TC/98/98 BERAADSLAGING NR. 98/61 VAN 13 OKTOBER 1998 BETREFFENDE EEN MACHTIGINGSAANVRAAG VAN HET RIZIV VOOR DE MEDEDELING VAN SOCIALE GEGEVENS VAN PERSOONLIJKE AARD BETREFFENDE ZORGVERLENERS AAN INSTELLINGEN BUITEN HET NETWERK. Gelet op de wet van 15 januari 1990 houdende oprichting en organisatie van een Kruispuntbank van de sociale zekerheid, inzonderheid op artikel 15, 2de lid; Gelet op de aanvraag ingediend door het RIZIV op 24 augustus 1998; Gelet op het verslag van de Kruispuntbank van 3 september 1998; Gelet op het verslag van de heer F. Ringelheim. 1. ONDERWERP VAN DE AANVRAAG Het RIZIV wordt regelmatig geconfronteerd met verzoeken tot mededeling van sociale gegevens van persoonlijke aard betreffende zorgverleners (zowel individuele zorgverleners als zorgverleners-rechtspersonen zoals ziekenhuizen, rust- en verzorgingsinstellingen, rustoorden voor bejaarden,...); deze verzoeken hebben veelal betrekking op volgende gegevens: - de naam van de zorgverlener; - het adres van de zorgverlener (voor individuele zorgverleners zowel het contactadres als het werkadres); - het RIZIV-nummer van de zorgverlener; - de datum van inschrijving van de zorgverlener bij het RIZIV; - de toetreding van de zorgverlener tot een tariefovereenkomst of tariefakkoord; - de datum van de toetreding van de zorgverlener tot een tariefovereenkomst of tariefakkoord; - de door de zorgverlener gekozen beperkingen m.b.t. de toetreding tot een tariefovereenkomst of tariefakkoord; - (voor individuele zorgverleners) actief/niet-actief (de door de zorgverlener verleende prestaties komen al dan niet in aanmerking voor terugbetaling). Het RIZIV-nummer bevat elf cijfers. De acht eerste vormen het persoonlijk nummer van de zorgverlener en geven een aanduiding van zijn kwalificatie (geneesheer, verpleegkundige, ziekenhuis, rust- en verzorgingstehuis,...); de drie laatste geven een aanduiding van zijn bevoegdheid (specialist verloskunde, verpleegkundige met A1-diploma,...). Het RIZIV verzoekt het Toezichtscomité om op algemene wijze gemachtigd te worden tot de mededeling van de hierboven vermelde sociale gegevens van persoonlijke aard aan bestemmelingen die aantonen deze gegevens nodig te hebben voor het vervullen van wettelijke, reglementaire of wettige verplichtingen inzake sociale zekerheid of voor het realiseren van wettige doeleinden.
Het Toezichtscomité heeft onder andere van volgende instellingen specifieke aanvragen gekregen. 1.1. Aanvraag vanwege de tariferingsdienst van apothekersverenigingen Tardelcom tot het bekomen van identificatiegegevens betreffende geneesheren (TC/98/39) Met het oog op de tegemoetkoming van de verzekeringsinstellingen in de kosten van verstrekkingen gedaan door apothekers, sturen deze laatsten normaal hun rekeningen naar een zelfgekozen erkende tariferingsdienst, die ze bij de verzekeringsinstellingen indient volgens de heersende tarieven. Artikel 165, vierde lid van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, bepaalt dat de tariferingsdiensten verplicht zijn het RIZIV alle gegevens te verstrekken betreffende de leveringen waarvoor ze tariferingsverrichtingen uitvoeren; deze gegevensstroom verloopt via de verzekeringsinstellingen die de gegevens, wat de identiteit van de rechthebbenden betreft, anoniem maken (het Toezichtscomité heeft bij beraadslaging nr. 97/17 van 11 februari 1997 de verzekeringsinstellingen gemachtigd om de bedoelde gegevens over te maken aan het RIZIV). Eén van de mee te delen gegevens heeft betrekking op de identificatie van de voorschrijver van de farmaceutische verstrekking waarvoor de tariferingsverrichting wordt verricht. De erkende tariferingsdienst TARDELCOM wenst vanwege het RIZIV een bestand te krijgen met identificatiegegevens van geneesheren teneinde de van de apothekers ontvangen gegevens met dit bestand te vergelijken, de nodige correcties door te voeren en de juiste informatie aan de verzekeringsinstellingen mee te delen. Deze aanvraag lijkt gewettigd. 1.2. Aanvraag vanwege de Vakgroep Huisartsengeneeskunde en Eerstelijnsverzorging van de Universiteit Gent tot het bekomen van identificatiegegevens betreffende geneesheren (TC/98/41) De Vakgroep Huisartsengeneeskunde en Eerstelijnsverzorging van de Universiteit Gent wenst zijn eigen bestand van geneesheren te koppelen aan het RIZIV-bestand om een geactualiseerde en verbeterde lijst van de actieve geneesheren te bekomen; in dit opzicht wordt tegemoetgekomen aan het finaliteitsbeginsel vervat in artikel 5 van de Wet van 8 december 1992 ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer, dat onder meer inhoudt dat persoonsgegevens, uitgaande van de doeleinden waarvoor ze worden verwerkt, toereikend, ter zake dienend en niet overmatig moeten zijn. Er worden geen nieuwe gegevens overgemaakt aan de Vakgroep Huisartsengeneeskunde en Eerstelijnsverzorging: er wordt enkel voor elke geneesheer uit het UG-bestand nagegaan of hij al dan niet nog actief is. De aanvraag is gewettigd. 1.3. Aanvraag vanwege het Wit-Gele Kruis tot het bekomen van een lijst van de RIZIVnummers van de Belgische artsen (TC/98/43) Het Wit-Gele Kruis wenst voor tariferingsdoeleinden vanwege het RIZIV een lijst te bekomen van de RIZIV-nummers van de Belgische artsen. 2
Het Wit-Gele Kruis beschikt nu reeds over het RIZIV-nummer van de artsen die Wit-Gele Kruis-diensten voorschrijven; dit nummer blijkt echter vaak niet meer actueel. Het RIZIVnummer bestaat immers uit twee delen: enerzijds een uniek gedeelte dat de arts eenduidig identificeert (dit gedeelte blijft onveranderd en is gekend door het Wit-Gele Kruis) en anderzijds een bekwamingscode die wijzigt telkens de arts zich bekwaamt (dit gedeelte blijkt niet altijd correct te worden doorgegeven aan het Wit-Gele Kruis). Het Wit-Gele Kruis wenst op basis van het unieke gedeelte van het RIZIV-nummer na te gaan welke bekwamingscode eraan verbonden is en dit teneinde de tarifering voor de verrichte prestaties op een efficiënte wijze te kunnen laten verlopen. De aanvraag heeft derhalve tot doel de bestanden van het Wit-Gele Kruis te actualiseren, waardoor tegemoet wordt gekomen aan het finaliteitsbeginsel vervat in artikel 5 van de Wet Verwerking Persoonsgegevens, dat onder meer inhoudt dat persoonsgegevens, uitgaande van de doeleinden waarvoor ze worden verwerkt, toereikend en terzake dienend moeten zijn. Deze aanvraag is ontvankelijk. 2. BEHANDELING VAN DE AANVRAAG Het betreft een mededeling van sociale gegevens van persoonlijke aard buiten het netwerk van de sociale zekerheid, waarvoor krachtens artikel 15, tweede lid van de Kruispuntbankwet een machtiging van het Toezichtscomité vereist is. Een onderscheid moet gemaakt worden: 2.1. Mededeling van sociale gegevens van persoonlijke aard betreffende zorgverleners voor doeleinden van sociale zekerheid De mededeling van de gegevens over de individuele zorgverleners lijkt geen gevaar in te houden voor de persoonlijke levenssfeer van de betrokkenen; de gegevens hebben immers louter betrekking op de administratieve aspecten verbonden aan de uitoefening van hun beroep. Er worden in geen geval gegevens meegedeeld met betrekking tot geïdentificeerde of identificeerbare patiënten. Derhalve kan het RIZIV op algemene wijze gemachtigd worden om de onder punt 1. vermelde gegevens mee te delen aan bestemmelingen die ze wensen aan te wenden voor het vervullen van wettelijke, reglementaire of wettige verplichtingen inzake sociale zekerheid of voor het realiseren van wettige doeleinden inzake sociale zekerheid. De aanvragers moeten evenwel de nodige maatregelen treffen om ervoor te zorgen dat de gegevens enkel worden gebruikt voor de doeleinden waarvoor ze werden meegedeeld en dat ze worden vernietigd zodra ze niet langer bruikbaar zijn voor die doeleinden. 3
2.2. Mededeling van sociale gegevens van persoonlijke aard betreffende zorgverleners voor doeleinden buiten de sociale zekerheid Bij beraadslaging nr. 93/009 van 6 april 1993 was het Toezichtscomité van oordeel dat er geen reden bestaat om de Kruispuntbank of de instellingen van sociale zekerheid te machtigen sociale gegevens van persoonlijke aard betreffende geneesheren of paramedische hulpverleners mee te delen aan bestemmelingen buiten het netwerk, vermits deze de gegevens niet aanwenden voor de toepassing van de sociale zekerheid. Artikel 5 van de Wet ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer bepaalt dat persoonsgegevens slechts mogen verwerkt worden voor duidelijk omschreven en wettige doeleinden en niet mogen gebruikt worden op een wijze die onverenigbaar is met die doeleinden. Artikel 23 van de Kruispuntbankwet specificeert dat de personen die tussenkomen in de toepassing van de sociale zekerheid ervoor moeten zorgen dat de sociale gegevens van persoonlijke aard uitsluitend worden aangewend voor de doeleinden vastgelegd door of krachtens de Kruispuntbankwet of voor het vervullen van hun wettelijke verplichtingen. Tussen de gevraagde gegevens moet er een onderscheid gemaakt worden tussen enerzijds diegene die betrekking hebben op de zorgverleners-natuurlijke personen en anderzijds diegene die betrekkingen op de zorgverleners-rechtspersonen. a. De zorgverleners-natuurlijke personen hebben een recht op informatie met betrekking tot het doel waarvoor de hen betreffende sociale gegevens van persoonlijke aard zullen worden aangewend (artikelen 4 en 9 van de wet ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer). Zij kunnen redelijkerwijze niet verwachten dat gegevens die door het RIZIV worden ingezameld en bijgehouden voor sociale zekerheidsdoeleinden, zullen aangewend worden voor andere doeleinden die op zich geen uitstaans hebben met de toepassing van de sociale zekerheid. Het Comité vindt het derhalve niet aangewezen aan deze aanvraag een positief gevolg te verlenen. Voor deze gevallen lijkt het aangewezen dat het RIZIV voorziet in een aantal ad hoc-machtigingsaanvragen waarin duidelijk wordt vermeld welke gegevens worden gevraagd, wie de bestemmeling van de gegevens is en voor welke doeleinden de gegevens zullen worden aangewend. b. Een wetsontwerp tot wijziging van de Kruispuntbankwet voorziet dat voortaan enkel nog een machtiging moet bekomen worden voor de mededeling van gegevens betreffende natuurlijke personen en niet meer voor rechtspersonen. Inspelend op deze wet geeft het Toezichtscomité toe dat vanaf heden het RIZIV op een algemene wijze kan gemachtigd worden om de gegevens vermeld onder punt 1 mee te delen. Het komt in die gevallen aan het RIZIV toe om te oordelen over de opportuniteit van de gegevensmededeling. 4
Om deze redenen, verleent het Toezichtscomité de machtiging 1. aan het RIZIV voor de mededeling van de onder punt 1. vermelde sociale gegevens van persoonlijke aard aan de aanvragers die deze gegevens wensen aan te wenden voor het vervullen van wettelijke, reglementaire of wettige verplichtingen inzake sociale zekerheid of voor het realiseren van wettige doeleinden inzake sociale zekerheid. 2. aan het RIZIV voor de mededeling van de gevraagde gegevens aan de instellingen vermeld onder punt 1.1. tot 1.3. namelijk: - de tariferingsdienst van apothekersverenigingen Tardelcom, met het oog op het vergelijken van de identificatiegegevens van geneesheren bij de RSZ met de door de apothekers ontvangen gegevens, om de juiste informatie aan de verzekeringsinstellingen mee te delen, - de Vakgroep Huisartsengeneeskunde en Eerstelijnsverzorging van de Universiteit Gent, ten einde zijn bestand van actieve geneesheren te actualiseren, - het Wit-Gele Kruis, met het oog op de controle van de bekwamingscode en de tarifering van de verrichte prestaties. Het RIZIV zal het Toezichtscomité over elke gegevensmededeling inlichten. 3. Indien de gegevens worden gevraagd voor andere doeleinden dan die betreffende de sociale zekerheid, mogen enkel gegevens met betrekking tot zorgverleners-rechtspersonen worden meegedeeld. Voor de mededeling van gegevens met betrekking tot zorgverleners-natuurlijke personen dient vanwege het Toezichtscomité een afzonderlijke machtiging te worden bekomen. Het Toezichtscomité moet, met het oog op de behandeling van deze machtigingsaanvragen, kunnen beschikken over afdoende informatie met betrekking tot de mee te delen gegevens, de (soort) bestemmeling van de gegevens en de doeleinden van de mededeling. De aanvragers moeten in elk geval de nodige maatregelen treffen om ervoor te zorgen dat de gegevens betreffende de individuele zorgverleners enkel worden gebruikt voor de doeleinden waarvoor ze werden meegedeeld en dat ze worden vernietigd zodra ze niet langer bruikbaar zijn voor die doeleinden. F. Ringelheim, Voorzitter. 5
6