worden, zo nodig, suggesties gedaan voor doorontwikkelingen van de Crawler en zullen suggesties worden gedaan met betrekking tot randvoorwaarden voor gebruik. 14

BIJLAGE 2: ONTWERPSUGGESTIES CRAWLER Onderstaande suggesties zijn ontstaan op basis van de observaties en interviews en nog niet getoetst aan technische haalbaarheid. Ook is (nog) niet geanticipeerd op mogelijke toename van aanschafkosten bij doorvoeren van de veranderingen. In tabel 2 staan onderstaande verbetersuggesties nader toegelicht met foto s. - Maak de aandrijfconstructie lichter (bij voorkeur < 25 kg, of in onderdelen van< 25 kg, zodat de Crawler door één persoon gemakkelijk te plaatsen is); - Verbeter de wijze van bevestiging van de Crawler aan de steiger (net als de vloerplaten: klemmen om de buizen); - Verbeter de bediening: deze is nu erg zwaar; suggestie is een start-stop knop; - Vereenvoudig de manier van omzetten van vooruit naar achteruit rijden; maak de omzetknop gemakkelijker bereikbaar; - Breng een achteruitrijsignaal aan; - Maak het remsysteem verstelbaar, zodat deze ook bediend kan worden vanaf andere platformhoogtes; of aandrijving die vanzelf op de rem gaat; - Heroverweeg het soort wielen (zwenk- of bokwielen; gebruikerstesten in combinatie met observaties zal helpen bij de keuze); in geval van bokwielen; maak veersysteem zodat de wielen vanzelf weer in de rempositie komen; - Overweeg het aandrijfwiel binnen de steigerconstructie te bevestigen (om beschadigen van wanden tegen te gaan); alternatief is een kap plaatsen om het wiel van materiaal dat de wand niet of minder beschadigd; - Overweeg de mogelijkheid om vanaf het platform het aandrijfwiel omhoog te kunnen draaien; - Overweeg het aandrijfwiel van ander materiaal te maken (dat trekt nu strepen op sommige ondergronden); - Breng een markering aan op de buizen waar de Crawler bevestigd moet worden (bij niet juist bevestigen kunnen aandrijfwiel en kleine wielen bij draaien en keren elkaar raken, wat het draaien en keren belemmert); - Overweeg grotere wielen die kleine obstakels kunnen overwinnen; - Maak een materialenbak op de steiger. 15

Daarnaast is het belangrijk om ten behoeve van het gebruik van de zelfrijdende kamersteiger: - Een complete handleiding op te stellen voor het opslaan van de onderdelen, het opbouwen, het gebruik, het demonteren en het onderhoud; o Formuleer in de handleiding duidelijk de randvoorwaarden bij gebruik; o Stel controlelijsten op voor de gebruikers en inspectielijsten voor de periodieke inspecties. Geef op deze lijsten aan welke punten reden zijn voor aandacht en welke punten reden zijn om het gebruik te staken/direct onderhoud te plegen. - Een project RI&E te maken, voorafgaande aan en tijdens het gebruik van de zelfrijdend kamersteiger. Analyseer in de RI&E of aan de voorwaarden kan worden voldaan. Ontwerp opmerkingen Crawler In onderstaande tabel staan de opmerkingen over het huidige ontwerp, toegelicht met een foto en een suggestie voor herontwerp. Naar aanleiding van de bijeenkomst op 24 juni 2014 waar alle ontwerpsuggesties zijn besproken, is een kolom met de afspraken toegevoegd. 16

Tabel 2: Aandachtspunten huidige ontwerp + aanbevelingen voor doorontwikkelen + afspraken voor vervolg Opmerking Foto Advies Afspraak DE CONSTRUCTIE De gehele constructie is veel te zwaar om door één monteur te plaatsen; hiervoor is veel kracht en oefening nodig. Bovendien is het gewicht niet in verhouding met het gewicht van de nederlandse aluminium steigers. Bevestigen van de Crawler aan de steiger gaat nu met een schroefknop Lichtere uitvoering; zodanig dat de Crawler minder dan 25 kg weegt. Alternatief is de Crawler in onderdelen van minder dan 25 kg per onderdeel aanbieden. Bevestiging net zoals de vloerplaten worden bevestigd. Fabricage van andere materialen is vermoedelijk niet praktisch haalbaar. - Aanbieden in onderdelen < 25 kg wordt overwogen; - Rollend systeem om de Crawler te verplaatsen wordt overwogen. Schroefknop is het meest stevig en noodzakelijk voor om de veiligheid bij gebruik te kunnen waarborgen. 17

DE BEDIENING De bediening (indrukken van de knop) is erg zwaar. Omzetten om van vooruit naar achteruit rijden over te gaan is erg onhandig Omstanders zijn niet altijd goed zichtbaar; voor- of achteruitrijden niet duidelijk DE REM Huidige remsysteem alleen geschikt voor normale werkhoogte kamersteiger. Aparte (extra) handelingen om de Crawler op de rem te zetten; dit wordt in de vlugheid weleens vergeten. Lichtere bediening (start- en stopknop?) Andere manier van omschakelen Aanbrengen achteruitrijd signaal Overweeg de mogelijkheid om het remsysteem te kunnen verlengen wanneer op een hoger platform of met optopper gewerkt wordt. Aandrijving die vanzelf op de rem gaat De veerconstructie wordt aangepast zodat het indrukken gemakkelijker wordt. De manier waarop dit gaat is afhankelijk van de boormachine. Keuze die bij de gebruiker ligt. Geen achteruitrijd signaal. Veiligheidsvoorschrift wordt opgenomen in de handleiding. Het remsysteem is verstelbaar. De werkhoogte met een kamersteiger is maximaal vanaf een werkplatform van 2,5 m hoog. In de handleiding wordt een passage opgenomen met betrekking van het gebruiken van de rem. 18

DE WIELEN Bokwielen achter, ten behoeve van het huidige remsysteem. Hierdoor lastig manoeuvreren. Overweeg zwenkwielen die met een veersysteem terug in positie gebracht kunnen worden om vanaf het platform de rem te kunnen bedienen. Praktisch niet haalbaar. Geen actie. HET AANDRIJFWIEL Het grote aandrijfwiel beschadigd de wand wanneer dicht langs de wanden gewerkt moet worden Het aandrijfwiel zit soms in de weg Mogelijkheid om het aandrijfwiel binnen de constructie te brengen onderzoeken (stabiliteit, constructietechnisch) Mogelijkheid om het aandrijfwiel omhoog te kunnen draaien Aandrijfwiel binnen de steigerconstructie brengen vereist technische aanpassingen aan het ontwerp, wat vanwege patent op het ontwerp niet mag. Steigerbumpers aanbrengen is een gemakkelijkere en meer praktische aanpassing die wél gedaan kan worden. Steigerbumpers standaard mee leveren met de Crawler is nu afgesproken. 19

Het aandrijfwiel trekt strepen over de vloer Zwenkwielen moeten vrij blijven dus aandrijving goed in het midden plaatsen; dit was nu niet gedaan waardoor het aandrijfwiel bij bochtjes de zwenkwielen raken Aandrijfwiel van ander materiaal wanneer op bijvoorbeeld linoleum gewerkt moet worden Op steiger markering aanbrengen waar de Crawler bevestigd moet worden. Strepen trekken is tot op heden alleen gezien bij linoleum vloeren. Een goedkopere en meer praktische oplossing is het aanbrengen van een ondervloer wanneer de Crawler over een linoleumvloer gereden moet worden. Of ducktape aanbrengen op het wiel. Een paragraaf wordt opgenomen in de handleiding met betrekking tot het rijden op linoleum vloeren. In de handleiding wordt een paragraaf gewijd aan de montage van de Crawler aan de steiger. ALGEMENE OPMERKINGEN (OOK VAN TOEPASSING OP EEN TRADITIONELE STEIGER De wielen van de steiger zijn klein en Proeven doen met grotere wielen en van hard materiaal waardoor ook andere materialen om tot een optimum hinder wordt ondervonden van kleine te komen t.b.v. obstakels en kracht obstakels. benodigd bij verplaatsing. Er zijn al verschillende soorten en maten wielen op de markt. Keuze van de gebruiker, afhankelijk van het type projecten waar deze veel werkt. Geen actie. 20

Op een steiger kan men kleine materialen niet kwijt; één van de monteurs had daar een aardige oplossing voor bedacht: een uitgeholde plank, bevestigd aan een steigerbuis Het ontbreekt aan een rem die vanaf het platform te bedienen is (hierboven al eerder genoemd) Mogelijkheid om kleine materialen op de steiger te bewaren (scheelt onnodig op- en afklimmen) Remsysteem welke vanaf het platform te bedienen is. Let daarbij op: - Mogelijkheid tot verlengen wanneer bijvoorbeeld een optopper wordt gebruikt; - Zorg voor een constructie waarbij de wielen met een veersysteem in de juiste positie geplaatst worden om op de rem te kunnen zetten Er zijn voldoende accessoires op de markt, die bevestigd kunnen worden aan een kamersteiger. Geen actie. De remsystemen kunnen verlengd worden. Dus voor doorontwikkelen geen actie nodig. In de handleiding opnemen dat de Crawler tot een platformhoogte van 2.00 m ingezet mag worden. 21

Arbouw Postbus 213 3840 AE Harderwijk T 0341 46 62 00 F 0341 46 62 11 info@arbouw.nl www.arbouw.nl Voor vragen over arbeidsomstandigheden: Infolijn 0341 46 62 22 bestelcode: 14-179 ISBN: 9789490943387 9789490943226 ARB 9902