UITSTAPJES & BEZIENSWAARDIGHEDEN

UITSTAPJES & BEZIENSWAARDIGHEDEN IN HET VERRASSEND VEELZIJDIGE HOOGSAUERLAND U AANGEBODEN DOOR DE NEDERLANDSE TOP ALL-INCLUSIVE VAKANTIE HOTELS IN HET SAUERLAND T I TA PJ E S S T I U R O O TIPS V www.hotelmarleen.nl P S & T R HOTEL MARLEEN I Alter Hagen 1 59955 Winterberg - Siedlinghausen P Tel: 0049-2953 - 9626580 S A U E R L A N D

Geachte gast, Allereerst heten wij u van harte welkom bij een onzer vakantiehotels. Als gast wilt u natuurlijk weten wat u allemaal kunt doen en beleven in de omgeving. Graag geven wij u daarom dit vernieuwde uitstapjesboekje mee. Hierin hebben we de leukste uitstapjes en excursies van het Sauerland voor u op een rijtje gezet. U zult snel ontdekken dat het Sauerland niet alleen het land van de 1000 bergen is, maar zeker ook het land van de 1000 mogelijkheden genoemd mag worden. De omgeving biedt voor elk wat wils. Van attractieparken tot musea, van rondvaarten tot kastelen, de mogelijkheden zijn zeer divers. Mocht u meer informatie wensen over een van de uitstapjes, dan verwijzen wij u graag naar ons folderrek bij de receptie. Uiteraard staan wij u graag te woord indien u vragen heeft, of wanneer u een excursie wilt reserveren. Natuurlijk staan bij elke bezienswaardigheid of attractie de actuele prijzen en openingstijden en de (rij)afstand met adres, zodat u niet voor een gesloten deur komt te staan. Wij wensen u bij voorbaat een prettige vakantie toe! Familie Roy Swartjes & team Marleen

SLOT AROLSEN K a s t e l e n e n s l o t t e n Als oud klooster omgebouwd tot een slot voor de graaf van Waldeck. Hier is ook onze koningin Emma geboren. Bad Arolsen speelt om die reden een belangrijke rol in de geschiedenis van ons koningshuis en is dan ook niet voor niets opgenomen in de Oranjeroute. Openingstijden: van april t/m oktober dagelijks van 10.00-17.00 uur. Van november t/m maart: * ma - zat van 14.00-17.00 uur. * zon- en feestdagen 11.00-17.00 uur. Prijs: volw. 7,- p.p. Kinderen tot 14 jaar 2,00 p.p. Voor uw navigatiesysteem: Schloss strasse 27, Bad Arolsen Afstand vanaf Hotel Marleen: 61 km SLOT WALDECK Slot Waldeck was de burcht van de graven van Waldeck voordat deze verhuisden naar Schloss Arolsen in Bad Arolsen. Toen het slot niet langer werd bewoond, werd het gebruikt als gevangenis. Tegenwoordig is het slot in gebruik als hotel en museum. Vanaf de Edersee kunt u met de kabelbaan naar de stad en Slot Waldeck, van hier heeft u een schitterend uitzicht over de Edersee. Men kan tegen een kleine vergoeding de fiets naar boven meenemen. Geopend: dagelijks van 9.30-18.30 uur. Voor uw navigatiesysteem: Schloss Strasse 1, Waldeck Afstand vanaf Hotel Marleen: 67 km KASTEEL WEWELSBURG Wewelsburg is een kasteel in het Duitse Noordrijn-Westfalen, gebouwd in de vorm van een driehoek, door de prins van Paderborn tussen 1603 en 1609. In 1934 werd het kasteel voor honderd jaar gehuurd door Reichsführer-SS Heinrich Himmler die het wilde ombouwen tot een Reichsführerschule voor de toekomstige SS-officieren. Hiermee zou het kasteel een Ordensburg worden. De Wewelsburg was ook het hoofdkwartier van de SS. Vanaf 1939 tot 1943 werd het meeste constructiewerk door dwangarbeiders uitgevoerd. Dit waren vaak politieke gevangenen en krijgsgevangenen. In de grote toren, de Nordturm, werd een marmeren mozaïek aangelegd van een Schwarze Sonne of Sonnenrad. Himmler gebruikte deze ruimte, de Obergruppenführersaal geheel volgens de gebruiken van de Ridders van de Ronde Tafel van Koning Arthur, dus met slechts twaalf gasten rondom zijn tafel, en Himmler zelf als dertiende. Dertien personen kan ook een parodie zijn op het Laatste Avondmaal of Himmler als de zwarte zon omringd door de tekens van de dierenriem. Onder de Nordturm, die verder uitgebouwd had moeten worden tot het Mittelpunkt der Welt, ligt de Gruft, een gewijde ruimte voor overleden SS-officieren. In het voorjaar van 1940 werd vlakbij het kasteel ook het concentrakamp Niederhagen in gebruik genomen. In 1945 gaf Himmler opdracht het kasteel op te blazen. Dit is deels gelukt: alleen de grote noordelijke toren is vernietigd. In 1973 is men begonnen met de restauratie van de Nordturm. In 1977 is besloten om het hele kasteel te restaureren om het als oorlogsmonument te behouden met museum en jeugdherberg. Afstand vanaf Hotel Marleen: 56 km Voor uw navigatiesysteem: Burgwall 19, 33142 Büren Geopend: di - vrij 10.00-17.00 uur / za,- zon- en feestdagen 10.00-18.00 uur 3

DE LEUKSTE PLAATSEN IN HET SAUERLAND ATTENDORN Dit plaatsje, gelegen in het natuurpark het Ebbegebergte in de regio Olpe, is een belangrijk uitgangspunt voor vele bezienswaardigheden. Het dorpje zelf ligt in een prachtig bosrijk gebied. Vlakbij ligt het grootste stuwmeer van het Sauerland: Biggesee. Verder kunt u o.a. de druipsteengrotten van Attendorn bezoeken. Genoeg te doen dus! Afstand vanaf Hotel Marleen: 59 km ASTENTURM Gebouwd in 1890 op de 842 meter hoge Kahler Asten (Winterberg). De Vader van de 1000 bergen is een van de populairste uitstapjes. Vanaf het 23 meter hoge gelegen platform van de Astenturm kunt u van betoverende uitzichten over het Sauerland genieten: naar het oosten tot Herkules bij Kassel en naar het zuiden tot de Feldberg in de Taunus. Het kost 1,- om door het draaihek te gaan. Tevens is er in de toren een weerstation ondergebracht. Rondom de toren zijn meerdere zeer interessante (redelijk vlakke) wandelroutes over de Hochheide te vinden. deze voeren u o.a. langs de Lennequelle, het punt waar de rivier de Lenne ontspringt. Het Jacobustreintje stopt hier ook met de Höhetour. Afstand vanaf Hotel Marleen: 15 km BAD BERLEBURG Afstand vanaf Hotel Marleen: 24 km Bad Berleburg is beroemd geworden door zijn allergiearme klimaat. Het centrum van de historische dorpskern is het slot Bad Berleburg (ook wel Slot Wittgenstein) met aan de voet ervan vakwerkhuizen met leien daken. Dit slot is zeker een bezoekje waard. Bad Berleburg is een van de eerste plaatsjes die u kunt aandoen op de Oranjeroute. BAD WILDUNGEN Aan de zuidkant van het Sauerland in een glooiend landschap vindt u Bad Wildungen. Een kuuroord met een levendige Altstadt. Een lange wandelpromenade voert u via aanlokkelijke terrasjes en mondaine huizen naar het mooie Kurpark met het oude en het nieuwe Kurmittelhaus. Boven Bad Wildungen vindt u Altwildungen met het kasteel Friedrichstein en de glasslijperij met galerie. Kasteel Friedrichstein is het gehele jaar op maandag gesloten. Op dinsdag tot zondag zijn de openingstijden van 10 tot 13 uur en van 14 tot 17 uur. De entreeprijs bedraagt 3,- p.p. U kunt op eigen gelegenheid door het kasteel lopen. De glasslijperij ligt naast het kasteel. Afstand vanaf Hotel Marleen: 74 km

BAD WüNNENBERG Aan de noordelijke rand van het Sauerland ligt Bad Wünnenberg temidden van uitgestrekte bossen. Het wordt omringd door glooiende heuvels en open velden hetgeen de natuurliefhebber dan ook een gevarieerd landschap biedt. Of het nu bekende centra als Willingen (29 km) en Winterberg (25 km) zijn die u zoekt of juist het onbekendere Sauerland, hier is de keuze aan u aangezien zowel het Hochsauerland als het Waldeckerland reeds binnen een half uur te bereiken zijn. Ook het prachtige stuwmeer en de beroemde Diemelsee (12 km) zijn de moeite meer dan waard. Afstand vanaf Hotel Marleen: 42 km BRILON Brilon wordt ook wel de Waldstadt van het Sauerland genoemd, vanwege het vele groen. Een Altstadt met veel historische gebouwen en vakwerkhuizen, die u vooral vindt in het centrum rondom de Briloner Marktplatz met de Petrus-bronnen uit de 14e eeuw. De omgeving van Brilon biedt ook vele mooie wandelroutes. Elke woensdag en zaterdag is er markt in Brilon van 9.00 tot 12.00 uur Afstand vanaf Hotel Marleen: 23 km FRANKENBERG Frankenberg is een stad met een prachtige, historische Altstadt, gelegen aan de Eder. Het stadje heeft een langgerekt autovrij centrum. De kern is opgedeeld in de Untermarkt en de Obermarkt met het Rathaus stammend uit 1509, het Steinhaus uit 1204 en de vele vakwerkhuizen. Het stadhuis staat bekend om de 10 torentjes die met lei bekleed zijn. Dit is tevens een leuk winkelstadje, waar u prima een dagje door kunt brengen. Ook kunt u het combineren met bijvoorbeeld Bad Wildungen. Mocht u de Oranjeroute rijden, dan komt u op weg van Waldeck naar Dillenburg langs Frankenberg. Een leuke stop voor onderweg. Afstand vanaf Hotel Marleen: 43 km KORBACH Korbach is een gezellig autovrij winkelstadje met een leuke Altstadt. De vele vakwerkhuisjes zorgen voor een gezellige, nostalgische sfeer. O.a. het stadhuis, de dubbele stadsmuur en de vijf dubbele stadspoorten stammen uit de rijke Middeleeuwen en zijn een bezoekje zeker waard. De gezellige markt in Korbach kunt u op zaterdag bezoeken van 7.00 tot 12.30 uur Afstand vanaf Hotel Marleen: 40 km 5

PADERBORN Paderborn, een echte aanrader!!!!!! Een sfeervolle Bisdomstad die al 1200 jaar bestaat. Het centrum ligt rondom de Dom van Paderborn. Hier vindt u diverse kleding- en souvenirwinkels en andere gezellige winkeltjes waar u allerlei hebbedingetjes kunt kopen. Het centrum bestaat uit een mix van zeer mooie, gerestaureerde historische gebouwen. De combinatie van de verschillende bouwstijlen leveren een bijzonder en apart effect. Bovendien treft u in Paderborn de betere en grotere winkels aan. Voor uw navigatie: Am Abdinghof 11, 33098 Paderborn (Parkeren) Afstand vanaf Hotel Marleen: 69 km WILLINGEN Een zeer toeristisch dorpje gelegen onder aan de 838 meter hoge Ettelsberg. In Willingen vindt u een glasblazerij, zomerrodelbaan, sprookjespark en een klein wildpark. De gondelbaan brengt u naar een uitgebreid wandelgebied met uitkijktoren boven op de Ettelsberg. Verder is er ook een gezellige brouwerij, waar u bier kunt proeven. Willingen is wat toerisme betreft een actieve stad en is met zijn mooie ligging zeker een bezoekje waard. De glasblazerij mag u ook niet missen. U kunt toekijken hoe dit glasblazen in zijn werk gaat. Tegen betaling is het ook mogelijk hier zelf actief aan deel te nemen. Bij de glasblazerij is een winkel waar u de handgeblazen kunstwerken kunt kopen. Voor uw navigatie: Willingen (Upland) Afstand vanaf Hotel Marleen: 25 km

D e l e u k s t e d a g a t t r a c t i e s FORT FUN Een attractiepark van dit formaat zult u niet snel verwachten in de heuvels van het Sauerland. Een park met de nodige spectaculaire attracties, zoals het nat worden in de Rio Grande, van de Stüpelberg snel naar beneden roetsjen op de vermaarde rodelbaan en over de kop in de Werbelwind. Een schitterend uitzicht heeft u vanuit het reuzenrad. En wie een stukje wil rijden, kan dat doen in de Beverly Hills Drive. Fort Fun is goed voor een dagje vol spanning en sensatie. Pas op, want u waant zich al snel in het Wilde Westen! Prijs: volw. vanaf 25,50 p.p. en 20,90 per kind (4-11 jr). Van half april tot begin november Voor meer informatie betreffende openingstijden en attracties verwijzen wij u graag naar de folder in ons folderrek. Voor uw navigatiesysteem: Aurorastrasse, Wasserfall / Bestwig Afstand vanaf Hotel Marleen: 10 km HOLLYWOOD- EN SAFARIPARK In 1969 is dit park in de buurt van Paderborn opgezet. Een afwisselend STUKENBROCK geheel van verschillende attracties en een dierentuin met vele diersoorten en enkele spectaculaire shows maken een dagje naar dit park tot een waar feest. Het park heeft o.a. een wildwaterbaan, een achtbaan en tevens diverse kinderattracties. Sommige dierenverblijven hebben een aparte vormgeving en stralen een oosterse sfeer uit. Afstand vanaf Hotel Marleen: 88 km Prijs: volw. vanaf 23,- p.p. en 19,- per kind (4-14 jr). Het park is dagelijks geopend van begin maart tot eind oktober van 9.00 tot 18.00 uur. In juli zelfs tot 22.00 uur en in aug. tot 19.00 uur. Voor uw navigatiesysteem: Mittweg 16, Stukenbrock BRUCHHAUSER STEINE In Bruchhausen vindt u de Bruchhauser Steine: vier immens grote rotsblokken uit de ijstijd. Parkeer uw auto beneden aan de berg en maak een prachtige wandeling langs de stenen, tot u 1½ uur later de hoogste steen (de Feldstein) bereikt heeft. U dient hiervoor wel goed ter been te zijn. Ook kunt u met uw auto naar boven rijden. Vanaf daar is het maar 5 minuten te voet tot het hoogste punt. De Feldstein is te beklimmen. Hiervoor hoeft u niet al te sportief of getraind te zijn, maar zorg wel voor stevige schoenen. Het uitzicht is adembenemend mooi, ook voor de achterblijvers onderaan de Feldstein. Vergeet uw fototoestel niet! Afstand vanaf Hotel Marleen: 16 km Maria Immaculata Kirche De Jezuïetenkerk is een barokkerk die uniek is voor deze streek. Ze werd in Büren 1773 door de Jezuïetenorde vlakbij het Jezuïetencollege gebouwd. Het college werd in 1717-1728 op initiatief van edelman Moritz van Büren opgericht. Hier was o.a. de grote Westfaalse bouwmeester Johann Conrad Schlaun aan het werk. De bouwstijl van dit waardevolle sacrale bouwwerk bestaat echter alleen aan de voorgevel uit barok, aan de binnenkant zijn er zuivere rococostijlelementen terug te vinden. De houten deuren zijn versierd met prachtig handwerk. Bijzonder indrukwekkend zijn de afbeeldingen op de daken van de kerkgewelven. Deze beelden een levensfase uit, uit het leven van Moeder Maria (Immaculata). Het pastelkleurige stucwerk en de indrukwekkende schilderijen vormen een harmonisch samenspel. Uw bezoek wordt compleet bij het zien van de schilderijen en werken van Josef Gregor Winck Voor uw navigatiesysteem: Burgstraße 1, Büren Rondleidingen: Elke 3e zondag van de maand om 16.00 uur Afstand vanaf Hotel Marleen: 45 km 7

A A B A C H T A L Afstand vanaf Hotel Marleen: ca. 39 km AABACHTALSPERRE De Aabach stuwdam is een drinkwaterreservoir met een heel bijzondere kwaliteit: dagelijks voorziet deze stuwdam meer dan 1/4 miljoen mensen van het beste drinkwater. De stuwdam heeft een lengte van 3 km en een breedte van maximaal 1,5 km. Na de zuivering wordt het water verdeeld over een lang buizennet van ongeveer 90 km. Dit net heeft een capaciteit van 17 miljoen m³ en voorziet bijvoorbeeld ook stadsdelen van Paderborn van water. De Aabach-stuwdam is ook een recreatiegebied en een paradijs voor natuurliefhebbers. De 9 km lange rondweg nodigt uit tot wandelen, fietsen, nordic walking en inline-skaten. Geniet van het prachtige uitzicht over de watervlakte, de rust en de veelzijdigheid rondom de stuwdam. De stuwdam is vanuit Bad Wünnenberg makkelijk te voet te bereiken. Voor uw navigatie: Aabachtalsperre 33181 Bad Wünnenberg ABENTEUERPARK AATAL-BAD WüNNENBERG Heel veel avontuur, plezier en natuurbelevenis wachten op u in ons park. In de vrije natuur, tussen bomen, beweegt u zich over verschillende elementen van boom tot boom. Moeilijkheidsgraad, uitdaging en behendigheidslevel wisselen zich af. Bos, water en waagstuk in perfectie. Een automatisch veiligheidsparcours maakt zelfs voor de kleintjes het klimplezier op 5 meter hoogte mogelijk. Aan de reusachtige kabelbaan, die meer dan een halve kilometer lang is, hangt u goed beveiligd aan een kabel en suist u naar beneden in het dal, waar u op een eiland in de roeivijver landt. Geopend: zaterdag, zondag en vakantiedagen. Voor uw navigatiesysteem: Im Aatal, 33181 Bad Wünnenberg ERLEBNIS BARFUSSPFAD AATAL Het natuurgebied Aatal is altijd een bezoek waard. Daar luidt het motto meedoen, uitproberen en genieten. Het natuurparadijs Aatal biedt veel ruimte om te spelen, te ontspannen en lekker actief bezig te zijn. Op het blote-voeten-pad rondom de waterplas kunt u probleemloos zonder schoenen en sokken genieten van de vrijheid. Op een lengte van 1km kunt u letterlijk genieten van de grond onder uw voeten; een verkwikkende beekloop, warme boomschors, fijne en grove kiezelstenen, modderig leem of gewoon gras. Een 34 meter lange houten steiger die midden door het moeraslandschap loopt, biedt u een mooi uitzicht over het gebied. Ontspanning vindt u bij het Aatalhaus onder het genot van een kop koffie met gebak, in de Kneipp-oase, tijdens een picknick rondom de grote speeltuin of bij het bekijken van verschillende dieren in het uitgestrekte wildpark. Voor uw navigatie: Im Aatal, 33181 Bad Wünnenberg

TRAKTOR- EN MODELAUTOMUSEUM PADERBORN Afstand vanaf Hotel Marleen: 74 km U i t s t a p j e s i n d e b u u r t Het museum toont op meer dan 3000m² ongeveer 120 oude tractoren, die u een overzicht geven van de technische/ historische ontwikkelingen van de tractoren in het begin van de jaren 20 tot na de oorlog. De legendarische Lanz-Bulldogs vormen de grootste groep tractoren, gevolgd door MAN, Deutz, Hanomag, Schlüter en Eicher. Een Shelltankstation uit de jaren 20 geeft een indruk van de geschiedenis van de benzinevoorziening. Een originele smederij en een schematische doorsnede van tractoren verduidelijkt het ontstaan van het landhandwerk. Ook worden er nog 10.000 andere museumstukken tentoongesteld zoals modelvoertuigen, auto s, tractoren en vrachtwagens. Naast historische en actuele modellen van Duitse en Amerikaanse producenten zijn ook met de hand vervaardigde unieke exemplaren te zien. Geopend: Dinsdag - Zondag 10:00-18:00 uur Voor uw navigatiesysteem: Karl-Schoppe-Weg 8, 33100 Paderborn GLASBLAZERIJ WILLINGEN Ervaar de glasblazerij van Willingen. Hier kunt u zien hoe het traditionele glasblazen in zijn werk gaat. Maak uw bezoek tot een unieke gebeurtenis en fabriceer met een beetje hulp uw eigen glas. In de winkel kunt u allerlei mooie handgeblazen kunstwerken kopen. Ook kunt u in de naastgelegen Café Shop genieten van diverse overheerlijke koffiespecialiteiten. Afstand vanaf Hotel Marleen: 22 km Geopend: April tot oktober: maandag t/m vrijdag van 10 tot 17 uur. Op zaterdag en zondag van 10 tot 16 uur. November tot maart: maandag t/m vrijdag van 10 tot 12.30 uur en van 14 tot 17 uur. Op zaterdag van 10 tot 12.30 en van 14 tot 16 uur. Op zondag van 10 tot 12.30 uur. Voor uw navigatiesysteem: Zur Hoppecke 9, 34508 Willingen www.glasmanufaktur-willingen.de WILLINGER BRAUHAUS WARSTEINER BIERBROUWERIJ In het nieuwe Sudhaus, gebouwd in september 2006, krijgt u de film Willingen en zijn Brauhaus te zien. Vervolgens ziet u hoe het Willinger Landbier volgens de uit 1516 stammende voorschriften wordt gebrouwen. Na de rondleiding (ca 1 uur) heeft u de mogelijkheid in de Hopfenstube of de Brau-hausstube een heerlijk Willinger Landbiertje te nuttigen. Prijs: 5,- p.p. Geopend: maandag t/m vrijdag v.a. 10.30 uur. Voor uw navigatiesysteem: In den Kämpen 2, 34508 Willingen www.willinger-brauhaus.de Afstand vanaf Hotel Marleen: 22 km Net onder het plaatsje Warstein ligt de beroemde Warsteiner Brouwerij. De excursie begint met een ontvangst in het nieuwe bezoekerscentrum en wordt vervolgd met een film in de draaibioscoop over de geschiedenis van de brouwerij. Vervolgens gaat u per treintje door de brouwerij en ziet u het gehele brouwproces: van het brouwen van bier tot aan het bottelen van de flessen. Later kunt u zelf een biertje proeven. U kunt hier lunchen en de Warsteiner souvenirshop bezoeken. De brouwerij is dagelijks geopend, alleen zijn op zaterdag en zondag de machines niet in werking. Prijs: 8,- p.p. Voor uw navigatiesysteem: Am Waldpark1, Warstein Afstand vanaf Hotel Marleen: 36 km 9

SOMMERRODELBAHN WILLINGEN De sleeplift brengt u 250m bergop. Boven aangekomen wacht u 700m rodelplezier. Een ieder kan rodelen, jong en oud, alleen of met twee personen. Met snelheden tot wel 40km per uur raast u richting het dal. Beneden vindt u een grote kinderspeelplaats, trampolines en nog meer leuke verrassingen. Afstand vanaf Hotel Marleen: 22 km KABELBAAN ETTELSBERG Afstand vanaf Hotel Marleen: 22 km Prijs: volw. 2,20 p.p. voor 1 afdaling en 11,- voor 6 afdalingen. Kinderen (4-14 jr) 1,50 voor 1 afdaling en 7,50 voor 6 afdalingen. Voor uw navigatiesysteem: Am Hoppern, 34508 Willingen www.sommerrodelbahn-willingen.de De modernste kabelbaan van Duitsland brengt u in een gesloten gondel de 838m hoge Ettelsberg op. In deze gesloten gondel kunt u uw mountainbike, de kinderwagen of rolstoel meenemen. Boven aangekomen wacht u o.a. de Ettelsberghütte en de 59m hoge Hochheideturm. Zijn 875m hoge platform is het hoogste uitkijkpunt in Noord-West Duitsland. Geniet van het spectaculaire uitzicht over het berglandschap van het Sauerland. Geopend: Dagelijks van 9-17 uur. Aanrader: een combinatieticket voor entree Hochheideturm + berg- en dalvaart per kabelbaan: 8,80. Kinderen 6,- Voor uw navigatiesysteem: Zur Hoppecke 5, 34508 Willingen www.ettelsberg-seilbahn.de LAGUNEN ERLEBNISBAD 1200 vierkante meter wateroppervlakte verdeeld over 2 binnen- en 2 buitenbaden in Caribische sfeer biedt u het hele jaar de mogelijkheid om heerlijk te ontspannen. Glijbanen, heerlijk warm water (van 32 graden), sauna en nog veel meer; u vindt het hier allemaal. Ook kunt u een uitgebreid gezondheidsprogramma volgen, genieten van massages etc. Prijs: 90 minuten 7,50 (volw). 4,10 (jongeren 7-16 jr) / 1,10 (kind 2-6 jr) Openingstijden: dagelijks van 9.00-22.00 uur Voor uw navigatiesysteem: Am Hagen 9-10, 34508 Willingen www.lagunenerlebnisbad.de Afstand vanaf Hotel Marleen: 24 km EISSPORT HALLE Nagenoeg het hele jaar biedt de 60 x 30m grote schaatsbaan afwisselend schaatsplezier. Zo is er wekelijks een ijsdisco met verschillende muzieksoorten. Ook behoort ijshockey (op aanvraag) tot de mogelijkheden. Combineer een bezoek aan de schaatsbaan met het Lagunen Erlebnisbad onder het motto Eis & Heiss. Prijs: volw. 3,70 p.p. Jongeren (7-16 jr) 2,70. Kind (2-6 jr) 1,10 Geopend: zie de folder in onze folderbak bij de receptie. Voor uw navigatiesysteem: Am Hagen 10, 34508 Willingen www.treffpunkt-ettelsberg.de Afstand vanaf Hotel Marleen: 22 km

CURIOSEUM Afstand vanaf Hotel Marleen: 29 km LWL LANDESMUSEUM LICHTENAU Afstand vanaf Hotel Marleen: 55 km In Hans Schlömer s Curioseum is er voor elk wat wils. Verspreid over 1500 vierkante meter treft u o.a. een ruimteauto aan, curiosa van de afdeling gevonden voorwerpen uit de haven van Hamburg, piranhas uit de Amazone, zeldzame vliegtuigen, oude wintersportattributen, modelschepen, droomauto s en nog veel meer. Geopend: dagelijks van mei-oktober van 10.00-18.00 uur. Van november tot april op zaterdag en zondag van 10.00-17.00 uur. Prijs: volw. 4,50 p.p. Jongeren (6-16 jr) Voor uw navigatiesysteem: Düdinghäuser strasse 1, 34508 Willingen www.curioseum-willingen.de Met zijn gotische kruisgang, de ca. 2000 m² omvattende kloostertuinen en de nieuw ingerichte tentoonstellingsruimtes is de stichting klooster Dalheim LWL Landesmuseum een bijzondere plek om de fascinerende rijkdommen van de kloostercultuur te ontdekken. Daarbij rekenen we niet alleen de Ora et labora (latijn voor bidden en werken), maar ook de muziek, het theater, het eten en drinken, de waardevolle kunstschatten en de bouw-, boekdruken tuinkunst. Permanente en afwisselende tentoonstellingen laten zien hoe de kloosters de ontwikkeling van Europa door de eeuwen heen beïnvloed hebben, hoe ze naast hun vergaande betekenis als religieuze centra en bemiddelaars van het christelijke geloof ook invloed hadden op de ontwikkeling van het onderzoek, de kunst en de wetenschappelijke ontwikkeling van de hele regio. Geopend: dinsdag - zondag 10:00-18:00 uur Voor uw navigatiesysteem: Am Kloster 11, 33165 Lichtenau MüHLENKOPFSCHANS Breng een bezoek aan de wereldbekerwedstrijdschans van Willingen, de hoogste schans ter wereld. Combineer een berg- en dalvaart per glazen kabelbaan met een rondleiding en sluit af in het gezellige caférestaurant Aufwind. Afstand vanaf Hotel Marleen: 26 km Geopend: Kabelbaan van dinsdag-vrijdag van 11-17 uur. Op zaterdag en zondag van 10-17 uur. De rondleidingen zijn op dinsdag en vrijdag om 14 uur. Prijs: kabelbaan 2,- enkele reis. Rondleiding incl. kabelbaan 9,- Kinderen (3-13 jr) 4,50 Voor uw navigatie: Zur Mühlenkopfschanze 1, 34508 Willingen www.weltcup-willingen.de LEISTEENGROEVE CHRISTINE Een bezoek aan leisteengroeve Christine zorgt voor een onvergetelijke en blijvende herinnering voor jong en oud. Gekleed in een warme jas hebt u de mogelijkheid mooie mineralen, fossielen en sieraden met halfedelstenen te bekijken en tegen gunstige tarieven aan te schaffen. Geopend: woensdag - zondag 10.00, 11.00, 15.00 en 16.00 uur. Op zondag om 10.00 en 11.00 uur. (Van november - 31 maart alleen s ochtends geopend). Prijs: volw. 2,60 p.p. Kind (4-12 jr) 1,30 Voor uw navigatie: Schwalefelderstrasse 28, 34508 Willingen www.willingen.de Afstand vanaf Hotel Marleen: 24 km 11

Hote l Cafe Re staurant Strandte rrasse Die me lse e Jack Sparrow

Kartfun Neuastenberg Een van de modernste kartbanen van Europa. Een racetrack van 550m. Zo voel je je vanzelf Michael Schumacher. En ook al is het uiteindelijk niet genoeg voor een wereldkampioenschap. Het was wel een onvergetelijke gebeurtenis. Geopend: ma t/m vrij van 15.00-23.00 uur zat en zon van 11.00-23.00 uur Voor uw navigatie: Winterberger Str. 2, 59955 Winterberg Prijs: 10,00 (10 min) / 28,00 (30 min) 15,00 voor een tweepersoonskart, speciaal voor de kinderen. Afstand vanaf Hotel Marleen: 14 km Openluchtbad Siedlinghausen Bij het openluchtbad hoort ook een verwarmd 25-meter bad met een zwem- en niet-zwemmersgedeelte, een glijbaan en een spartelbad voor de kleinsten. Zonaanbidders kunnen zich ontspannen op de grote ligweide. Een tafeltennistafel en een volleybalveld bieden ander actief vermaak. Geopend: Dagelijks van 10.00 tot 19.00 uur. Bij slecht weer tot 13.00 uur. Voor uw navigatie : Grimmeweg5, 59955 Winterberg Afstand vanaf Hotel Marleen: 350 meter Lenne-bron Winterberg De rivier de Lenne ontspringt op het massief van de Kahler Asten. De bron geeft onafhankelijk van het weer op ongeregelde tijden water ('intermitterende bron) Het is op 830 m boven zeeniveau de hoogstgelegen bron van Nordhein-Westfalen. De Lenne, de grote zijrivier van de Rijn, baant zich 128 kilometer land een weg door de dalen van het westelijke Sauerland, tot dat zij bij Hohensburg uitmondt in de Roer. Voor uw navigatie: Astenturm 1, 59955 Winterberg Afstand vanaf Hotel Marleen: 16 km St. Jacobuskerk Winterberg De kerk is gewijd aan de heilige Jacobus de Oude. Pelgrimstochten kwamen namelijk hier langs op weg naar het graf van de apostel Paulus in het Spaanse Santiago de Compostela. De pelgrimsweg, ook Heidestraat genoemd, liep van Leipzig naar Keulen. In Winterberg maakten veel pelgrims een tussenstop. De eerste kerk werd vermoedelijk in 1225 of nog eerder gebouwd. Nadat stad en kerk in de jaren 1759 en 1791 door brand werden verwoest, werd in 1796 de huidige hallenkerk gebouwd. Het oudste deel van het altaar dateert uit het begin van de 18e eeuw. De nog veel oudere apostelfiguren aan de wand zijn afkomstig uit het in 1803 opgeheven klooster Grafschaft. De St. Jacobuskerk staat in het centrum van Winterberg. Voor uw navigatie: Kirchstr. 7 a, 59955 Winterberg Afstand vanaf Hotel Marleen: 9 km 13

PESTKERKHOF LEIBERG Afstand vanaf Hotel Marleen tot Leiberg: 46 km In het jaar 1635 werden hier 400 pestdoden naar hun laatste rustplaats gebracht. Volgens de legende waren er in Leiberg slechts 7 overlevenden. Het zandstenen kruis uit de 17e eeuw herinnert aan de epidemie. Een ijzeren boek op het kerkhof omschrijft de dramatische gebeurtenissen toen de Zwarte Dood tijdens de oorlog in de jaren 30 in Westfalen woedde. Nog steeds hangt er in dit vredige dorp een mysterieuze sfeer. Op de plek van de inmiddels gerestaureerde kerk zouden vroeger de heidense Saksen een offertempel vereerd hebben. Tegen 1390 verwoestten de roofzuchtige ridders van de Bengeler Fehde het dorp Andepen. Het ijzeren boek vertelt over deze gebeurtenissen. U vindt het kerkhof op 2,3 km ten zuiden van de dorpskerk van Leiberg. WILD & VRIJETIJDSPARK In het park vindt u o.a. exotische dieren, berberaapjes, papegaaien, bruine beren, katachtigen etc. Ook zijn er dagelijks (behalve op donderdag) indrukwekkende shows met roofvogels. Het roofvogelonderkomen is in februari gesloten. De shows vinden plaats van april-okt om 12.00, 14.15 en 16.15 uur en van nov-maart om 13.00 uur. De papegaaieninformatievoorstellingen (niet in maart) vinden plaats van april-okt om 11.15, 13.15 en 15.15 uur en van nov-februari om 12.00 en 15.00 uur. Het park beschikt verder over een fascinerende onderwaterwereld, jachtmuseum, Dinoland en nog veel meer. Afstand vanaf Hotel Marleen: 24 km Geopend: april-okt van 9.00-18.00 uur / nov-maart van 10-16.00 uur Voor uw navigatie: Am Ettelsberg 2, 34508 Willingen www.wildpark-willingen.de WILLINGER MOUNTAINBIKE Willingen biedt u het ultieme mountainbike plezier! Uitgestrekte MTB routes van in totaal 250km varierend van 19km tot 65km per parcours. Freeride, downhill, fourcross en een oefenparcours, u vindt het hier allemaal. Bovendien mag u in veel van de kabelbanen uw mountainbike meenemen. De routes kunt u als pdf-boekje downloaden of u kunt de gegevens downloaden voor uw navigatiesysteem via www.willingen.de Zie ook www.biken-willingen.de Heinz Nixdorf Museum Paderborn Afstand vanaf Hotel Marleen: 69 km Paderborn heet u welkom in het grootste computermuseum ter wereld: beleef en ontdek in het Heinz Nixdorf Museum-Forum (HNF) de 5000 jarige geschiedenis van informatie- en communicatietechnieken. Op een tentoonstellingsoppervlakte van 6000 m² en met meer dan 2000 tentoonstellingsstukken presen eert het HNF op unieke wijze de informatietechniek en diens invloed op de culturele en wetenschappelijke geschiedenis. U begint uw tijdsreis 3000 jaar voor Christus bij het ontstaan van getal en schrift in Mesopotamië. Wilt u eens een blik in de toekomst werpen? Duik dan in het softwaretheater eens in de virtuele 3Dwerelden en ontmoet Avatar Max of bewonder de Wearables; de kleding van de toekomst. Geopend: Di Vr 9.00 18.00 uur en Za, Zo 10.00 18.00 uur Voor uw navigatiesysteem: Fürstenallee 7, 33102 Paderborn

S t u w m e r e n i n d e o m g e v i n g BIGGESEE: zie de informatie op de pagina Tips voor de terugreis DIEMELSEE De Diemelsee biedt volop mogelijkheden voor zonnen en watersport. Huur een motorbootje om rond te varen, neem een duik in het water of ga heerlijk relaxed vissen (vergunning vereist à 8 voor 3 dagen, verkrijgbaar bij de VVV van Diemelsee). Voor uw navigatiesysteem: Seestrasse, 34519 Diemelsee Afstand vanaf Hotel Marleen: 38 km EDERSEE De Edersee is een van de weinige stuwmeren die niet is aangelegd, maar uit vulkanische oorsprong is ontstaan. U kunt hier een rondvaart maken, fietsen en wandelen. De boten varen van 1 mei tot begin okt. Prijs: volw. 5,50 (enkele reis). Kinderen 3,50 (enkele reis). Ook het nabijgelegen slot Waldeck is de moeite meer dan waard. Aan de andere kant van de stuwdam is er voor de kinderen een leuk aqua speelpark. Voor uw navigatiesysteem: Ederseerandstrasse, 34515 Waldeck Afstand vanaf Hotel Marleen: 62 km HENNESEE De Hennesee ligt in het natuurpark Arnsberger Wald. Ook hier kunt u per boot van het mooie natuurschoon genieten (van Pasen tot november). De strandjes bieden volop mogelijkheden om te picknicken en te zonnen. Prijs rondvaart: volw. 7,- p.p. Kinderen 3,50 p.p. Voor uw navigatiesysteem: Hennesee, 59872 Meschede Afstand vanaf Hotel Marleen: 24 km MöHNESEE Hier zijn behalve rondvaarten ook zeil- en surflessen mogelijk. Bij de receptie bellen we graag voor u om de beschikbaarheid na te gaan. Ook kunt u een zeilboot huren om enkele uren over het meer te varen. Fietsen? Ook daarvoor is de omgeving prima geschikt. Prijs rondvaart: volw. 7,- p.p. Kinderen 3,50 p.p. Voor uw navigatiesysteem: Möhnestrasse, 59519 Möhnesee Afstand vanaf Hotel Marleen: 54 km.nl 15

W i n k e l s + M a r k t e n o m g e v i n g W i n t e r b e r g Winkelen in Winterberg: De meeste winkels zijn geopend van 9.00 tot 17.30 uur. Sommige winkels zijn tijdens de lunch gesloten, vaak tussen 13.00 en 14.30. De openingstijden in het weekend zijn erg verschillend. De meeste winkels zijn op zaterdag geopend tot circa 16.00 uur. Enkele winkels openen ook op zondag hun deuren. In dat geval vaak tot 14.00 uur. De supermarkten zijn van maandag tot zaterdag open tot 20.00 uur Afstand vanaf Hotel Marleen: 11 km Markten in de omgeving: * Elke zaterdagochtend is er een gezellige markt op de Marktplatz in het centrum van Winterberg. De markt staat er van circa 8.00 tot 12.00 uur. * In Arnsberg is er op donderdag en op zaterdag markt van 8.00 tot 12.00 uur. * De markt van Bad Berleburg is op woensdag van 14.00 tot 17.30 uur. * Uiteraard is er ook in Brilon markt en wel op woensdag en zaterdag van 9.00 tot 12.00 uur. * Dillenburg: hier vindt u de markt op woensdag en zaterdag van 8.30 uur tot 12.00 uur. * In Korbach is er markt op zaterdag van 7.00 tot 12.30 uur. * De markt van Marburg is op woensdag en op zaterdag van 7.30 tot 13.00 uur. * Olsberg: hier is de markt op vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur. * De weekmarkt van Paderborn is op woensdag en zaterdag van 7.00-13.00 uur op de Markt- en Domplatz. O V E R I G E T I P S GOLFEN In de omgeving zijn er diverse golfmogelijkheden. Van beginners tot gevorderden. Geniet van indrukwekkende zandpartijen, waterpartijen of unieke vergezichten op een van de schitterend gelegen banen. Bijvoorbeeld: Golfclub Brilon - www.golfclub-brilon.de Golfclub Winterberg - www.golfclub-winterberg.de Voor uw navigatiesysteem: Hölsterloh 7, 59929 Brilon In der Büre, 59955 Winterberg Afstand vanaf Hotel Marleen: 25 km tot Brilon / 8 km tot Winterberg BILSTEINHöHLE Minder bekend, maar zeker de moeite waard zijn de Bilsteinhöhle in Warstein. Deze grotten hebben een geschiedenis van meer dan 370 miljoen jaar. In duizenden jaren tijd heeft stromend water de grottengangen uit rotsen geslepen en is er een heel skala aan onderaardse paden ontstaan. De wanden tonen tientallen fossielen. Dieren van vroeger, die nu als versteende resten nog altijd te herkennen zijn. Afstand vanaf Hotel Marleen: 38 km Openingstijden: 1 april tot 30 november dagelijks 9 tot 17 uur. Prijs: volw. 4,- p.p. Kinderen tot 16 jaar 2,- p.p. De grotten bevinden zich naast een Wildpark, waar u gratis binnen kunt lopen. Voor uw navigatiesysteem: Im Bodmen 52, Warstein

DOM, PADERBORN Afstand vanaf Hotel Marleen: 69 km VERDEDIGINGSTOREN BAD WüNNENBERG DüSTERTAL KALKSTEENGROEVE De dom werd in de 13de eeuw gebouwd, waarbij eerdere bouwwerken in het geheel opgenomen werden. De bouwstijl varieert van romaanse tot gotiek. De bijna 100 meter lange, drievormige hallenkerk heeft twee dwarsbeuken. De hallencrypte is één van de grootste crypten van Duitsland waarin de relikwieën van de heilige Liborius bewaard worden. Bijzondere bezienswaardigheden zijn o.a. het Paradiesportal (1240), de Piéta (1380), het gotische Hoogaltaar (15e eeuw), een preekstoel in régencestijl etc. In de kruisgang tref je het beroemde drie-hazen-venster aan uit de 16de eeuw, waarin drie springende hazen met drie oren afgebeeld staan, één van de herkenningstekens van Paderborn. Voor uw navigatiesysteem: Domplatz 1 33098 Paderborn In Bad Wünnenberg bevindt zich de imposante verdedigingstoren uit de 13e eeuw, die de stad in de Middeleeuwen beschermde tegen aanvallen uit het zuiden. De toren is door de plaatselijke streekvereniging, getrouw naar het origineel, weer opgebouwd en te bezichtigen. Rondleidingen op afspraak. Om de 2 jaar vindt rondom de historische verdedigingstoren in de bovenstad, de beroemde Historische Markt plaats. In meer dan 60 stands worden oude handwerkgilden, mobiele en vaste handelaars, traditionele muziek, dans en aloude kinderspelen getoond. Voor uw navigatiesysteem: Burgstrasse, 33181 Bad Wünnenberg Afstand vanaf Hotel Marleen: 42 km De steengroeve biedt een uitstekend inzicht in de geologie van het noordelijke Sauerland en is voor steen- en mineralenverzamelaars een interessante uitstap. Zeldzaamheden als malachiet, galeniet,en kopercarbonaat kunnen hier aangetroffen worden. De steengroeve herbergt een rijke verscheidenheid aan planten en dieren. Zeldzame planten in het steengroevengebied zijn Amaryllisplanten,zoals de gele narcissen en gentiaanplanten. Rondleidingen op afspraak. Voor uw navigatiesysteem: Im Heck, 33181 Bad Wünnenberg Afstand vanaf Hotel Marleen: 44 km LA LE LU AVONTURENLAND In Korbach vindt u een waar paradijs voor kinderen: hier kunnen ze klimmen, trampolinespringen, karten en nog veel meer. Geopend: maandag-vrijdag van 14 tot 19 uur. Op zaterdag en zondag (en vakantieperiodes) van 10 tot 19 uur. Prijs: volw. 3,50 p.p. Kinderen 1-2 jr 2,- en jeugd (3-17 jr) 6,50 Voor uw navigatiesysteem: Raiffeisenstrasse 9, 34497 Korbach Afstand vanaf Hotel Marleen: 42 km WILDE WESTEN ELSPE Beleef het Wilde Westen tijdens het Karl May Festival in Elspe met exploderende huizen, brandende torens, ineenstortende bergen en nog veel meer. Spannende shows in een fantastische setting: acteurs, stuntmannen en paarden en dat alles op het 100m brede, natuurlijke toneel. Elke bezoeker heeft een gereserveerde, overdekte zitplaats. De shows vinden plaats onder alle (weers)omstandigheden. Geopend: jaarlijks van medio juni - medio september. Prijs (vanaf): volw. 17,90 p.p. Kind (4-15 jr) 12,90. Voor uw navigatiesysteem: Zur Naturbühne 1, 57368 Lennestadt-Elspe Afstand vanaf Hotel Marleen: 44 km 17

ZOUTGROTTEN Het inademen van zoute lucht kent een lange traditie: het heeft een positief effect op luchtweg- en huidaandoeningen, migraine, astma, reuma, stress etc. Bovendien bevordert het de werking van uw afweersysteem. Geopend: Maandag-zaterdag van 9.00 tot 18.45 uur. Zondag van 9.00 tot 14.45 uur. De duur van een zitting bedraagt 45 min. Prijs: volw. 8,50 (enkel) en 40,- (5x). Kinderen tot 14 jr 6,50 (1x) en 30 (5x). Voor uw navigatiesysteem: Im Orketal 33, 59955 Winterberg Afstand vanaf Hotel Marleen: 13 km GALERIE KLUTE IN DER WALDEMAI Galerie Klute-in der Waldemai heeft naast vele mooie kunstwerken van o.a. brons en glas ook een prachtig park waar u heerlijk kunt wandelen terwijl u de kunstwerken kunt bekijken. Geopend: dagelijks van 11.00-16.00 uur (de galerie is van 1 nov tot 31 maart gesloten. Het park is het gehele jaar te bezoeken). Voor uw navigatiesysteem: Niedersorpe 43, 57392 Schmallenberg www.klute-waldemai.de Afstand vanaf Hotel Marleen: 15 km KUNSTSMEDERIJ Afstand vanaf Hotel Marleen: 22 km In de kunstsmederij te Oberkirchen vindt u schitterende sculpturen uit brons, koper en smeedijzer. Het atelier bevindt zich grotendeels in de buitenlucht aan een prachtig aangelegde vijver. Tevens is er een groot overdekt atelier aanwezig. Deze is gratis te bezoeken en zeker een bezoekje waard. Vergeet u niet het naastgelegen smederij cafe te bezoeken. Geopend: maandag-vrijdag 10-12 uur en 14-18 uur. Op zaterdag 10-12.30 uur. Het cafe is dagelijks geopend van 11-18 uur. Voor uw navigatiesysteem: Lennestrasse 8, Oberkirchen / Schmallenberg HEIMATSTUBEN SIEDLINGHAUSEN In de Heimatstuben in Siedlinghausen kunt u deelnemen aan een historische rondleiding door de geschiedenis van het dorp in het dal van de rivier de Neger. Geopend: Elke 3e zondag van de maand van 15.00 tot 18.00 uur. Op afspraak is het ook mogelijk de Heimatstuben op een ander moment te bezoeken (voor groepen vanaf 10 personen). De entree is gratis. Voor meer informatie: 02983 8371 Afstand vanaf Hotel Marleen: 1 km

E r l e b n i s b e r g K a p p e i n W i n t e r b e r g Voor uw navigatiesysteem: Kapperundweg, 59955 Winterberg KLETTERWALD ZOMERRODELBAAN De zomerrodelbaan in Winterberg biedt plezier voor jong en oud. Het parcours bestaat uit een rit naar beneden van 700m, waarbij ieder zijn eigen tempo bepaalt. Prijs: volw. 2,20 per rit. Kinderen tot 14 jaar 1,50 per rit. Op het terrein vindt u ook de mogelijkheid tot Eurobungee. Grote elastieken worden op spanning getrokken, waarna u op een reuze trampoline meters hoog kunt springen. Verder is er een minigolfpark en kunnen de kleintjes zich vermaken in kinderautootjes. Geopend: april-oktober 9.30 tot 19.00 uur / nov-maart van 10-17.00 uur PANORAMA ERLEBNIS BRüCKE BIKEPARK WINTERBERG RAMSBECK Een actieve uitdaging voor beginners en gevorderden is het gloednieuwe Kletterwald op de Kappe. Vijf verschillende parcoursen van 1 tot 10m hoogte bieden voor elk wat wils: klimmen, hangen en balanceren en natuurlijk spetterende afdalingen via een kabelbaan. Deze attractie is prima geschikt voor zowel de beginner als ook voor de gevorderde (vanaf 1.20m). Plezier in klimmen is voldoende! Prijs: 19,- (2 uur + gratis rit zomerrodelbaan). Kinderen -17 jaar 15,- Geopend: mei tot oktober van 10.00 tot 22.00 uur. Geniet van een uniek uitzicht over Winterberg en omgeving vanaf deze 20 meter hoge brug (435m lang). U kijkt uit over de bobbaan, zomerrodelbaan en het bikepark. Vijf funelementen zorgen voor een afwisselend parcours, maar het is natuurlijk ook mogelijk de normale weg te volgen. Uw kaartje voor de Panoramabrug biedt u tevens toegang tot het Natuur-informatiepad. Kosten: volw. 6,- p.p. Kinderen 6 t/m 17 jr 5,- De openingstijden zijn gelijk aan die van de zomerrodelbaan. Het grootste en meest veelzijdige bikepark van Duitsland vindt u in Winterberg met de meest uiteenlopende parcoursen. Bergop met de lift en vervolgens kan de afdaling beginnen. Geopend: van mei-oktober. Maandag-vrijdag van 10 tot 18 uur. Op zat. en zondag van 9 tot 18 uur. Afstand tot Erlebnisberg Kappe vanaf Hotel Marleen: 8 km E R T S M I J N E N Per treintje rijdt u de Döneberg in tot u zich zo n 600m onder de grond bevindt. Hier vertelt de gids u alles over hoe de ertsmijnbouw eeuwenlang werd uitgeoefend. Verder is er een museum en een cafeetje. Geopend: mei-okt dagelijks van 9-17 uur. November-april van 10-17 uur. Op maandag gesloten. Prijs: volw. 7,50. Kinderen (3-15 jr) 3,50. Alleen museum: volw. 4,- en kinderen (3-15 jr) 2,- Voor uw navigatiesysteem: Glück auf Strasse 3, Bestwig Afstand vanaf Hotel Marleen 11 km GRUBE CHRISTIANE Onder leiding van een oud-mijnwerker ervaart u gedurende 90 minuten de meer dan 800 jarige geschiedenis van de mijn. Prijs: volw. 4,- p.p. Kinderen tot 14 jr 2,- Voor uw navigatiesysteem: Bredelarerstrasse 30, 34519 Adorf Diemelsee Afstand vanaf Hotel Marleen 46 km 19

T i p s v o o r d e t e r u g r e i s MOVIE PARK GERMANY - BOTTROP KIRCHHELLEN Een leuke afsluiting van uw vakantie vormt het Movie Park Germany in Bottrop. De attracties zijn leuk voor jong en oud. U vermaakt zich hier ongetwijfeld een hele dag! Geopend: dagelijks vanaf half maart tot begin november. Openingstijden: van 10.00 tot 18.00 uur. In het hoogseizoen zelfs tot 20.00 of zelfs 22.00 uur. Prijs: volw. 30,- p.p. Kinderen (4-11 jr) 26,- p.p. Senioren (55+) betalen 26,- p.p. Jarig? Dan mag u op vertoon van uw legitimatie gratis naar binnen! Voor uw navigatiesysteem: Warner Allee 1, Bottrop-Kirchhellen Afstand vanaf Hotel Marleen: 155 km CENTRO - OBERHAUSEN Het grootste overdekte winkelcentrum van Europa! Uitgebreid winkelen? Dat kan bij CentrO in Oberhausen. U vindt hier allerlei souvenir- en kledingwinkels, supermarkten, restaurants met gezellige terrasjes etc. Tevens is er een WBbioscoop en een mini-pretpark. Openingstijden: maandag t/m zaterdag van 10.00 tot 20.00 uur. s Zondags gesloten. Voor uw navigatiesysteem: Centroallee 1000, Oberhausen Afstand vanaf Hotel Marleen: 155 km EXTERSTEINE - PADERBORN De Externsteine zijn een formatie van zandstenen in het Teutoburgerwoud in Duitsland, niet ver van de stad Detmold. De formatie bestaat uit enkele lange stenen, die abrupt uit het heuvelachtige landschap oprijzen. De stenen zijn van zandsteen en zijn ontstaan in het Krijt, ongeveer 120 miljoen jaar geleden. Deze bezienswaardigheid in Noordrijn-Westfalen is als natuurmonument alleen al indrukwekkend, doch er is ook nog een raadsel aan deze rotsformatie verbonden. Dit komt omdat er sporen van menselijk gebruik uit de middeleeuwen, mogelijk zelfs uit de prehistorie, op zijn teruggevonden Geopend: het gehele jaar Voor uw navigatiesysteem: Externsteiner Strasse, 32805 Horn-Bad Meinberg Afstand vanaf Hotel Marleen: 89 km

Nuttige internetadressen en informatie Algemene info: www.sauerland.com www.bad-wuennenberg.de www.winterberg.de sauerland.startpagina.nl Duitse ANWB / wegenwacht: Tel. 0180-2 22 22 22 (vast) Tel. 22 22 22 (mobiel) Tel. 0049 89 2 22 22 22 (buiten Duitsland) www.adac.de Telefoneren vanuit Duitsland naar: Nederland 0031 - Belgie 0032 - Telefoneren naar Duitsland: 0049 - Motorroutes: www.sauerland-page.de/bike www.sauerlaender-motorradreisen.de Fietsroutes: www.ruhrtalradweg.de www.bikepark-winterberg.de www.bike-arena.de www.willingen-live.de Wandelroutes: www.schmallenberger-sauerland.de www.sauerland.com/sauerland/wanderwelt www.wandergasthoefe.de De in deze brochure vermelde informatie en genoemde prijzen zijn onder voorbehoud van wijzigingen. Hieraan kunnen geen rechten worden ontleend. www.oranjeroute.nl Stippel uw eigen Oranjeroute uit Vrijheid, blijheid. Volg de Oranjes door Nederland en Duitsland - en doe dat in uw eigen tempo! Kies uw favoriete startplaats en stippel uw persoonlijke reisroute uit. Of uw vakantie nu lang of kort is: u hoeft zich niet te haasten.wij wensen u alvast een kleurrijke ontdekkingstocht toe... en heel veel plezier! 21

W I N T E R S P O R T M O G E L I J K H E D E N I N H E T S A U E R L A N D Onze hotels zijn zeer centraal gelegen ten opzichte van alle wintersportmogelijkheden. Winterberg - Siedlinghausen Het St. Moritz van het Noorden. Winterberg is het meest sneeuwzekere oord in Nordrhein-Westfalen en het hart van Wintersport- Arena Sauerland, die door het Ski Magazin tot beste skiregio van het Duitse middelgebergte gedoopt werd. Bovendien is Winterberg een sportstad met internationale allure. Waar topsporters records breken, daar beleeft u wintersport- en plezier in de Funsport-Metropool ten noorden van de Alpen! Willingen Sneeuwzekere pistes en familievriendelijke sevices karakteriseren het skigebied Willingen. Meer dan 20 skiliften en ruim 18 kilometer aan afdalingen, 100 kilometer langlauf-loipes en verlichte pistes op woensdag,- vrijdag- en zaterdagavond en de vele gezellige restaurantjes en uitgaansgelegenheden maken Willingen tot een waar wintersportparadijs!

ALGEMENE WINTERSPORTMOGELIJKHEDEN SAUERLAND Schaatsen: De indoor-ijsbaan in Willingen is voor schaatsfans snel te bereiken. Meer comfort, meer keuze en meer skipret, dat is de Wintersport-Arena Card. Aan de liften, die aangesloten zijn bij het ticketsysteem, is het mogelijk om de draaikruisen van de liften met de handen vrij te passeren. Dat is niet alleen comfortabel, maar garandeert ook een bijzonder snelle afhandeling. De Wintersport-Arena Card is steeds opnieuw oplaadbaar. Ze is geldig in 6 skigebieden: Skigebiet Willingen, Skiliftkarussell Winterberg, Postwiesen-Skigebiet Neuastenberg, Wintersportpark Sahnehang, Snow World Züschen, Skikarussell Altastenberg. Een aanbod, dat uniek is in de Duitse middelgebergten! + 60 skiliften (waarvan 6 stoeltjesliften) + 90 afdalingen over een totale lengte van 50 km + 23 km makkelijk, 23 km middelmatig, 4 km moeilijk + 30 besneeuwde afdalingen over een totale lengte van 20 km (Richt)prijzen: 3 dagen: 52,- (kinderen 35,-) 4 dagen: 62,- (kinderen 42,-) 5 dagen: 71,- (kinderen 45,-) 6 dagen: 80,- (kinderen 48,-) 7 dagen: 89,- (kinderen 51,-) Wintersportmuseum: Absoluut de moeite waard: Een bezoek aan het West-Duitse Wintersportmuseum in Neuastenberg. Helemaal te gek: Met Skibock en Snow Scoot. Informatie vindt u op www.skibock.com en www.snowscoot-rider.de. Nieuwe Kabelcabine in Willingen: Een nieuw hoogtepunt in Wintersport- Arena Sauerland en uniek in het Duitse middelgebergte. Geniet nu van: - een zeker en bekwaam vervoersmiddel - ontspannen in- en uitstappen door de lage snelheid bij de verschillende stations - skiverhuur met skischool bij het dalstation. - ski- kinderland met rolvloerbedekking direct naast het dalstation. - een korte oefenlift bij het bergstation op 810 à 830 meter boven NAP Hier komen overigens niet alleen kleine en grote skifreaks aan hun trekken, maar ook wandelaars, mountainbikers en iedereen die genieten wil van het fantastische uitzicht vanaf de "Hochheide toren" op de Ettelsberg. Verdere informatie op www.ettelsberg-seilbahn.de 23

GOED OM TE WETEN Centraal reserveringsnummer: 0049-2953 - 9626580 Belangrijke telefoonnummers: Politie: Brandweer: Ziekenhuis: Ambulance: Huisarts: Taxi: Hotel Marleen Alter Hagen 1 59955 Winterberg-Siedlinghausen Tel: 0049-2983 8266 www.hotelmarleen.nl 110 112 02981 8020 112 inlichtingen bij receptie 02981 908877