RAADSVOORSTEL Agendapunt Raad 31 maart 2016 Afdeling Wonen en Leven Voorstelnummer Datum 2016.00015 16 februari 2016 Onderwerp Programma Blijverslening Fysieke leefomgeving Inlichtingen bij Telefoonnummer E-mailadres Hans van Walsem (0318) 538276 Hans.van.Walsem@veenendaal.nl Aan de leden van de raad, Beslispunten 1. In te stemmen met de invoering van de Blijverslening. 2. De 'Verordening Blijverslening gemeente Veenendaal' vast te stellen. Inleiding Bij motie van 6 juli 2015 heeft u ons verzocht nader onderzoek te doen naar de mogelijkheden van de Blijversregeling en de restschuldregeling, naast het uitvoeren van startersleningen. Deze mogelijkheden heeft u per memo in uw raad van 8 december 2015 ontvangen. Samengevat zijn de mogelijkheden als volgt: De Startersregeling vervalt per 1 januari 2017 in de huidige vorm. Het is dan niet meer toegestaan deze aan te bieden met de eerste 3 jaar aflossingsvrij. Voor wat betreft de Restschuldlening is onderzoek gedaan naar het risico wat de gemeente loopt. Bij de Restschuldlening is gebleken dat de kans dat de gemeente op termijn haar geld niet terugkrijgt te groot. De Blijverslening biedt wel voldoende financiële garantie voor de gemeente en komt tegemoet aan de veranderde behoefte in de samenleving. Daarom vindt u zoals toegezegd de regeling hieronder uitgewerkt in dit raadsvoorstel. Blijverslening In de Woonvisie 2014-2019 is als één van de drie speerpunten vastgesteld dat wij ons inzetten voor huishoudens met een zorgvraag. Hierbij spelen we onder andere in op de gevolgen van het scheiden van wonen met zorg. Dat doen we o.a. met het regionale FoodValley-project Woon Bewust, waardoor inwoners gaan nadenken over hun gewenste woonsituatie in de toekomst. De meeste inwoners willen zelf graag zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen. Vanwege het scheiden van wonen en zorg moet dit tegenwoordig ook, zolang er geen sprake is van een zware zorgvraag. Om het zelfstandig thuis wonen langer mogelijk te maken zijn er dikwijls aanpassingen aan de woning nodig. Dit kan om zowel kleine als grote ingrepen gaan. Banken bieden hiervoor vaak geen financiering aan als iemand ouder is. Het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) heeft daarom de landelijke 'Blijversregeling' in het leven geroepen. Dit biedt de gemeente de kans haar inwoners te faciliteren in het langer thuis wonen. De Blijverslening is een hypothecaire lening waarmee huishoudens de gewenste aanpassingen voor een (toekomstige) zorgvraag kunnen financieren. De gemeente bepaalt in de Verordening de voorwaarden en de werkzaamheden waarvoor de lening mag worden ingezet.
Raadsvoorstel van 16 februari 2016, nr. 2016.00015 Beoogd resultaat Door het verlenen van Blijversleningen kunnen inwoners langer in hun eigen woning blijven wonen, ook met een zorgvraag. De gemeente stelt zich hiermee dienstbaar op en biedt de mogelijkheid inwoners in de (toekomstige) woonbehoeften te faciliteren om langer comfortabel, veilig en levensloopbestendig te wonen. Argumenten 1. 1 Voorziet in de wens van inwoners Veel inwoners willen het liefst zo lang mogelijk in hun eigen woning blijven wonen. Door met woningaanpassingen in te spelen op de huidige of toekomstige zorgvraag wordt dit mogelijk. 1.2 Sluit aan op het scheiden van wonen en zorg Het scheiden van wonen en zorg maakt dat inwoners (ook met een lichte zorgvraag) langer in hun eigen woning blijven. Met woningaanpassingen kan dit comfortabeler, veiliger en dus ook langer. 2. 1 Duidelijkheid over toepassing van de regeling Het is wenselijk dat er duidelijke criteria zijn op grond waarvan de Blijverslening verstrekt kan worden. In de verordening bepaalt de gemeente deze voorwaarden. Daarvoor gebruiken we de modelverordening van de SVn, aangevuld met de lokale voorwaarden die we als gemeente willen hanteren. De belangrijkste zijn: Alleen hypothecaire Blijversleningen van minimaal 2.500,- en maximaal 35.000,-; Blijverslening nooit hoger dan 15% van de WOZ-waarde; Alleen voor woningen met een hypothecaire restschuld (inclusief Blijverslening) van maximaal 80% van de WOZ-waarde; Beoordeling van benodigde werkzaamheden op het gebied van (toekomstige) zorgvraag en veiligheid gebeurt door een onafhankelijke Woon Bewust adviseur; De woning moet minimaal 5 jaar bewoond zijn door de aanvrager. Kanttekeningen 1. 1 Promotie essentieel voor het slagen van de Blijversrege/ing De partijen op de lokale woningmarkt zullen de Blijversregeling niet of nauwelijks promoten omdat hier geen doorstroomeffect is (zoals dit wel het geval is bij de Startersleningen). Het commercieel belang voor deze partijen ontbreekt. Het is dus aan de gemeente om de Blijversregeling goed te communiceren zodat er gebruik van gemaakt gaat worden. Aanpak I uitvoering De regeling is opgesteld in overleg met de afdeling Maatschappelijke Ondersteuning vanwege de raakvlakken met de Wmo. Nadat de regeling door de raad is vastgesteld kan de regeling direct ingezet worden. Uitvoering gebeurt door de medewerkers welke tevens de Startersregeling uitvoeren, samen met het SVn. Communicatie In overleg met de afdeling Communicatie wordt een plan opgesteld om de Blijversregeling onder de aandacht van de inwoners te brengen.
Raadsvoorstel van 16 februari 2016, nr. 2016.00015 Evaluatie Na 1 jaar uitvoering zal de regeling worden geëvalueerd. Hierbij zal worden bekeken of de regeling goed werkt of dat deze moet worden aangepast, uiteraard onder voorbehoud dat er op dat moment nog voldoende budget is om de regeling voort te zetten. Aangezien op 31 december 2016 de uitgifte van Startersleningen stopt kunnen we op dat moment bepalen welk budget beschikbaar is voor de Blijversregeling vanaf 2017. Kosten, baten, dekking De kosten worden gedekt uit de 'bestemmingsreserve Startersleningen'. De bestemmingsreserve Startersleningen is bij het begin van de regeling begonnen met een saldo van 2,4 miljoen euro ter dekking van de kosten. Sinds 2012 wordt door verkopers van een woning met Starterslening meebetaald aan de kosten. Dit met als doel zoveel mogelijk leningen te kunnen verstrekken. Het bedrag wat de verkopers mee hebben betaald zal eind 2016 ca. 1 miljoen bedragen. In totaal is er daarom 2,4 miljoen+ 1 miljoen= 3,4 miljoen euro aan kostendekking beschikbaar. Aangezien voor alle Startersleningen van 2008 tot en met 2016 ca. 3, 1 miljoen nodig is om de kosten te dekken is er per saldo 300.000,- beschikbaar om de Blijversleningen mee te bekostigen. Bij een risicodekking van 35% kan met dit restbedrag ca. 875.000,- aan Blijversleningen verstrekt worden. Bij een maximaal bedrag van 35.000,- per lening betekent dit dat er minimaal 25 leningen mogelijk zijn. Het risicopercentage van 35% is een inschatting van de dekking, waarbij er nauwelijks een risico voor de gemeente is, ook niet bij een toekomstige daling van de prijzen op de woningmarkt. Aangezien de Blijversregeling een nieuwe regeling betreft kan pas na enige jaren praktijkervaring worden bepaald welk lager percentage passend is om het risico af te dekken, vergelijkend met de Startersregeling de afgelopen jaren. De Blijversleningen worden alleen in de hypothecaire variant aangeboden, niet als persoonlijke lening. Het restbedrag van de hoofdhypotheek en de Blijverslening bij elkaar opgeteld bedraagt niet meer dan 80% van de WOZ-waarde van de woning {het SVn hanteert deze norm). Bij deze berekening is uitgegaan van geschatte bedragen over het boekjaar 2016. In werkelijkheid kan dit bedrag afwijken, waardoor zowel de 'bestemmingsreserve Startersleningen' als de uitgezette bedragen kunnen wijzigen. De leningen worden echter alleen verstrekt voor zover de reserve dit toelaat, zoals vastgelegd in de verordeningen. Vanaf 2017 komen door aflossing van de lopende Startersleningen gelden vrij voor eventuele besteding aan nieuwe Blijversleningen en/of een nieuwe vorm van Startersleningen. Burgemeester en wethouders, mevrouw drs. A.P.W. van de Klift secretaris de heer mr. A.W. Kolff burgemeester
RAADSBESLUIT De raad van de gemeente Veenendaal; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 16 februari 2016, nummer 2016.0001 SA; Overwegende dat in de Woonvisie 2014-2019 huishoudens met een zorgvraag als speerpunt zijn vastgesteld; inwoners tegenwoordig door het scheiden van wonen en zorg ook bij een lichte zorgvraag in hun eigen woning moeten blijven wonen; het regionale project Woon Bewust inwoners stimuleert om, met het oog op de toekomst, hun woning veilig, comfortabel en zorggeschikt te maken; Gelet op de artikelen 147 en 149 van de Gemeentewet; Besluit In te stemmen met de invoering van de Blijverslening. Vastgesteld in de openbare vergadering van 31 maart 2016, mevrouw drs. F.A. van Hooijdonk griffier de heer mr. A.W. Kolff voorzitter
RAADSBESLUIT De raad van de gemeente Veenendaal gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 16 februari 2016, nummer 2016.000158; overwegende dat het wenselijk is een mogelijkheid te creëren een lening te verstrekken voor het aanpassen van een woning opdat eigenaar-bewoners (langer) in hun woning kunnen blijven wonen; gelet op de artikelen 147 en 149 van de Gemeentewet; besluit: vast te stellen de Verordening Blijverslening gemeente Veenendaal. Artikel 1 Begrippen Deze verordening verstaat onder: a) Aanvrager: een eigenaar-bewoner van een koopwoning in Veenendaal die een aanvraag voor een Blijverslening doet. Bij twee of meer eigenaren gelden deze gezamenlijk als aanvrager. b) Blijverslening: een lening die, na toewijzing door het college, door SVn kan worden verstrekt aan een aanvrager voor de financiering van de door het college aanvaarde werkelijke kosten van de maatregelen, die worden getroffen in de woning. c) Gemeentelijk fondsdee/: het bij SVn berustend fondsdeel ten laste waarvan op grond van de deelnemersovereenkomst Blijversleningen kunnen worden verleend en waarin rente en aflossingen over deze leningen worden teruggestort. d) College: het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Veenendaal. e) Maatregelen: voorzieningen, waaronder bouwkundige of woontechnische aanpassingen die bijdragen aan het zorgbestendig, veilig wonen en/of het leeftijdsbestendig maken van de woning. f) Werkelijke kosten: de kosten van materialen en werkzaamheden voor zover noodzakelijk voor het treffen van maatregelen, eventueel vermeerderd met de bijkomende kosten voor het verkrijgen van de Blijverslening en de kosten van door een deskundig vakbedrijf terzake van deze maatregelen in rekening gebrachte arbeidsuren en verminderd met de van derden ontvangen of nog te ontvangen tegemoetkomingen (subsidies) in deze kosten. g) SVn: Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten, gevestigd te Hoevelaken. h) Woon Bewust adviseur: een door de gemeente aangewezen adviseur die de woning beoordeelt op de te nemen maatregelen op het gebied van comfortabel, veilig en zorgbestendig wonen. Artikel 2 Doelgroep en voorwaarden Blijverslening 1. Tot de doelgroep worden gerekend: a. Eigenaren-bewoners met een zorgvraag die aanpassing van de woning vereist. b. Eigenaren-bewoners die hun woning levensloopbestendig willen maken. 2. Voorwaarden Blijverslening: De aanvrager dient aan de volgende voorwaarden te voldoen om in aanmerking te kunnen komen voor een Blijverslening: a. De aanvrager is een in Nederland woonachtige verblijfsgerechtigde persoon; b. De aanvraag betreft maatregelen aan/in een bestaande woning in de gemeente Veenendaal; c. De aanvrager bewoont minimaal 5 jaar aantoonbaar de woning, waarvoor de lening wordt aangevraagd; d. De maatregelen zijn niet aangevangen of zijn niet aangebracht voordat de aanvraag voor de Blijverslening bij het college is ingediend; e. De som van de restwaarde van de hypotheek+ Blijverslening bedraagt niet meer dan 80% van de meest actuele WOZ-waarde;
f. Een Blijverslening wordt hypothecair verstrekt onder opmaak van een hypothecaire akte. De Blijverslening bedraagt minimaal 2.500 en maximaal 35.000 doch nooit meer dan 15% van de WOZ-waarde van de woning. Artikel 3 Maatregelen 1. Op basis van een woningkeuring door de Woon Bewust adviseur wordt bepaald of de door de aanvrager gewenste maatregelen uitgevoerd dienen te worden, afhankelijk van de persoonlijke situatie van het huishouden van de aanvrager. Dit kunnen zowel zorggerelateerde behoeften zijn als maatregelen om de woning leeftijdsbestendig te maken en het veilig wonen te bevorderen. 2. Het college kan de in het eerste lid vermelde maatregelen uitbreiden of inkorten. Artikel 4 Budget 1. De raad van de gemeente Veenendaal stelt het budget vast dat beschikbaar is voor het verlenen van Blijversleningen. 2. Blijversleningen worden alleen verleend voor zover het vastgestelde budget hiervoor toereikend is. 3. Aanvragen, die in verband met het overschrijden van het budget niet kunnen worden verleend, worden door het college afgewezen. 4. Artikel 5 Deelnemingsovereenkomst De bepalingen zoals vastgelegd in de deelnemingsovereenkomst (overeenkomst van 17 december 2007) tussen gemeente Veenendaal en SVn zijn integraal van toepassing op de verlening van de Blijversleningen. Artikel 6 Procedure aanvraag en toewijzing 1. Een aanvraag voor een Blijverslening wordt schriftelijk bij het college ingediend op een door het college beschikbaar gesteld formulier onder opgave van in ieder geval: a. een omschrijving van de te treffen maatregelen; b. een financiële onderbouwing van de te treffen maatregelen, bijvoorbeeld offertes; c. een planning van de uitvoering van de maatregelen. 2. Het college bevestigt de ontvangst van de aanvraag binnen twee weken. 3. Indien de aanvraag niet alle gegevens bevat die het college voor het nemen van een beslissing noodzakelijk acht, stelt het college de aanvrager in de gelegenheid de aanvraag binnen een termijn van vier weken aan te vullen. 4. Indien de aanvraag niet binnen de aangegeven termijn is aangevuld, neemt het college de aanvraag niet in behandeling. s. Het college handelt aanvragen in volgorde van binnenkomst af. 6. Het college neemt binnen acht weken na ontvangst van de aanvraag, dan wel na het aanvullen daarvan, een besluit en deelt die middels een toekennings- of afwijzingsbesluit mee aan de aanvrager. 7. Uit overschrijding van de in het zesde lid bedoelde termijn kan de aanvrager niet afleiden dat zijn aanvraag is of wordt gehonoreerd. Artikel 7 Afwijzen aanvraag/intrekken besluit Het college wijst een aanvraag af of trekt een toewijzingsbesluit Blijverslening in, indien: a. het budget niet toereikend is om de aanvraag te honoreren; b. er niet is voldaan aan de bij of krachtens deze verordening gestelde voorschriften of bepalingen; c. de Blijverslening is toegekend of vastgesteld op grond van onjuiste gegevens; d. de te treffen maatregelen minder of meer bedragen dan de in artikel 2 opgenomen bedragen; e. SVn een negatieve krediettoets uitbrengt; f. de aanvraag bij het college is ingediend ná het treffen van de maatregelen.
Artikel 8 Krediettoets, verlenen en beheer Blijverslening 1. De toekenning door het college betreft een reservering voor een Blijverslening onder voorbehoud van een positieve krediettoets van SVn. 2. Bij een positieve krediettoets brengt SVn een offerte uit. SVn kan alleen een offerte uitbrengen als de aanvraag volledig is. 3. SVn verstrekt en beheert een verleende Blijverslening. Artikel 9 Voorwaarden SVn Op een Blijverslening zijn van toepassing: 'Algemene bepalingen voor geldleningen', de 'Productspecificaties Blijverslening', 'Procedures Blijverslening', 'Uitvoeringsregels Blijverslening' en 'Toelichting op een Blijverslening', zoals die op het moment van offreren zijn opgenomen in de dan geldende SVn Informatiemap, die deel uitmaakt van de deelnemingsovereenkomst tussen gemeente Veenendaal en SVn, dan wel door SVn worden uitgereikt aan de aanvrager voor het sluiten van de overeenkomst van geldlening. Artikel 10 Kenmerken Blijverslening 1. De hoofdsom van de door het college toegekende Blijverslening is in beginsel gelijk aan het bedrag van de door het college aanvaarde werkelijke kosten. 2. SVn verstrekt de lening na toewijzing door het college. 3. Tot en met 10.000,- bedraagt de looptijd 10 jaar. Vanaf 10.001,- bedraagt de looptijd 20 jaar. 4. De rente wordt vastgesteld op het moment van aanvragen bij SVn en is gebaseerd op een door SVn vastgestelde rente voor 10 jaar bij een hoofdsom tot en met 10.000,- en een rente voor 20 jaar bij hogere bedragen. De rente is gedurende de gehele looptijd vast. 5. De notariskosten zijn voor rekening van de aanvrager. 6. Indien van toepassing komen de kosten van een advies door een erkend financieel adviseur voor rekening van de aanvrager. Artikel 11 Bouwkrediet 1. De Blijverslening wordt door middel van een bouwkrediet beschikbaar gesteld. Betaling van rente en aflossing start na het passeren van de hypotheekakte. 2. Facturen van de aannemer of installateur die de maatregelen uitvoeren dient de aanvrager, samen met het SVn declaratieformulier, bij het college in. Na akkoord van het college zorgt SVn voor de betaling van de facturen. Artikel 12 Nadere regels Het college kan voor de uitvoering van deze verordening nadere regels vaststellen. Artikel 13 Hardheidsclausule 1. Indien vanwege bijzondere omstandigheden een strikte toepassing van deze verordening naar het oordeel van het college zou leiden tot een onredelijke beslissing, kan het college afwijken van het bepaalde in deze verordening. 2. Het college wijkt niet af van het bepaalde in deze verordening voor zover dit strijd oplevert met de Gedragscode Hypothecaire Financieringen, de Tijdelijke regeling hypothecair krediet of de Gedragscode consumptief krediet. Arti kel 14 Inwerkingtreding 1. Deze verordening treedt in werking op de dag na bekendmaking en werkt terug tot en met 1 april 2016. Artikel 15 Citeertitel Deze verordening wordt aangehaald als 'Verordening Blijverslening gemeente Veenendaal'. Aldus vastgesteld te Veenendaal op 31 maart 2016, mevrouw drs. F.A. van Hooijdonk griffier de heer mr. A.W. Kolff voorzitter