Emissie Inventarisatie CO2-prestatieladder

CO2-ladder Emissie Inventarisatie 2 september 2013 3.A.1 Emissie Inventarisatie CO2-prestatieladder Aannemingsbedrijf Stuit BV

Inhoud 1. Inleiding & beschrijving van de organisatie... 3 2. Verantwoordelijke... 3 3. Basisjaar en rapportage... 4 4. Afbakening van de organisatie en de operationele grenzen... 4 4.1 Organisatie... 4 4.2 Operationele grenzen... 5 4.3 Verwijderingsfactoren en uitzonderingen... 6 5. Resultaten... 6 5.1 CO 2 voetafdruk 2012... 7 5.2 Onderverdeling... 7 5.3 Significante veranderingen (meten van~): vooruitblik gegevens 2013... 8 5.4 Belangrijkste beïnvloeders... 8 6. Kwantificeringsmethoden... 8 7. Emissiefactoren... 9 8. Betrouwbaarheid & Onzekerheid in de resultaten... 9 Scope 1... 9 Scope 2...10 9. Conclusie...11 9.1 Aanbevelingen nauwkeurigere voetafdruk...11 10. Verificatie...12 11. Rapportage volgens ISO 14064 deel 7...12 Aannemingsbedrijf Stuit BV Pagina 2

1. Inleiding & beschrijving van de organisatie Aannemingsbedrijf Stuit is actief in de Grond- water- en wegenbouw (GWW). We zijn met ons personeelsbestand van 16 medewerkers (ca 12 fte) een klein middelgroot bedrijf. Onze bedrijfsgrootte past bij onze missie om voor onze opdrachtgevers een slagvaardige meedenkende partner te zijn op het gebied van kleinschalig infrawerk, en daarbij grootschalige betrokkenheid te tonen. Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen hóórt bij die betrokkenheid en is er onlosmakelijk mee verbonden. Conform de slagvaardige missie van onze bedrijfsvoering gaan we hier vooral praktisch mee om: passend bij onze schaal en zoveel mogelijk lokaal. Aannemingsbedrijf Stuit geeft handen en voeten aan haar kwaliteitsbeleid, maatschappelijke verantwoordelijkheid en betrokkenheid door: Het hanteren van een managementsysteem volgens NEN-EN-ISO 9001 Gecertificeerd te zijn voor VCA** Als erkend leerbedrijf leerling-plaatsen te bieden Inzicht te hebben in de eigen CO 2 voetafdruk door gebruik te maken van de Milieubarometer (sinds 2010, peiljaar 2009) Aannemingsbedrijf Stuit is voornemens zich te laten certificeren voor de CO 2-prestatieladder en streeft daarbij naar het behalen van niveau 3. Dit houdt in dat ons bedrijf: A. Inzicht moet hebben in haar energieverbruik B. Kwantitatieve CO 2- en energiereductiedoelstellingen op zal stellen C. Intern en extern gaat communiceren over haar CO 2 voetafdruk en doelstellingen D. Actief deelneemt aan initiatieven rond de reductie van CO 2 in de sector en/of daarbuiten. Dit rapport gaat in op de energiestromen van het bedrijf en richt zich op invalshoek A (Inzicht) van de CO 2-prestatieladder. Het is de weergave van de CO 2 voetafdruk van ons bedrijf over het jaar 2012 in de vorm van een Emissie Inventarisatie. Deze inventarisatie is een verantwoording van certificeringseis 3.A.1 van de CO 2-prestatieladder en zal een beeld verschaffen van onze totale CO 2 uitstoot binnen scope 1 en 2. De inventarisatie is uitgevoerd conform de ISO 14064-1:2006 (E) quantification and reporting of greenhouse gas emissions and removals. In dit rapport wordt de voetprint gerapporteerd volgens 7.3.1 van deze norm, in het laatste hoofdstuk is hiertoe een cross reference table opgenomen. 2. Verantwoordelijke De verantwoordelijkheid voor de stuurcyclus CO 2 reductie alsmede alle activiteiten die hier aan gekoppeld zijn, behalve direct voor het halen van de doelstellingen, is Laura Craenen (KAM-coördinator). Zij rapporteert direct aan de directie. De directie neemt de beslissingen m.b.t. de maatregelen die moeten leiden tot het halen van de doelstellingen. Aannemingsbedrijf Stuit BV Pagina 3

3. Basisjaar en rapportage Voor aannemingsbedrijf Stuit BV is dit de eerste maal dat een emissie-inventarisatie volgens GHG-protocol wordt opgesteld. Dit rapport betreft het jaar 2012 en dit jaar dient tevens als referentiejaar voor de CO 2 reductiedoelstellingen. 4. Afbakening van de organisatie en de operationele grenzen Dit rapport is gebaseerd op de methodiek van de CO 2 -prestatieladder (versie 2.1). De ladder vloeit voort uit het Greenhouse Gas Protocol (GHG Protocol), dat een internationaal erkende stapsgewijze aanpak beschrijft om een CO 2 voetafdruk te berekenen. Voor het kwantificeren, berekenen en weergeven van de CO 2 emissies is gebruik gemaakt van het instrument de Milieubarometer van Stichting Stimular. 4.1 Organisatie Aannemingsbedrijf Stuit BV is onderdeel van de EDK Holding BV, waaronder ook Stuit Rioolservice valt. Beide bedrijven zijn gevestigd te Bergschenhoek, aan de Weg en Bos 34. Stuit aannemingsbedrijf heeft een nevenvestiging in Maasdijk. Vestiging Bergschenhoek stuurt de projecten aan en is verantwoordelijk voor 100% van de GHG emissies die vrijkomen bij de bedrijfsvoering. EDK Holding BV Stuit Rioolservice Stuit Grond Water Wegen In bovenstaand organigram is te zien dat het aannemingsbedrijf onderdeel is van EDK Holding, evenals zusterbedrijf Stuit Rioolservice (SRS). Stuit Rioolservice maakt gebruik van dezelfde gebouwen en heeft 1 werknemer met 1 bedrijfswagen. De gegevens van Stuit Rioolservice worden meegenomen in de CO 2 -prestatieladder van het aannemingsbedrijf, zodat geen andere gebouwen en/of voertuigen zijn opgenomen dan al bij de andere bv zijn opgevoerd. In alle documenten zal alleen over Stuit gesproken worden, hiermee wordt zowel het aannemingsbedrijf als de rioolservice bedoeld. Het uitvoeren van een AC-analyse is hierdoor overbodig, immers het gehele concern valt in de boundary. Om de CO 2 -uitstoot van het bedrijf te bepalen is de organisatie onderverdeeld in bedrijfsonderdelen. Deze zijn waar nodig onderverdeeld in subonderdelen. Aannemingsbedrijf Stuit BV Pagina 4

Bedrijfsonderdeel Kantoren incl. loods Projectlocaties Mobiliteit Subbedrijfsonderdeel Verwarming (aardgas) Elektriciteitsverbruik Verwarming (propaan) Benzine mobiele werktuigen (Rode) Diesel Zakelijke kilometers privé voertuigen Bedrijfspersonenauto s (benzine) Bedrijfspersonenauto s (diesel) 4.2 Operationele grenzen Voor de afbakening van het bereik van de CO 2 emissie inventarisatie wordt er gebruik gemaakt van de scope indeling van het GHG Protocol en de scope indeling van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (SKAO), te vinden in onderstaand figuur. Scope 1: Directe CO 2 uitstoot CO 2 uitstoot veroorzaakt door bronnen die eigendom zijn van de organisatie. Hieronder valt verwarming voor de kantoren, brandstof voor de bedrijfsauto s of uitstoot veroorzaakt door en afkomstig uit chemische productieprocessen (bijvoorbeeld koelvloeistoffen). Scope 2: indirecte CO 2 uitstoot CO 2 uitstoot veroorzaakt door het inkopen en verbruiken van elektriciteit. Deze vorm van uitstoot wordt veroorzaakt waar de stroom gegenereerd wordt (in de centrale). In de definitie van SKAO worden ook eigen auto s die gebruikt worden voor zakelijk vervoer en zakelijk vliegverkeer tot scope 2 gerekend. Aannemingsbedrijf Stuit BV Pagina 5

Scope 3: Andere indirecte CO 2 uitstoot Bij iedere organisatie komt ook emissie vrij door activiteiten waar men geen echte invloed op kan uitoefenen maar waar de organisatie wel verantwoordelijk voor is omdat het ontstaan ervan inherent is aan de bedrijfsactiviteiten. Dit zijn bijvoorbeeld emissies die vrijkomen bij de afvalverwerking door een externe partij, door inkoop van materialen of diensten (emissie door onderaannemers en leveranciers) of door woon-werkverkeer van medewerkers (OV of eigen auto). Hoewel we een deel van deze zaken wel al registreren m.b.v. de milieubarometer, rapporteren we hier op dit moment niet over. Voor Aannemingsbedrijf Stuit BV zijn de scopes als volgt ingevuld: Scope 1 Voertuigen in eigendom: brandstofverbruik eigen wagenpark Brandstofverbruik: Voor verwarming van de kantoren (aardgas) en voor de verwarming van keten op de projectlocaties (propaan) Rode diesel t.b.v mobiele werktuigen (leveranties tank aan de zaak en op locaties) Brandstofverbruik klein materieel (mengsmering stampers en zagen) Scope 2 Elektriciteitsverbruik: indirecte emissies van ingekochte elektra voor de kantoren en de loods Zakelijke kilometers met privévoertuigen: niet van toepassing. 4.3 Verwijderingsfactoren en uitzonderingen Er wordt geen duurzame energie opgewekt. Ook verbranding van biomassa vond binnen scope 1 en 2 niet plaats. Verwijderingsfactoren zijn daarom niet van toepassing. Er zijn geen noemenswaardige uitzonderingen te noemen op het GHG protocol. 5. Resultaten Sinds 2010 worden steeds nauwkeuriger de gegevens voor de Milieubarometer bijgehouden (eerste gegevens over jaar 2009). De eerste emissie inventarisatie voor de CO 2 - prestatieladder is uitgevoerd in 2013 met de gegevens van 2012. Het jaar 2012 geldt dan ook als basisjaar voor de toekomstige inventarisaties. Aannemingsbedrijf Stuit BV Pagina 6

5.1 CO2 voetafdruk 2012 De totale CO 2-emissie over 2012 bedroeg 147 ton CO 2, gerapporteerd via de milieubarometer inclusief water, papierverbruik en woon-werk verkeer. De emissies zijn vanuit de gegevens in de Milieubarometer verdeeld over scope 1, 2 en 3. De emissie in scope 1 en 2 in het inventarisatiejaar 2012 bedroeg 144 ton CO 2 (dit is exclusief water, papier en woon-werk verkeer). Onderstaande figuur geeft dit weer. Scope 1 (directe emissies) : 138 ton CO 2 Scope 2 (indirecte emissies) : 5.88 ton CO 2 Milieu CO2- gegevens Eenheid equivalent CO2 scope 1 Aardgas voor verwarming Brandstoffen 7.432 m3 13,6 ton CO2 Propaan Brandstoffen 260 liter 0,398 ton CO2 Oplosmiddelen Emissies 8,00 liter 0,0576 ton CO2 Benzine Mobiele werktuigen 390 liter 1,08 ton CO2 Zwavelhoudende diesel Mobiele werktuigen 9.386 liter 29,4 ton CO2 Personenwagen (benzine) Zakelijk verkeer 9.660 liter 26,9 ton CO2 Personenwagen (diesel) Zakelijk verkeer 21.168 liter 66,4 ton CO2 Subtotaal 138 ton CO2 CO2 scope 2 Ingekochte elektriciteit Elektriciteit 12.923 kwh 5,88 ton CO2 Subtotaal 5,88 ton CO2 Totaal Totaal 144 ton CO2 Compensatie 0 ton CO2 CO2 scope 3 verborgen Netto CO2-uitstoot 144 ton CO2 5.2 Onderverdeling De onderverdeling is vooral gemaakt naar de ingekochte energiedragers. Hiervoor geldt het volgende: - Aardgas voor verwarming wordt alleen gebruikt voor de verwarming van het kantoorpand en is dus geheel aan het kantoor toe te schrijven. - Oplosmiddelen betreft spuitbussen (voornamelijk wegenverf) - Benzine voor mobiele werktuigen bevat ook de mengsmering (Shellina) voor trilstampers, motorzagen, etc. - Zwavelhoudende diesel mobiele werktuigen is de zgn. rode diesel, die in 2012 nog apart aangeleverd werd en dus een aparte en controleerbare stroom vormde. - Propaan wordt gebruikt voor het verwarmen van de keten en is geheel toe te schrijven aan de projecten, maar wordt niet per project afzonderlijk bijgehouden. - Ingekochte elektriciteit betreft het gebruik van de kantoren en de loods. - Drie werknemers komen met de privé auto naar kantoor, deze zijn meegenomen onder scope 3 woon-werkverkeer. Aannemingsbedrijf Stuit BV Pagina 7

5.3 Significante veranderingen (meten van~): vooruitblik gegevens 2013 De emissies in de paragrafen hierboven zijn (halverwege 2013) berekend over het jaar 2012, een jaar waarover betrouwbare gegevens beschikbaar waren. Tijdens het rapportageproces is getracht alvast een vergelijking te maken met het huidige jaar (2013). Door een aantal gebeurtenissen en beslissingen (die zijn genomen vóórdat het bedrijf echt van start was met de CO 2-prestatieladder en inzicht had in de benodigde (meet) gegevens), zijn over 2013 helaas minder nauwkeurige gegevens beschikbaar. Hierdoor kan tussen 2012 en 2013 uiteindelijk alleen een vergelijking van de CO 2 emissie op totaal-niveau gemaakt worden. Dat is erg jammer en een belangrijke doelstelling is dan ook om zo snel mogelijk, maar in ieder geval per 1 januari 2014 meetgegevens nauwkeuriger bij te houden. Verklaring hiaat in gegevens 2013: - In 2013 is het onderscheid tussen rode en normale diesel komen te vervallen; - In de loop van 2013 zijn werknemers daarom aangemoedigd ook de bedrijfswagens aan de zaak af te tanken en niet meer uitsluitend met de Shell-pas; - De km-standen van de wagens werden nog niet bijgehouden; Er zal een vergelijking gemaakt worden over de totalen. Dit kan begin 2014, als alle gegevens bekend zijn, gedaan worden. Een vergelijking trekken naar gereden kilometers en berekend verbruik van de auto s zal geen zin hebben, omdat dan eventuele besparingsmaatregelen zoals invoeren van Het Nieuwe Rijden niet meetbaar zijn (en dus niet motiverend om zich voor in te zetten en dat moet te allen tijden voorkomen worden!) In de aanbevelingen wordt het nauwkeuriger meten verder besproken. 5.4 Belangrijkste beïnvloeders Binnen aannemingsbedrijf Stuit zijn geen individuele personen te benoemen die een dermate invloed op de CO2 footprint hebben dat gedragsverandering van deze individuele persoon alleen al zou zorgen voor een significante verandering in de CO2 footprint. 6. Kwantificeringsmethoden Voor het kwantificeren van de CO 2 uitstoot is gebruik gemaakt van de Milieubarometer van Stichting Stimular. Dit is een erkende methode om een CO 2 voetafdruk conform de eisen van SKAO te berekenen en te documenteren. In de milieubarometer kunnen alle verbruiken worden ingevuld. Vervolgens wordt de daarbij behorende CO 2 uitstoot automatisch berekend en kun je het vergelijken met andere jaren. In het energie meetplan van Stuit BV wordt beschreven waar de brongegevens per energiestroom vandaan komen. Over 2013 zal (zoals hierboven uitgelegd) alleen een vergelijking gemaakt kunnen worden naar de totalen. Aannemingsbedrijf Stuit BV Pagina 8

7. Emissiefactoren 3.A.1 CO2-ladder Emissie Inventarisatie 2 september 2013 Voor de inventarisatie van de CO 2 uitstoot van Aannemingsbedrijf Stuit over het jaar 2012 zijn de emissiefactoren uit de CO 2-prestatieladder 2.1 gehanteerd. Omdat het gaat om specifieke emissiefactoren op nationaal niveau, zijn de gehanteerde emissiefactoren zeer geschikt voor het omrekenen van de activiteiten naar de daarmee gepaard gaande CO 2 emisie. Alle gebruikte emissiefactoren zijn opgenomen in de berekening van de CO 2 voetafdruk. De emissiefactoren van Aannemingsbedrijf Stuit zullen meegaan met de wijzigingen in de emissiefactoren van de CO 2-prestatieladder 2.1 Er zijn geen Removal factors van toepassing. 8. Betrouwbaarheid & Onzekerheid in de resultaten De gepresenteerde gegevens moeten worden gezien als de beste inschatting van de werkelijke waardes. Bijna alle gegeven voor de berekening van de CO 2 voetafdruk zijn gebaseerd op facturen en/of werkelijk gemeten aantallen. Hierdoor is de onzekerheidsfactor over 2012 zeer gering. Scope 1 Aardgas Emissies Mobiele werktuigen Zakelijk verkeer het verbruik wordt bepaald a.d.h.v. de jaaropgave van de energieleverancier en teruggerekend naar een periode van 365 dagen, in principe van 1 januari t/m 31 december. Het verbruik wordt bepaald a.d.h.v. facturen uit de financiële administratie, aangevuld met schattingen van bestelfrequentie en verbruik van de chef werkplaats. Benzine (mengsmering). Verbruik wordt bepaald m.b.v. de facturen van de leverancier over een periode van januari-december; er wordt geen rekening gehouden met wat er op 31 december eventueel nog in de tanks van de werktuigen zit (voorraad), wat betekent dat per jaar het aantal liters verbruik gelijk gesteld wordt met het totaal van de betreffende facturen over dat jaar. Rode diesel. Verbruik wordt bepaald a.d.h.v. de facturen van de leverancier over een periode van januari-december. Er wordt ook hier geen rekening gehouden met de inhoud van de tank op 31 december. (voorraad). In 2012 was alle rode diesel bestemd voor uitsluitend de mobiele werktuigen. Er worden geen werkelijk gebruikte liters brandstof per werktuig bijgehouden. De werknemers die met de lease-auto naar het werk komen worden gerekend tot zakelijk verkeer omdat hiervan het woon-werk gedeelte niet met zekerheid uit te filteren is (de werklocatie is projectgebonden en wisselt daardoor). Ook gereden privé-kilomters worden niet van het totaal afgetrokken en zitten dus voor de lease-auto s bij het zakelijk verkeer inbegrepen. Via persoonlijke tankpasjes worden de werkelijk gebruikte liters brandstof geboekt op de betreffende bedrijfsauto. Aannemingsbedrijf Stuit BV Pagina 9

Van de SRS bus komen de cijfers (afgerekende bedragen per tankbeurt) uit het grootboek en is het aantal getankte liters per tankbeurt berekend m.b.v. de opgezochte brandstofprijs (van het juiste merk op betreffende datum!) Goederenvervoer Scope 2 Elektriciteit Zakelijk verkeer De vrachtwagen die onder ons logo rijdt, wordt inclusief brandstof en chauffeur ingehuurd. Het brandstofverbruik hiervan wordt door ons (nog) niet bijgehouden en valt voor de CO 2 prestatieladder nu niet in de scope. Het verbruik wordt afgelezen van de jaaropgave van de energieleverancier en teruggerekend naar een periode van 365 dagen. Gedeclareerde kilometers gereden met privé auto s voor zakelijke doeleinden. Deze zijn in 2012 niet meegenomen omdat dit bijna nooit voorkomt. Aannemingsbedrijf Stuit BV Pagina 10

9. Conclusie 3.A.1 CO2-ladder Emissie Inventarisatie 2 september 2013 In dit hoofdstuk worden de resultaten van de CO 2 emissie inventarisatie van het bedrijf besproken. Tevens worden aanbevelingen gedaan voor een nauwkeurigere voetafdruk. De totale scope 1 en 2 emissies van Aannemingsbedrijf Stuit BV bedroeg in het jaar 2012 144 ton CO 2. Hiervan is 138 ton het gevolg van directe emissies (scope 1) en 5.88 ton het gevolg van indirecte emissies door ingekochte elektriciteit (scope 2). Per FTE wordt er door ons bedrijf 8,7 ton CO 2 uitgestoten. Zie onderstaande tabel. Scope 1 138 ton Fte s 2012 16.5 Scope 2 5.88 ton Emissie per fte 8.7 ton Totaal 144 ton (144/16.5) De emissies zijn vooral het gevolg van mobiliteit van het eigen wagenpark. Hier wordt ruim 63% van de emissies veroorzaakt, tegenover 21% voor de mobiele werktuigen op de projectlocaties. De bijdrage van het kantoor en de werkplaats (loods) is met 13,6% relatief beperkt. Diesel is de dominante emissiebron. 67% van alle emissies is het gevolg van de verbranding van diesel ( door materieel, aggregaten en het eigen wagenpark). Elektriciteit wordt gebruikt voor de kantoren en de werkplaats en is verantwoordelijk voor nog geen 5% van de emissies. Bijnar 19% van de emissies wordt veroorzaakt door de verbranding van benzine voor het eigen wagenpark. Verbranding van aardgas vindt plaats op de kantoren en is goed voor ruim 9% van de CO 2 emissies van het aannemingsbedrijf. Propaan voor de keten en benzine voor de werktuigen zijn verantwoordelijk voor de laatste 2% van de emissies. 9.1 Aanbevelingen nauwkeurigere voetafdruk 1. Nu in 2013 het onderscheid tussen rode diesel en gewone diesel is weggevallen, worden er ook bedrijfswagens aan de zaak getankt. Hierdoor is geen onderscheid meer te maken tussen het verbruik voor mobiele werktuigen (projecten) en voor zakelijk verkeer (mobiliteit). Dit is op het moment van schrijven van dit rapport een achteruitgang in de nauwkeurigheid van de CO 2 voetafdruk. Er zijn nog geen afspraken gemaakt voor een afdoende administratie van het verbruik van de werktuigen vs de bedrijfsauto s. De ontwikkelingen omtrent het verbruik kunnen hierdoor minder goed gemonitord worden en er kan niet op het verbruik gestuurd worden. Een oplossing zou zijn om een nieuwe dieseltank aan de zaak te installeren, waarop het mogelijk is om per kenteken of machinecode automatisch te registreren hoeveel liters er getankt zijn. 2. Gedeclareerde kilometers gereden met privé auto s voor zakelijke doeleinden bijhouden als dit in 2014 wel voorkomt. Laten registreren door de bestuurder en controle door de administratie. Omrekenen kan dan tegen gemiddeld verbruik van de auto. 3. Elektraverbruik op locatie bijhouden wanneer dit in de toekomst van toepassing wordt. Het betreft hier tijdelijke bouwketen die een eigen elektra aansluiting hebben. Tot nu toe wordt er echter nooit apart elektra aangeboden of berekend. Aannemingsbedrijf Stuit BV Pagina 11

10. Verificatie De emissie-inventarisatie van aannemingsbedrijf Stuit is niet extern geverifieerd buiten de verificatie door de Certificerende Instantie. 11. Rapportage volgens ISO 14064 deel 7 Dit rapport is opgesteld volgens de eisen uit ISO 14064-1 paragraaf 7. In onderstaande tabel is een cross reference gemaakt van de onderdelen uit ISO 14064 en de hoofdstukken in het rapport. ISO 14064-1 7.3 GHG Beschrijving Hoofdstuk rapport A Reporting organization 1 B Person responsible 2 C Reporting period 3 4.1 D Organizational boundaries 4 4.2.2 E Direct GHG emissions 4.2 4.2.2 F Combustion of biomass 4.3 4.2.2 G GHG removals 4.3 4.3.1 H Exclusion of sources or sinks Nvt 4.2.3 I Indirect GHG emissions 4.2 5.3.1 J Base year 3 5.3.2 K Changes or recalculations 5.3 4.3.3 L Methodologies 6 4.3.3 M Changes to methodologies 6 4.3.5 N Emission or removal factors used 7 5.4 O Uncertainties 8 P Statement in accordance with ISO 14064 11 Q Verification 10 Aannemingsbedrijf Stuit BV Pagina 12