KONINKLIJK S HERTOGENBOSCH MANNENKOOR JAARGANG 17 4 OKTOBER 2015
Uitgave van het Koninklijk s-hertogenbosch Mannenkoor Vocaliteiten 4 Jaargang 17 Colofon oktober 2015 Redactie: Alfred van Egmond Harrie van Liebergen, Jef Verouden. Redactieadres: Zevende Buitenpepers 12 5231 GC s-hertogenbosch Emailadres: info@boschmannenkoor.nl Vocaliteiten verschijnt eenmaal per kwartaal. De volgende uitgave verschijnt januari 2016 Kopij dient uiterlijk 1 januari 2016 te worden aangeleverd bij het redactiesecretariaat, bij voorkeur via e-mail. Inhoudsopgave Colofon 2 Voorwoord 3 Van de Bestuurstafel 4 Ondeugend kindje Jezus 6 Foto s Concertreis Trier 8 Concertreis Trier 2015 9 Graag naar Trier 13 Verjaardagen 15 Agenda 2015 15 DE VOLGENDE VOCALITEITEN VERSCHIJNT OP DE WEBSITE JANUARI 2016 2
Beste mensen, Voorwoord De zomer lijkt voorbij, wij hebben de klok terug gedraaid naar wintertijd, de dagen worden korter. Met trots kunnen wij terug blikken op een zeer goede en gezellige concertreis naar Trier. Met dankzegging aan Math Dirks waren wij in staat om muzikaal zeer goed te presteren en twee koninklijk waardige optredens te verzorgen. De onderlinge band tussen de leden, die al goed was, is zeker nog versterkt door deze reis en niet te vergeten onze relatie met onze vrienden uit Trier. Zeker Achim Muller mogen wij niet vergeten te bedanken voor zijn organisatorisch talent en de grote gastvrijheid welke wij ondervonden in Trier. Het is te hopen dat wij in 2016 het Krichenchor St. Martin in 's-hertogenbosch mogen verwelkomen. Dan kunnen en zullen wij hen een tegendienst bewijzen. De komende periode gaan wij aan de slag voor onze optredens in het Jeroen Bosch Ziekenhuis en een optreden in De Slinger. Ook staat ons voor de komende tijd nog een grote uitdaging te wachten. Wij moeten uitbreiding van ons koor hebben en vragen alle leden en vrienden van het koor om ons daarmee te helpen. Ideeën en aanwas zijn noodzaak om ons koor op niveau te houden. Veel leesplezier met deze nieuwe Vocaliteiten toegewenst. Frans Reyner preses 3
4 Van de Bestuurstafel In de vorige Vocaliteiten werd de reis naar Trier aangekondigd. We zijn nu eind oktober en de reis ligt al weer 14 dagen achter ons. Met een voor ons koor kleine bezetting van 18 koorleden is de reis ondernomen. In verband met ziekte en vakanties hebben een tiental koorleden moeten afhaken. Desondanks is het een geslaagde reis geworden dat mede te danken is aan de fantastische ontvangst die wij van de leden van het St. Martinskoor hebben ontvangen. Op zaterdagavond werd in de St. Martinskerk de H. Mis door ons koor muzikaal opgeluisterd. En op zondagmorgen werd in het Seniorencentrum Härenwies een concert verzorgd van ongeveer 40 minuten. Op beide optredens kunnen wij als koor met een goed gevoel terugkijken. Een wat uitgebreider verslag is verderop in deze Vocaliteiten te lezen. *** Op dit moment wordt al weer gerepeteerd voor 15 november 2015 in het Jeroen Bosch Ziekenhuis waar we samen met organist Bert Becht een optreden zullen verzorgen. Naast enkele orgelwerken en a capella zang van ons koor zullen we ook samen met de organist enkele werken uitvoeren o.a. uit een choral van J.S. Bach het Zion hört die Wächter singen. *** En op 19 december 2015 wordt nog samen met anderen in De Slinger waar ook ons repetitielokaal is een Kerstmiddag verzorgd. De verenigingen die hun home hebben in De Slinger zullen zoveel mogelijk die middag acte de présence geven. Voor diegenen die nog een hobby zoeken is het een uitgelezen middag om zich op de hoogte stellen van de mogelijkheden die in De Slinger daarvoor aanwezig zijn. *** Een voortdurend belangrijk onderwerp binnen ons koor is het verkrijgen van aanwas aan nieuwe en jongere leden. Een onderwerp dat nagenoeg alle koren bezig houdt. Door de vergrijzing en zonder nieuwe aanwas is ons koor op den duur gedoemd te verdwijnen. In de afgelopen jaren is al op verschillende manieren getracht met meer of minder succes nieuwe leden aan te werven. Maar tegenover de aanwas van deze leden staat het verlies aan leden die vaak na vele jaren van trouw lidmaatschap gedwongen
zijn om hun lidmaatschap te beëindigen vanwege ziekte en/of leeftijd. In het afgelopen jaar was het vertrek van leden helaas groter dan de aanwas van nieuwe leden. Met het huidige aantal leden is een optreden wel mogelijk maar hierbij moet worden aangetekend dat bij zo n optreden ook iedereen aanwezig moet zijn en zijn partij zal moeten kennen. Als om welke reden dan ook niet iedereen daarbij aanwezig kan zijn wordt het voor dirigent en koor erg moeilijk een verantwoord concert te geven. Dit zal dan vaak liggen aan een onevenredige verdeling van de stemmen over de verschillende partijen. Ons koor heeft sterke behoefte aan uitbreiding bij alle partijen maar vooral bij de tenoren. Als bij deze groep geen aanwas komt zullen we de te zingen werken moeten aanpassen waarbij bijvoorbeeld meer 3-stemmig gezongen gaat worden of moet worden overgeschakeld op minder moeilijke partituren. Dit is natuurlijk niet ons streven maar om ons koor in stand te houden zullen we, hoewel tijdelijk, tot passende maatregelen moeten komen. Maatregelen die wellicht niet door iedereen probleemloos zullen worden geaccepteerd. Om dit te verwezenlijken moeten we transparant met alle koorleden hierover de discussie aangaan. Maar wat daarvan ook de uitkomst is, er moet iets gebeuren en wel op korte termijn, als we willen blijven voortbestaan. *** In de vorige uitgave van Vocaliteiten hebben we u van een aantal leden verteld waarom zij afwezig waren. Bernard Suurmeijer moest langer herstellen van een schouderoperatie maar heeft na de vakantieperiode de repetities weer kunnen bijwonen en is nagenoeg geheel hersteld. Ons oudste lid Noud van Rosmalen maakt het goed in De Annenborch en komt nog regelmatig met zijn zoon in het centrum van Den Bosch waar hij zijn hele leven gewoond heeft. De koorleden die ook lid zijn van Tafel 4 in t Bonte Palet worden dan soms door hem met een bezoek vereerd. Wim van den Akker maakt het naar omstandigheden redelijk goed. Hij is ook van plan om weer te komen zingen al kan hij zelf niet meer autorijden en hij is dan ook aangewezen op anderen die hem mee kunnen nemen naar de repetitie. Vincent van Geldrop is op dit moment druk met revalideren maar het is nog niet bekend op welke termijn hij weer in staat zal zijn om als actief koorlid op onze repetities aanwezig te zijn. Wij wensen hem veel sterkte bij het revalidatieproces. *** 5
Ondeugend kindje Jezus Om te voorkomen dat U zich afvraagt: heeft ie daar ook al verstand van wil ik dié gedachte meteen uit Uw hoofd verdrijven. Ook zoals dat bij de klassieke muziek het geval is, ben ik een liefhebber van kunst in de meest brede zin van het woord en kan ik zowel genieten van oude meesters als van hun hedendaagse kunstbroeders. En dan maakt het niet uit of het nou schilder beeldhouw of n andere kunstuiting betreft. Ik kan genieten van les beaux arts en ben daarmee nog géén kenner. Maar vanmiddag lag een afbeelding met daarop de Heilige Maagd Maria en het kindje Jezus, weer eens op de grond. Al enkele jaren hangt een blijkbaar niet goed bevestigde foto van een schilderij waarop zij samen in een niet erg gebruikelijk pose staan afgebeeld, boven mijn bureau. Toen ik de foto voor de zoveelste keer opraapte ontstond het idee om rond déze afbeelding, het Kerstartikel voor de decemberuitgave van ons verenigingsblad Vocaliteiten te schrijven. En omdat het toch tegen december en de Advent loopt, zijn we binnenkort weer aanbeland bij Kerstmis en gedenken we weer de geboorte van onze Verlosser of het kindje Jezus. Het zal dan ook niet lang meer duren of de eerste kerstkaarten vallen op de mat of gaan de mailbox van onze computer vullen. Vaak betreft het afbeeldingen van de pasgeborene in de kribbe omgeven door de trotse ouders (Jozef en Maria) en een aantal herders, vergezeld van hun schapen. Achter de kribbe de welbekende os en ezel, die voor de nodige warmte dienen te zorgen. Ook de drie wijzen uit het Oosten. (Caspar,Balthasar en Melchior) willen het plaatje nogal eens completeren. Het Jezuskind wordt meestal in een blije, ontspannen pose weergegeven en kan door de manier waarop het is afgebeeld, ons diep ontroeren. 6
Max Ernst Duitse surrealistische schilder. 1891-1976 7
Max Ernst. Die Jungfrau züchtigt das Jezuskind vor drei Zeugen. getuigen achter dat raam gaf, was e volgende: De wereld staat in rand, en iedereen loopt achter en paar gekken aan, maar er zijn ntellectuelen) die wel degelijk en wat er aan de hand is en luid illen waarschuwen. Tevergeefs chter: het blijken roependen in e woestijn te zijn! o zie je maar, hoe een ogenschilijk onbeduidend schilderij een epere betekenis kan herbergen. eemt niet weg, dat wanneer men aar de billenkoek uitdelende Maria kijkt, men hier met een imlach van mag genieten en kan aststellen dat daar in Nazareth prake was van een normaal gezin aarin een ongehoorzaam kind door de moeder, weliswaar een beetje hardhandig, terecht wordt gewezen. Vraag die zich bij dit schilderij opwerpt is de volgende: Welk kerstlied past nou bij deze gebeurtenis? Het is nog vroeg, maar ik wil U bij voorbaat: Een zalig Kerstfeest toewensen. HvL Foto s Concertreis Trier Van de Concertreis naar Trier is door ons koorlid Geert Voets een fotoreportage gemaakt. Ook Piet Altorf heeft een grote serie foto s gemaakt. Omdat het om ruim 350 foto s gaat wordt hieruit een selectie gemaakt en deze selectie wordt op korte termijn op de website gezet waar u deze dan kunt bekijken. 8
Concertreis Trier 2015 Vrijdagmorgen 16 oktober 2015 om 08.30 uur waren de eerste zangers al gearriveerd op de plaats van vertrek bij de Rompertpassage. Het was niet te warm maar wel droog en het wachten was op de bus. Deze was gelukkig mooi op tijd daar aanwezig net als alle zangers die hier zouden opstappen. Toon Kooijmans, woonachtig in Neder-Hemert, was door de chauffeur thuis opgehaald en zat al in de bus. Om goed 09.00 uur vertrokken we richting Trier uitgezwaaid door een aantal partners die ook een vrij weekend voor henzelf tegenmoet zagen. De reis ging via België en bij Luik werd om ongeveer 10.45 uur voor het eerst halt gehouden voor een pauze om wat te eten en/of te drinken. Om 11.30 uur werd de reis weer voortgezet en om 13.00 uur was Trier bereikt waar het nog even rondrijden was om bij ons hotel te komen. Na het inchecken in het hotel was er voor iedereen tot 15.30 uur gelegenheid om Trier op eigen gelegenheid te ontdekken want dan werden we verwacht bij de Porta Nigra waar Achim Müller en zijn dochter Anne ons opwachtten om ons een rondleiding door Trier te geven. Na de kennismaking en de nodige foto s van de hele groep werd deze in tweeën gesplitst en gingen Achim en Anne ieder apart op weg. En hoewel de meesten van ons toch al vaker in Trier zijn geweest was het toch weer een hernieuwde kennismaking die om 18.00 uur bij ons hotel werd besloten. Met Achim en Anne en de meeste zangers werden nog enige consumpties genuttigd en daarna was het tijd voor het diner dat in het hotel werd verzorgd. Het werd een gezellige avond nog na afloop maar om 11.00 uur waren de meesten 9
10 onder ons al naar bed. De andere morgen zouden we om ca. 08.00 vertrekken en dat betekende erg vroeg op als men nog wilde ontbijten. En Achim en Anne Müller en Hans-Peter Oberbillig van het St. Martinkoor waren om 07.45 uur aanwezig. Met enige vertraging werd tegen 08.30 uur vertrokken naar Ediger-Eller waar we om goed 10.00 uur via een mooie toeristische route arriveerden. Daar werden we door Prof. Wolpert ontvangen met een glaasje pro secco en werd de eerste uitleg gegeven waarna de rondleiding door Ediger-Eller begon. Ediger-Eller ligt op een helling aan de Moezel en dat betekent dat men voortdurend omhoog en weer omlaag loopt. Er zijn wat horizontale straten maar die liggen op verschillende hoogtes. Het stadje is in de laatste jaren erg veel gerestaureerd en de vakwerkhuizen die voorheen waren gestuukt worden zoveel mogelijk weer in oude luister hersteld. In de Sint Martinuskerk, daterend van vóór 1097 werd door de gids uitleg gegeven en werd, tussen de verschillende items, door Achim Müller op het orgel gespeeld. Om twaalf uur werd de rondleiding beëindigd voor de St. Martinskeller waar de lunch werd geserveerd. Hierna werd de terugreis naar Trier aanvaard waar we omstreeks 16.30 uur arriveerden. Na opfrissen in het hotel en het meenemen van de partituren werd vertrokken naar de St. Martinskerk voor een korte repetitie en het opluisteren van de H. Mis. Omdat we boven op het koor stonden hadden we geen smoking aan. Het inzingen verliep goed en voor het begin van de mis werden door ons enige werken gezongen. Na het Kyrie werd de directie over het koor overgenomen door
Achim Müller omdat Math Dirks op dat moment vanwege opkomende duizeligheid niet in staat was om ons te dirigeren. En Achim heeft deze taak die zo ineens bij hem werd neergelegd uitstekend verzorgd. Zittend aan het orgel en waar nodig met één hand dirigerend werd de mis muzikaal tot een goed einde gebracht. Na afloop werd beneden in de kerk weer onder leiding van Math, die gelukkig weer hersteld was, nog enige werken gezongen. Hierna werd in de Parochiezaal van de St. Martinskerk, dat ook het lokaal is waar het koor van St. Martin repeteert door de leden daarvan een maaltijd verzorgd. Hierna werd er een `Weinprobe` gehouden. De zondagmorgen was het gelukkig wat langer uitslapen en na het ontbijt vertrokken we om 10.00 uur naar het Senorenzentrum Härenwies voor een optreden van ongeveer 40 minuten voor de bewoners. Ook dit optreden werd door iedereen als uitstekend ervaren en met name de toehoorders waren erg blij met onze komst en het gebodene. Rond 12.00 uur werd teruggegaan naar de Parochiezaal waar voor ons allen een Brabanter Frühstück was klaargemaakt. Een heerlijke goulashsoep met brood en een lekker toetje. Dit alles overgoten met een lekker glas wijn en tot slot koffie met gebak dat door de leden van het St. Martinkoor zelf was klaargemaakt. Tegen 14.00 uur werd afscheid genomen en werd de terugreis weer aanvaard. 11
Tegen 18.00 uur waren we bij Restaurant Croy aan de Pettelaarseweg waar het afscheidsdiner plaats vond en waar met elkaar nog erg gezellig over deze reis werd nagepraat. Om 21.00 uur werden diegenen die nog niet bij Croy waren opgehaald door de bus bij De Rompertpassage afgezet. Binnenaanzicht Basilica noordzijde Binnenaanzicht Basilica zuidzijde met Euleorgel van 2014 Schukeorgel van 1962 12
Graag naar Trier Ik kan me voorstellen dat het mannenkoor graag naar Trier gaat. De stad is niet zo ver weg, zij is mooi en de mensen zijn er vriendelijk. Ik weet niet precies hoe vaak het mannenkoor er geweest is maar voor mij was het de eerste keer. Trier maakte veel indruk. De ooit grootste Romeinse stad benoorden de Alpen heeft nog veel monumenten uit die glorietijd. Het mooiste vond ik de Basilica. Wat een, in al haar eenvoud, prachtig gebouw. Je wordt er als Bosschenaar bescheiden van en dat wil heel wat zeggen. Het is logisch dat de Romeinen destijds op de plek, waar de stad gesticht werd, bleven hangen gezien de prachtige ligging aan de oever van de Moezel. Zij is niet de machtige rivier van doctorandus P. waar je het heen en weer van krijgt, maar stroomt rustig door het dal met hier en daar zeer steile hellingen, zoals we in het dorp Ediger-Eller zagen, waarop de wijnranken van de Riesling-en Sylvanerdruif staan. Ik ben zelf geen witte wijntype maar de vriendelijkheid waarmee op zaterdagavond, na ons gezang tijdens de mis, in het parochiehuis de wijn door een jonge vrouw werd aangeprezen deed me toch besluiten een aantal flessen mee naar huis te nemen, tegen betaling uiteraard. Op de een of andere manier riep de reis nostalgische gevoelens bij mij op door de gregoriaanse mis, de liederen die we al zo lang zingen, de oerdegelijke sfeer in het hotel, de gigantische stukskes vlaai na ons optreden in het verzorgingshuis en de oerdegelijke gastvrijheid van onze Duitse vrienden. Het deed me denken aan vroegere tijden waarin het niet persé beter was, maar waarin de dingen eenvoudiger en leuker leken. Een ding ben ik vergeten te vragen aan Achim Müller en dat is wat andre Leute, wenn sie springen in die Schranken, sind gesund eigenlijk betekent. Wie weet doe ik dat in september als het kerkkoor uit Trier naar s-hertogenbosch komt. Ik ga graag nog een keer naar Trier. AvE 13
14
Verjaardagen A. van Elten 2 oktober W. Hoskam 7 oktober J. Goossens 14 oktober A. van Egmond 31 oktober J. Verouden 13 november A. Kooijmans 11 december N. van Oijen 24 december Agenda 2015 07-1-2015 Nieuwjaarsbijeenkomst in Het Warm Onthaal in s-hertogenbosch met onze partners 18-02-2015 Aswoensdag; geen repetitie 18-03-2015 Jaarlijkse Algemene Ledenvergadering in De Slinger 20.00 uur 19-04-2015 Mis voor de levende en overleden leden van het koor 10.00 uur 01-07-2015 Laatste repetitie voor de vakantieperiode 05-07-2015 Optreden in De Annenborch tgv Noud van Rosmalen 90 jaar 26-08-2015 Eerste repetitie na de vakantieperiode 16-18 okt. Concertreis naar Trier 15-11-2015 Optreden in de kapel van het Jeroen Bosch Ziekenhuis 15.00 uur 19-12-2015 Optreden in Sociaal Culturele Accommodatie, Jan Schöfferlaan 3 16.30 uur 06-01-2016 Nieuwjaarsreceptie met partners 15
Sociaal Culturele Accomodatie De Slinger Repetitielokaal van ons koor aan de Jan Schöfferlaan 3 in s-hertogenbosch Vocaliteiten van Koninklijk s-hertogenbosch Mannenkoor Redactieadres: Zevende Buitenpepers 12 5231 GC s-hertogenbosch info@boschmannenkoor.nl