1: Missie, Visie en Doelstellingen van de Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ Missie De dienst draagt bij aan een vitale samenleving en gezonde inwoners in de regio Zuid-Holland Zuid. Visie Wij zijn de gemeentelijke basisvoorziening voor publieke gezondheid en borgen het recht op onderwijs. De Dienst is lokaal herkenbaar als dienstverlener, onderzoeker, adviseur en regisseur. Vanuit deze rollen werken wij op basis van de wettelijke en op preventie gerichte taken, samen met onze partners, aan het verbeteren van de sociale en fysieke leefomgeving. Wij zijn een kennisintensieve organisatie, onder andere door de aanwezigheid van hoogopgeleid personeel en dat de dienst zelf kennis ontwikkelt en deze verbindt aan uitvoering en beleid. Maatschappelijke doelstellingen Uit de missie en visie volgen drie maatschappelijke doelstellingen: (1) Het realiseren van gezondheidswinst en het verminderen van sociaal-economische gezondheidsverschillen; (2) Het bevorderen van ontwikkelingskansen voor en participatie van inwoners en jeugd in het bijzonder; (3) Op een vertrouwenwekkende manier optreden tijdens rampen en crisis waarin de publieke gezondheid wordt bedreigd. 1
2: Takenportfolio van de Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ Product Wettelijk kader Relatie met missie/visie/ doelstellingen Infectieziektebestrijding Infectieziektebestrijding beschermt de bevolking tegen uitbraken en/of verdere verspreiding van infectieziekten. Deze 'dijkbewaking' draagt direct bij aan een vitale en gezonde populatie. Keuzes en consequenties voorafgaand aan het bepalen van het dienstverleningsniveau SOA/SENSE SOA/SENSE beschermt de bevolking (en specifiek risicogroepen) tegen uitbraken en/of verdere verspreiding van SOA's. Daarnaast wordt door preventie (SENSE) gewerkt aan seksuele gezondheid. Hiermee wordt direct bijgedragen aan een vitale en gezonde populatie en het realiseren van gezondheidswinst bij risicogroepen. De dienstverlening wordt in samenwerking met de GGD Rotterdam-Rijnmond uitgevoerd, waarbij het RIVM het minimumniveau bepaalt. TBC-bestrijding TBC-bestrijding beschermt de bevolking (en specifiek risicogroepen) tegen een uitbraak en/of verdere verspreiding van tuberculose. Hiermee wordt direct bijgedragen aan een vitale en gezonde populatie. De dienstverlening wordt in samenwerking met de GGD Rotterdam-Rijnmond Reizigersadvisering en hepatitis B Deze taken worden zonder specifieke wettelijke grondslag uitgevoerd, maar worden vanuit de beschermingstaak door de GGD Reizigersadvisering en hepatitis dienstverlening zijn verbonden aan de bestrijding van infectieziekten. Hierdoor wordt met name de import van infectieziekten verminderd en draagt direct bij aan een vitale en gezonde populatie. Deze taken mogen/kunnen ook door andere marktpartijen uitgevoerd worden. Indien de taak niet wordt overgenomen door een andere partij, bestaat er een hoger risico op import van infectieziekten. Daarnaast is een risico voor reizigers dat de medische kwaliteit van de dienstverlening afneemt (huisartsen zitten bv. niet in een landelijk netwerk waarin 2
(medische) ontwikkelingen worden besproken. Belang voor de Dienst om de taken uit te voeren is het inzicht en voeling te houden met het gezondheidsniveau van de regio en de betrokkenheid in het netwerk waar ook de andere dienstverlening (IZB e.d.) profijt van heeft. Medische milieukunde (MMK) Wet en besluit publieke MMK beschermt de bevolking tegen negatieve gezondheidseffecten als gevolg van biologische, chemische, radiologische of nucleaire risico's in en/of verontreiniging van de leefomgeving. Hierdoor wordt direct bijgedragen aan een vitale en gezonde populatie. MMK-advisering wordt sinds 2014 op waakvlamniveau via een dienstverleningsovereenkomst uitgevoerd door GGD RR. Technische hygiënezorg (THZ) Toezicht op en adviseren over het naleven van hygiëne regels in diverse risicoinstellingen (o.a. seks en relaxbedrijven, zorginstellingen, kinderboerderijen) dragen bij aan het beschermen van de gezondheid van (risicogroepen). Toezicht kinderopvang Wet op de kinderopvang, waarbij gesteld wordt dat het toezicht wordt uitgevoerd door de GGD. Toezicht op pedagogisch klimaat, hygiëne en veiligheid in kinderopvangvoorzieningen draagt bij aan het bevorderen van ontwikkelingskansen en de gezondheid van kinderen. Taak moet worden uitgevoerd door een Gezondheidsbevordering Wet publieke gezondheid stelt dat opstellen, uitvoeren en afstemmen van preventieprogramma's, met inbegrip van bevorderingsprogramma's uitgevoerd moeten worden door een GGD. Het positief beïnvloeden van leefstijl, sociale en fysieke leefomgeving draagt direct bij aan het realiseren van gezondheidswinst en het verminderen van sociaal-economische gezondheidsverschillen. Uitvoering van preventie-activiteiten wordt (grotendeels) gedaan door diverse (zorg)partijen onder regie van de Dienst middels de zgn. regionale preventieprogramma's (zoals Gezond Gewicht, Verzuip Jij Je Toekomst?!, Mentale weerbaarheid). In de regionale nota gezondheidsbeleid 2016-2019 wordt voorgesteld deze 3
aanpak vanuit de lokale behoefte voort te zetten. De inhoud van het programma wordt op basis van de nota vorm gegeven. Crisisorganisatie Wet publieke gezondheid en wet op de veiligheidsregio's. De crisisorganisatie draagt door een gecoördineerd optreden direct bij aan een vertrouwenwekkend optreden tijdens rampen/crisis waarin de publieke gezondheid wordt bedreigd. Inzet GAGS wordt via een DVO uitgevoerd door GGD RR. Maatschappelijke zorg Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Taak is een wettelijke verplichting voor de gemeenten. De dienst voert in de projectorganisatie Veilig Thuis diverse (uitvoeringsregie) taken m.b.t. huiselijk geweld uit (bv. Wet tijdelijk huisverbod). Het verminderen en stoppen van huiselijk geweld draagt (direct) bij aan de gezondheid en vitaliteit van inwoners en bevorderd ontwikkelingskansen van betrokkenen. De projectorganisatie Veilig Thuis wordt in 2016 geëvalueerd, waarna een definitief besluit genomen wordt over de positionering van Veilig Thuis. taak is dat door verlies aan deskundigheid en ervaring de kwaliteit in dienstverlening aan slachtoffers van huiselijk geweld af neemt. Daarnaast vindt er geen kennisoverdracht meer plaats in het netwerk en sociale wijkteams. Openbare Geestelijke Gezondheidszorg Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Taak is een wettelijke verplichting voor de gemeenten. De dienst voert in de projectorganisatie Veilig Thuis diverse (uitvoeringsregie)taken m.b.t. openbare geestelijke gezondheidszorg uit. De uitvoering van deze taken draagt (direct) bij aan de gezondheid en vitaliteit van inwoners en bevordert ontwikkelingskansen van betrokkenen. Dit product (o.a. voorkomen huisuitzettingen en huisvervuilingen) is onderdeel van de projectorganisatie Veilig Thuis. Dit is kenmerkend voor de werkwijze in ZHZ en zo ook benoemd in de eerdere besluitvorming rondom Veilig Thuis. taak is dat OGGZ niet voldoende aandacht krijgt en het deskundigheidniveau en netwerk niet gehandhaafd kan worden. Het gevolg hiervan is een afname van signalering van, advisering over en 4
specifiek zorg aan kwetsbare mensen in de regio ZHZ. Leerplicht/voortijdig schoolverlaten Leerplichtwet en Wet voortijdig schoolverlaten. Taken zijn een wettelijke verplichting voor de gemeenten en centrumgemeente en gedelegeerd aan de Dienst. Activiteiten dragen direct bij aan de vitaliteit van de bevolking en bevorderen de ontwikkelingskansen voor de jeugd en jongeren. Delegatiebesluit kan worden ingetrokken, waarbij gemeenten vervolgens zelf verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de leerplichtwet. taak is dat het opgebouwde netwerk en de werkwijze met onderwijs, jeugdhulporganisaties en openbaar ministerie niet of moeilijk gehandhaafd kunnen worden. Dit betekent o.a. een verlies aan kwaliteit in de dienstverlening voor leerlingen en hun ouders. RMC/VSVtrajectbegeleiding Wet regionale meld en coördinatiefunctie (RMC). De uitvoering van deze taak is gemandateerd aan de dienst door de centrumgemeente. De taak draagt bij aan het bevorderen van ontwikkelingskansen en participatie van jeugd en jong volwassenen door het terugdringen van voortijdig schoolverlaten. Het mandateren van deze taak kan worden beëindigd. De centrumgemeente is dan weer verantwoordelijk voor de uitvoering van deze taak. taak is dat het opgebouwde netwerk en werkwijze met onderwijs, jeugdhulporganisaties en regionale sociale diensten niet of moeilijk gehandhaafd kan worden. Dit betekent o.a. een verlies aan kwaliteit in de dienstverlening voor voortijdig schoolverlaters. De huidige op preventie gerichte synergie in de uitvoering van leerplicht en voortijdig schoolverlaten staat hiermee onder druk. Het effect is dat er niet of te laat gesignaleerd wordt op dreigend schooluitval. Jeugdgezondheidszorg gezondheid. Taak mag (mede) uitgevoerd worden door andere partijen dan de GGD. Dienst voert nu de regiefunctie over De taak draagt bij aan het realiseren van gezondheidswinst en het bevorderen van ontwikkelingskansen voor kinderen. De regiefunctie kan centraal ergens anders worden belegd. Consequentie is dat integrale samenhang (met epidemiologie, infectieziekte-bestrijding, crisisorganisatie en gezondheids- 5
de JGZ, de uitvoering gebeurt door het consortium van RIVAS/Careyn. bevordering) verloren gaat. Hierdoor wordt het moeilijker om op collectief niveau risico's in de gezondheid en ontwikkeling van jeugd en jongeren te ontdekken. Jeugdpreventieteam Geen grondslag in wetgeving. Deze taak wordt uitgevoerd op basis van autonoom beleid van de gemeenten. Deze taak draagt bij aan het bevorderen van ontwikkelingskansen voor jeugdigen. De taak bestaat feitelijk uit het subsidiëren van de activiteiten van het team. Dit wordt contractueel verzorgd door de serviceorganisatie Jeugd ZHZ. Kennisfunctie Wet en besluit publieke gezondheid waarbij het specifiek gaat om epidemiologie en onderzoek, integrale advisering aan gemeenten bij bestuurlijke beslissingen en preventieve ouderengezondheidszorg. De taken in dit product dragen bij aan het in beeld krijgen van de gezondheid en vitaliteit van inwoners (o.a. door De Toekomstverkenning en factsheets zoals recent voor leerplicht is gemaakt). Daarnaast wordt geadviseerd over de wijze waarop effectief kan worden geïntervenieerd op gezondheid en vitaliteit positief te beïnvloeden. Hierdoor wordt direct bijgedragen aan de drie maatschappelijke doelstellingen van de dienst. 6