BSO Willem van Oranje

RI&E Gezondheid BSO BSO Willem van Oranje Juni 2015

Inleiding Om ervoor te zorgen dat de kinderen worden opgevangen in een schone en gezonde omgeving wordt er een risico inventarisatie gezondheid gedaan door de pedagogisch medewerkers. Door het invullen van de RI&E gezondheid wordt er kritisch gekeken naar: gezondheidsrisico s door overdracht van ziektekiemen; gezondheidsrisico s als gevolg van het binnenmilieu; gezondheidsrisico s als gevolg van het buitenmilieu; gezondheidsrisico s ten gevolge van (het uitblijven van) medisch handelen. Tijdens de jaarlijkse inspectie van de GGD wordt er gecontroleerd of er in de praktijk ook zo gewerkt wordt als in de RI&E gezondheid is omschreven. : In de RI&E gezondheid staan afspraken waar de pedagogisch medewerkers zich aan moeten houden. Alle pedagogisch medewerkers, die werkzaam zijn op deze locatie, zijn verantwoordelijk voor het nakomen en uitvoeren van deze afspraken. De gemaakte afspraken hangen op de groep zodat ze voor iedereen inzichtelijk zijn en de pedagogisch medewerkers spreken elkaar aan op het niet nakomen van de afspraken. Ook voor de kinderen zijn er afspraken zoals: na het plassen, handen wassen. De pedagogisch medewerkers zijn er verantwoordelijk voor om de kinderen deze afspraken aan te leren en om te bewaken dat het ook gebeurd. Jaarlijks worden de gemaakte afspraken besproken in het teamoverleg en waar nodig aangepast. Zo wordt het duidelijk of de gemaakte afspraken werken in de praktijk en of iedereen zich eraan houdt. Protocollen: Op alle groepen staat een protocollenmap. In het geval van bijv. kinderziektes, schoonmaak of hoofdluis handelen de pedagogisch medewerkers volgens de richtlijnen van deze protocollen. De protocollen worden 2x per jaar tijdens het teamoverleg besproken. Voorin de protocollenmap zit een lijst waarop de ped. medewerkers naam en datum invullen als ze een protocol gelezen hebben. Acties: Het kan zijn dat er een gerichte actie verricht moet worden om een risico uit te sluiten of te in kaart te brengen, bijv. het aanschaffen van een (koelkast)thermometer. Deze actie wordt omschreven bij te nemen maatregel en bij uit te voeren door komt te staan wie hier verantwoordelijk voor is. Bij de streefdatum wordt ingevuld voor wanneer de actie uitgevoerd moet zijn en als het klaar is wordt de realisatiedatum ingevuld. Ter inzage voor ouders: De RI&E gezondheid ligt op de locatie ter inzage op een zichtbare plek. Ook de protocollenmap kan op verzoek worden ingezien op locatie. RI&E Gezondheid BSO - 2 - BSO Willem van Oranje

Inhoudsopgave Risico inventarisatie Gezondheid Gezondheidsrisico's door overdracht met ziektekiemen blz. 4 Gezondheidsrisico's als gevolg van het binnenmilieu blz. 9 Gezondheidsrisico's als gevolg van het buitenmilieu blz. 12 Gezondheidsrisico's ten gevolge van (het uitblijven) van medisch handelen blz. 14 Actielijst RI&E Gezondheid blz. 16 en groepsregels blz. 17 RI&E Gezondheid BSO - 3 - BSO Willem van Oranje

1. Gezondheidsrisico s door overdracht van ziektekiemen Risico 1. Kind komt via ongewassen handen van de medewerkers in contact met ziektekiemen 2. Kind komt via onzorgvuldig gewassen handen van medewerkers in contact met ziektekiemen 3. Kind komt in contact met ziektekiemen van zieke medewerkers 4. Kind komt in contact met pus of vocht uit blaasjes/wondjes van ander kind 5. Kind komt in contact met ziektekiemen door aanhoesten of niezen door medewerkers 6. Kind komt in contact met ziektekiemen door aanhoesten of niezen door ander kind 7. Kind komt via snot van een ander kind in contact met ziektekiemen 8. Kind komt door gezamenlijk gebruik van zakdoek in contact met ziektekiemen 9. Kind komt via een washandje waarmee handen of monden van meerdere kinderen 'gewassen' worden in contact met ziektekiemen 10. Kind raakt besmet met ziektekiemen via een ander kind/medewerker dat met ongewassen handen van de toilet komt 11. Kind raakt besmet met ziektekiemen via een ander kind/medewerker dat met onzorgvuldig gewassen handen van de toilet komt 12. Kind komt door gebruik van grote closetpot in contact met ontlasting/urine 13. Kind komt via het afdrogen van handen aan een vuile handdoek of gebruik vuile kraan in contact met ziektekiemen 14. Kind krijgt ziektekiemen binnen door het eten van onhygiënisch bereide voeding 15. Kind krijgt gifstoffen of ziektekiemen binnen door het eten van bedorven voedsel 16. Kind komt via een vuile vaatdoek in contact met ziektekiemen 17. Kind komt via vuil speelgoed in contact met ziektekiemen 18. Kind komt via vuile verkleedkleren in contact met ziektekiemen, allergenen of huisstofmijt 19. Kind komt door zichtbaar vervuild zwemwater in contact met ziektekiemen 20. Kind komt door eten/drinken/snoepen in het zwembadje in contact met ziektekiemen 21. Kind komt via (uitwerpselen van) ongedierte in contact met ziektekiemen 22. Kind komt door bijten of krabben dier in contact met ziektekiemen Uitgesloten Groot Klein RI&E Gezondheid BSO - 4 - BSO Willem van Oranje

1. Kind komt via ongewassen handen van medewerkers in contact met Klein ziektekiemen Handenwas protocol 2. Kind komt via onzorgvuldig gewassen handen van medewerkers in Klein contact met ziektekiemen Handenwas protocol Handenwas instructies bij wasgelegenheid 3. Kind komt in contact met ziektekiemen van zieke medewerkers Klein Wanneer een pedagogisch medewerker een besmettelijke aandoening heeft, mag hij/zij niet komen werken. Protocol ziekte Nies met je arm voor je mond, dan vliegen de spetters niet in het rond 4. Kind komt in contact met pus/vocht uit blaasjes/wondjes van ander kind klein Wondjes/blaasjes worden goed afgedekt met een verband/pleister Protocol hygiëne Speelgoed dat in contact is gekomen met pus/wondvocht, wordt direct gereinigd Protocol hygiëne Bij niezen, snuiten, poetsen en pech, gebruik doekjes en gooi ze meteen weg 5. Kind komt in contact met ziektekiemen door aanhoesten of niezen door Klein medewerkers Handenwas protocol Nies met je arm voor je mond, dan vliegen de spetters niet in het rond. Groepsegels Bij niezen, snuiten, poetsen en pech, gebruik doekjes en gooi ze meteen weg. RI&E Gezondheid BSO - 5 - BSO Willem van Oranje

6. Kind komt in contact met ziektekiemen door aanhoesten of niezen door Klein ander kind Handenwas protocol Nies met je arm voor je mond, dan vliegen de spetters niet in het rond. Bij niezen, snuiten, poetsen en pech, gebruik doekjes en gooi ze meteen weg 7. Kind komt via snot van een ander kind in contact met ziektekiemen Klein Handenwas protocol Nies met je arm voor je mond, dan vliegen de spetters niet in het rond. Bij niezen, snuiten, poetsen en pech, gebruik doekjes en gooi ze meteen weg 8. Kind komt door gezamenlijk gebruik van zakdoek in contact met Klein ziektekiemen Handenwas protocol Nies met je arm voor je mond, dan vliegen de spetters niet in het rond. Bij niezen, snuiten, poetsen en pech, gebruik doekjes en gooi ze meteen weg Groepsegels 10. Kind raakt besmet met ziektekiemen via een ander kind/medewerker dat Klein met ongewassen handen van de toilet komt Handenwas protocol Handen wassen na de wc, daar blijven we allemaal gezond mee. 11. Kind raakt besmet met ziektekiemen via een ander kind/medewerker dat Klein met onzorgvuldig gewassen handen van de toilet komt Handenwas protocol Handen wassen na de wc, daar blijven we allemaal gezond mee. RI&E Gezondheid BSO - 6 - BSO Willem van Oranje

12. Kind komt door gebruik van grote closetpot in contact met Klein ontlasting/urine Handenwas protocol Handen wassen na de wc, daar blijven we allemaal gezond mee. 13. Kind komt via het afdrogen van handen aan een vuile handdoek of Klein gebruik vuile kraan in contact met ziektekiemen De handdoek ligt in de BSO ruimte en wordt meegenomen naar het toilet. Deze wordt voor aanvang van de BSO vervangen. In de BSO ruimtes waar handdoeken hangen worden deze dagelijks voor BSO tijd vervangen. 14. Kind krijgt ziektekiemen binnen door het eten van onhygiënisch bereide Klein voeding Letten op temperatuur, houdbaarheidsdatum en coderen. 15. Kind krijgt gifstoffen of ziektekiemen binnen door het eten van bedorven Klein voedsel Hygiëne protocol volgen Temperatuurlijsten invullen Op koelkast Producten coderen na openen van verpakking 16. Kind komt via vuile vaatdoek in contact met ziektekiemen Klein Voor aanvang van BSO worden handdoeken/theedoeken/vaatdoeken vervangen. Handen afdrogen aan handdoek. RI&E Gezondheid BSO - 7 - BSO Willem van Oranje

17. Kind komt via vuil speelgoed in contact met ziektekiemen Klein Speelgoed wordt maandelijks schoongemaakt. Schoonmaaklijst Zichtbaar verontreinigd speelgoed wordt direct gereinigd. Speelgoed voor binnen en buiten wordt gescheiden gehouden. Speelgoed dat niet gebruik wordt, is opgeborgen. 18. Kind komt via vuile verkleedkleren in contact met ziektekiemen, Klein allergenen of huisstofmijt Verkleedkleren worden maandelijks gewassen. Schoonmaaklijst Zichtbaar verontreinigde verkleedkleren worden direct gewassen. 21. Kind komt via (uitwerpselen van) ongedierte in contact met Klein ziektekiemen Geen dieren bij onze opvang. Bij het signaleren van ongedierte direct contact opnemen met school/hkc om het ongedierte te laten verwijderen. Het buitenspeelterrein wordt gecontroleerd op uitwerpselen, als de BSO buiten een activiteit heeft. Na het buitenspelen handen wassen. RI&E Gezondheid BSO - 8 - BSO Willem van Oranje

2. Gezondheidsrisico s als gevolg van het binnenmilieu Risico 1. Kind verblijft in bedompte ruimte 2. Kind verblijft in een te koude ruimte 3. Kind verblijft in een te warme ruimte 4. Kind verblijft in een muf ruikende (vochtige) ruimte 5. Kind komt via stoffering van verblijfsruimtes in aanraking met allergenen 6. Kind verblijft in een ruimte met rook 7. Kind verblijft in stoffige ruimte 8. Kind wordt blootgesteld aan vluchtige stoffen door het gebruik van spuitflessen, lijm of terpentine 9. Kind wordt blootgesteld aan gassen uit (open) verbrandingstoestellen 10. Kind verblijft in een ruimte met asbest 11. Kind krijgt schadelijke stoffen binnen via ventilatievoorziening 12. Kind wordt blootgesteld aan lawaai 13. Kind drinkt water uit loden leiding 14. Kind verblijft in een ruimte met (huis)dieren die een allergie kunnen oproepen 15. Kind verblijft in een ruimte met planten die een allergie kunnen oproepen 16. Kind verblijft in vervuilde ruimte doordat schoonmaak ontoereikend is 17. Kind verblijft in ruimte tijdens schoonmaakwerkzaamheden 18. Kind komt in contact met allergenen of huisstofmijt via verkleedkleren Uitgesloten Groot Klein 1. Kind verblijft in bedompte ruimte Klein Ruimte wordt gelucht door raampje open te zetten voor aanvang en/of tijdens BSO tijd 2. Kind verblijft in een te koude ruimte Klein Bij kou verwarming hoger zetten 3. Kind verblijft in een te warme ruimte Klein Bij warme ruimte verwarming lager zetten, raam op een kier zetten Bij warm weer goed ventileren en buiten verkoeling zoeken RI&E Gezondheid BSO - 9 - BSO Willem van Oranje

4. Kind verblijft in een muf ruimende, vochtige ruimte Klein Bij muffe lucht ventileren en oorzaak zoeken. Bij warm weer extra deuren en ramen openen. 5. Kind komt via stoffering van verblijfsruimtes in aanraking met allergenen Klein Stoffering (bankhoes) wordt maandelijks gewassen. Schoonmaaklijst Bij zichtbare verontreiniging direct wassen. Schoonmaaklijst 6. Kind verblijft in een ruimte met rook Klein Nergens in het pand mag gerookt worden. Roken gebeurt buiten op een plek waar de kinderen niet mogen komen en niet in de buurt van ramen/deuren 7. Kind verblijft in stoffige ruimte Klein Schoonmaakrooster Schoonmaaklijst 8. Kind wordt blootgesteld aan vluchtige stoffen door het gebruik van Klein spuitflessen, lijm of terpentine Er worden geen werkzaamheden uitgevoerd op de tijden dat er opvang plaats vindt. Vinden er buiten onze opvangruimtes werkzaamheden plaats, dan ramen en deuren sluiten. 11. Kind krijgt schadelijke stoffen binnen via ventilatievoorziening Klein Calamiteitenplan NEE Calamiteit Actie Calamiteitenplan Verantwoordelijk Beleidsmedewerker + locatie coördinator Streefdatum Febr. 2012 Gerealiseerd RI&E Gezondheid BSO - 10 - BSO Willem van Oranje

12. Kind wordt blootgesteld aan lawaai Klein In de groepsruimte geen activiteiten doen, die veel lawaai geven Vinden er buiten onze opvangruimtes werkzaamheden plaats, dan ramen en deuren sluiten Gewoon praten is oké, schreeuwen of lelijke taal nee! 16.Kind verblijft in vervuilde ruimte doordat schoonmaak ontoereikend is Klein Protocol Hygiëne Ruimte voor BSO tijd nakijken op zichtbaar vuil en direct schoonmaken of verwijderen. Melden wanneer schoonmaak ontoereikend is. Schoonmaaklijsten Schoonmaaklijst 17. Kind verblijft in ruimte tijdens schoonmaakwerkzaamheden Klein Er wordt niet schoongemaakt tijdens opvangtijden. Alleen bij ongelukjes wordt er schoongemaakt. Sopje wordt klaargemaakt op een plek waar kinderen niet komen en sop wordt direct na gebruik weggegooid. 18. Kind komt in contact met allergenen of huisstofmijten via verkleedkleren Klein Verkleedkleren worden maandelijks gewassen Schoonmaaklijst Zichtbaar verontreinigde verkleedkleren worden direct gewassen Schoonmaaklijst RI&E Gezondheid BSO - 11 - BSO Willem van Oranje

3. Gezondheidsrisico s als gevolg van het buitenmilieu Risico 1. Kind wordt blootgesteld aan stuifmeel van gras, onkruid of bomen die een allergie kunnen oproepen 2. Kind komt via in zandbak aanwezige ontlasting (kat/hond) in contact met ziektekiemen 3. Kind wordt gebeten door een teek 4. Kind wordt gestoken door een bij/wesp 5. Kind krijgt een zonnesteek 6. Kind droogt uit 7. Kind verbrandt door zon 8. Kind wordt bloot gesteld aan chemisch vervuilde grond 9. Kind wordt blootgesteld aan verontreinigde buitenlucht Uitgesloten Groot Klein Beschrijving gezondheidsrisico (buitenmilieu) 1. Kind wordt blootgesteld aanstuifmeel van gras, onkruid of bomen die Groot een allergie kunnen oproepen Indien een kind hiervoor allergisch is, worden met de betreffende ouders afspraken gemaakt. Kindgegevensmap Beschrijving gezondheidsrisico (buitenmilieu) 2. Kind komt via in zandbak aanwezige ontlasting (kat/hond) in contact Klein met ziektekiemen Er wordt niet in de zandbak gespeeld Handen wassen voor eten, na buitenspelen en na de wc, daar blijven we allemaal gezond mee Beschrijving gezondheidsrisico (buitenmilieu) 3. Kind wordt gebeten door een teek Klein Tekenlepel/pincet in EHBO box. EHBO box Na uitstapje in bosrijke omgeving, de kinderen controleren op teken. Ouders bij ophalen vertellen dat hun kind in bosrijke omgeving is geweest. RI&E Gezondheid BSO - 12 - BSO Willem van Oranje

Beschrijving gezondheidsrisico (buitenmilieu) 4. Kind wordt gestoken door wesp/bij Klein Gifverwijdersetje in EHBO box Bij steek van wesp/bij wordt deze behandeld volgens de wondwijzer. EHBO box Buiten wordt zoet eten en drinken gemeden Beschrijving gezondheidsrisico (buitenmilieu) 5. Kind krijgt een zonnesteek Klein Kinderen worden goed ingesmeerd, spelen in de schaduw en krijgen voldoende water te drinken. Protocol kinderen in de zon Beschrijving gezondheidsrisico (buitenmilieu) 6. Kind droogt uit Klein Bij warm weer, is er altijd een mogelijkheid om water te drinken Protocol kinderen in de zon Beschrijving gezondheidsrisico (buitenmilieu) 7. Kind verbrandt door zon Klein Kinderen worden goed ingesmeerd en spelen in de schaduw, proberen tussen 12.00 en 15.00 uur binnen blijven Protocol kinderen in de zon Beschrijving gezondheidsrisico (buitenmilieu) 9. Kind wordt blootgesteld aan verontreinigde buitenlucht Calamiteitenplan NEE Calamiteiten Actie Calamiteitenplan Verantwoordelijk Beleidsmedewerker + locatie coördinator Streefdatum Febr. 2012 Gerealiseerd RI&E Gezondheid BSO - 13 - BSO Willem van Oranje

4. Gezondheidsrisico s als gevolg van (het uitblijven van) medisch handelen Risico 1. Kind krijgt verkeerde medicatie toegediend 2. Kind krijgt bedorven medicament toegediend 3. Kind krijgt paracetamol zonder diagnose 4. Kind wordt niet of onjuist medisch behandeld door een onvolledig of onjuist medische dossiers 5. Kind wordt ondeskundig medisch behandeld door medewerker 6. Kind komt via koortsthermometer in contact met ziektekiemen 7. Kind komt in contact met ziektekiemen via zalf of crème 8. Kind komt in contact met andermans bloed of wondvocht Uitgesloten Groot Klein Beschrijving gezondheidsrisico (medisch handelen) 1. Kind krijgt verkeerde medicatie toegediend Klein Protocol; Geneesmiddelen verstrekking Overeenkomst gebruik geneesmiddelen Kindgegevensmap Overzicht gebruik geneesmiddelen Kindgegevensmap Beschrijving gezondheidsrisico (medisch handelen) 2. Kind krijgt bedorven medicamenten toegediend Klein Protocol; Geneesmiddelen verstrekking Overeenkomst gebruik geneesmiddelen Kindgegevensmap Overzicht gebruik geneesmiddelen Kindgegevensmap Medewerker controleert houdbaarheidsdatum medicament voor toediening Beschrijving gezondheidsrisico (medisch handelen) 3. Kind krijgt paracetamol zonder diagnose Klein We dienen alleen medicijnen toe op doktersadvies (geldt ook voor paracetamol) RI&E Gezondheid BSO - 14 - BSO Willem van Oranje

Beschrijving gezondheidsrisico (medisch handelen) 4. Kind wordt niet of onjuist medisch behandeld door medewerker Klein Protocol; Geneesmiddelen verstrekking Overeenkomst gebruik geneesmiddelen Kindgegevensmap Overzicht gebruik geneesmiddelen Kindgegevensmap Beschrijving gezondheidsrisico (medisch handelen) 5. Kind wordt ondeskundig medisch behandeld door personeel Klein Pedagogisch medewerkers zijn in het bezit van een geldig EHBO diploma en herhalen dit jaarlijks. Nieuwe pedagogisch medewerkers halen hun EHBO diploma in het 1e jaar. Certificaat zit in locatiemap Locatiemap Beschrijving gezondheidsrisico (medisch handelen) 7. Kind komt in contact met ziektekiemen via zalf of crème Klein Hygiëne protocol Voor het aanbrengen van zalf wordt er gebruik gemaakt van plastic wegwerphandschoenen en/of tissues. Deze worden na het aanbrengen van de zalf direct weggegooid waarna de handen worden gewassen. Handschoenen direct in de pedaalemmer Beschrijving gezondheidsrisico (medisch handelen) 8. Kind komt in contact met andermans bloed of wondvocht Klein Wondjes worden goed afgedekt met pleister of verband. Pleister/verband op tijd verschonen. Verbandwissel met handschoenen aan Hygiëne RI&E Gezondheid BSO - 15 - BSO Willem van Oranje

Actielijst RI&E Gezondheid Actie Verantwoordelijk Streefdatum Beleidsmedewerker + Locatie coördinator Gerealiseerd RI&E Gezondheid BSO - 16 - BSO Willem van Oranje

& bij RI&E gezondheid Protocollen en belangrijke papieren: Handenwasprotocol (in protocollenmap) Hygiëneprotocol (in protocollenmap) Geneesmiddelenprotocol (in protocollenmap) Protocol kinderen in de zon (protocollenmap) Schoonmaaklijsten (aan de binnenkant van de kast) Temperatuurlijsten (op de koelkast) Kindgegegensmap (in rode kast) : Alle BSO ruimtes voor de opvang controleren op zichtbaar vuil en direct schoonmaken of verwijderen. Melden wanneer schoonmaak ontoereikend is. In ruimtes waar handdoeken hangen worden deze dagelijks voor BSO tijd vervangen door een schone. Aan het begin van de dag een schone vaatdoek neerleggen Groepsruimte wordt gelucht door altijd een bovenraampje open te zetten Bij kou verwarming hoger zetten Bij warme ruimte verwarming lager zetten Bij warm weer goed ventileren en buiten verkoeling zoeken Snotneuzen direct schoonmaken Kinderen mogen geen speelgoed meenemen naar het toilet Voor elk eet/drink moment worden er schone beker en bestek gebruikt. Na gebruik worden deze direct afgewassen Bij zichtbaar vuil of schoonmaken van spuug/bloed/enz. vaatdoek direct vervangen Geen dieren bij onze BSO Bij het signaleren van ongedierte direct contact opnemen met school/hkc om het ongedierte te laten verwijderen Er wordt niet schoongemaakt tijdens opvangtijden. Alleen bij ongelukjes wordt er schoongemaakt. Sopje wordt klaargemaakt op een plek waar kinderen niet komen en sop wordt direct na gebruik weggegooid. Buiten wordt zoet eten en drinken gemeden. Plakkerige handen en monden voor het naar buiten gaan schoonmaken Voor het aanbrengen van zalf wordt er gebruik gemaakt van plastic wegwerphandschoenen. Deze worden na het aanbrengen van de zalf direct weggegooid waarna de handen worden gewassen : Nies met je elleboog voor je mond, zo vliegen de spetters niet in het rond Bij niezen, snuiten en pech, gebruik doekjes en gooi ze meteen weg! Handen wassen voor het eten en na de wc, daar blijven we allemaal gezond mee RI&E Gezondheid BSO - 17 - BSO Willem van Oranje