Echografie van de prostaat met het afnemen van biopten Informatie voor patiënten over een weefselonderzoek van de prostaat
U heeft een afspraak bij het Radboudumc te Nijmegen voor prostaatbiopten. Door echografisch onderzoek en afnemen van biopten van de prostaat kan worden vastgesteld wat er aan de hand is met uw prostaat. Meestal is er sprake van een goedaardige vergroting of een ontsteking van de prostaat. Soms worden de klachten echter veroorzaakt door een kwaadaardig gezwel in de prostaat. In deze folder vindt u informatie over het onderzoek. Heeft u na het lezen nog vragen, stel deze dan gerust aan de verpleegkundige. Voor het onderzoek Bij de afspraakbevestiging krijgt u een recept voor antibiotica. Deze antibiotica krijgt u om ontstekingen na het onderzoek te voorkomen. Ga met het recept naar uw eigen apotheek en begin zoals voorgeschreven op de dag voor het onderzoek met de korte antibioticakuur. Neem de antibiotica ook op de dag van het onderzoek en de dag na het onderzoek in. Vanaf enkele dagen voor het onderzoek moet het gebruik van bloedverdunnende medicijnen -in overleg met de arts- worden gestopt. Voor dit onderzoek hoeft u niet nuchter te zijn. Het is raadzaam om voor vervoer van en naar het ziekenhuis iemand te vragen die u naar huis kan rijden. U mag niet op de (brom)fiets naar het ziekenhuis komen. Melden U meldt zich op de afgesproken tijd bij de polikliniek Urologie. Wat is een prostaatbioptie? De prostaat is een klier die normaal gesproken ongeveer zo groot is als een kastanje. De klier dient voor de productie van zaadvloeistof en bevindt zich aan de onderkant van de blaas, op de plaats waar de blaas overgaat in de plasbuis. Bekend is dat prostaatvergroting kan leiden tot plasproblemen. Meestal gaat het om goedaardige vergrotingen, maar er kunnen ook kwaadaardige weefsels in de prostaat ontstaan. Met een echografie kan de prostaat en de omgeving ervan worden afgebeeld. Deze echografie is een inwendig onderzoek, dat via de anus wordt uitgevoerd. Soms is het beeld van een inwendige echografie niet duidelijk genoeg om te zien wat er precies met de prostaat aan de hand is. Het is ook mo- 1
gelijk dat de arts denkt aan een kwaadaardig gezwel in de prostaat. Dan worden door middel van een punctie twaalf prostaatbiopten afgenomen: de verpleegkundig specialist of arts-assistent haalt met een naald stukjes weefsel uit de prostaat weg. De naald wordt via de anus en de endeldarm in de prostaat gebracht. De punctie is meestal niet erg pijnlijk omdat de binnenkant van de endeldarm vrijwel gevoelloos is. Het weggenomen weefsel wordt onder een microscoop onderzocht. Het onderzoek Zodra u aan de beurt bent, wordt u opgehaald. Behalve uw broek dient u ook uw onderbroek uit te trekken. Wel kunt u bovenkleding en sokken aanhouden. U neemt plaats op de onderzoekstafel met het onderlichaam ontbloot, de knieën opgetrokken, op de linker zij. Door deze -voor u misschien wat ongemakkelijke houding- kan het onderzoek zo goed mogelijk worden verricht. Middels een echografie wordt de prostaat met geluidsgolven zichtbaar gemaakt op een scherm. U kunt ook meekijken. Omdat de prostaat achter het schaambeen en vrij ver naar achteren ligt is het lastig om hem van voren goed zichtbaar te maken. Daarom wordt de echografie verricht met een speciaal staafje (probe) via de anus vanuit de endeldarm. Tijdens het onderzoek wordt er ook een foto gemaakt van de prostaat. Belangrijk is dat u zich zo goed mogelijk ontspant, dan is het onderzoek niet erg pijnlijk. Als de prostaat op het scherm goed zichtbaar is neemt de verpleegkundig specialist of arts-assistent met een naald -die zich in de probe bevindt- stukjes weefsel (biopten) weg. Hiervoor wordt op twaalf plaatsen geprikt. Het onderzoek duurt ongeveer 30 minuten inclusief voor- en nazorg. Het weefsel wordt in het laboratorium onderzocht door de patholoog-anatoom. Nazorg Na het onderzoek kleedt u zich weer aan en kunt u naar huis. In de meeste gevallen zijn er geen pijnklachten. U kunt wat bloed via de anus verliezen. Dit is meestal van korte duur. Verder is er geen speciale nazorg nodig. Wanneer u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, mag u hier in de meeste gevallen s avonds weer mee beginnen. 2
Complicaties/bijwerkingen U kunt wat bloedverlies hebben in de urine, de ontlasting en in het sperma. Dit is niet verontrustend en is meestal na een à twee weken verdwenen. Het sperma kan wat langer verkleurd zijn. Als u op de juiste wijze uw antibiotica inneemt, is de kans op een infectie zeer gering. Als er bloed bij de urine zit, is het verstandig voldoende te drinken (twee liter) om de blaas goed te spoelen. Heeft u na drie dagen nog veel bloed bij de ontlasting neemt u dan contact op met uw huisarts. Krijgt u koorts boven de 38,5 graden of koude rillingen, neem dan contact op met de behandelend arts. Overdag via de polikliniek, s avonds en s nachts via de eerste hulp. U heeft dan waarschijnlijk toch een ontsteking. Het kan zijn dat u dan een nieuw recept krijgt voor een antibiotica kuur. Uitslag Bij het maken van de afspraak hebt u ook al een afspraak gekregen voor het bespreken van de uitslag en de vervolgbehandeling. Deze afspraak vindt plaats binnen twee weken na het onderzoek. Vragen Als u na het lezen nog vragen heeft stel deze dan gerust aan uw behandelend arts of de verpleegkundig specialist. Zij vertellen u tijdens het onderzoek steeds wat er gaat gebeuren. 3
Noteer hier uw vragen
09-2015-3334 Adres Polikliniek Urologie Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10 6525 GA Nijmegen Volg route 725, Poliplein C0 Contact 024-361 38 03 (De polikliniek is telefonisch bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00-17.00 uur) (volg het keuzemenu) Annuleren van afspraken Voor het annuleren van afspraken kunt u ook het contactformulier invullen op onze website: www.radboudumc.nl/afspraakurologie Radboud universitair medisch centrum