Voedingsadviezen bij slikproblemen Slik 2 Imeldaziekenhuis imelda omringt u met zorg
Inhoud Waarom deze folder? 3 Wat betekent Slik 2? 3 Ontbijt en avondmaal 4 Middagmaal 5 Tussendoortjes en dranken 6 Recepten voor broodpudding 7 2 Bijvoorbeeld... 8 Tips van de diëtist 9 Algemene aandachtspunten 11 Nuttige telefoonnummers 12
Waarom deze folder? U, uw familielid of bewoner werd tijdens de opname in het ziekenhuis logopedisch gevolgd omwille van slikproblemen. Om het eten en drinken zo veilig mogelijk te laten verlopen, hebben we een aantal aanpassingen doorgevoerd. Met deze folder willen we dit verduidelijken. Een aantal items wordt algemeen beschreven. Bij een aantal items zal u zien dat er iets is aangevinkt. Dit is dan specifiek op u, uw familielid of bewoner van toepassing. Omdat ondervoeding een steeds groter wordend probleem is, geven de diëtisten - zo nodig - ook een aantal tips om de aangeraden voeding calorierijker te maken. Deze folder is een richtlijn en biedt geen garantie tot een volledig veilige voedingssituatie. We trachten met deze aanbevelingen enkel het risico op verslikken te verminderen maar we kunnen het niet volledig uitsluiten. 3 Wat betekent Slik 2? Met de term slik 2 wordt bedoeld: halfvaste voeding van minimum puddingdikte zonder brokjes. Aangewezen bij: Dementie die samengaat met het niet meer kunnen verwerken van vast voedsel (blijven met vast voedsel in de mond zitten) Dementie die samengaat met het niet meer kunnen verdragen van brokjes (uitspuwen) Dementie die samengaat met schrokken en proppen Beroerte waarbij te laat geslikt wordt bij vloeibaar voedsel en er onvoldoende tongkracht is voor het verwerken van vast voedsel Ziekte van Parkinson Degeneratieve spieraandoeningen Kauwproblemen
Ontbijt Wat en avondmaal is kanker? 4 Toegelaten Brood: bij voorkeur bruinbrood zonder zaadjes en zonder korsten Beleg: smeerbaar beleg zonder stukjes: smeerkaas (natuur) smeerpaté zonder brokjes appelmoes zonder brokjes smeltkaas (bv. ZIZ ) gelei honing stroop vruchtenmoes (zonder brokjes) plattekaas (natuur) chocopasta chocoladepasta (pashka) Beleg: extra fijn gemixt/zelfbereid: eiersla vissla zelfbereide americain preparé smeerbare Franse/Belgische kazen, type Boursin natuur, extra rijpe Brie zonder korst Indien geen brood: broodpudding (zie bijgevoegde recepten) pudding, yoghurt, Nutridrink gemixte cornflakes (of Clinutren cereal van Nestlé ) Te mijden Brood: fantasiebrood pistolets, sandwiches,.. Beleg: niet-smeerbaar beleg smeerbaar beleg met brokjes, zaadjes of vezels wat hard en vast is
Hoe Middagmaal wordt kanker behandeld? Toegelaten Soep: gemixte soep of gezeefde bouillon, beide zonder stukjes of vezels Hoofdgerecht: volledig gemixte maaltijd: puree, zacht gekookte groenten en reeds gemalen vlees zeer fijn gemixt. ook kant-en klare babyvoeding (te verkrijgen in de supermarkt) kan hier gebruikt worden. Dit kan extra op smaak gebracht worden met bouillon of Oxo Dessert: pudding, fruitpap, ijsje, yoghurt zonder brokjes 5 Te mijden Soep: kervel- en cressonsoep soep of bouillon met stukjes, garnituur of vezels Hoofdgerecht: vaste gerechten smeuïge gerechten met brokjes Couscous Elbi, rijst Dessert: dessert met stukjes of brokjes vaste desserts als koekjes, cake,
Tussendoortjes en dranken 6 Tussendoortjes Toegelaten Alles wat vloeibaar en halvast is zonder brokjes, bv: drinkyoghurt yoghurt zonder stukjes fruitpap pudding flan chocomousse ijsje bavarois Te mijden Alles wat vast of met brokjes is, bv: koeken cake nougat rijstpap griesmeelpudding Dranken Alle dranken zijn toegelaten. Als de gewone vloeistoffen moeten worden ingedikt, kunnen ook gebonden dranken gegeven worden: botermelk milkshake Actimel drinkyoghurt zonder stukjes Nota: De dranken worden als volgt ingedikt met een indikkingsmiddel (te verkrijgen bij de apotheker) 1 schep per vol glas 1,5 schep per vol glas 2 scheppen per vol glas 2,5 scheppen per vol glas Eenmaal een indikkingsmiddel geopend is, blijft dit 6 weken houdbaar.
Recepten voor broodpudding (ter vervanging van brood) Recepten telkens voor 1 persoon, alles goed mixen in de blender! 1 potje platte kaas 1 confituurtje (2 koffielepels) 4 sneden brood zonder korst 353 kcal per persoon 1 potje fruityoghurt 1 banaan 1 potje choco (2 koffielepels) 4 sneden brood zonder korst 551 kcal per persoon 1 potje ingelegd fruit 1 potje platte kaas of yoghurt natuur 4 sneden brood zonder korst 354 kcal per persoon babeurre 1 pakje speculaas 4 sneden brood 527 kcal per persoon 1 potje yoghurt natuur 1 potje siroop (2 koffielepels) 4 sneden brood zonder korst 378 kcal per persoon 1 peer 0,5 à 1 reep chocolade praliné 1 potje platte kaas 4 sneden brood zonder korst 499 kcal per persoon 1 potje platte kaas 1 pakje speculaas 4 sneden brood zonder korst 438 kcal per persoon 7 Nota: i.p.v. broodpudding kunnen de ontkorste boterhammen ook overgoten worden met ingedikte drank.
Bijvoorbeeld... Voorbeelden van voedingsmiddelen die goed passen binnen slik 2 (kunnen goed gemixt worden): 8 Groenten: worteltjes chinese kool gepelde of ontpitte paprika bietjes appelmoes wit van prei aspergekopjes knolselder pompoen ajuin bloemkoolroosjes tomatenpuree Vlees/ei/vis: extra fijngemalen vlees/vis/vleesvervangers smeuïge omelet Desserts: sorbet fruitpap sabayon zonder fruit of koekjes pudding bavarois zonder fruit yoghurt chocomousse ijs flan
Tips van de diëtist 9
10 Tips van de diëtist
Algemene aandachtspunten Algemene aandachtspunten Volledig rechtop laten zitten bij eten en drinken Eten in bed vermijden Drinken uit een gewone beker (idem verder) Drinken uit een doorschijnende beker zonder teut Drinken uit een beker met neusuitsparing Drinken uit een kopje Drinken uit een hoeveelheidbeperkende beker Drinken met een rietje Drinken met kleine slokjes Drinkt zelfstandig Praten tijdens eten vermijden als er eten of drinken in de mond zit GEEN eten of drinken als hij/zij suf is GEEN eten of drinken als hij/zij niet alert is GEEN eten of drinken als hij/zij geblokkeerd is Goed wachten tot hij/zij geslikt heeft alvorens volgende hap/slok te geven Eten geven met koffielepeltje Volgende hap tonen als tip om hem/haar te laten slikken Tempo verlagen Opletten voor schrokken (gevaar voor verstikking) Om de happen een paar slokjes laten drinken Na de maaltijd in ieder geval nog aantal slokken laten drinken Na het eten controleren of er niets meer in de mond zit Liefst een rustige eetomgeving creëren Liefst samen met anderen laten eten Extra aandacht voor mondzorg Gebitsprothese in / uit 11 9
Sticker patiënt Nuttige telefoonnummers Dienst diëtiek: 015 50 52 30 Dienst logopedie: 015 50 64 06 Dienst logopedie Den Olm: 015 50 03 64 Receptie Imeldaziekenhuis: 015 50 50 11 Informatiebrochure Slik2 - Imeldaziekenhuis Imeldaziekenhuis Imeldalaan 9 2820 Bonheiden www.imelda.be WZC Den Olm Schoolstraat 55 2820 Bonheiden www.denolm.be 97600036 R01