Strandvondsten: het strand als archeologisch archief

Vergelijkbare documenten
Archeologisch Erfgoed in de Noordzee

Mammoeten, vuursteen en amforen uit de Noordzee

Archeologisch onderzoek in en langs het Belgische deel van de Noordzee. Recente ontwikkelingen. BNA-Contactdagen 2015 Vrijdag 27 maart

De Noordzee: een onmetelijk archief, zij het zonder archivaris. Marnix Pieters

15 de -eeuwse haringtonnen uit Walraversijde. Wat hebben ze te vertellen? Marnix Pieters Vissen in het Verleden, 30/10/2015 VLIZ-Oostende

Archeologisch erfgoed in de Noordzee Ontwikkeling van een efficiënte evaluatiemethodologie en voorstellen tot een duurzaam beheer in België.

Slimme technologie brengt prehistorische landschappen en verdronken nederzettingen in kaart. Dr. Hans Pirlet

OPVISSEN VAN HET VERLEDEN DE BIJDRAGE VAN DE KUSTVISSERIJ AAN DE ARCHEOLOGISCHE KENNIS OVER DE NOORDZEE: EEN OVERZICHT EN EEN OPROEP

Scheeps- en andere wrakken. Sven Van Haelst

Grote erfgoedwaarde van de Noordzee in de verf gezet met drie recente vondsten

Deel 7: Illustraties. Doctoraal proefschrift ingediend tot het bekomen van de graad van doctor in de Geschiedenis.

Het archeologisch vooronderzoek (fase 1) van de gracht van het Hof van Hoen te Rummen (gem. Geetbets)

Archeologisch erfgoed in de Noordzee Ontwikkeling van een efficiënte evaluatiemethodologie en voorstellen tot een duurzaam beheer in België.

Het Masterplan Kustveiligheid

Een Egyptische collectie in Leiden

Project 434: Bureaustudie Actualisering archeologische verwachting nieuwbouwlocatie Stadhuiskwartier. Interne Rapportages Archeologie Deventer 55

Grenzeloze Schelde 25 november MDK-Afdeling Kust Kustbescherming- Masterplan Kustveiligheid. ir. Peter DeWolf

RAAP België - Rapport 85 Bouw twee handelspanden aan de Hendrik Consciencelaan (Waarschoot)


IEPER- DIKKEBUSSEWEG

Aaldert Huisman, Oldemarkt

RAPPORTAGE VONDSTMELDING TONGEREN: GROTE MARKT

Van de boomstamkano van Nekkerspoel tot de garnalenvisser Crangon

Rapportage vondstmelding Oostende, Wellingtonrenbaan

Figuur 1 Geulafzettingen (Bron: CHS)

Cirkel en cirkelsector

SPRITE CRUZER 460 SR ,- Standaarduitrusting o.a.:

Onderwaterarcheologie, onderwater cultureel erfgoed, beheer en het nut van een zoekwijzer voor wrakken. RCE

Archeologische speerpunten IN LIMBURG. GIEL POLMAN Directeur VVV Midden-Limburg

Archeologie als risico?

Strandvogels in de kijker Jan Seys communicatieverantwoordelijke Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ)

IOURNEE "''ARCHEOLOGIE ROMAINE

Bijlokehof (Gent, Oost-Vlaanderen)

Archeologienota: Het archeologisch vooronderzoek aan de Hoorn te Leuven Vanessa Vander Ginst Maarten Smeets Marjolein Van Der Waa

Archeologie uit je achtertuin. Lesbrief over archeologie voor groep 7 en 8 van de basisschool

Archeologie in Utrecht Informatie, adressen en procedures

SPRITE CRUZER 460 SR ,- Standaarduitrusting o.a.:

SPRITE CRUZER 460 SR ,- Standaarduitrusting o.a.:

Het archeologisch onderzoek van de kapel Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën te Vreren (Tongeren)

De Erfgoedwet: maritieme archeologie, vrijwilligers en metaaldetectie

Rapportage vondstmelding: Oostende, zeedijk (thv. Hertstraat)

OPGRAVING BEST-AARLE AFGEROND

Raakvlak Rapport Archeologisch onderzoek op het Hof van Praet te Oedelem

Averboodse Baan (N165), Laakdal

Archeologisch vooronderzoek aan de Battelestraat te Velm (Sint-Truiden)

Algemene ledendag. Zaterdag 24 maart 2012

PROGRAMMA VAN MAATREGELEN AARTSELAAR LINDENBOSLAAN

Argeologysk Wurkferbân.

IEPER KLEINE POEZELSTRAAT

BOERMARKEN IN DRENTHE

botten uit de zee. Anton Ervynck Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed

Kanon Gietijzer van 60 Pond Kort

Verslag van het nationaal archief Den Haag

Amandinestraat (Oostende, West-Vlaanderen)

Archeologische Quickscan

Archol bv. Ivo van Wijk. Voorlopig verslag Archeologische Opgraving Plangebied Joannes Riviusstraat te Elsloo, gemeente Stein

WAAR GAAN WE NAARTOE?

Documentatierapport Kenmerken van pensioenuitkeringen aan personen anders dan AOW of ANW (PENSOVPERSOONBUS)

% &! '!#(&#! )"(*!# #+ &,-. '!#( )(/ -#'#!#(0

Archeologie op school. Handleiding voor de leerkracht

XXL Formaten. digitalisering en online presentatie

Tabakspijpen van diverse Kleine Projecten in Gorinchem

Jaarverslag BATO 2006

Verslag onderzoek van door leden van de Amateur Tuindervereniging Arentsburgh verzamelde scherven

De Noordzee: een waardevol archief onder water Meer dan 100 jaar onderzoek van strandvondsten en vondsten uit zee in België: een overzicht

ARCHEOLOGIENOTA. ROESELARE HONZEBROEKSTRAAT (prov. WEST-VLAANDEREN) PROGRAMMA VAN MAATREGELEN VOOR UITGESTELD VOOR- ONDERZOEK MET INGREEP IN DE BODEM

Beschrijving van de materialen van de NEMO-Workshop Drijven en Zinken

nr. 31 van LYDIA PEETERS datum: 16 oktober 2015 aan GEERT BOURGEOIS Archeologische zones in stadskernen - Openbaar onderzoek

ALPINE SPORT 370 EK ,- Standaarduitrusting o.a.:

GERAARDSBERGEN- DUYTSENKOUTER

De Lusthoven 96, Kruisberghoeve, Arendonk

Een oppervlaktekartering in plangebied Barneveld-Noord. Archol. S. Baas

Maritiem erfgoed behouden voor de toekomst

Administratie (GBA) ingeschreven personen, niet gecoördineerd.

Onder alle nieuwe ontwikkelingen rusten de resten van wat eens was. NOORDERZON. De afwezigheid wordt zichtbaar gemaakt.

Mounting ceiling & wall

Archeologieatelier - vondstenmateriaal onder de loep

Maand van de archeologie 2016

Brouwerijsite (Kortemark, West-Vlaanderen)

04/11/2013. Sluitersnelheid: 1/50 sec = 0.02 sec. Frameduur= 2 x sluitersnelheid= 2/50 = 1/25 = 0.04 sec. Framerate= 1/0.

Protocol voor het melden van archeologische vondsten op het strand of in de getijdenzone

Masterplan Kustveiligheid

UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education

Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland

Kale - Leie Archeologische Dienst. J a a r v e r s l a g K a l e - L e i e A r c h e o l o g i s c h e D i e n s t

UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education

ARCHEOLOGIENOTA. LEUVEN HERTOGENSITE SINT-RAFAEL (prov. VLAAMS-BRABANT) PROGRAMMA VAN MAATREGELEN

Toetsmatrijs Examen Numismatiek. Maart 2012

ARCHEOLOGIENOTA PROGRAMMA VAN MAATREGELEN ANTWERPEN DELWAIDEDOK

Contactgegevens Marc Brion

E. FOTOBIJLAGE BIJ HET DOSSIER

ARCHEOLOGIENOTA. WEVELGEM NIEUWSTRAAT (prov. WEST-VLAANDEREN) PROGRAMMA VAN MAATREGELEN

Richtlijnen indienen en acceptatie ARCHEOLOGIE

VOORONDERZOEK VLIEGTUIGCRASH WO 2

UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education FOREIGN LANGUAGE DUTCH 0515/01

Microdataservices. Documentatierapport Personen met een pensioenuitkering anders dan AOW of ANW (PENSOVPERSOONBUS)

RESULTATEN ARCHEOLOGISCHE VERKENNING ST.-TRUDO

Proefopgraving in de tuin van het voormalige Gereformeerd Weeshuis aan de Havenstraat te Woerden door Elly E. v.d. Busse-Bruin

Centrum voor Beleidsstatistiek en Microdata Services. Documentatierapport Personen met een pensioenuitkering anders dan AOW of ANW (PENSOVPERSOONBUS)

BAAC do 17/09/ :37Update: do 17/09/ :12 Gianni Paelinck, Pieterjan Huyghebaert, Joost Van Liefferinge Persinfo

Transcriptie:

Strandvondsten: het strand als archeologisch archief www.sea-arch.be 2013-2016 Marnix Pieters

Korte inhoud Inleiding: probleemstelling Drie gevalstudies: - Strand-Oostende(Oosteroever): kanon - Strand-Oostende (Oosteroever: systematische prospectie - Strand Raversijde Besluit: een experiment Foto M. Pieters

probleemstelling: archeologische vondsten op het strand worden zelden serieus genomen! Is aangespoeld (uit?), zonder context, zeker niet in situ, zijn vervalst, worden gewoon afgevoerd naar containerpark archeologische waarde van het strand wordt ontkend Explosieven opsporen en vernielen: foto Sven Van Haelst Foto: Peter Maenhoudt Sommige dingen drijven

Figuur: Joe Flatman

Gevalstudie 1 2007 Ruimingswerken explosieven strand Oostende Oosteroever Foto s Ine Demerre Vondst gietijzeren scheepskanon

Verwijderen van concretie/corrosie + ontzouten & conserveren Foto s Ine Demerre

Verwijderen van concretie/corrosie + ontzouten & conserveren + Onderzoek naar herkomst, datering, Foto: Kris Vandevorst

Vergelijken van stijlkenmerken 17 de eeuws Taps toelopende tappen Iets onder de middellijn 18 de eeuws en later Cilindervormige tappen Centraal t.o.v. middellijn

Vergelijken van stijlkenmerken Zweeds kanon

Vergelijken van stijlkenmerken en merktekens Foto s: Kris Vandevorst Foto s: Nico Brink

Merktekens op de tappen Swedish cannon had marks cast on the trunnion from the mid-17th century. These also consisted of a single, double or occasionally triple letters but certain Swedish furnaces also cast dates on the trunnion as well, in 4, 3 or 2 numbers. Normally the date is on the left. Again these marks are cast on the mould and stick out. Links Rechts Datering..45 =(1645 of 1745?) Monogram v/d maker? LDG Lodewijk (Louis) De Geer?

Loop was hol! Prop werk Henneppropje 8,37 cm Foto s: Kris Vandevorst Kaliber (pond) Diameter kogel Binnendiameter loop Gewicht kogel 4 7.60 cm 8.37 cm ca. 1.81339 kg

Voorlopig besluit kanon Hoogstwaarschijnlijk Herkomst Zweden (Finspång?) Datering 1645 Kaliber 4 ponder Maker Wapenhandelaar Louis de Geer (1587-1650)? Geboren te Luik in 1587 Waals-Nederlandse geschutgieter in Zweden. Louis de Geer was de grote kanonnenproducent voor de protestantse zaak in Duitsland, maar ook voor de Nederlandse Admiraliteit, de VOC en de WIC. Hij introduceerde de Waalse hoogoven in Zweden en bouwde in dat land het eerste grootschalige bedrijvencomplex op. http://nl.wikipedia.org/wiki/louis_de_geer_(ondernemer) http://www.loodjes.nl/louis%20de%20geer.html http://www.historischnieuwsblad.nl/nl/artikel/6949/wapenhandelaar-louis-de-geer-1587-1650.html

Gevalstudie 2: strand van Oostende Oosteroever Foto s: Jan Mees

Context - 2013-2014: archeologische prospecties op strand-oosteroever door VLIZ - Annelies Groen: prospecteert al jarenlang ditzelfde strand: enorm aantal fragmenten van kleipijpen uit 17 de -20 ste eeuw Vaststellingen mbt vondsten VLIZ/vondsten Annelies Groen - Consistente aanwezigheid in beide collecties van vondsten uit de Romeinse periode - Quasi-geen vondsten uit de middeleeuwen - Vooral uit de periode 16 de -20 ste eeuw - Aanwezigheid Chinees porselein (vroege 18 de -eeuw), porselein van de lijn Oostende-Dover, periode van beleg van Oostende vertegenwoordigd o.a. door Weserwaar, rumfles uit WO I Besluit De lokale geschiedenis van Oostende is weerspiegeld in het vondstenmateriaal, wat er op zich al op wijst dat we hier vooral te maken hebben met zaken die hier achtergelaten zijn en niet van einde en verre aangespoeld zijn. Het zou zeer interessant zijn een dergelijke archeologische karakterisatie te hebben van al onze stranden.

Foto: Etienne Cools Gevalstudie 3

Foto: Etienne Cools

Foto: Etienne Cools

Foto: Etienne Cools

Foto s: Etienne Cools

Foto Hans Denis Strand van Raversijde: pre- en protohistorie

Foto: Etienne Cools Strand van Raversijde: Romeinse periode Foto s Marnix Pieters

Foto strand van Raversijde, 1 ste helft 20 ste eeuw, informatie uit de middeleeuwen Foto: André Chocqueel

Illustraties: Chloë Claerhout

Besluit: we doen een experiment 3 en 4 maart 2014 Foto s agentschap Onroerend Erfgoed

Foto: agentschap Onroerend Erfgoed

16 van de 24 scherven teruggevonden, 4 nog op originele plaats, verste had zich 18 m verplaatst, merendeel begraven, alleen landinwaarts verplaatst Besluit Archeologische waarde van strand is overtuigend aanwezig Vondsten vertellen iets over de omgeving Het zou interessant zijn het werk van VLIZ uit te breiden naar een groter deel van de kust