Werken op hoogte Ladders en steigers 1
Wetgeving Wetvan 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (welzijnswet) Hoofdstuk V bijzondere bepalingen bepalingen betreffende tijdelijke of mobiele bouwplaatsen (art. 14 tot 32 KB van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke en mobiele bouwplaatsen (KB TMB) KB van 31 augustus 2005 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte (KB Werken op hoogte) ARAB art. 41ter tot 43 (algemene bepalingen) en 434 (specifieke bepalingen voor bouw) 2
Toepassing Art. 2 van de welzijnswet Werkgevers Werknemers Met arbeidsovereenkomst Zonder arbeidsovereenkomst maar onder gezag van ander persoon Beroepsopleiding Stagiairs Leerlingen en studenten Art. 53 van het KB TMB Zelfstandigen en werkgevers zelf: zelfde verplichting voor gebruik, onderhoud, en controle van arbeidsmiddelen en PBM s 3
Algemene verplichtingen Art. 5 van Welzijnswet 1. Risico s voorkomen 2. Vervanging van wat gevaarlijk is door dat wat niet of minder gevaarlijk is 3. Voorrang aan collectieve beschermingsmiddelen op individuele beschermingsmiddelen 4. Risico s inperken 5. Materiële maatregelen hebben voorrang op andere maatregelen (organisatie, instructie, opleiding, ) 6. Opleiding, vorming en training 7. Instructies 8. Veiligheids- en gezondheidssignalering 4
KB TMB (bijlage III B) Werken op hoogte 5. Naar beneden vallen van een hoogte a. het vallen van een hoogte moet materieel worden voorkomen door met name stevige leuningen die hoog genoeg zijn en ten minste een kantplank, een handleuning en een tussenregel of een andere gelijkwaardige voorziening hebben. b. werkzaamheden op een hoogte mogen in beginsel alleen worden uitgevoerd met behulp van adequate uitrusting en algemene beschermingsmiddelen zoals leuningen, platforms en vangnetten. Indien het gebruik van dergelijke uitrusting is uitgesloten op grond van de aard van werkzaamheden, dient te worden voorzien in passende toegangsmiddelen en gebruik te worden gemaakt van een hangtuig of andere veiligheidsvoorzieningen met verankering. 5
Bouwsteigers en ladders a. Ieder steiger moet naar behoren zijn ontworpen, geconstrueerd en onderhouden, zodat hij niet kan instorten of bij toeval kan gaan schuiven. b. De platforms, doorgangen en ladders van de bouwsteiger moeten dusdanig worden geconstrueerd, gedimensioneerd, beschermd en gebruikt dat niemand kan vallen of door vallende voorwerpen kan worden getroffen c. De steigers moeten door een bevoegd persoon worden geïnspecteerd. d. De ladders moeten stevig genoeg zijn en op de juiste manier onderhouden. Zij moeten op de juiste wijze worden gebruikt op de plaatsen waarvoor zij bestemd zijn. e. De verrijdbare steigers moeten worden beveiligd ongewilde verplaatsingen. 6
KB werken op hoogte Voornaamste wijzigingen Invoeren van algemeen principe dat het arbeidsmiddel moet gebruikt worden dat het meest geschikt is. (dus niet dat het meest economische is) Veel detailwetgeving werd geschrapt en vervangen door de risicoanalyse: d.w.z. dat er een belangrijke verschuiving i.v.m. de verantwoordelijkheid van de werkgevers. Het gebruik van ladders voor het uitvoeren van werkzaamheden wordt sterk beperkt. De kwaliteit van de steigers moet gegarandeerd worden (handleiding van fabrikant, berekeningsnota, montage- en demontage-instructies, instructies i.v.m. het gebruik) en er moet een bevoegd persoon aangesteld worden. Er moet voorzien worden in een degelijke opleiding en training Alpinistentechnieken worden duidelijk gereglementeerd 7
Overgangsbepalingen Bestaande materialen die niet voldoen aan Europese normen of gelijkwaardige technische voorschriften moet vervangen worden voor 19 juli 2006 (art.24 + art.7) Bij herstellingen of wijzigingen aan bestaande materialen: onmiddellijk vervangen Voor steigers is de vervanging niet noodzakelijk indien een steiger aangepast wordt aan de nieuwe voorwaarden (d.w.z. ook berekeningsnota en instructies) 8
Wie is bevoegd? Volgens de CODEX mogen deze keuringen uitgevoerd worden door een deskundig persoon Deze persoon moet voldoende kennis en middelen in huis hebben om de inspectie kundig te kunnen uitvoeren Hoe hij aan die kennis komt doet niet ter zake(zelfstudie) 9
Ladders volgens hun materiaal Houten ladders o.a. werken aan elektrische installaties maar zwaar in gebruik Aluminium ladders, minder zwaar maar o.a. elektrisch geleidend Kunststof ladders, lichter dan hout, zwaarder dan aluminium maar o.a. beter bestand tegen agressieve chemische producten 10
Volgende soorten ladders zijn er op de markt Trapladders Enkele ladders Dubbele ladders Schuifladders Omvormbare ladders 11
Soorten stellingen Staande of vaste stelling Rolstelling Stelling op schragen(metselaars) Hangende stelling Beweegbare stelling(glazenwassers) 12
Werken van op ladders 13
Werken van op ladders Stahoogte boven vloerniveau Minder dan 5 meter Tussen 5 en 7,5 meter: belangrijk risico werkwijze evalueren en bijkomende preventiemaatregelen uitwerken Meer dan 7,5 meter: hoog risico ander werkmethode noodzakelijk Effectieve werktijd op de ladder Minder dan 2 uren Tussen 2 en 4 uren: belangrijk risico werkorganisatie evaluren en aanpassen Meer dan 4 uren: hoog risico werkorganisatie aanpassen 14
Werken op ladders Krachtoefening tijdens het uitvoeren van het werk Minder dan 50 N (5kg) Tussen 50 en 100 N: belangrijk risico werkwijze evalueren en bekomende maatregelen uitwerken Meer dan 100 N (10 kg): hoog risico werkwijze aanpassen Reikwijdte voor de uitvoering van het werk Minder dan 1 armlengte Meer dan 1 armlengte: hoog risico ander werkwijze noodzakelijk 15
Evaluatieschema Ladders en steigers Werken op ladders 16
17
Wanneer en hoe een ladder gebruiken? Uitsluitend voor korte werkzaamheden 1 meter uitsteken boven het te bereiken vlak Stahoogte best minder dan 5 meter boven vloer Krachtoefening op een ladder minder dan 5kg Reikwijdte minder dan 1 armlengte Plaats de ladder op een vlakke weerstandbiedende bodem Plaats de ladder onder een hoek van 75 Hou minimum 1 meter overlapping van de bomen bij schuifladders Risicoanalyse 1 maal per jaar(door bevoegd persoon)en 18
Controlepunten ladder Sporten en ladders moeten horizontaal blijven Op stabiele, stevige en onbeweeglijk steunpunten met passende afmetingen Wegglijden wordt tegengegaan hetzij door boven- of onderkant van de ladderbodem vast te zetten, hetzij door middel van een antislipinrichting of een andere gelijkwaardige oplossing Toegangsladders steken voldoende boven het toegangsniveau uit, tenzij andere voorzieningen Meerdelige ladders en schuifladders: verschillende delen mogen niet ten opzichte van elkaar bewegen. 19
20
Gebruik van steigers Toezicht door bevoegd persoon zowel bij montage als gebruik(bevoegd persoon aangeduid en aanwezig) Werknemersmontage: opleiding risico s bij montage en het veilig monteren en i.v.m. het begrijpen montageschema s Steigerdocument aanwezig (bevat: montage-, ombouw- en demontage schema, sterkte en stabiliteitsberekening en instructienota betreffende gebruik en risico s) Werknemers gebruik: opleiding en maatregelen tegen valrisico's (personen of voorwerpen) en voorwaarden inzake toelaatbare belasting. 21
Gebruik van steigers Controlepunten steiger Onderdelen onbeweeglijk van elkaar Moet weerstaan aan lasten en atmosferische omstandigheden, incl. wind Moet beschermd zijn tegen wegglijden of omvallen Draagvlak moet voldoende stevig zijn om elke vervorming te voorkomen Afmetingen, vorm en ligging van vloeren aangepast aan aard van werkzaamheden en aan de te dragen lasten, onbeweeglijk bij normaal gebruik Tussen randen van de vloer en het bouwwerk: geen gevaarlijke openingen anders beschermingsmaatregelen (collectieve voorrang op persoonlijke) Voldoende veilige toegangswegen tussen verschillende vloeren en steiger 22
Gebruik van steigers Klasse A Enkel bedoeld om bestand te zijn tegen statische lasten, rekening houdend met de weerstandseisen voor een persoon die tegen de beveiliging leunt of voor een hand die zich verplaatst langs deze beveiliging Klasse B Enkel bestand zijn tegen statische lasten en zwakke dynamische krachten. Ze moet een persoon kunnen tegen houden die zich verplaats in de richting van de beveiliging of zijn val kunnen stoppen Klasse C Bedoeld om stand te zijn tegen sterke dynamische krachten, rekening houdend met de vereisten i.v.m. valbeveiliging voor een persoon die van een sterk hellend oppervlak uitglijdt. 23
Gebruik van steigers 60 45 5 m 2 m C B A 30 15 24
Wanneer en hoe stelling gebruiken? Bij buitenwerkzaamheden max. 8 meter hoogte Bij binnenwerkzaamheden max. 12 meter hoogte De werkvloer moet minstens 0.6m x 1m zijn Vanaf 2m hoogte moet rondom een randbeveiliging geplaatst worden De bovenleuning moet minstens 1m boven de werkvloer zijn Onderaan een kantelplank voorzien van minstens 15cm hoog Bij tussenleuningen mag er geen opening groter dan 47cm zijn Toegang tot de stelling best met een onafhankelijke trap of stabiel geplaatste ladder Gebruik nooit een stelling bij hevige wind Risicoanalyse 1 maal per jaar(bevoegd persoon)en voor elk gebruik 25
DE RISICOANALYSE HOE GA IK TE WERK? 26
1.Telefonische afspraak met directeur en/of preventieadviseur 27
2.Aanmelden bij directeur en/of PA 28
3.Foto s maken van ladders en stellingen 29
4.Nazicht ladder/stelling d.m.v. een veiligheidsinspectierapport (Euronorm) 30
5 Opbouw veiligheidsdossier Inventaris ladders en stellingen Veiligheidsrapport Indienststellingsverslag Bestelvoorwaarden Bestetlbon Veiligheidsinstructiekaart ladder keuze Gebruik van vaste stelling Stelling op wielen Stelling op schragen Toolboxmeting Eindverslag 31
5 Opbouw veiligheidsdossier Inventaris ladders en stellingen LADDER 1 LADDER 2 32
5 Opbouw veiligheidsdossier Veiligheidsrapport ladders 33
5 Opbouw veiligheidsdossier Veiligheidsrapport stelling 34
5 Opbouw veiligheidsdossier Indienststellingsverslag 35
5 Opbouw veiligheidsdossier Bestelvoorwaarden 36
5 Opbouw veiligheidsdossier Bestelbon 37
5 Opbouw veiligheidsdossier Veiligheidsinstructiekaart ladder keuze Gebruik van vaste stelling Stelling op wielen Stelling op schragen 38
5 Opbouw veiligheidsdossier Toolboxmeting 39
5 Opbouw veiligheidsdossier Eindverslag 40
6.Controle door CPA (paraplusysteem) 41
7. Dossier overhandigen aan directeur/pa 42
Zijn er nog vragen? 43