Vragen en antwoorden Versterkingsprogramma Eemsmond Versterken Inspecties Schade Veiligheid Wie doet wat? Informatie en begeleiding Vragen over versterken Wie leidt het versterkingsprogramma? De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) voert de regie over het versterkingsprogramma. De Nationaal Coördinator Groningen is een samenwerkingsverband van twaalf Groninger gemeenten, de provincie Groningen en het Rijk. De NCG maakt samen met de gemeente Eemsmond en bewoners een versterkingsplan voor de dorpen Uithuizen, Kantens en Zandeweer. Hoe zijn de gebieden Uithuizen, Kantens en Zandeweer geselecteerd? Alle 22.000 woningen in het aardbevingsgebied moeten uiteindelijk geïnspecteerd worden om vast te stellen of deze aardbevingsbestendig zijn. Er is niet voldoende capaciteit om alle woningen tegelijkertijd te inspecteren. In het voorjaar van 2016 is in de kern van het aardbevingsgebied (Loppersum, t Zandt, Appingedam, Overschild en Ten Post) gestart met de inspecties van de woningen. Vanaf eind 2016 is capaciteit beschikbaar om delen van Kantens, Zandeweer en Uithuizen te inspecteren. Ik woon in Kantens, Zandeweer of Uithuizen. Wat staat mij te wachten? Stap 1: informeren van de bewoners Op zaterdag 12 november 2016 wordt een informatiebijeenkomst georganiseerd over de plannen in de komende periode in uw dorp. Burgemeester Marijke van Beek en Nationaal Coördinator Groningen Hans Alders geven een toelichting op het versterkingsprogramma en de inspecties van woningen die voor dit programma noodzakelijk zijn. Stap 2: inspecteren van uw woning Om vast te kunnen stellen wat precies de versterkingsopgave is, moeten woningen geïnspecteerd worden. Er zijn twee vormen van inspecties, uitgebreide inspecties en validatie-inspecties. - Uitgebreide inspectie Tijdens een uitgebreide inspectie wordt de constructie van uw woning beoordeeld. Hiervoor is het soms nodig om gaten in wanden, muren en plafonds te maken of in uw tuin te graven om de fundering te kunnen zien. Dit levert overlast op. Alles in en om uw woning wordt weer in originele staat teruggebracht. - Validatie-inspectie Bij een validatie inspectie wordt gekeken of de gegevens uit de uitgebreide inspectie van een vergelijkbare woning ook voor uw woning geldt. Hiervoor is het niet nodig om gaten in muren of plafonds te maken. Deze inspectie duurt een half uur tot een uur. Tijdens de inspectie wordt u begeleid door een bewonersbegeleider vanuit Versterkingspunt Eemsmond. Naast deze inspecties wordt ook grondonderzoek (sonderingen) gedaan. Dit grondonderzoek vindt op straat plaats. Stap 3: berekenen of uw woning versterkt moet worden Met de gegevens uit de inspecties en het grondonderzoek berekenen specialisten of uw woning voldoet aan de norm voor aardbevingsbestendig bouwen. Dit berekenen is een ingewikkeld proces dat ongeveer 3 maanden duurt. Stap 4: berekenen wat moet gebeuren om uw woning veilig te maken Als uit de berekeningen blijkt dat uw woning versterkt moet worden, berekenen specialisten wat bij uw woning moet gebeuren om deze veilig te maken voor aardbevingen. Ook dit is een ingewikkeld proces wat ongeveer 2 maanden duurt. Stap 5: bespreken van het rapport met de bewoners en bedenktijd De resultaten van de inspectie en de berekeningen worden vastgelegd in een rapport. Het rapport wordt besproken met de eigenaar/bewoner van de woning. De eigenaar van de woning neemt uiteindelijk een beslissing of de woning wordt versterkt. versie 1.0, 11 november 2016 1
Stap 6: opstellen en bespreken van het versterkingsplan voor de wijk Als alle gesprekken met de eigenaars/bewoners zijn gevoerd, stelt de gemeente Eemsmond en de NCG een plan van aanpak op voor de straat/wijk/dorp. Als het van toepassing - en mogelijk - is dan nemen zij hier bijvoorbeeld ook onderwijs- en zorgvoorzieningen in mee. De gemeente Eemsmond en de NCG bespreken het versterkingsplan met de bewoners. Stap 7: uitvoering van het versterkingsplan door Centrum Veilig Wonen Als er overeenstemming over het versterkingsplan is en de financiering is geregeld, kan de uitvoering beginnen. De uitvoering gebeurt door Centrum Veilig Wonen (CVW) in nauwe samenspraak met de bewoners. Wie neemt de eindbeslissing over het versterken van de woning? De eindbeslissing om een woning te versterken wordt door de eigenaar/bewoner genomen. Een plan kan pas uitgevoerd worden als de eigenaar/bewoner ermee instemt. Er bestaat een uitzondering: als de eindconclusie is dat een woning of gebouw niet meer voldoet aan de eisen in het bouwbesluit en daardoor sprake is van een onveilige situatie dan heeft uw gemeente de wettelijke taak om de eigenaar van de woning te wijzen op zijn verantwoordelijkheden om te zorgen dat de woning of gebouw wel weer voldoet aan de gestelde eisen. Kan bij een eventuele versterking rekening gehouden worden met mijn (ver)bouwwensen? Wanneer uit de berekeningen blijkt dat uw woning versterkt moet worden, wordt een versterkingsadvies uitgebracht. Voordat de woning wordt versterkt, wordt met de eigenaar de mogelijkheden besproken die meegenomen kunnen worden tijdens het versterken. Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan energiebesparende of -opwekkende maatregelen. Kan het zijn dat mijn huis gesloopt moet worden? Als uit de berekeningen blijkt dat de kosten om de woning of gebouw veilig te maken hoger zijn dan de waarde van de woning, dan is het mogelijk dat een woning voor sloop in aanmerking komt. Uw gemeente en de NCG maken dan afspraken met de eigenaar van de woning over welke stappen en voorzieningen getroffen moeten worden. Kan ik als de eigenaar de versterking van mijn woning helemaal laten verzorgen? Als u het eens bent met het inspectierapport en het versterkingsadvies, kan Centrum Veilig Wonen de uitvoering van de versterkingsmaatregelen voor hun rekening nemen. U kunt dan dus alles uit handen geven. Welke werkzaamheden vallen onder bouwkundig versterken? Bouwkundig versterken betekent dat de constructie van uw woning sterker wordt gemaakt, zodat deze beter bestand is tegen aardbevingen. Het gaat dan bijvoorbeeld om maatregelen zoals het versterken van verbindingen tussen vloeren en muren, het vervangen van muren of het versterken van de fundering. Nadat een woning bouwkundig is versterkt, kan na een aardbeving nog steeds schade ontstaan aan de woning of gebouw. Als mijn woning is versterkt, kan een aardbeving dan nog schade veroorzaken? Ja, als uw woning is versterkt kan door een aardbeving nog steeds schade aan uw huis optreden. Door het versterken van de woning voldoet deze aan de norm voor aardbevingsbestendig bouwen. Dit betekent niet dat aardbevingen geen schade meer kunnen veroorzaken. De kans op zware schade is wel kleiner. Als mijn woning versterkt moet worden, kan ik dan in mijn huis blijven? Dit hangt van de maatregelen af die genomen moeten worden om uw woning veilig te maken. In overleg met de eigenaar/bewoner wordt gekeken welke mogelijkheden er zijn. Als tijdelijke huisvesting tijdens het versterken nodig is, wie betaalt dit? De NAM neemt de kosten voor eventuele tijdelijke huisvesting voor haar rekening. versie 1.0, 11 november 2016 2
Vragen over inspecties Hoe lang duurt een inspectie en het berekenen van de sterkte van mijn woning? En wanneer weet ik of mijn woning versterkt moet worden? Een inspectie en het daarna berekenen van de sterkte van uw woning is technisch ingewikkeld. Dit gebeurt door technisch ingenieurs en adviseurs. De tijd die nodig is voor een inspectie van uw woning is afhankelijk van welk type inspectie plaatsvindt. Een uitgebreide inspectie duurt 1 3 dagen; een validatie-inspectie duurt ongeveer een halfuur tot een uur. Het berekenen van de sterkte van uw woning duurt maanden. Als blijkt dat uw woning niet voldoet aan de norm voor aardbevingsbestendig bouwen dan volgt een tweede berekening om vast te stellen welke versterkingsmaatregelen nodig zijn om uw woning veilig te maken. Ook deze berekening is ingewikkeld en neemt maanden in beslag. Wanneer worden de woningen in Kantens, Zandeweer en Uithuizen geïnspecteerd? Op dit moment is de planning van de 1 e helft van 2017 ingevuld. In 2016 wordt gestart met inspecties van een deel van de woningen in Kantens. Dit geldt ook voor Zandeweer. In Uithuizen wordt in 2017 gestart. In het definitieve Meerjarenprogramma dat op 23 december 2016 wordt gepubliceerd staat beschreven welke woningen in de 1 e helft van 2017 worden geïnspecteerd. Welke criteria gelden bij de inspecties? In Nederland is in het Bouwbesluit wettelijk vastgesteld hoe veilig gebouwd moet worden. Aardbevingsbestendig bouwen is nog niet opgenomen in deze wetgeving. In februari 2015 heeft een commissie van deskundigen (de NEN-commissie) een ontwerp richtlijn opgesteld voor aardbevingsbestendig bouwen. Dit is de Nationale Praktijkrichtlijn aardbevingen (NPR 9998:2015). In de NPR zijn veiligheidsniveaus en waarden voor de aardbevingsbelasting voor gebouwen opgenomen voor zowel nieuwbouw, verbouw als bestaande bouw. De normen in de NPR zijn bedoeld om de kans op slachtoffers door het instorten van een gebouw te beperken De norm geeft de kans weer dat iemand op een bepaalde locatie komt te overlijden in de periode van een jaar. De norm waar een woning aan moet voldoen om aardbevingsbestendig te zijn, is 10-5. Dit betekent dat er een kans op overlijden is van 1 op de 100.000 jaar. Bij de berekening van woningen en gebouwen om vast te stellen of deze bestand zijn tegen aardbevingen, wordt de NPR gehanteerd. Wat is de NPR? NPR is de afkorting van Nederlandse Praktijkrichtlijn. De NPR 9998 geeft richtlijnen om voor de volgende situaties te beoordelen of: a) te bouwen gebouwen voldoende aardbevingsbestendig zijn; b) bestaande gebouwen voldoende aardbevingsbestendig zijn; c) te versterken bestaande gebouwen voldoende aardbevingsbestendig zijn. De toepassing van de NPR is beperkt tot Noord-Nederland voor zover de aardbevingen optreden als gevolg van de gaswinning in het Groninger gasveld. Wat gebeurt er als een bewoner geen inspectie wil? Altijd wordt geprobeerd om gezamenlijk met de bewoner tot een oplossing te komen. In het uiterste geval kan uw gemeente, op basis van de woningwet, beslissen dat een inspectie moet plaatsvinden. Dit is het geval als er sprake is van een acuut onveilige situatie. Mijn huis heeft al een keer een schade-inspectie gehad, waarom moet dat nog een keer? Bij schade-inspecties wordt alleen gekeken naar de door u of door de eigenaar van de woning gemelde schade. Met een uitgebreide inspectie wordt bij uw woning zowel van buiten als van binnen gekeken naar de sterkte van de constructie van het gebouw en mogelijke kwetsbare gebouwonderdelen. Bij deze inspecties wordt gekeken naar de woning als geheel. Mijn huurhuis is al een keer geïnspecteerd, waarom moet dat nog een keer? Het is bekend dat sommige huizen in dit gebied al een keer zijn geïnspecteerd. De NCG en uw verhuurder hebben hierover nauw overleg met elkaar. Op dit moment wordt bekeken welke informatie over uw huis al bekend is en welke noodzakelijke inspecties nog gedaan moeten worden. Het is mogelijk dat een uitgebreide inspectie nog noodzakelijk is, omdat bij de eerdere inspectie onvoldoende onderzoek is gedaan naar de constructie van uw woning. Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan hoe de verbindingen tussen de vloeren en de muren in uw woning zijn. versie 1.0, 11 november 2016 3
Wat voor soorten inspecties zijn er? Er zijn twee soorten inspecties van woningen: Uitgebreide inspectie Bij een uitgebreide inspectie wordt de woning beoordeeld op de veiligheid. Hiervoor is het soms nodig om gaten in wanden, muren en plafonds te maken of in de tuin te graven om de fundering te zien. Alles wordt weer in originele staat teruggebracht. Als er schade wordt veroorzaakt, dan wordt dit weer hersteld. Een uitgebreide inspectie levert overlast op voor de bewoner en eventuele buren. Deze inspectie duurt 1 3 dagen. Een uitgebreide inspectie wordt alleen gedaan met toestemming van de eigenaar en eventuele bewoner van het gebouw. Validatie-inspectie Bij een validatie-inspectie wordt gekeken of de gegevens uit de uitgebreide inspectie ook gelden voor de woningen van hetzelfde type. Deze inspectie duurt ongeveer een half uur. Hierbij is het niet nodig om gaten in muren of plafonds te maken en levert daardoor vrijwel geen overlast op. Een validatie-inspectie gebeurt alleen met de toestemming van de eigenaar en de bewoner van de woning. Vragen over schade Waar kan ik na een aardbeving schade aan mijn woning melden? Schade aan uw woning kunt u melden bij Centrum Veilig Wonen (CVW). U kunt zeven dagen in de week tussen 08.00 en 20.00 telefonisch contact opnemen met CVW via 0800 289 66 36. Als ik het niet eens ben met het schaderapport, wat kan ik dan doen? Centrum Veilig Wonen (CVW) is uw aanspreekpunt over uw schaderapport. U heeft een contactpersoon vanuit CVW die u hierover kunt bellen. Als u het niet eens bent met uw schaderapport dan kunt u vragen om een contraexpertise. Bent u het nog niet eens met de contraexpert dan heeft u de mogelijkheid om naar de Arbiter te gaan. De arbiters zijn onafhankelijk en zitten in het gebouw van de Nationaal Coördinator Groningen. Wat doet een Arbiter? De Arbiter zijn oud-rechters. Zij doen uitspraken in geschillen op het terrein van schades. Het zijn bindende uitspraken. De NAM en Centrum Veilig Wonen zijn gebonden aan deze uitspraken. Bent u het niet eens met de uitspraak van de Arbiter, dan heeft u altijd de mogelijkheid om naar de rechter te stappen. De Arbiter heeft al diverse uitspraken gedaan. Bent u geïnteresseerd in deze uitspraken, dan kunt u de gedane uitspraken terugvinden op www.arbiteraardbevingsschade.nl Ik heb een klacht over de afhandeling van mijn schade. Waar kan ik terecht? Heeft u klachten over individuele schade-afhandelingen door aardbevingen in Groningen, dan kunt dit melden bij de Onafhankelijke Raadsman. Hier kunt u ook terecht met klachten over bouwkundige versterking. Meer informatie vindt u op www.onafhankelijkeraadsman.nl. Vragen over veiligheid Wat als uit de inspectie blijkt dat er sprake is van een acuut onveilige situatie? Als tijdens de inspectie een acuut onveilige situatie wordt geconstateerd, worden direct maatregelen getroffen om het gebouw veiliger te maken. De getroffen maatregelen zijn afhankelijk van de geconstateerde onveilige situatie. Wat is een acuut onveilige situatie? Een acuut onveilige situatie wil zeggen dat de bouwkundige constructie, door welke oorzaak dan ook, niet (meer) voldoet aan de eisen van het bouwbesluit en een direct gevaar oplevert voor de bewoners of voor omwonenden. Wie doet wat? versie 1.0, 11 november 2016 4
Wie doet wat bij de inspecties van woningen? De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) heeft de regie over de inspecties en de eventuele versterkingsopgave. De inspecties worden uitgevoerd door gecertificeerde bureaus in opdracht van Centrum Veilig Wonen. Tijdens de inspectie wordt u als bewoner begeleid door een bewonersbegeleider van de Nationaal Coördinator Groningen. Deze bewonersbegeleiders zijn gehuisvest in onder andere Versterkingspunt Eemsmond. Centrum Veilig Wonen verzorgt de eventuele uitvoering van de versterking van uw woning. Waarom werkt de Nationaal Coördinator Groningen samen met Centrum Veilig Wonen (CVW)? CVW is een bestaande organisatie waar specifieke kennis en ervaring is over het inspecteren van woningen en over het bouwkundig versterken van woningen. CVW voert inspecties en berekeningen van sterkte van woningen uit in opdracht van de Nationaal Coördinator Groningen. Wat is de Nationaal Coördinator Groningen? De Nationaal Coördinator Groningen is een samenwerkingsverband van twaalf Groninger gemeenten (Appingedam, Bedum, De Marne, Delfzijl, Eemsmond, Groningen, Hoogezand-Sappemeer, Loppersum, Menterwolde, Slochteren, Ten Boer, Winsum) de provincie Groningen en het Rijk. Hans Alders geeft leiding aan dit samenwerkingsverband. Is Centrum Veilig Wonen wel onafhankelijk? De Nationaal Coördinator Groningen heeft de regie over de inspecties en het eventueel versterken van woningen in het aardbevingsgebied. De NCG neemt samen met de eigenaar/bewoner beslissingen. Centrum Veilig Wonen voert de inspecties en eventuele versterking uit. Vragen over informatie en begeleiding Waar kan ik met vragen terecht? De Nationaal Coördinator Groningen heeft versterkingspunten ingericht in de provincie. Ook in de gemeente Eemsmond komt een versterkingspunt. Vanuit het versterkingspunt begeleiden bewonersbegeleiders u bij de inspectie en het eventueel versterken van de woning. Voor vragen kunt u altijd terecht bij Versterkingspunt Eemsmond Bereikbaarheid (vanaf 21 november 2016) Adres: Sportlaan 4, Uithuizen (het versterkingspunt zit in MFC De Mencke) Telefonisch via 088 041 44 68 op o Maandag: 13.00 16.30 uur o Dinsdag t/m donderdag: 09.00 16.30 uur Email: info@versterkingspunteemsmond.nl Krijg ik een vast contactpersoon vanuit het Versterkingspunt? Ja, wanneer uw woning op de planning staat om geïnspecteerd te worden (uitgebreide inspectie of validatie-inspectie) dan krijgt u vanuit Versterkingspunt Eemsmond een vast contactpersoon. Hoe word ik betrokken bij en geïnformeerd over de inspectie van mijn woning? Als uw woning staat gepland voor een inspectie, dan neemt een bewonersbegeleider van Versterkingspunt Eemsmond contact met u op. Bij een uitgebreide inspectie komt de bewonersbegeleider bij u langs om afspraken te maken en verdere uitleg te geven over wat een uitgebreide inspectie inhoudt en wat er van u wordt verwacht. Samen met u wordt een datum gepland wanneer uw woning geïnspecteerd wordt. Tijdens het volledige traject wordt u vanuit de Nationaal Coördinator Groningen begeleid door een vast contactpersoon. Bij een validatie-inspectie wordt een afspraak met u gemaakt wanneer deze in uw woning kan plaatsvinden. Deze inspectie duurt een half uur tot een uur. In 2016 wordt gestart met woningen in Kantens en Zandeweer. Woningen in Uithuizen staan gepland voor 2017. Wat is een versterkingspunt? Een versterkingspunt is een plek waar u als bewoner terecht kunt met vragen, voor informatie of contact met bewonersbegeleiders van de Nationaal Coördinator Groningen. Bewonersbegeleiders zijn vaste contactpersonen voor bewoners. Zij begeleiden de bewoners in het traject van inspecties en versterken van woningen. versie 1.0, 11 november 2016 5
Wat is het Meerjarenprogramma? De Nationaal Coördinator Groningen beschrijft in het Meerjarenprogramma welke activiteiten de komende vijf jaar ondernomen worden om Groningen aardbevingsbestendig en kansrijk te maken. De belangrijkste onderwerpen in dit Meerjarenprogramma zijn het verbeteren van schadeafhandeling, het aardbevingsbestendig maken van woningen, gebouwen en infrastructuur (zoals wegen en dijken) in het gebied en waar mogelijk tegelijkertijd de kansen benutten om de leefbaarheid en duurzaamheid te vergroten en de regionale economie te versterken. versie 1.0, 11 november 2016 6