EED Energie Audit 14 onmisbare tips om je Energie Audit succesvol te doorlopen
Woord vooraf Mijn naam is Nick van Moerkerk, oprichter van MVO Consultants B.V. Wij willen zo veel mogelijk bedrijven motiveren en stimuleren om met MVO en CO 2 aan de slag te gaan. Dit doen wij door zo veel mogelijk kennis te delen en daarbij ook bedrijven actief te adviseren over hun MVO of CO 2 beleid. Wij zorgen ervoor dat MVO simpel en leuk wordt. Dit hebben we al bij veel bedrijven gedaan. Wij adviseren bedrijven met de implementatie van de MVO Prestatieladder, de CO2-Prestatieladder of een MVO verslag. Daarnaast hebben we onlangs de Online MVO Masterclass gelanceerd. Gedurende deze online MVO training leer je hoe je eigenhandig een succesvol, levendig, MVO beleid op kunt zetten. White-paper EED Energie Audit Een belangrijk onderdeel binnen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) is energiebesparing of CO 2 reductie. Om de CO 2 reductiedoelstellingen van de Europese Unie te realiseren is de Europese Energie Efficiëntie Richtlijn (EED) ingesteld. We krijgen heel veel vragen van bedrijven over de EED Energie Audit die verplicht is gesteld voor grotere ondernemingen. Met deze reden hebben we besloten hier een White-paper over te schrijven. In deze White-paper vind je alle belangrijke, nodige informatie over de Energie Audit. MVO Consultants begeleidt je graag om de je Energie Audit rapport op tijd af te ronden en Goedgekeurd te krijgen. Is dit de laatste versie van dit White-paper? Regelmatig plaatsen wij updates in dit White-paper. Dit doen we bijvoorbeeld wanneer we nieuwe informatie van de overheid hebben verkregen. Dit is en blijft een gratis White-paper. Je hebt dus het volste recht om het gratis weg te geven aan anderen of om het, mits voorzien van een bronvermelding, op je eigen website te plaatsen. Laat het echter wel zoals het nu is en haal er dus geen stukken uit. Veel leesplezier! Nick van Moerkerk Oprichter MVO Consultants MVO Consultants B.V. Versie 1.0 1
1. Is de Energie Audit voor jou een verplichting? De Energie Audit is niet voor iedere onderneming van toepassing. Om te kijken of jouw onderneming wel verplicht is om de Energie Audit te doen, kun je gebruik maken van het eenvoudige stappenplan van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). De Energie Audit is van toepassing op grote ondernemingen waar meer dan 250 werknemers werkzaam zijn. Daarnaast komen bedrijven met een jaaromzet van meer dan 50 miljoen en een jaarlijks balanstotaal van meer dan 43 miljoen in aanmerking voor de Energie Audit. InfoMil heeft een beslishulp waarmee je kunt bepalen of er sprake is van een inrichting in de zin van de Wet milieubeheer. Drijf je een inrichting in de zin van artikel 1.1, eerste lid. Wet milieubeheer? Geen auditplicht Ben je een onderneming? Geen auditplicht Is de onderneming een zelfstandige onderneming? Is de onderneming een partneronderneming? Is de onderneming een partneronderneming?? Heeft het Nederlandse deel van de onderneming >250 werknemers? Heeft het Nederlandse deel van de onderneming een jaaromzet van > 50 miljoen? Geen auditplicht Heeft het Nederlandse deel van de onderneming een balanstotaal van > 43 miljoen? Geen auditplicht Is de onderneming toegetreden tot de MEE of MJA3? Vrijstelling van Auditplicht Is de onderneming een Europees of Internationaal gecertificeerd energiebeheerssysteem toe? Vrijstelling van Auditplicht Auditplicht MVO Consultants B.V. Versie 1.0 2
2. Kan je vrijstelling van de Auditplicht krijgen? MEE of MJA3 vrijstelling Als de onderneming is toegetreden tot de Meerjarenafspraak energie-efficiëntie 2001-2010 of de Meerjarenafspraak energie-efficiëntie ETS-ondernemingen, hoeft er geen aparte Energie Audit te worden gedaan. ISO 50001 of ISO 14001 aangevuld met ISO 14051 Als de onderneming een gecertificeerd energiebeheersysteem toepast dat voldoet aan de minimumcriteria van de richtlijn hoeft er geen aparte Energie Audit gemaakt te worden. Dit wordt al gedaan vanuit dit energiebeheerssysteem. Vrijstelling op basis van een keurmerk Je kunt (gedeeltelijke) vrijstelling krijgen als je de Energie Auditplicht op een alternatieve manier invult door middel van een duurzaam keurmerk. Er moet dan wel voldoende aandacht worden besteed aan energie en een Energie Auditing. Voorbeeld keurmerken die tot (gedeeltelijke) vrijstelling kunnen leiden: BREEAM in use CO2-Prestatieladder Erkend Duurzaam Green Key Hotels Lean & Green LEED operations and maintenance Milieuthermometer Zorg Erkende maatregelen aanpak voor bepaalde sectoren In dit geval past het bedrijf de voor zijn bedrijfstak ontwikkelde erkende maatregelenlijst toe en worden de maatregelen uitgevoerd. In de EED Energie Audit kan worden volstaan met: 1. Het opstellen van een energiebalans van het jaarlijkse energiegebruik en een schematisch overzicht van alle bestaande energiestromen (inclusief vervoer). Bij een energieverbruik <200.00 KWh OF 75.000 m 3 aardgas hoeft alleen het jaarlijkse energieverbruik vermeld te worden. 2. Een overzicht van alle relevante erkende maatregelen (waarbij de relevantie bepaald dient te worden aan de hand van een referentiesituatie, en de technische en economische condities in de erkende maatregelenlijst genoemd worden). 3. Een overzicht van mogelijke kosteneffectieve energiebesparingsmaatregelen op het gebied van vervoersmanagement. Sectoren met een erkende maatregelenlijst Metaal, rubber & kunststof Autoschadeherstelsector Datacenters Kantoren Zorg Onderwijs LEED operations and maintenance MVO Consultants B.V. Versie 1.0 3
Energie Audit ingestuurd na 5-12-2011 Wanneer de Energie Audit is ingestuurd na december 2011 hoeft er geen Energie Audit uitgevoerd te worden in 2016. Concernaanpak Als de bedrijfslocatie onder een groter concern valt met vele vestigingen met landelijke dekking, kan er een concern-audit gedaan worden vanuit het hoofdkantoor. 3. Verdiep je in de Energie Audit Wanneer je een Energie Audit uit wil voeren is het belangrijk om je vooraf te verdiepen in de Energie Audit. Zo is het belangrijk om te weten waar de Energie Audit precies uit bestaat: 1. Een schematisch overzicht van alle bestaande energiestromen (inclusief vervoer); 2. Een beschrijving van de belangrijkste factoren die het energieverbruik beïnvloeden; 3. Een gekwantificeerd overzicht van het energiebesparingspotentieel van de onderneming voor de komende 4 jaar; 4. Een beschrijving van de mogelijke kosteneffectieve energiebesparingsmaatregelen. Het gaat hier onder andere om het energieverbruik van gebouwen of groepen gebouwen, industriële processen of installaties, hier zitten vervoer en warmte bij inbegrepen. Voorbeeld elektriciteitsverbruik: Je brengt bij een Energie Audit alles in kaart wat een stekker voor in het stopcontact heeft. Per apparaat zoek je de wattage op en schat je het aantal actieve uren per dag en het aantal dagen per jaar van het apparaat. Op deze manier creëer je een hele lijst van het jaarlijkse verbruik van alle elektrische apparaten. 4. Maak een goede tijdsplanning voor je Energie Audit Een goede Energie Audit maken kost veel tijd. Er moet veel informatie worden gezocht en daarnaast moet er door elk bedrijfspand een rondje langs de machines en aanwezige apparatuur gemaakt worden. Het is van essentieel belang om een goede tijdsplanning te maken voordat je van start gaat met het verzamelen van alle informatie voor de Energie Audit. In welk tijdsbestek je dit kunt doen is sterk afhankelijk van de aard van de onderneming en het aantal bedrijfslocaties. Daarbij moet je er rekening mee houden dat je voor sommige informatie afhankelijk bent van andere werknemers binnen, of buiten het bedrijf. Nadat alle nodige informatie vervolgens verzameld is moet deze informatie verwerkt worden in een overzichtelijk rapport en moet worden uitgezocht op welke manier de nodige energie bespaard kan worden. Controleer daarbij of er voldoende capaciteit is om de Energie Audit nog binnen dit jaar af te ronden. TIP: Op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland staat een rapportageformat. Hieruit kun je opmaken welke informatie nodig is voor de Energie Audit. MVO Consultants B.V. Versie 1.0 4
5. Lever je Energie Audit in voor 2016, of vraag uitstel aan Het Energie Audit rapport moet ingeleverd worden bij het bevoegd gezag. Dit is de gemeente of de omgevingsdienst van een gemeente. De deadline voor het inleveren van de Energie Audit lag oorspronkelijk om 5 december 2015. Helaas was er voor deze deadline nog veel onduidelijkheid bij de inwerkingtreding van de Regeling Richtlijn energie-efficiëntie. Hierdoor is er door veel handhavers besloten om uitstel te verlenen voor het indienen van een Energie Auditrapport. De meeste omgevingsdiensten hanteren nu een deadline tussen 1 en 31 december 2016. 6. Neem bijtijds contact op met het bevoegd gezag De gemeente, of de omgevingsdienst van de gemeente, beoordeelt de Energie Audit. Zoals gezegd zijn er veel onduidelijkheden rondom de invoering van de Richtlijnen geweest. Meerdere omgevingsdiensten geven aan dat zij pas na 2017 voldoende capaciteit hebben om de rapporteren te controleren. Ook zijn er binnen de omgevingsdiensten nog onduidelijkheden over de te hanteren Richtlijnen. Daarbij is er ook nog niet voldoende kennis om de uiteindelijke Energie Audits te kunnen beoordelen. Wanneer er bepaalde zaken onduidelijk zijn raad ik aan om op tijd contact op te nemen met het bevoegd gezag zodat alle nodige vragen en onduidelijkheden kunnen worden opgelost. TIP: Kernteam EED voor concerns Grote concerns met vele vestigingen door heel Nederland kunnen bij het Kernteam EED terecht. Dit Kernteam beoordeelt de concern-audit en geeft een advies dat bedoeld is voor de bevoegde gezagen (dit zijn meerdere gemeenten en omgevingsdiensten). Zo wordt de audit in heel Nederland gelijk behandeld. Het Kernteam heeft geen handhavende taken en beoordeelt geen verzoeken om het uitstel van de inlevertermijn van de audit. Concerns kunnen zich aanmelden via energie@odnzkg.nl. Als de audit nog niet gereed is moet bij de aanmelding een plan van aanpak worden toegevoegd. 7. Bekijk de handhavingschecklist In de checklist van de beoordelaars kan je bekijken hoe er naar de audit rapporten gekeken wordt. Deze rapporten geven je een goede indruk waar het audit rapport aan moet voldoen. Je kunt de checklist bekijken via deze pagina. MVO Consultants B.V. Versie 1.0 5
8. Maak verschillende categorieën van je energieverbruik Om zeker te weten dat je geen fouten maakt bij het verzamelen van de informatie is het verstandig om gestructureerd te werk te gaan. Verdeel je energiegebruik daarom op in verschillende categorieën en beoordeel per categorie hoeveel energie je verbruikt. Voorbeeld categorieën kantoor: Werkplekken Verlichting Klimaatinstallatie Keuken Lift Ventilatie 9. Controleer de stopcontacten Om zeker te weten dat je niets vergeet kun je het beste een lijst opstellen van alle apparaten met een stekker voor in het stopcontact. Je kunt vervolgens alle stopcontacten binnen het bedrijf na lopen om je basislijst voor het energieverbruik compleet te maken. 10. Bundel alle gegevens en berekeningen Zorg ervoor dat alle gegevens die je gebruikt als input voor de Energie Audit goed opslaat en bewaard. Het gemakkelijkste is als je je energieverbruik zou kunnen bewijzen met behulp van de exacte verbruiksgegevens. Denk hierbij aan: De jaaropgave van de energieleverancier; Gegevens van een tankpas of afgelezen meterstanden. Soms moet je het energieverbruik nog berekenen. Dit geldt bijvoorbeeld voor het energieverbruik van een bedrijfsverzamelgebouw wanneer je deze moet terugrekenen naar de vierkante meters die je huurt. Probeer weg te blijven bij het benaderen van gegevens aan de hand van gemiddelde kerngetallen. Wanneer je dit wel doet, zorg er dan voor dan je goed vastlegt hoe je dit hebt berekend en waar de kerngetallen vandaan komen. MVO Consultants B.V. Versie 1.0 6
11. Maak gebruik van de lijst met emissiefactoren. Bij de Energie Audit moet je de CO2-emissie uitrekenen. Dit moet je bijvoorbeeld doen voor je vervoer, verwarming en elektriciteitsverbruik. Er bestaat een algemeen geaccepteerde lijst met emissiefactoren waarmee je de uitstoot van je organisatie kunt bepalen. Informatie www.co2emissiefactoren.nl Deze website is bedoeld voor iedereen die zich bezighoudt met CO2-emissiefactoren, CO2-tools, rapportages waarvoor CO2-uitstoot van belang is en CO2-vergelijking. Vooralsnog zijn in deze lijst de categorieën brandstoffen voertuigen, brandstoffen energieopwekking, elektriciteit, warmtelevering, personenvervoer, goederenvervoer en koude middelen opgenomen. Hoe kun je de lijsten gebruiken? De lijst met CO2-emissiefactoren geeft een overzicht van kerngetallen die gebruikt kunnen worden voor carbon footprinting: het toerekenen van CO2 aan (bedrijfs)- activiteiten. Met de cijfers kan bijvoorbeeld de CO2-uitstoot worden berekend van de vervoersmiddelen die door een bedrijf worden ingezet of de CO2-uitstoot die het woonwerkverkeer veroorzaakt. De totale uitstoot van broeikasgassen wordt bij voorkeur berekend door de gebruikte hoeveelheid brandstof(fen)/ elektriciteit (in eenheden als liter, kg of KWh) van al de gebruikte vervoersopties te vermenigvuldigen met de factoren uit de desbetreffende categorie. Deze berekeningen zijn het meest exact, omdat het reëel waarden zijn: Het brandstof/ elektriciteitsverbruik zijn voertuigen zoals die gemeten zijn in de praktijk. MVO Consultants B.V. Versie 1.0 7
12. Maak gebruik van energiebesparingstips in je reductieplan Er zijn al eerder erkende maatregelen opgesteld voor de verschillende sectoren waaruit je kunt opmaken hoe jij je energieverbruik gaat terugdringen. Wanneer jouw sector er niet bij staat kun je uit deze lijst wel ideeën opdoen hoe jij je energieverbruik kunt terugdringen. Per bedrijfstak is een overzicht opgenomen met energiebesparende maatregelen, ofwel de erkende maatregelen voor energiebesparing. Voor bepaalde bedrijfstakken zijn er erkende maatregelen voor energiebesparing: Metalektro en MKB- metaal Autoschadeherstelbedrijven Rubber- en kunststofindustrie Commerciële datacentra Kantoren Onderwijsinstellingen RVO heeft infographics opgesteld voor kantoren, de zorgsector en onderwijsinstellingen. Eind 2016 zullen ook de volgende bedrijfstakken volgen: Automotive Horeca Agrarisch Detailhandel en supermarkten Sport en recreatie Voedingsmiddelen Het is de intentie om deze lijst aan te vullen met meerdere sectoren. Er bestaat een aparte maatregelenlijst die hoort bij de CO2-Prestatieladder. 13. Doe het werk voor de Energie Audit met een glimlach ;-) Het uitvoeren van een Energie Audit is veel werk en kost je misschien bloed, zweet en tranen. Hou daarbij altijd voor ogen dat de getroffen maatregelen tussen de 20 en 40 procent energiebesparing kunnen gaan opleveren. Het gaat dus uiteindelijk om geld besparen en daarbij wordt onze aardbol ook minder worden belast. Je doet al het werk dus uiteindelijk voor een goed doel. MVO Consultants B.V. Versie 1.0 8
14. Hulp inschakelen bespaart je een hoop tijd Zie je het na de bovenstaande gegeven tips nog steeds niet helemaal zitten om zelf met de Energie Audit aan de slag te gaan? Dan heb ik goed nieuws! Bij alle voorbereidingen voor de Energie Audit mag je hulp inschakelen. MVO Consultants B.V. heeft al diverse bedrijven succesvol geholpen bij het opstellen van een CO2- Footprint of het behalen van het gewenste niveau op de CO2-Prestatieladder. Ook bij de EED Energie Audit willen wij jou graag helpen. Wij hebben nu dé manier bedacht om succesvol invulling te geven aan de Energie Audit. Het resultaat hiervan is dat bedrijven niet langer op hoeven te zien tegen de auditplicht. Wij laten je zien dat er helemaal geen reden is tot paniek wanneer jij als onderneming verplicht bent tot het uitvoeren van de Energie Audit. De invulling voor de Energie Audit kan bij ieder bedrijf op een andere manier, toch blijft het eindresultaat bij iedereen hetzelfde: Een succesvolle Energie Audit op een manier zonder stress! Hoe wij dit kunnen garanderen? Ervaar dit tijdens het speciale EED-Webinar! JA! Ik meld me aan voor het speciale EED-Webinar Een greep uit de referenties van MVO Consultants B.V. MVO Consultants B.V. Versie 1.0 9
MVO Consultants B.V. Versie 1.0 10