TransUrethrale Resectie van een blaastumor (TURT)
2
Uit onderzoek blijkt dat u een tumor in de blaas heeft. Uw uroloog heeft met u besproken dat deze verwijderd moet worden. De ingreep die hiervoor wordt verricht heet een TURT. Dit staat voor Trans Urethrale Resectie van een Tumor. Transurethraal betekent: via de plasbuis (urethra). Resectie: weghalen. Het woord blaastumor wordt gebruikt voor alle ruimte-innemende processen die uitgaan van de blaaswand. In de folder komen de ingreep, de reden voor de ingreep, de nazorg, eventuele complicaties en gevolgen aan de orde. Reden voor een TURT Om de juiste diagnose te stellen is microscopisch onderzoek nodig van het weggenomen weefsel. Blaastumoren zijn onder te verdelen in: oppervlakkig groeiende tumoren uitgaande van het blaasslijmvlies, die niet ingroeien in de spierwand; invasief groeiende tumoren, die zich wel tot in de spierwand uitbreiden. Een TURT is een geschikte behandeling voor beide soorten tumoren. In het eerste geval is een TURT een afdoende behandeling, bij invasief groeiende tumoren is na de TURT nog verdere behandeling noodzakelijk (bv. operatie of een bestralingskuur). Een blaastumor moet altijd worden verwijderd omdat deze groter kan worden, bloedingen kan veroorzaken en invasief kan worden. Algehele narcose of regionale verdoving Hoewel er aan de buitenkant geen wond zichtbaar is, moet u de ingreep wel als een echte operatie zien. De ingreep vindt plaats onder algehele narcose of onder regionale verdoving. Bij een regionale verdoving krijgt u een ruggenprik (spinale anesthesie). De anesthesioloog spreekt u ruim vóór de operatie op het zogenaamde preoperatieve spreekuur. Na het beoordelen van uw algehele conditie, krijgt u uitleg over de narcose of verdoving. Daarna kiest u samen met de anesthesioloog een vorm van verdoving. Op het spreekuur krijgt u uitleg over wat u met uw medicijnen moet doen rondom de operatie. Ook ontvangt u informatie over wanneer u nuchter moet zijn vóór de ingreep, dat wil zeggen wanneer u niet meer mag eten of drinken. Voorbereiding Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt moet u dit van tevoren melden aan de uroloog. In overleg met de behandelend arts moet u het gebruik van deze medicijnen enige tijd voor de operatie stoppen. 3
Hoe verloopt de TURT? De uroloog inspecteert uw blaas. Hiervoor ligt u op uw rug met uw benen opgetrokken in de beensteunen. De uroloog brengt een hol instrumentje in de plasbuis om de blaas te bekijken en de tumor te verwijderen. Hij brengt de instrumenten om te opereren in de blaas via dit holle instrument. De uroloog verwijdert de tumor met een stalen lisje waardoor een elektrische stroom loopt. De tumor wordt laagje voor laagje afgeschraapt tot in het gezonde weefsel. Er ontstaat dus een inwendige wond in de blaas. De blaas wordt voortdurend tot ontplooiing gebracht door een spoelvloeistof in de blaas te brengen. Tussendoor wordt de blaas steeds geleegd waarbij de losgemaakte deeltjes van de tumor naar buiten komen. Kleine bloedinkjes zijn meestal dicht te schroeien met het stalen lisje. Na verwijdering van de tumor wordt de blaas nogmaals goed gespoeld. Aan het eind van de operatie krijgt u een katheter. Na een TURT Vaak is er nog een eenmalige blaasspoeling nodig met mitomycine (een blauwe vloeistof) om het resultaat van de ingreep te verbeteren. Dit vindt plaats binnen 24 uur na de operatie. De urine kan nog dagen tot weken rood gekleurd blijven. Gedurende die tijd moet u goed drinken om de urine bloedvrij te krijgen. De verpleegkundige verwijdert de katheter in overleg met de uroloog (ook als de urine nog rood ziet). Meestal is dit een dag na de operatie. Daarna controleert de verpleegkundige of het plassen goed gaat. Een katheter is natuurlijk niet fijn en kan irritatie, maar soms ook pijn veroorzaken. Daarnaast komen soms krampen in de blaas voor, waarbij u het gevoel hebt te moeten plassen. Bespreek deze klachten van de katheter met de verpleegkundige. Zij kan u hiervoor medicijnen geven. Een dag na de operatie kunt u weer naar huis. Risico s en complicaties Tijdens een TURT kan er een gaatje in de blaas ontstaan (perforatie). Dit hangt samen met de grootte en de plaats van de tumor. De spoelvloeistof, die tijdens de operatie wordt gebruikt, kan dan buiten de blaas komen. De uroloog beëindigt dan de operatie om verdere lekkage te voorkomen. Een klein gaatje in de blaaswand sluit vanzelf, bij een grotere perforatie is soms een openbuikoperatie nodig om het weggelekte vocht te verwijderen en het gat te sluiten. Deze complicatie is zeldzaam. Na de operatie kan een blaasbloeding optreden. U kunt hierbij bloed verliezen en er kan een bloedstolsel ontstaan. Meestal stopt zo n bloeding na het toedienen van spoelvloeistof via de blaaskatheter. Soms is het 4
nodig de blaas opnieuw te spoelen om de bloeding te stoppen. Dit gebeurt onder narcose. Een andere complicatie die kan optreden is een urineweginfectie die samen gaat met koorts. Meestal helpt een behandeling met antibiotica goed. Na weken na de operatie kan er een ontsteking optreden, die zich bij mannen soms uit als een bijbalontsteking. Normaal gesproken is zo n ontsteking afdoende te behandelen met antibiotica. Bij mannen is het soms mogelijk dat er langere tijd na de operatie een vernauwing van de plasbuis ontstaat. Soms is hiervoor een nieuwe operatie noodzakelijk. Veranderingen bij het plassen na een TURT U kunt tijdelijk de volgende veranderingen bij het plassen bemerken: De urine kan tot 6 weken na de ingreep bloederig zijn, ook als er enkele dagen geen bloed meer in de urine heeft gezeten. Na de ingreep treden meestal blaaskrampen op. Het plassen kan branderig zijn en u kunt een schrijnend gevoel in de plasbuis hebben. Zeker als u een Mitoycine-spoeling hebt gehad, kan dit een aantal weken aanhouden. Na een ingreep aan de blaas kunt u tijdelijk eerder en/of hevigere drang hebben om te plassen en u zult vaker naar het toilet moeten. Dit herstelt vaak spontaan na enkele weken. Leefregels voor thuis Na uw ontslag krijgt u leefregels mee voor de eerste 6 weken thuis. Om bloedingen te voorkomen moet u het rustig aan doen met fietsen, sporten of zwaar werk. De uroloog adviseert u dit de eerste 2 weken niet te doen. Zitten er geen sporen van bloed meer in uw urine en het plassen verloopt zonder veel problemen, dan kunt u daarna deze activiteiten geleidelijk aan weer opbouwen. Ziet u weer sporen van bloed in uw urine of gaat het plassen achteruit? Dan moet u het weer rustiger aan doen. Probeer minimaal 1,5-2 liter vocht te drinken per dag om het genezingsproces te bevorderen. Bij pijnklachten kunt u zo nodig pijnstillers nemen; u mag maximaal 4 keer op een dag 2 keer 500 mg paracetamol nemen. Vermijd hard persen bij de stoelgang. Eventueel kan de ontlasting minder hard gemaakt worden met behulp van medicijnen. U mag weer autorijden wanneer u zich hier fit genoeg voor voelt. 5
Over bloedverdunners Bent u door de uroloog gevraagd om te stoppen met uw bloedverdunners (Ascal, Acetylsalicylzuur, Sintrom = acenocoumarol, Marcoumar= fenprocoumon, Asasantin, Persantin = dipyridamol, Plavix = clopidogrel) voor de operatie? In dat geval zal hij of de zaalarts tijdens de opname (voor uw ontslag) met u bespreken wanneer u weer mag beginnen. Meestal is dit als de urine 2-3 dagen kraakhelder is geweest. Wanneer moet u contact opnemen met het ziekenhuis? Als u niet meer kunt plassen na de ingreep. Als u koorts krijgt na de ingreep (38,5C of hoger). Als u ernstige brandende pijn bij het plassen heeft die niet vermindert. Indien de kleur van de urine donkerrood wordt of als u stolsels gaat plassen. Tijdens kantooruren neemt u contact op met de polikliniek urologie, buiten kantooruren neemt u contact op met de Spoedeisende Hulp. Controle Volgens afspraak komt u op controle bij de behandelend arts. Hij zal u inlichten over de resultaten van het microscopisch onderzoek van het verwijderde weefsel. Ook bespreekt hij of nader onderzoek en/of verdere behandeling nodig is. U blijft in ieder geval onder controle; uw blaas wordt om de paar maanden onderzocht op eventuele nieuwe blaastumoren. Heeft u nog vragen? In deze folder vindt u algemene informatie en deze is bedoeld aanvulling op het gesprek met uw uroloog. Bijzondere omstandigheden kunnen aanleiding zijn voor wijzigingen op de algemene informatie. Dit bespreekt uw uroloog dan met u. Als u nog vragen heeft, neem dan gerust contact op met de regieverpleegkundige. Belangrijke telefoonnummers Polikliniek urologie Tilburg: 013 4655400 Polikliniek urologie Waalwijk: 013 4655400 Regieverpleegkundige: 013 4654894 Spoedeisende hulp Tilburg: 013 4655217 6