HANDLEIDING Algemene regels 1. Algemeenheden lastoestel 2. Installatie en bediening 3. Lassen 4. Technische kenmerken 5. Onderhoud 6. Onderdelenlijst
ALGEMENE REGELS Laswerkzaamheden kunnen ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid van de lasser en personen in de nabije omgeving. Gelieve enkele fundamentele regels in acht te nemen om werkongevallen te vermijden. - Baken het werkgebied af met een speciaal scherm en gebruik deze plaats dan enkel ook voor het lassen. - Bescherm het lichaam met speciale werkkledij (laskap, handschoenen, rubberen laarzen, enz.). De werkkledij moet nauwsluitend zijn en er mogen geen zakken in zitten. - Draag degelijke schoenen om voldoende geisoleerd te zijn. - Vermijd rookgassen door gebruik te maken van zuiver metaal dat niet roestig of behandeld geweest is. - Het gebruik van een speciale afzuigkap is aanbevolen om schadelijke rookgassen af te voeren. ELECTRISCHE VEILIGHEIDSREGELS - Vermijd het gebruik van beschadigde kabels en zorg voor een goede aarding van de stroombron om electrocutatiegevaar te vermijden. - Rol nooit de toorts en de aardingskabels op rond het toestel. - Werk nooit in vochtige ruimtes zonder de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen. - Werk nooit wanneer het deksel van de stroombron verwijderd is om schade aan het toestel en jezelf te vermijden. REGELS ivm BRANDVEILIGHEID - Zorg dat in het lasgebied een operationeel brandblusapparaat aanwezig is. - Zorg dat het lastoestel horizontaal staat en controleer of er voldoende ventilatieruimte rondom het toestel aanwezig is. - Neem kennis van alle nodige veiligheidsregels bij het lassen aan tanks en brandbare materialen.
EIGEN VEILIGHEID Het lassen met beschermgas veroorzaakt ultraviolette straling. Het nemen van aangepaste maatregelen moet de lasser en eventuele omstaanders voldoende beschermen. Oogbescherming Het is noodzakelijk tijdens het lassen gebruik te maken van filterglazen overeenkomstig DIN 4647. De bescherming moet evenredig zijn met de intensiteit van het geëxiteerde U.V. licht. Hoofdbescherming Beschermingsfaktoren 10-80 A faktor 10 90-400 A faktor 11-12 400 - A faktor 12-13 Bij het lassen dient men het gezicht te beschermen met een lasscherm, die het gelaat voldoende afdekt. (DIN 4655) Lichaamsbescherming Om het lichaam voldoende te beschermen tegen rondspattend gloeiend metaaldeeltjes dient men een dikke, vuurvaste kledij te dragen. Na het lassen is het gevaarlijk onbeschermd naar de gloeiende las te kijken. Het gloeiend metaal zendt nog altijd schadelijk UV en IR licht uit.
1. ALGEMEENHEDEN TOESTEL De EHT serie werd speciaal ontwikkeld voor het kontinu lassen onder alle omstandigheden. Alle funkties zijn eenvoudig instelbaar. Dankzij de elektronisch gekontroleerde stroom regeling wordt zowel bij het elektrode of TIG lassen de ideale laskarakteristiek bekomen (wat resulteert in een uiterst stabiele lasboog). Het zoekboogsysteem vergemakkelijkt het starten bij het TIG lassen, zonder dat hierbij kontakt ontstaat tussen het werkstuk en de elektrode. Bij het beëindigen werkt de "downslope" regeling als kratervuller, waarna de gasnastroomregeling het oxyderen van de elektrode voorkomt. Het bedieningspaneel is eenvoudig en overzichtelijk opgevat zodat het een maximale gebruiksvriendelijkheid garandeert. De opbouw en de afmetingen van het lastoestel zijn zo opgevat dat de luchtcirculatie voor de warmteafvoer maximaal is. STANDAARDFUNKTIES: * Hoofdschakelaar * Keuzeschakelaar voor TIG en ELEKTRODEN op AC en DC * Traploze instelling van de lasstroom * Traploze instelling van de downslope * Traploze instelling van de gasnastroomtijd * Balansregeling bij AC lassen * Elektronische hoogfrequent eenheid * Toortsfunktie 2 Takt of 4 Takt met zoekboog * Afstandsbediening OPTIES - waterkoeleenheid - afstandsbediening - voetpedaal - pulser LPC-1: grond- en pulstijd, grond- en pulsstroom - verschillende kabellengtes - andere netspanningen - digitale ampèremeter
2. INSTALLATIE EN BEDIENING 2.1 Installatie De stroombron moet aangesloten worden met een CEBEC gekeurde stekker, welke gebruikelijk is in het bedrijf, op een 3 fazig net, waarvan slechts 2 draden gebruikt worden. Let op dat de aarding (geel-groen) overeenstemt met de aardpen. 2.2 Keuze van de plaats Plaats het apparaat zo dat er voldoende ventilatieruimte aanwezig is. 2.3 Instellen bedrijfsspanning Neem het rechter zijpaneel af en verplaats de kabels volgens de klever op de transformator, zie ook het schema hieronder. De fabrikant kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor het verkeerd aansluiten van het toestel en de gebeurlijke gevolgen.
2.4 Voorpaneelbeschrijving 1 keuzeschakelaar TIG - 0 - ELECTRODE 2 instelling lasstroom 3 keuzeschakelaar AC / DC 4 balansregeling 5 instelling kratervulling (downslope) 6 keuzeschakelaar normaal / pulser op afstandbediening 7 HF keuzeschakelaar AC / DC 8 keuzeschakelaar 2takt / 4takt 9 instelling gasnastroomtijd Een gedetailleerde beschrijving van de lasmethode volgt op de pagina's 6-10
3 LASSEN 3.1 Algemeen Zorg voor goed geïsoleerde kabels met de juiste diameter. Vermijd het opwikkelen van kabels, speciaal op staal, i.v.m. spoelvorming waarbij een spanningsverlies optreedt en bijgevolge een lager rendement. Zorg voor schone kontaktvlakken en zet de verbindingen goed vast: overgangsweerstanden geven vermogensverlies en kunnen plaatselijke oververhitting tot gevolg hebben. EHT 275 De laskabels hebben normaal een doorsnede van 50 mm² EHT 400 De laskabels hebben normaal een doorsnede van 70 mm² Zeer grote kabellengten zijn af te raden wegens de grote verliezen! Indien men toch langere lengtes nodig heeft, is het beter kabels te gebruiken met een grotere doorsnede. 3.2 Elektrode lassen Installatie Verbind de massaklem met de negatieve pool van het toestel en met het werkstuk, daarna de elektrode tang met de positieve klem. Selecteer de elektrode funktie met behulp van de schakelaar 1. Stel de lasstroom in, zie tabel volgende pagina.
Stroominstelling Stel de lasstroom in volgens de electrodediameter en de dikte van het te lassen materiaal Hieronder vindt men enkele richtwaarden, deze zijn afhankelijk van het soort elektrode. De specifieke waarden zijn steeds vermeld op de verpakking van uw elektrodes. diameter laselectrode lengte laselektrode (mm) stand potentiometer lasstroom 20 300 2 50-70 25 300 3 60-95 325 350 4 110-150 325 450 5-6 140-200 40 450 7-8 200-270 50 450 9-10 230-300 AC DC instelling De instelling gelijkstroom (DC) en wisselstroom (AC) lassen, is afhankelijk van het soort elektrode die men verlast, dit staat steeds vermeld op de verpakking.
3.3 TIG LASSEN Installatie Aansluiten van lastoorts en massaklem Voor het TIG lassen verbind men de TIG-lastoorts met de negatieve aansluitbus, de massaklem respectievelijk met de positieve bus. Aansluiten van het beschermgas De slang van het beschermgas is enerzijds verbonden met de manometer op de gasfles, anderzijds met de koppeling op de achterzijde van het toestel. Het beschermgas is in de meeste gevallen argon. Slechts in uitzonderlijke gevallen kan men ook gebruik maken van helium of een argon-helium gasmengsel. Nadat men het hoofd- en sluitventiel van het reductietoestel heeft opengedraaid regelt men het debiet van het beschermgas, door het kontakt van de lastoorts in te drukken waardoor het gasventiel van het lastoestel is ingeschakeld. Aanbrengen van de electrode in de lastoorts Voor het gelijkstroom lassen dient men de Wolfraam electrode (rode kleur) af te punten zoals een potlood. Over het algemeen gebruikt een men gethorieerde electrode met 2% Thorium. Deze is enkel geschikt voor het lassen van ijzer, koper en inox. Voor het wisselstroom lassen dient men de Wolfraam electrode (groene kleur) te gebruiken. Deze is enkel geschikt voor het lassen van aluminium, magnesium en legeringen. In alle gevallen moet de electrode proper zijn en moeten olie en vetsporen weggehaald worden. Om de kwaliteit van de electrode optimaal te houden, gebruikt men de originele verpakking. De elektrode wordt door middel van een spanhuls in de toorts vastgezet zodanig dat ze een 5 tal mm uit het keramieken mondstuk steekt. De dikte van de elektrode is afhankelijk van de gekozen stroomsterkte. Spanhuls, spanhulshouder en elektrode dienen steeds voor eenzelfde diameter worden gekozen. (richtwaarden zie verder)
DC Lassen Men plaatst het toestel in de DC mode voor het lassen van inox, koper en legeringen en speciale staalsoorten. Hiervoor gebruikt men een WOLFRAAM elektrode (RODE KOP). Men selecteert met behulp van schakelaar 1 de TIG funktie. Schakelaars 3 en 7 worden in DC stand geplaatst. Normaal TIG lassen Bij normaal lassen worden volgende parameters ingesteld : * stroomsterkte 2 * downslope 5 * gasnastroomtijd 9 Stroomsterkte instelling. Stel de lasstroom in volgens de electrodediameter en de dikte van het te lassen materiaal met behulp van potentiometer pos. 2 Downslope Downslope: Dit is een regeling bij het einde van de las waarbij de lasstroom langzaam vermindert naar de minimum stroom, ook kratervulling genoemd. Stand 0: De minimum stroom wordt onmiddelijk ingenomen Stand 10:De minimum stroom wordt geleidelijk bereikt.
AC LASSEN Men plaatst het toestel in de AC mode voor het lassen van aluminium, magnesium en legeringen. Hiervoor gebruikt men een WOLFRAAM elektrode (GROENE KOP) Men selecteert met behulp van schakelaar 1 de TIG funktie. Schakelaars 3 en 7 worden in de AC stand geplaatst. Normaal TIG Lassen Zelfde funkties als DC lassen. Balansregeling Men kan de aanwezigheid van de negatieve of positieve alternatiehelft vergroten. Negatief (potentiometer 4 linksom) Hierdoor verkrijgt men betere reiniging van het materiaal maar de inbranding vermindert. (Brede las) We hebben minder slijtage aan de naald. Positief (potentiometer 2 rechtsom) Hierdoor verkrijgt men een diepere inbranding in het materiaal. (Smalle las) We hebben bolvorming aan de elektrode.
A. Lassen met 2 takt Door de knop van de toorts in te drukken wordt de gasklep bekrachtigd waardoor het beschermgas vrijkomt. In de nabije omgeving van de electrode zal dit beschermgas door de hoogfrequente stroom geïoniseerd worden waardoor zich automatisch een lasboog vormt van zodra de electrode het werkstuk nadert. Eenmaal de lasboog getrokken is valt de hoogfrequentspanning weg. Tijdens het lassen is het mogelijk de lasstroom bij te stellen met potentiometer 2, of door afstandsbediening, pulser LPC-1 of voetpedaal (zie verder). De lasboog valt weg van zodra men de knop van de lastoorts loslaat en de downslope tijd verstreken is. Om het oxyderen van de electrode te vermijden blijft het beschermgas nog enige tijd nastromen, dit kan worden ingesteld met potentiometer 9. Deze nastroomtijd (potentiometer 9) wordt zo ingesteld dat na het afkoelen van de elektrode deze geen (zwartbruine) oxydelaag vertoont. Een te lange gasnastroomtijd geeft onnodig gasverbruik.
B. Lassen met 4 takt Het lassen met 4 takt wordt verwezenlijkt door schakelaar 8 op stand 4 takt te plaatsen. Het lasprocédé bestaat uit vier afzonderlijke fazen. 1 -Bij het indrukken van de toortsschakelaar start de lasboog met de minimum stroomsterkte.dit laat toe de juiste startpositie te bepalen zonder het werkstuk te beschadigen. 2 - Bij het loslaten van de knop stijgt de stroom naar de ingestelde waarde. 3 - Na het beëindigen van de lasnaad, drukt men opnieuw de knop in, waarbij de down-slope ingeschakeld wordt. 4 - Het loslaten van de drukknop beëindigt de lascyclus waardoor het toestel terug in de startmode komt.
Afstandsbediening De stroom kan ook geregeld worden met een afstandsbediening. Dit kan een stroomregeling, voetpedaal of pulser LPC-1 zijn. Men sluit deze op de kontaktdoos rechtsonderaan en plaatst de schakelaar erboven in de richting van de kontaktdoos (remote). Pulserend lassen met LPC-1 De pulserende stroom biedt een resem voordelen inzake het gebruik. - Men heeft een goede kontrole op het smeltbad bij moeilijk te verbinden stukken of bij stukken waarvan het basismetaal moeilijk samensmelt. - Het risico voor vervorming bij plaatstaal is gering, dankzij de lagere warmte ontwikkeling. - Het vereenvoudigt het lassen van werkstukken met een verschillend basismateriaal of ongelijke dikte. De lasstroom wordt geregeld door 4 potentiometers - grondstroom I 1 - topstroom I 2 LET OP! Als de Afstand bedieningsschakelaar op "on" staat zonder dat een externe bediening aangesloten is, resulteert dit in een maximum stroom. - grondstroomtijd t 1 - topstroomtijd t 2
RICHTWAARDEN VAN DE PARAMETERS Elektrode Stroom Debiet argon Mondstuk 1.0 5-70 4-5 4 1.6 20-110 4-6 4 2.4 80-180 5-7 6 3.2 150-250 5-8 8 4.0 220-320 8 10 4.8 300-500 10 12 Deze gegevens zijn echter richtwaarden en kunnen afwijken van de werkelijke stroom. Wanneer het toestel in thermische beveiliging gaat door te warme omgeving of te hoge belasting, HET TOESTEL INGESCHAKELD LATEN zo kan de ventilator voor een snellere afkoeling zorgen.
4. TECHNISCHE KENMERKEN 4.1 Gegevens Beschrijving 275 400 A Primaire aansluiting 220 V stroomverbruik 63 90 A aansluiting 380 V stroomverbruik 40 63 A vermogen 18 26 KVA primaire kabel 3 x 6 3 x 10 mm² Secundaire nullastspanning 72 72 V minimum lasstroom 7 7 A maximum lasstroom 275 400 A max lasstroom ED 60% 275 400 A 100% 200 270 A Gewicht 180 195 kg afm. lengte 1220 1220 mm breedte 505 505 mm hoogte 800 800 mm
4.2 Schema
5. ONDERHOUD Het periodieke onderhoud van de transformator wordt bepaald door de omstandigheden waaronder het apparaat gebruikt wordt. Bij normale bedrijfsomstandigheden is het aan te bevelen 2 x per jaar een onderhoudsbeurt uit te voeren. - verbreek de netaansluiting. - verwijder het deksel van het apparaat. - blaas met schone, droge lucht met een druk van ongeveer 2 bar opgehoopt stof en vuil weg. - kontroleer de aansluitspanningen en de isolatie van de primaire kabel en de las- en werkstukkabels. - kontroleer de schroefverbindingen. - breng de behuizing weer aan. N.B. Zorg ervoor dat het apparaat niet in bedrijf wordt gesteld met afgenomen behuizing. Afgezien van persoonlijk gevaar (aanraken van spanningsvoerende delen) zal de koelende luchtstroom niet de juiste weg volgen, waardoor oververhitting en beschadiging van de onderdelen kan ontstaan.